Explainer: Τι είναι το πυρηνικό δόγμα του Ιράν και τι θα συμβεί αν αλλάξει;

Εν μέσω κλιμακούμενων περιφερειακών εντάσεων, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC) έδωσε το μήνυμα ότι οι ισραηλινές προκλήσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επαναξιολόγηση του πυρηνικού δόγματος του Ιράν.

Press TV Website Staff / Παρουσίαση Freepen.gr

Ο ταξίαρχος Ahmad Haghtalab, υπεύθυνος για την ασφάλεια των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, δήλωσε την Τετάρτη ότι "η απειλή" μιας ισραηλινής επίθεσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν θα μπορούσε να οδηγήσει την Τεχεράνη "να αναθεωρήσει και να παρεκκλίνει από τις προηγουμένως δηλωθείσες πυρηνικές πολιτικές και εκτιμήσεις".

Οι δηλώσεις του έγιναν με φόντο την εμπρηστική ρητορική των αξιωματούχων του ισραηλινού καθεστώτος πως σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν άλλη μια επίθεση στο ιρανικό έδαφος, με τους πυρηνικούς χώρους ως έναν από τους πιθανούς στόχους.

Η ρητορική έχει φθάσει σε πυρετό μετά τη διεξαγωγή από το Ιράν της στρατιωτικής επιχείρησης αντιποίνων "Αληθινή υπόσχεση" τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής ως απάντηση στην άνανδρη επίθεση στο ιρανικό προξενείο στη συριακή πρωτεύουσα Δαμασκό στις 7 Απριλίου.

Η επίθεση στο προξενείο, η οποία καταδικάστηκε ευρέως σε όλο τον κόσμο, καθώς παραβίασε το διεθνές δίκαιο και τις Συμβάσεις της Βιέννης, οδήγησε στη δολοφονία επτά Ιρανών στρατιωτικών συμβούλων, μεταξύ των οποίων δύο υψηλόβαθμοι διοικητές του IRGC.

Ο Haghtalab υποσχέθηκε σθεναρή απάντηση σε οποιαδήποτε ισραηλινή επίθεση με στόχο την πυρηνική υποδομή του Ιράν.

"Εάν το σιωνιστικό καθεστώς θελήσει να αναλάβει δράση κατά των πυρηνικών μας κέντρων και εγκαταστάσεων, θα αντιμετωπίσει οπωσδήποτε και σίγουρα την αντίδρασή μας", δήλωσε σε βίντεο που κυκλοφόρησε ευρέως.

Ποιο είναι το πυρηνικό δόγμα του Ιράν και τι περιλαμβάνει;

Οι πυρηνικές προσπάθειες του Ιράν χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1960 υπό το υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ καθεστώς Παχλαβί, το οποίο ξεκίνησε την πυρηνική ανάπτυξη με την έμπρακτη υποστήριξη της Δύσης.

Το σημερινό πυρηνικό δόγμα του Ιράν, που ισχύει από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, δίνει έμφαση στην ειρηνική εφαρμογή της πυρηνικής τεχνολογίας που είναι σύμφωνη με τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT), καθώς η Ισλαμική Δημοκρατία είναι ένας από τους υπογράφοντες την πολυμερή συνθήκη.

Επιτρέπει τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας για μη στρατιωτικούς σκοπούς, ενώ απαγορεύει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Ωστόσο, πολλές δυτικές χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της ΝΡΤ έχουν εμπλακεί στη διάδοση των πυρηνικών όπλων.

Οι ίδιες δυτικές χώρες κατηγορούσαν επί χρόνια ψευδώς το Ιράν ότι κατασκευάζει πυρηνικά όπλα, παρόλο που η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IRGC) έχει ενεργή αποστολή στο Ιράν.

Οι επιθεωρητές του IRGC παρακολουθούν στενά τις ιρανικές πυρηνικές δραστηριότητες και δεν έχουν αναφέρει ποτέ καμία εξέλιξη που να παραπέμπει σε πυρηνική διάδοση ανησυχητικών διαστάσεων.

Η ιρανική πυρηνική υπηρεσία έχει επανειλημμένα υποστηρίξει πως το πυρηνικό της πρόγραμμα είναι αποκλειστικά για ειρηνικούς, ενεργειακούς σκοπούς και ότι δεν σκοπεύει να εμπλουτίσει ουράνιο μέχρι οπλικού βαθμού.

Η πολιτική αυτή έχει τις ρίζες της στις οδηγίες του ηγέτη της Ισλαμικής Επανάστασης, ο οποίος έχει τονίσει επανειλημμένα πως το Ιράν δεν έχει στο στόχαστρό του πυρηνικά όπλα, αν και μπορεί να το κάνει αν θέλει.

Στη συνάντησή του με τον τότε πρωθυπουργό της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε τον Ιούνιο του 2019, ο οποίος είχε έρθει με μήνυμα από την Ουάσινγκτον, ο ηγέτης της Ισλαμικής Επανάστασης κατέστησε εμφατικά σαφές ότι το πυρηνικό δόγμα του Ιράν εμποδίζει τη χώρα να αναπτύξει πυρηνικά όπλα.

"Η Αμερική δεν θα μπορούσε να κάνει τίποτα για να το σταματήσει" αν η Ισλαμική Δημοκρατία το ήθελε, δήλωσε τότε ο Ηγέτης.

Τα πυρηνικά όπλα δεν είναι συμβατά με το Ισλάμ και τις διδασκαλίες του Κορανίου, καθώς και με την ιδεολογία που βρίσκεται στην καρδιά της Ισλαμικής Επανάστασης, της οποίας ηγήθηκε ο ιμάμης Χομεϊνί.

Η θέση αυτή έχει επαναληφθεί σε διάφορες δημόσιες δηλώσεις και ομιλίες του Ηγέτη και άλλων Ιρανών αξιωματούχων, αντανακλώντας μια ηθική στάση που θεωρεί τα πυρηνικά όπλα ως εγγενώς ανήθικα και την ανάπτυξή τους ως κατάφωρη αμαρτία.

Το γεγονός αυτό έχει πιστοποιηθεί ακόμη και από την πυρηνική υπηρεσία του ΟΗΕ καθώς και από τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ.

Γιατί το Ιράν αύξησε τον εμπλουτισμό ουρανίου;

Σύμφωνα με την πυρηνική συμφωνία του 2015 που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ιράν και των παγκόσμιων δυνάμεων, ορισμένες κυρώσεις που είχαν προηγουμένως επιβληθεί στο Ιράν καταργήθηκαν με αντάλλαγμα περιορισμούς στις πυρηνικές του δραστηριότητες.

Ως υπεύθυνη και νομοταγής χώρα, το Ιράν συμφώνησε και τήρησε πλήρως την πολυμερή συμφωνία. Μείωσε τον εμπλουτισμό του ουρανίου σε καθαρότητα 3,6%, όπως απαιτούσε η συμφωνία.

Ωστόσο, η ακεραιότητα της συμφωνίας τέθηκε σε κίνδυνο όταν ο Τραμπ αποσύρθηκε από αυτή το Μάιο του 2018 και επανέφερε τις κυρώσεις. Η εκκεντρική του κίνηση καταδικάστηκε ακόμη και από αμερικανικά γεράκια.

Μετά από αυτό, το Ιράν προέτρεψε τους άλλους υπογράφοντες το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA) - τους Ευρωπαίους - να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους και να διασώσουν τη συμφωνία.

Η ευρωπαϊκή τρόικα (Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία) απέτυχε να κάνει οτιδήποτε υπό την πίεση των ΗΠΑ.

Μετά από αναμονή ενός έτους, το Ιράν άρχισε σταδιακά να αυξάνει τις δραστηριότητές του στον πυρηνικό εμπλουτισμό, τονίζοντας παράλληλα ότι οι ενέργειές του είναι αναστρέψιμες εάν τα άλλα μέρη εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους.

Ως εκ τούτου, η Ισλαμική Δημοκρατία, η οποία τήρησε πλήρως τη συμφωνία, αναγκάστηκε να κάνει ένα βήμα πίσω, επικαλούμενη διατάξεις της συμφωνίας που επέτρεπαν αμοιβαία μέτρα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.

Παρ' όλα αυτά, το Ιράν έχει επανειλημμένα τονίσει τον ειρηνικό χαρακτήρα του προγράμματός του, όπως έχει μαρτυρήσει πολλές φορές η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, ο πυρηνικός παρατηρητής του ΟΗΕ.

Οι επιθεωρητές της ΙΑΕΑ καθώς και ο επικεφαλής του οργανισμού Ραφαέλ Γκρόσι επισκέπτονται τακτικά το Ιράν και κάνουν απολογισμό των διαδικασιών και μέχρι στιγμής δεν έχουν διαπιστώσει καμία απόκλιση στο πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.

Σε τι διαφέρουν οι πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν και του Ισραήλ;

Το Ισραήλ είναι μια από τις μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις στον κόσμο σήμερα. Ξεκίνησε το μυστικό πυρηνικό του πρόγραμμα το 1952 με τεχνολογική υποστήριξη από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία κατά παράβαση του πρωτοκόλλου.

Το καθεστώς πιστεύεται ότι ανέπτυξε τα πρώτα του πυρηνικά όπλα κάπου γύρω στο 1967-1968. Μετά από αυτό, η παραγωγή πυρηνικών όπλων επιταχύνθηκε με ταχείς ρυθμούς, με δυτική υποστήριξη.

Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, το καθεστώς του Τελ Αβίβ διαθέτει σήμερα περισσότερες από εκατό πυρηνικές κεφαλές με αρκετό πλουτώνιο για την παραγωγή τουλάχιστον 200 πυρηνικών όπλων.

Παρά το γεγονός πως το παράνομο πυρηνικό του πρόγραμμα αποτελεί ανοιχτό μυστικό, το καθεστώς αρνείται πεισματικά να το επιβεβαιώσει ή να το διαψεύσει. Ακόμα και οι δυτικοί χορηγοί του ήταν σιωπηλοί σχετικά με αυτό, πηδώντας πάντα προς υπεράσπιση του καθεστώτος και των αποσταθεροποιητικών δραστηριοτήτων του στην περιοχή της Δυτικής Ασίας.

Σύμφωνα με παρατηρητές, αυτό που ενθάρρυνε το καθεστώς να επιταχύνει τις παράνομες και μυστικές πυρηνικές δραστηριότητές του, ενώ αρνείται να είναι συμβαλλόμενο μέρος της ΝΡΤ, είναι η αιγίδα των δυτικών κρατών και των σιωνιστικών λόμπι στη Δύση.

Οι δύο χώρες που επικρίνουν περισσότερο το ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι επίσης οι στενότεροι σύμμαχοι του Ισραήλ - οι ΗΠΑ και η Γαλλία. Αυτές οι δύο χώρες που έχουν δικαίωμα βέτο στον ΟΗΕ βοήθησαν το καθεστώς να αναπτύξει το πυρηνικό του πρόγραμμα, με τη Γαλλία να του παρέχει αποθέματα σχάσιμου υλικού οπλικού τύπου στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και τις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Είναι σημαντικό ότι το Ισραήλ δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (NPT) και έχει επανειλημμένα απορρίψει τις εκκλήσεις να προσχωρήσει στη συμφωνία-κλειδί του διεθνούς καθεστώτος ελέγχου των εξοπλισμών, ενώ αρνήθηκε επίσης να δώσει στους επιθεωρητές της πυρηνικής υπηρεσίας του ΟΗΕ πρόσβαση στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις.

Παρά ταύτα, η πυρηνική υπηρεσία του ΟΗΕ έχει υιοθετήσει μια προσέγγιση με βελούδινα γάντια για το Ισραήλ, προφανώς υπό την πίεση της Δύσης. Το αιφνιδιαστικό ταξίδι του επικεφαλής της ΙΑΕΑ Ραφαέλ Γκρόσι στο Τελ Αβίβ πριν από τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της πυρηνικής υπηρεσίας του ΟΗΕ στη Βιέννη πέρυσι ήταν άλλη μια απόδειξη της συμπαιγνίας μεταξύ του καθεστώτος και της υπηρεσίας.

Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, από την άλλη πλευρά, διεκδικεί τα δικαιώματά της βάσει του άρθρου IV της ΝΡΤ να επιδιώκει ένα ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς ενεργειακούς σκοπούς.

Τι θα συμβεί αν το Ισραήλ πλήξει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν;

Όπως δήλωσε κατηγορηματικά την Πέμπτη ο ταξίαρχος Haghtalab, το δάχτυλο είναι στην σκανδάλη σε περίπτωση οποιασδήποτε ισραηλινής στρατιωτικής δράσης κατά των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.

Ο πρόεδρος Ebrahim Raeisi, μιλώντας στην παρέλαση για την Ημέρα του Στρατού στην Τεχεράνη την Τετάρτη, μετέφερε επίσης την προειδοποίηση με σαφήνεια, λέγοντας πως οποιαδήποτε "παραμικρή επιθετικότητα" θα αντιμετωπιστεί με "σκληρή απάντηση".

Ο υπουργός Εξωτερικών Hossein Amir-Abdollahian έχει επίσης επαναλάβει επανειλημμένα την προειδοποίηση από το Σάββατο. Την κατέστησε σαφή στους ομολόγους του στο περιθώριο της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.

Ο πολιτικός αναπληρωτής του και επικεφαλής διαπραγματευτής του Ιράν για τα πυρηνικά Αλί Μπαγκερί Κανί, σε συνέντευξή του την Τετάρτη, δήλωσε ότι η απάντηση αυτή τη φορά θα είναι "εντός δευτερολέπτων" και όχι σε 12 ημέρες.

Η στρατιωτική επιχείρηση του Ιράν κατά του ισραηλινού καθεστώτος που διήρκεσε αρκετές ώρες νωρίς την Κυριακή ήταν περιορισμένης έκτασης και αφορούσε παλιά όπλα και όχι νέα και πιο εξελιγμένα.

Τα όπλα διαπέρασαν πολλαπλά επίπεδα αεράμυνας του καθεστώτος και έπληξαν τους στόχους τους, συμπεριλαμβανομένων βασικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων κοντά στο πυρηνικό κέντρο της Ντιμόνα στην έρημο Νεγκέβ.

Το μήνυμα ήταν σαφές, όπως λένε στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες: Το Ιράν μπορεί να αποδεκατίσει τον αντιδραστήρα της Ντιμόνα αν το θελήσει.

Αυτή η δράση θα έρθει μόνο αν το ισραηλινό καθεστώς προκαλέσει το Ιράν. Και αυτό θα γίνει σε αυτοάμυνα.

Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail