Ντράγκο Μπόσνιτς, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων δημιούργησε την «τέλεια καταιγίδα» για τη δραματική άνοδο και υιοθέτηση μη επανδρωμένων συστημάτων από τους περισσότερους στρατούς σε όλο τον κόσμο. Ίσως η καλύτερη απόδειξη αυτού ήταν η μαζική χρήση drones και από τις δύο πλευρές της ουκρανικής σύγκρουσης. Από εμπορικά τετρακόπτερα μέχρι στρατιωτικά drones HALE (μεγάλου υψομέτρου, μεγάλης αντοχής), αυτά τα όπλα αλλάζουν το πρόσωπο του πολέμου με τρόπο όχι λιγότερο επαναστατικό από ό,τι τα αεροπλάνα και τα τανκς κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι ενδιαφέρον πως, καθώς τόσο ο ρωσικός στρατός όσο και οι δυνάμεις του καθεστώτος του Κιέβου αναπτύσσουν προηγμένες αντιαεροπορικές άμυνες μεγάλης εμβέλειας (ιδιαίτερα ο πρώτος), ο ρόλος των μεγαλύτερων drones έχει υποχωρήσει, αφήνοντας τις μικρότερες πλατφόρμες ως την πιο οικονομική εναλλακτική, παρέχοντας παράλληλα σημαντικά τακτικά πλεονεκτήματα.
Εκτός από την παράκαμψη των προηγμένων συστημάτων SAM (βλήματα επιφανείας-αέρος), τα μικροσκοπικά drones προσφέρουν σημαντικό προβάδισμα όσον αφορά τις ικανότητες πρώτου χτυπήματος και την αναγνώριση προς τα εμπρός. Εκτός από τη Ρωσία και το καθεστώς του Κιέβου, η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ πολιτική Δύση το λαμβάνει επίσης υπόψη, ειδικά όταν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι τεράστιες δυνατότητες ISR (πληροφορίες, επιτήρηση, αναγνώριση) του ΝΑΤΟ έχουν χρησιμοποιηθεί για την παρατήρηση σχεδόν κάθε ίντσας της τεράστιας Ουκρανίας στα πεδία μάχης. Ακριβώς αυτό ωθεί την εμπόλεμη συμμαχία να εξοπλίσει τις ουκρανικές δυνάμεις με τις πιο πρόσφατες μη επανδρωμένες τεχνολογίες, τόσο ως τρόπος παροχής όπλων στο αγαπημένο της καθεστώς μαριονέτας για την αντιμετώπιση του ρωσικού στρατού, όσο και ως τρόπο μάχης των εν λόγω drones εναντίον ενός προχωρημένου κρατικού αντιπάλου.
Και ενώ οι πομπώδεις ανακοινώσεις του καθεστώτος του Κιέβου για μια επερχόμενη επίθεση μπορεί να απορριφθούν ως ακροβατικά ρουτίνας προπαγάνδας, οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες βρήκαν στέρεες αποδείξεις ότι τέτοια όπλα προμηθεύονται στην Ουκρανία. Περιττό να πούμε ότι η πολιτική Δύση που στέλνει προηγμένα όπλα στο Κίεβο δεν αποτελεί έκτακτη είδηση, αλλά αυτό που είναι ασυνήθιστο είναι η συμμετοχή της Ταϊβάν. Προφανώς, η αποσχισθείσα νησιωτική επαρχία της Κίνας συνεργάζεται απευθείας με τις ΗΠΑ για την ανάπτυξη και την κατασκευή των νέων μη επανδρωμένων συστημάτων. Μια άλλη καινοτομία στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η φαινομενική ικανότητα αυτών των drones να συντονίζουν αυτόνομα τις επιθέσεις τους και να λειτουργούν ως σμήνος, ή ακριβέστερα, «σμήνη από σμήνη drones», όπως δηλώνει ξεκάθαρα το όνομα του προγράμματος.
Το έργο, που ονομάζεται AMASS (Autonomous Multi-Domain Adaptive Swarms-of-Swarms), εποπτεύεται απευθείας από την DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency), την κορυφαία υπηρεσία προηγμένων οπλικών προγραμμάτων του Πενταγώνου. Προκειμένου να επιτευχθεί το έργο του ελέγχου εκατοντάδων drones ταυτόχρονα, η χρήση προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης (AAI) είναι δεδομένη σε αυτή την περίπτωση. Λαμβάνοντας υπόψη πως η AAI είναι ένας από τους κύριους τομείς σπουδών της DARPA, η συμμετοχή της στο έργο είναι ουσιαστικά εγγυημένη. Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι αρκετές εκατοντάδες drones καμικάζι μπορούν να λειτουργήσουν σε ένα δίκτυο, περαιτέρω συνδεδεμένα με ένα πολύ μεγαλύτερο σύστημα που περιλαμβάνει χιλιάδες drones. Το μερίδιο της DARPA στο έργο είναι μακράν το μεγαλύτερο, αν και η Ταϊβάν φαίνεται να παρέχει βασικές εγκαταστάσεις παραγωγής.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, από αρκετές αναφορές στα μέσα ενημέρωσης προέκυψε ότι το έργο AMASS παρακολουθήθηκε γρήγορα από την DARPA λόγω των σχεδίων του Πενταγώνου να δημιουργήσει ένα σύστημα "σμηνών από σμήνη" που "θα αντιμετώπιζε ταυτόχρονα πολλαπλά αντιπάλους και θα επέτρεπε στους πολεμιστές να επιχειρούν εντός του Α2/AD [anti-access/area denial] περιβάλλον». Με τη Ρωσία και την Κίνα να είναι οι μόνες χώρες με τέτοιες δυνατότητες, είναι ουσιαστικά εγγυημένο πως είναι οι πρωταρχικοί στόχοι. Αυτό ενισχύεται περαιτέρω από την εμπλοκή της κυβέρνησης στην Ταϊπέι, η οποία έχει ξεκάθαρα στόχο να αντιμετωπίσει τις «φούσκες» της Κίνας A2/AD. Αυτά εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο έναντι του οποίου ο στρατός της Ταϊβάν είναι ουσιαστικά ανίσχυρος, τόσο όσον αφορά τις επιθετικές όσο και τις αμυντικές του ικανότητες.
Ωστόσο, πριν από την πιθανή ανάπτυξη του AMASS στην Ταϊβάν, το σύστημα πρέπει να δοκιμαστεί σε μάχη στην Ουκρανία. Εάν αποδεικνυόταν αποτελεσματικό, η Ουάσιγκτον και η Ταϊπέι σίγουρα θα το παρήγαγαν μαζικά. Έτσι, είναι εξαιρετικά πιθανό το έργο να συζητήθηκε από Ρώσους και Κινέζους στρατιωτικούς αντιπροσώπους κατά την τελευταία επίσκεψη του προέδρου Xi Jinping στη Μόσχα, καθώς είναι προς το συμφέρον και των δύο να δουν το πρόγραμμα να αποτύχει. Διαφορετικά, εάν αποδειχτεί επιτυχής στην Ουκρανία, ο ίδιος ο κινεζικός στρατός σίγουρα θα το αντιμετωπίσει στην Ταϊβάν, θέτοντας σε κίνδυνο την επιτυχία μιας πιθανής αμφίβιας επιχείρησης σε περίπτωση κλιμάκωσης ενορχηστρωμένης από τις ΗΠΑ. Και ενώ η Κίνα διαθέτει προηγμένα συστήματα ικανά να αντιμετωπίσουν τέτοια όπλα (συμπεριλαμβανομένων των δικών της σμηνών drones), η καλύτερη δυνατή άμυνα είναι να αποτρέψει την ανάπτυξή τους εντελώς.
Ωστόσο, με τον ρωσικό στρατό να είναι έτοιμος να είναι ο πρώτος που θα συναντήσει όπλα όπως το AMASS, η Μόσχα έχει ήδη ξεκινήσει κρίσιμες αναβαθμίσεις στα συστήματα αεράμυνας της. Ωστόσο, το A2/AD της Ρωσίας, πιο γνωστό ως «ασπίδα κλιμακωτής άμυνας» στη ρωσική στρατιωτική ονοματολογία, είναι μόνο ένα τμήμα της (προσφάτως αναθεωρημένης) στρατηγικής της, με τη λεγόμενη «ενεργητική άμυνα» να είναι το κλειδί για την εξουδετέρωση των άμεσων απειλών. Αυτό περιλαμβάνει την υιοθέτηση νέων επιθετικών δυνατοτήτων και ακριβώς αυτό θα μπορούσε να ήταν ένα από τα κύρια θέματα των συνομιλιών κεκλεισμένων των θυρών για την σινο-ρωσική τεχνολογική συνεργασία, η οποία σχεδόν σίγουρα περιλαμβάνει την ανταλλαγή πληροφοριών για σμήνη drones.