 |
| σκίτσο ΑΙ |
Το τελευταίο διάστημα επανήλθε στην επικαιρότητα μέσω δημοσιευμάτων το θέμα της αύξησης του ορίου εισόδου στη Βουλή από 3% σε 5%. Αν κάνετε μια αναζήτηση στην Google θα θυμηθείτε ότι το ζήτημα είχε ξανασυζητηθεί και πέρυσι το φθινόπωρο.
Του Στρατή Μαζίδη
Αν και έχουμε μάθει από τα χρόνια των μνημονίων πως οι εκάστοτε κυβερνήσεις «προετοίμαζαν» την κοινή γνώμη μέσω τύπου για όσα θα υλοποιούσαν [συνήθως με το δόγμα του σοκ, ώστε η εφαρμογή πιο light αποφάσεων να γινόταν δεκτή με ανακούφιση αντί για οργή], θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αντιμετώπιση του εκλογικού νόμου ως ρούχου που το φέρνουμε στα μέτρα μας εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για τη Δημοκρατία και το Πολίτευμα.
Το όριο του 3% είχε θεσπιστεί στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αρχικά για να περιοριστεί η εκλογή ανεξάρτητων μουσουλμάνων βουλευτών στη Θράκη. Στην πορεία, όμως, τα κόμματα τους ενέταξαν στους συνδυασμούς τους, διότι κάθε ψήφος είναι σημαντική.
Αν υποθέσουμε ότι ίσχυε σήμερα το όριο του 5%, τότε κόμματα όπως η Νίκη, η Πλεύση Ελευθερίας, η Ελληνική Λύση και οι Σπαρτιάτες θα έμεναν εκτός Βουλής, αφήνοντας 834.063 ψηφοφόρους χωρίς εκπροσώπηση, δηλαδή το 15,99% όσων ψήφισαν. Αν προστεθεί και το ΜέΡΑ 25 (2,50%), φτάνουμε στο 18,49%, δηλαδή κοντά 1.000.000 πολίτες. Βέβαια Σπαρτιάτες δεν υπάρχουν πια αλλά έχουμε τη Φωνή Λογικής.
Και αυτό γιατί;
Ο λόγος πίσω από αυτήν την αλλαγή είναι σαφής: να μπορέσει η κυβέρνηση να εξασφαλίσει αυτοδυναμία πιο εύκολα, μειώνοντας τον αριθμό των κομμάτων στη Βουλή και περιορίζοντας τον πολιτικό αντίλογο. Πόσο δημοκρατικό είναι αυτό; Γιατί ένα κόμμα που δεν ξεπερνά το 30% των ψήφων να μπορεί να κυβερνά αυτοδύναμα;
Η Δημοκρατία επιβάλλει να εκπροσωπούνται όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες. Ένα χαμηλότερο όριο, στο 2%, θα επέτρεπε σε μικρά κόμματα να εισέλθουν στη Βουλή και να συνεισφέρουν στη διαμόρφωση κυβερνητικών συνεργασιών. Όσο περισσότερα κόμματα συμμετέχουν, τόσο μεγαλύτερη η ανάγκη για συνεννόηση και συνδιαχείριση, πράγμα που λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι σε πιθανές αυθαιρεσίες και μονοκομματικές αποφάσεις.
Εξάλλου, η ιστορία μας διδάσκει ότι μικρά ποσοστά μπορούν να έχουν καθοριστική επίδραση στη λειτουργία της Βουλής. Στις εκλογές του 1990, οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί και η ΔΗ.ΑΝΑ. με ποσοστά μόλις 0,77% και 0,67% αντίστοιχα, συνέβαλαν σε σημαντικές πολιτικές εξελίξεις. Επίσης η μη είσοδος της ΛΑ.Ε. στη Βουλή το 2015 για μερικές χιλιάδες ψήφους διευκόλυνε αφάνταστα να περάσει η Συμφωνία των Πρεσπών.
Η προσέγγιση της νομοθεσίας με όρους ποδοσφαίρου αλάνας ["εγώ έχω την μπάλα και ορίζω τους κανόνες"] φανερώνει μια ιδιοκτησιακή λογική γύρω από το κράτος ενώ αψηφά τη λαϊκή βούληση. Κάποτε ο λαός ανεδείκνυε μέσω κάλπης ισχυρές πλειοψηφίες, τώρα όχι. Αυτό πρέπει να το σεβαστεί μια κυβέρνηση ή να αφαιρεί επιλογές για να προκύψει ένα αποτέλεσμα όσο το δυνατό πιο κοντά στο επιθυμητό;
Ο τελευταίος που δε σεβάστηκε τη λαϊκή βούληση ένα καλοκαίρι πριν 10 χρόνια μετατρέποντας το ΟΧΙ σε ΝΑΙ, συρρικνώθηκε πολιτικά και ακόμη βρίσκεται στο περιθώριο.
Στην ουσία, Δημοκρατία σημαίνει να εκπροσωπούνται όλοι οι πολίτες, όχι να αποκλείονται για να εξυπηρετούνται πολιτικές σκοπιμότητες. Αν η κυβέρνηση αγνοεί 1.000.000 πολίτες σήμερα, ας μην εκπλαγεί αν αύριο αυτοί οι πολίτες αγνοήσουν τις αποφάσεις της. Η όσο το δυνατόν πιο γνήσια Δημοκρατία αποτελεί βαλβίδα ασφαλείας για όλους.