Του Τομ Ο' Κόνορ - newsweek.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η ομάδα, γνωστή με το ακρωνύμιο για τα πέντε βασικά μέλη της, Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική (BRICS), αποτελείται από περισσότερο από το ένα τέταρτο του παγκόσμιου ΑΕΠ και περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αν και οι BRICS δεν είναι επίσημη συμμαχία και υπάρχουν σημαντικές γεωπολιτικές διαφορές μεταξύ των μελών, το κοινό τους ενδιαφέρον για τη στήριξη οικονομικών και εμπορικών μηχανισμών εκτός του δυτικού πλαισίου έχει δείξει αυξανόμενη απήχηση στο εξωτερικό.
Στον απόηχο της τελευταίας συνόδου κορυφής των BRICS που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο τον Ιούνιο, η Αργεντινή και το Ιράν υπέβαλαν αίτηση για ένταξη στον οργανισμό και ο σημερινός πρόεδρος του μπλοκ, Πουρνίμα Ανάντ, είπε στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης τον επόμενο μήνα πως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία ήταν μεταξύ των χωρών που εξέφρασαν επίσης ενδιαφέρον να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Η ειδική απεσταλμένη της Αλγερίας Leila Zerrougui επιβεβαίωσε ότι η χώρα της ήταν η τελευταία που υπέβαλε επίσημα αίτηση για ένταξη στους BRICS, σύμφωνα με την αλγερινή ειδησεογραφική πύλη Al Shorouq.
Μιλώντας στην τελευταία σύνοδο κορυφής «BRICS+» που φιλοξένησε η Κίνα, ο Αλγερινός πρόεδρος Abdelmadjid Tebboune υποστήριξε πως «η συνεχιζόμενη περιθωριοποίηση των αναπτυσσόμενων χωρών, στους διάφορους θεσμούς της παγκόσμιας διακυβέρνησης, αποτελεί σίγουρη πηγή αστάθειας, ανισότητας και ανάπτυξης».
Εκτός από την ανάγκη εγκαθίδρυσης μιας «νέας οικονομικής τάξης» σύμφωνα με το ψήφισμα 3201 των Ηνωμένων Εθνών που εγκρίθηκε το 1974, συζήτησε τη δέσμευση της Αλγερίας «προς την οικοδόμηση μιας νέας διεθνούς τάξης που περιλαμβάνει τη συλλογική μας ασφάλεια που βασίζεται στην σταθερότητα και την ευημερία του καθενός μας».
Ο Tebboune ήταν ένας από τους 19 παγκόσμιους ηγέτες που συμμετείχαν στο διευρυμένο σχήμα BRICS και μαζί του συμμετείχαν οι επικεφαλής των πέντε μελών BRICS καθώς και της Αργεντινής, της Καμπότζης, της Αιγύπτου, της Αιθιοπίας, των Φίτζι, της Ινδονησίας, του Ιράν, του Καζακστάν, της Μαλαισίας, της Νιγηρίας, της Σενεγάλης, της Ταϊλάνδης και του Ουζμπεκιστάν.
Ενώ οι ΗΠΑ έχουν απορρίψει σε μεγάλο βαθμό τις ανησυχίες πως οι BRICS θα μπορούσαν να αποτελέσουν σοβαρή πρόκληση για την οικονομική ισχύ της Ομάδας των Επτά, ή της G7, που αποτελείται από τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, εντάθηκε η γεωπολιτική και οικονομική διαφωνία που επιδεινώθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις επακόλουθες κυρώσεις από τη Δύση έθεσαν τους BRICS στο επίκεντρο.
Αυτό επεκτάθηκε ακόμη και στην Αλγερία, μέλος του Οργανισμού των Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ) που λειτουργεί ως ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθώς η ΕΕ προσπαθούσε να απογαλακτιστεί από τη ρωσική ενέργεια, το βορειοαφρικανικό έθνος ήταν μεταξύ των εναλλακτικών που συζητήθηκαν, παρόλο που συνεχίζει να ενισχύει τους δεσμούς με τη Μόσχα και απορρίπτει τη θέσπιση οποιωνδήποτε σωφρονιστικών μέτρων ως απάντηση στη σύγκρουση στην Ουκρανία.
Επίσης δυνητικό επακόλουθο είναι η προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας να ενταχθεί στο μπλοκ. Εβδομάδες αφότου ο OPEC+, ο διευρυμένος όμιλος του ΟΠΕΚ, αποφάσισε να μειώσει την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου κατά δύο εκατομμύρια βαρέλια, καταστρέφοντας τους ήδη τεταμένους δεσμούς μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ καθώς ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αγωνιζόταν να κρατήσει χαμηλές τις τιμές των καυσίμων, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υποστήριξε ανοιχτά την ιδέα να ενταχθεί η Σαουδική Αραβία στους BRICS.
Ο Ρώσος ηγέτης σημείωσε κατά τη διάρκεια εκδήλωσης της 27ης Οκτωβρίου που διοργανώθηκε από τη Λέσχη Συζήτησης Valdai ότι μια τέτοια απόφαση απαιτεί πρώτα «μια συναίνεση όλων των χωρών των BRICS». Ωστόσο, υποστήριξε την αποδοχή της Σαουδικής Αραβίας σημειώνοντας την οικονομική της δύναμη.
«Η Σαουδική Αραβία είναι ένα ταχέως αναπτυσσόμενο έθνος, και όχι μόνο επειδή είναι ηγέτης στην παραγωγή υδρογονανθράκων και την εξόρυξη πετρελαίου», δήλωσε τότε ο Πούτιν. «Είναι επειδή ο διάδοχος και η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας έχουν πολύ μεγάλα σχέδια για τη διαφοροποίηση της οικονομίας, κάτι που είναι πολύ σημαντικό».
Είπε επίσης πως το βασίλειο «άξιζε» να είναι μέλος ενός άλλου μπλοκ με επικεφαλής την Κίνα και τη Ρωσία, τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), στον οποίο το Ιράν εντάχθηκε ως πλήρες μέλος κατά την τελευταία ετήσια σύνοδο κορυφής που φιλοξένησε το Ουζμπεκιστάν το Σεπτέμβριο.
Μετά τα σχόλια του Πούτιν στα τέλη του περασμένου μήνα, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Γουάνγκ Γουένμπιν δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου πως «η Κίνα υποστηρίζει ενεργά τη διαδικασία επέκτασης των BRICS».
Επεσήμανε ότι οι ηγέτες των BRICS κατέληξαν σε συναίνεση για την επέκταση της ομάδας μετά τη σύνοδο κορυφής του Πεκίνου τον Ιούλιο και είπε ότι «μετά τη συνάντηση, πολλές χώρες εξέφρασαν την επιθυμία να ενταχθούν στη συνεργασία των BRICS».
«Η Κίνα θα συνεργαστεί με άλλα μέλη των BRICS για να προωθήσει από κοινού τη διαδικασία επέκτασης», είπε ο Wang, «έτσι ώστε περισσότεροι εταίροι να ενταχθούν στην οικογένεια των BRICS».
Στη συνέχεια, η Wall Street Journal ανέφερε ότι ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ετοιμαζόταν να επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία πριν από το τέλος του έτους, επικαλούμενος ανθρώπους που λέγεται πως γνωρίζουν τις προετοιμασίες για το ταξίδι. Η κίνηση, η οποία θα σηματοδοτούσε μία από τις πολλές περιπτώσεις ξένων ταξιδιών για τον Xi από τότε που η πανδημία COVID-19 έπληξε τον κόσμο το 2020, λέγεται ότι πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Πεκίνου και του Ριάντ που αγωνίζονται για μια πιο πολυπολική παγκόσμια τάξη.
Το ταξίδι έχει προγραμματιστεί προσωρινά για τη δεύτερη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, τον ίδιο μήνα που θα πραγματοποιηθεί η πρώτη αραβο-κινεζική σύνοδος κορυφής στη Σαουδική Αραβία, όπως ανακοίνωσε το Σεπτέμβριο ο Khalil Al-Thawadi, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου που ολοκλήρωσε την πρώτη σύνοδο κορυφής από την έναρξη της πανδημίας αυτή την εβδομάδα στην Αλγερία.
* Ο Tom O'Connor είναι βραβευμένος συγγραφέας εξωτερικής πολιτικής στο Newsweek, όπου ειδικεύεται στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Κορέα και άλλους τομείς διεθνών υποθέσεων και συγκρούσεων.