Atul Kumar Mishra - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Ρωσία ανέλαβε την προεδρία του μπλοκ τον Ιανουάριο του 2024. Στις αρχές του έτους, η Elvira Nabiullina, η διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, ανακοίνωσε ότι η Ρωσία ηγείται της προσπάθειας μεταξύ των χωρών BRICS για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού συστήματος πληρωμών. Το νέο αυτό σύστημα έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως αντίβαρο στο κυρίαρχο σήμερα σύστημα που χρησιμοποιείται για τις περισσότερες παγκόσμιες εμπορικές συναλλαγές, το Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT).
Το SWIFT χρησιμεύει ως κρίσιμο στοιχείο στην παγκόσμια χρηματοδότηση, επιτρέποντας τις διασυνοριακές πληρωμές και χρησιμεύοντας ως σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων για το διεθνές εμπόριο. Καθώς το δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, το SWIFT είναι αναπόσπαστο μέρος του διεθνούς συστήματος του δολαρίου και επηρεάζει σημαντικά την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιήσει το SWIFT για την επιβολή κυρώσεων, ιδίως αποσυνδέοντας «επιλεγμένες» ρωσικές τράπεζες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, παρόμοια με τις ενέργειες που έγιναν το 2014 κατά τη διάρκεια των εντάσεων για την Ουκρανία και την Κριμαία.
Ο έλεγχος των ΗΠΑ επί του SWIFT έχει ωθήσει τα κράτη, ιδίως εκείνα που βρίσκονται σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις. Σε απάντηση, η Ρωσία ανέπτυξε το δικό της σύστημα πληρωμών, το Σύστημα Μεταφοράς Χρηματοοικονομικών Μηνυμάτων (SPFS), μετά την αρχική απαγόρευση του SWIFT το 2014. Μέχρι το 2020, το SPFS περιελάμβανε 159 ξένες οντότητες από 20 χώρες, συμπεριλαμβανομένων τραπεζών στη Γερμανία και την Ελβετία. Παρόμοια συστήματα υπάρχουν και αλλού, όπως το Σύστημα Διασυνοριακών Διατραπεζικών Πληρωμών (CIPS) της Κίνας. Η πρόταση της Ρωσίας αποσκοπεί στην ενοποίηση αυτών των συστημάτων στο πλαίσιο του μπλοκ BRICS, δημιουργώντας μια ισχυρή εναλλακτική λύση του SWIFT, αντανακλώντας τον στόχο του μπλοκ να μειώσει την εξάρτηση από τους δυτικούς χρηματοπιστωτικούς μηχανισμούς και να ενισχύσει την οικονομική κυριαρχία. Η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας εξαρτάται από την τεχνική ετοιμότητα και το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων κρατών.
Ο Adam Button, επικεφαλής της νομισματικής στρατηγικής στο Forexlive.com, συζήτησε τα στρατηγικά οφέλη ενός ανεξάρτητου συστήματος πληρωμών των BRICS σε συνέντευξή του στο Kitco News, τονίζοντας την αυξανόμενη χρήση του SWIFT στην επιβολή κυρώσεων, μια απόκλιση από τον αρχικό του σκοπό. Σημείωσε την απλή φύση της δημιουργίας ενός τέτοιου συστήματος, αλλά αναγνώρισε την αργή και προσεκτική προσέγγιση της εφαρμογής, υποδηλώνοντας ότι μπορεί αρχικά να λειτουργήσει ως δευτερεύουσα επιλογή ή να περιοριστεί σε έθνη που τελούν υπό κυρώσεις. Παρά τους πρώιμους περιορισμούς, ο Button είναι αισιόδοξος για την ευρύτερη μελλοντική υιοθέτησή του.
Αναπτύσσοντας περαιτέρω τις πιθανές επιπτώσεις αυτού του νέου συστήματος, ο Button τόνισε ότι θα μπορούσε να ενισχύσει το ρόλο του χρυσού στο διεθνές νομισματικό σύστημα. Σημείωσε τη σημαντική αύξηση των αποθεμάτων χρυσού μεταξύ των χωρών BRICS, από περίπου 1.500 τόνους το 2008 σε πάνω από 6.600 τόνους σήμερα. Αυτή η συσσώρευση θα μπορούσε να τοποθετήσει τον χρυσό ως ενδιάμεσο νόμισμα στο μπλοκ, ιδίως εάν υπάρχει δυσπιστία στην άμεση χρήση των νομισμάτων των άλλων.
Οι επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης θα μπορούσαν να είναι σημαντικές για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένα εναλλακτικό σύστημα πληρωμών θα αποτελούσε άμεση απειλή για την κυριαρχία του αμερικανικού δολαρίου. Ο Button υπογράμμισε πως αυτή η αλλαγή θα μπορούσε να διαβρώσει την επιρροή της Αμερικής στην εξωτερική πολιτική και να επιταχύνει την απο-δολαριοποίηση. Ανέφερε ότι οι ηγέτες των BRICS έχουν ήδη εκφράσει την πρόθεση να αυξήσουν το εμπόριο με τη χρήση τοπικών νομισμάτων για να μειώσουν το ρόλο του δολαρίου στο παγκόσμιο εμπόριο και τη χρηματοδότηση.
Οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις για τις ΗΠΑ είναι βαθιές. Η εξάρτηση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος από το δολάριο δημιουργεί μια σημαντική ζήτηση που στηρίζει τις δημοσιονομικές πρακτικές των ΗΠΑ, όπως ο σημαντικός δανεισμός και οι δαπάνες. Μια απομάκρυνση από το δολάριο θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλεόνασμα του νομίσματος, μειώνοντας την αξία του και ενδεχομένως πυροδοτώντας μια νομισματική κρίση. Το σενάριο αυτό θα μπορούσε να εκδηλωθεί ως αυξημένος πληθωρισμός ή ακόμη και υπερπληθωρισμός, επηρεάζοντας σοβαρά την αμερικανική οικονομική σταθερότητα.