 |
| Chinese President Xi Jinping (L) and France's President Emmanuel Macron at the Tarbes-Lourdes airport, southwestern France, on May 7, 2024 - Εd JΟΝΕS / ΑFΡ |
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ πραγματοποίησε κρατική επίσκεψη στην Ευρώπη. Στο πρώτο του ταξίδι στην ΕΕ από το 2019, επισκέφθηκε τη Γαλλία και την Ουγγαρία και ολοκλήρωσε την περιοδεία του στη Σερβία.
Timur Fomenko, political analyst - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Το ταξίδι έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, όταν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προσπαθεί να στρέψει το θεσμικό όργανο της ΕΕ κατά της Κίνας, έχοντας ξεκινήσει δεκάδες ελέγχους για κινεζικά προϊόντα τις τελευταίες εβδομάδες. Παρομοίως, οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει επιθετικά τη ρητορική που κατηγορεί το Πεκίνο, κατηγορώντας το για συνενοχή στη σύγκρουση στην Ουκρανία, με σκοπό φυσικά να υπονομεύσουν την αξιοπιστία του Σι στο ταξίδι του.
Παρά την κραυγαλέα φιλοαμερικανική προκατάληψη της φον ντερ Λέιντεν, είναι αρκετά προφανές ότι η πίστη των κρατών της ΕΕ έχει γίνει αντικείμενο μάχης μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου για επιρροή στον αναδυόμενο γεωπολιτικό αγώνα. Αν και βέβαια η ΕΕ θεωρητικά ευθυγραμμίζεται με τις ΗΠΑ, μέσω της κυριαρχίας της σε θεσμούς όπως το ΝΑΤΟ, η εξωτερική πολιτική της Κίνας εδώ και πολλά χρόνια έχει επικεντρωθεί στην προσπάθεια άσκησης κάθε επιρροής για να εμποδίσει την ΕΕ να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τον στόχο της Ουάσιγκτον να περιορίσει το Πεκίνο, επιδιώκοντας αντίθετα να διατηρήσει ανοιχτούς οικονομικούς δεσμούς με την ήπειρο. Για τον σκοπό αυτό η Κίνα έχει αφιερώσει εκτεταμένη διπλωματική προσπάθεια στην Ευρώπη, μια προσπάθεια που δε θεωρεί ότι αξίζει να καταβάλει προς τις ΗΠΑ, ή ακόμη και προς το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ηπειρωτική Ευρώπη είναι μια μικτή σακούλα, και ανάλογα με το πολιτικό status quo υπάρχουν ορισμένα κράτη που είναι ευνοϊκά προς την Κίνα, και ορισμένα που δεν είναι (όπως τα κράτη της Βαλτικής), και ως εκ τούτου η Κίνα θεωρεί σημαντικό να διατηρήσει το προπύργιο υποστήριξης όπου μπορεί. Ως εκ τούτου, ο Σι αφιέρωσε την επίσκεψή του σε τρεις χώρες που είναι σήμερα ευνοϊκές προς το Πεκίνο: Τη Γαλλία και την Ουγγαρία εντός της ΕΕ και τη Σερβία εκτός του μπλοκ. Πρώτον, η Γαλλία είναι ένα κράτος με δυτικό πρόσημο, το οποίο ανέκαθεν φημιζόταν για την «αδέσποτη» εξωτερική πολιτική του, η οποία προέρχεται από τη θέση του ως πρώην αυτοκρατορία. Ειδικά ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν πάντα πρόθυμος να πάει κόντρα στο ρεύμα και συνέχισε να συνεργάζεται με το Πεκίνο, επισκεπτόμενος μάλιστα ο ίδιος την Κίνα πέρυσι.
Παραδοσιακά, η πιο ενθουσιώδης μεγάλη χώρα της ΕΕ απέναντι στην Κίνα είναι στην πραγματικότητα η Γερμανία, και αυτό εξακολουθεί να είναι ορατό, για παράδειγμα στην επίσκεψη του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στο Πεκίνο πριν από μερικές εβδομάδες. Ωστόσο, η γερμανική πολιτική έχει μετατραπεί σε εσωτερική διελκυστίνδα για την Κίνα, καθώς το υπουργείο Εξωτερικών ελέγχεται από τη νεοσυντηρητική Πράσινη Ανναλένα Μπάερμποκ, η οποία έχει προσπαθήσει να υπονομεύσει τις σχέσεις με το Πεκίνο. Αυτό βέβαια έχει συναντήσει την αντίσταση του λόμπι της γερμανικής βιομηχανίας, ενώ οι χρηματοδοτούμενες από τις ΗΠΑ δεξαμενές σκέψης προσπαθούν επίσης να υπονομεύσουν τους γερμανικούς δεσμούς με την Κίνα στο μέτρο των δυνατοτήτων τους. Ως αποτέλεσμα, δεν είναι πολιτικά βολικό για τον Σι να επισκεφθεί τη Γερμανία, και έτσι επέλεξε τη Γαλλία, όπου οι απόψεις φαίνονται πιο άνετες με τον « ανεξάρτητο» ρόλο του.
Ο δεύτερος προορισμός του, η Ουγγαρία, υπό τον Βίκτορ Όρμπαν, έχει διαμορφώσει μια θέση ως το πιο φιλοπεκίνο κράτος σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο Όρμπαν έχει μια ακόμη πιο αδέσποτη εξωτερική πολιτική, η οποία επιδιώκει επίσης υγιείς δεσμούς με τη Ρωσία. Ωστόσο, το μικρό μέγεθός της σημαίνει ότι δεν μπορεί να κατευθύνει την ατζέντα ολόκληρου του μπλοκ. Παρά ταύτα, η Βουδαπέστη είναι ένας πολύ σημαντικός εταίρος για το Πεκίνο, επειδή χρησιμεύει ως πύλη για τις κινεζικές επενδύσεις και άλλα έργα που ενισχύονται στην ήπειρο, όταν οι πόρτες κλείνουν αλλού. Όπως, για παράδειγμα, η οικοδόμηση μιας υπερπόντιας πανεπιστημιούπολης για το Πανεπιστήμιο Fudan, ή ένα κινεζικό εργοστάσιο ηλεκτρικών αυτοκινήτων, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό εάν η Επιτροπή ασκεί την απειλή των δασμών.
Αλλά όχι μόνο αυτό, η Ουγγαρία κατέχει μια στρατηγική θέση στην κεντρική Ευρώπη πάνω από τα Βαλκάνια, η οποία αποτελεί τον τερματισμό ενός κινεζικού οικονομικού διαδρόμου που ξεκινά από το λιμάνι που της ανήκει στον Πειραιά, στην Ελλάδα. Και ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ουγγαρία βρίσκεται η Σερβία. Αν και η Σερβία δεν είναι μέλος της ΕΕ, είναι ένα κρίσιμα σημαντικό έθνος στα Βαλκάνια, το οποίο έχει θυελλώδεις σχέσεις με τη Δύση λόγω της μαζικής εκστρατείας βομβαρδισμών που διεξήγαγε το ΝΑΤΟ εναντίον της τη δεκαετία του 1990.
Είναι ένα έθνος που αντιπαθεί τη Δύση, αλλά δεν έχει τη δύναμη να αντισταθεί άμεσα, καθώς αντιμετωπίζει πιέσεις για την ένταξή της στην ΕΕ και ένα ζήτημα κυριαρχίας στο Κοσσυφοπέδιο. Ως αποτέλεσμα, η ευημερία της Σερβίας εξαρτάται από την ικανότητά της να φλερτάρει τις σχέσεις της με τρίτες δυνάμεις, όπως η Ρωσία και η Κίνα, για να εξασφαλίσει γεωπολιτική επιρροή.
Για την Κίνα, η Σερβία γίνεται έτσι ένα ακόμη σημείο εστίασης, ή ασφαλές καταφύγιο, για την προβολή της επιρροής της στην Ευρώπη. Από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση στην Ουκρανία, η Κίνα έχει λάβει τη διακριτική θέση ότι αντιτίθεται στην επέκταση των δυτικών θεσμών υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, αναγνωρίζοντάς τους ως εργαλείο ηγεμονίας που θα χρησιμοποιηθεί εναντίον της. Ως αποτέλεσμα, η ενίσχυση των δεσμών με το Βελιγράδι έχει γίνει μέρος της προσπάθειας του Πεκίνου να διατηρήσει τα ερείσματά του στην ήπειρο, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά - έχει δημιουργήσει ως εμπορικό πέρασμα αξιοποιώντας τον ρόλο του ως μέρος του βαλκανικού διαδρόμου.
Ως εκ τούτου, ο Σι φέρεται να πρόκειται να προσπαθήσει να αναβαθμίσει τις σχέσεις με τη Σερβία. Άλλωστε, είναι ένα μέρος όπου η Κίνα μπορεί να επενδύσει και, συνεπώς, να πουλήσει στην Ευρώπη, χωρίς την παρέμβαση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Ελπίζεται επίσης πως η Σερβία θα ενταχθεί τελικά στους BRICS.
Έτσι, ενώ η επίσκεψη του Σι στη Γαλλία, ένα από τα ηγετικά κράτη της ΕΕ, αποσκοπεί στο να διασφαλίσει ότι το μπλοκ δεν θα ενωθεί εναντίον του Πεκίνου, η επίσκεψή του στη Σερβία και την Ουγγαρία είναι στρατηγική από το σχεδιασμό της, καθώς τις χρησιμοποιεί ως σημεία προβολής για να διασφαλίσει ότι οι εμπορικοί δεσμοί της Κίνας με την Ευρώπη μπορούν να διατηρηθούν εν μέσω της αντίστασης ισχυρών ατόμων όπως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.