Burak Bekdil - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Πολλοί Τούρκοι, αν και λιμοκτονούν, είναι ωστόσο περήφανοι που έχουν έναν ηγέτη που μπορεί να αντιμετωπίσει την «άπιστη Δύση» -- συμπεριλαμβανομένου του παραδοσιακού αντιπάλου και γείτονά τους, της Ελλάδας. Είναι ακριβώς αυτό το συναίσθημα που ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, του οποίου η δημοτικότητα πέφτει κατακόρυφα τους τελευταίους μήνες, θεωρεί ως εθνική αδυναμία που πρέπει να υποκινηθεί. Η πολεμική ρητορική, προφανώς υπολογίζει ο ισλαμιστής ισχυρός άνδρας, μπορεί να πείσει τους Τούρκους να υποστηρίξουν τον ρεβιζιονιστικό εκφοβισμό και να αγνοήσουν τη δυστυχία τους.
Ο Ερντογάν, σε αυτό το τελευταίο στοίχημα, εμφανίζεται και σωστός και λάθος. Έχει δίκιο ότι η πολεμοχαρής του στάση εδραιώνει τους υποστηρικτές του από τη βάση -- συντηρητικούς μουσουλμάνους και εθνικιστές Τούρκους, ένα αδιαμφισβήτητο 20% των ψηφοφόρων. Αλλά κάνει λάθος ότι το να παίζει τον περιφερειακό νεο-οθωμανικό νταή θα αρκεί για να του κερδίσει μια τρίτη θητεία ως πρόεδρος. Διάφορες δημοσκοπήσεις δείχνουν τη δημοτικότητά του σε λιγότερο από 30%, σε σύγκριση με το 52% με το οποίο κέρδισε την επανεκλογή του το 2018.
Τι πρέπει να κάνει, λοιπόν, ο Ερντογάν, καθώς οι πρώην πιστοί του ισχυρού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) φαίνονται να το εγκαταλείπουν μαζικά; Δείτε ξανά την ίδια προεκλογική πολιτική συνταγή που έχει λειτουργήσει πολλές φορές στο παρελθόν:
- Να προκαλέσει εντάσεις στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα.
- Προσευχηθείτε οι Έλληνες πολιτικοί να αισθάνονται υποχρεωμένοι να ανταποδώσουν.
- Αυξήστε τα διακυβεύματα μέσω της εμπρηστικής ρητορικής.
- Προκαλέστε το ανθελληνικό αίσθημα των Τούρκων, κερδίστε εθνικό χειροκρότημα.
- Παίξτε τον νεο-οθωμανικό ήρωα που πολεμά τους απίστους.
- Προσευχηθείτε να συμμετάσχουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ στη θεατρική του παραγωγή στο πλευρό της Ελλάδας.
- Μετατρέψτε όλο το έργο σε ένα δράμα Τούρκων εναντίον άπιστων Δυτικών.
- Προσθέστε λίγο στρατιωτικό καύσιμο στην πλοκή για να προκαλέσει τα εθνικιστικά, μιλιταριστικά αισθήματα των Τούρκων.
- Πείτε στους Τούρκους, «Είμαστε κοντά σε πόλεμο με τους άπιστους Δυτικούς».
- Στην τελική πράξη, πείτε στους Τούρκους ότι η φτώχεια τους είναι το αποτέλεσμα της αντιπαράθεσης της Τουρκίας με τη Δύση και πως «όλοι πρέπει να πληρώσουμε αυτό το τίμημα για την ανεξαρτησία μας».
Ο Ερντογάν έχει ήδη στήσει την σκηνή για το νέο επεισόδιο της θεατρικής του υπερβολής. Ο εταίρος του στον συνασπισμό, ο υπερεθνικιστής ηγέτης Devlet Bahçeli, ισχυρίστηκε ότι οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα αποτελούν «άμεση απειλή» για την τουρκική ασφάλεια. Αυτό είναι ανοησία. Αλλά πιο ανόητο από το σχόλιο του Bahçeli ήταν η καθολική σιωπή. Πώς θα μπορούσε ένας ειρηνικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα, να αποτελέσει άμεση απειλή για ένα άλλο μέλος του ΝΑΤΟ, την Τουρκία, όπου βρίσκονται οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις; Οι αμερικανικές βάσεις στην Τουρκία αποτελούν άμεση απειλή για την Τουρκία;
Σε μια ομιλία του στις 9 Ιουνίου, ο Ερντογάν είπε πως η Ελλάδα θα πρέπει να σταματήσει να τοποθετεί στρατιωτικό προσωπικό στα νησιά της στο Αιγαίο που έχουν αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 και τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947. Κάλεσε την Αθήνα να «αποφύγει όνειρα, πράξεις και δηλώσεις που θα οδηγήσουν σε λύπη, όπως έκανε πριν από έναν αιώνα, και να έρθει στα καλά της» επικαλούμενος τον πόλεμο ανεξαρτησίας της Τουρκίας στις αρχές της δεκαετίας του 1920, όταν οι Τούρκοι νίκησαν τις δυνάμεις κατοχής συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Ο Ερντογάν δεν ανέφερε πως οι ίδιες συνθήκες απαγορεύουν επίσης την στρατιωτικοποίηση των νησιών της Τουρκίας στο Αιγαίο Πέλαγος και των Δαρδανελίων και των στενών του Βοσπόρου.
Η κλιμάκωση ήταν καθ' οδόν. Νωρίτερα, ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η Τουρκία διακόπτει όλες τις διμερείς συνομιλίες με την Ελλάδα λόγω διαμάχης με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για αυτό που η Άγκυρα αποκαλεί «παραβιάσεις του εναέριου χώρου».
Σε αυτό το κρεσέντο της εμπρηστικής ρητορικής της Τουρκίας, ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου έπαιξε το ρόλο του. Είπε επανειλημμένα πως εάν η Αθήνα επέμενε στην στρατιωτικοποίηση των νησιών της, η Τουρκία θα άρχιζε να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία πάνω τους. Τώρα έχουμε casus belli στην πλοκή.
Ο εκπρόσωπος του AKP, Ομέρ Τσελίκ, εντάχθηκε επίσης στη χορωδία «θα εισβάλουμε -σύντομα- στα νησιά», καθώς απείλησε την Ελλάδα με τους «Τούρκους να έρθουν ξαφνικά μια νύχτα».
Τώρα είναι καιρός οι έξτρα να παίξουν το ρόλο τους. Τα ΜΜΕ που ελέγχονται από τον Ερντογάν κάνουν εκστρατείες που λένε ότι 22 ελληνικά νησιά στο Αιγαίο μπορεί να διεκδικηθούν από την Τουρκία και πως η τελευταία έχει κυριαρχία σε εννέα από αυτά, μεταξύ των οποίων η Σάμος, η Λέσβος, η Χίος, η Λήμνος, η Ρόδος και η Ικαρία.
Ευτυχώς, όλα αυτά τα θεατρικά αφορούν το γάβγισμα, όχι το δάγκωμα. Η Τουρκία δεν έχει την πολιτική, στρατιωτική ή οικονομική δύναμη να εισβάλει σε ένα μέλος της ΕΕ, με τη Δύση να παρακολουθεί. Η Τουρκία που εισβάλλει στην Ελλάδα δεν είναι η Ρωσία που εισβάλλει στην Ουκρανία. Ο Ερντογάν είναι ένας τζογαδόρος που έχει χρησιμοποιήσει την ίδια τακτική για εγχώρια κατανάλωση πολλές φορές στο παρελθόν. Το τέχνασμα δεν κατέληξε ποτέ σε πόλεμο στο Αιγαίο. Αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση: Ο Ερντογάν, όποιος κι αν είναι, δεν αυτοκτονεί.