Ahmet Yılmaz* - turkishminute.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Νομίζω πως η απάντηση στο κίνητρο πίσω από τη στήριξη της Ρωσίας προς την Τουρκία βρίσκεται στην τριμερή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα στις 29 Δεκεμβρίου, στην οποία συμμετείχαν οι υπουργοί Άμυνας και οι αρχηγοί πληροφοριών από τη Ρωσία, την Τουρκία και τη Συρία. Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη συνάντηση Τουρκίας-Συρίας εδώ και 11 χρόνια και πραγματοποιήθηκε μετά από προτάσεις της Ρωσίας. Το Νοέμβριο η Τουρκία κατηγόρησε τις κουρδικές ομάδες στη Συρία για το βομβαρδισμό στην Κωνσταντινούπολη και πραγματοποίησε αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμούς κουρδικών στόχων στη Συρία. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε σχέδια για χερσαία επιχείρηση, αλλά η Ρωσία είπε ότι αντιτίθεται σε μια τέτοια κίνηση, εκτός εάν η Τουρκία εξομαλύνει τις σχέσεις με το συριακό καθεστώς. Φαίνεται πως αυτή η διαδικασία εξομάλυνσης ξεκίνησε με τη συνάντηση στη Μόσχα.
Είναι πιθανό η Ρωσία να επιχειρεί να ανοίξει νέα μέτωπα στο γενικό της πόλεμο εναντίον της Δύσης και ότι σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή της στον Ερντογάν, ο Πούτιν θέλει να ξεκινήσει μια επίθεση εναντίον των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) στη Συρία. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στην επιδείνωση της θέσης της Ρωσίας στον πόλεμό της με την Ουκρανία, καθώς έχασε την πρωτοβουλία και ακόμη και κάποιο έδαφος από την Ουκρανία, η οποία έχει λάβει σημαντική υποστήριξη από την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και ειδικότερα τις ΗΠΑ. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, η Ρωσία μπορεί να χαιρετίσει μια σύγκρουση που επηρεάζει την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, καθώς θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή αυτών των ισχυρών συμμάχων της Ουκρανίας και ενδεχομένως να δώσει στη Ρωσία ένα πλεονέκτημα στον πόλεμο.
Η πρόσφατη κλιμάκωση μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου μπορεί να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για το πώς η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις συγκρούσεις για να αποσπάσει την προσοχή της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Τον περασμένο μήνα η Σερβία ήθελε να παρέμβει στο Κοσσυφοπέδιο για να αντιμετωπίσει την αναταραχή μεταξύ της κυβέρνησης του Κοσσυφοπεδίου και της σερβικής μειονότητας στο Κοσσυφοπέδιο, παρόμοια με τη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία. Η αναταραχή σχετιζόταν με τη χρήση πινακίδων κυκλοφορίας σε αυτοκίνητα, με τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου να θέλουν να χρησιμοποιήσουν τις πρώην σερβικές πινακίδες τους και την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου να αρνείται να το επιτρέψει. Όταν οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου έστησαν οδοφράγματα, η κατάσταση κλιμακώθηκε. Τον Οκτώβριο ορισμένα πολιτικά κόμματα στη Σερβία υπέγραψαν μια δήλωση που ζητούσε την επανένταξη του Κοσσυφοπεδίου στη Σερβία. Στα τέλη Δεκεμβρίου, τα σερβικά στρατεύματα τέθηκαν σε ετοιμότητα μάχης κατά μήκος των συνόρων με το Κοσσυφοπέδιο με τον Σέρβο πρόεδρο Αλεξάντερ Βούτσιτς να δηλώνει πως «πρέπει να ληφθούν όλα τα μέτρα για την προστασία του σερβικού λαού στο Κοσσυφοπέδιο». Καθώς το Κοσσυφοπέδιο βρίσκεται στην Ευρώπη και υπάρχουν δυνάμεις του ΝΑΤΟ εκεί, τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ έπρεπε να αντιμετωπίσουν αυτό το θέμα, το οποίο θα μπορούσε να χαιρετιστεί από τη Ρωσία ως ένας τρόπος να αποσπάσει την προσοχή τους.
Είναι ασυνήθιστο ένα φαινομενικά δευτερεύον ζήτημα, όπως η χρήση πινακίδων κυκλοφορίας, να γίνει σημείο σύγκρουσης και είναι πιθανό η Ρωσία να έπαιξε ρόλο στην απάντηση της Σερβίας. Η Σερβία έχει μακρά ιστορία ως παραδοσιακός ρωσικός σύμμαχος και έχει αρνηθεί να ενταχθεί στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και τον Μάιο του 2022 οι δύο χώρες υπέγραψαν ευνοϊκή συμφωνία για το φυσικό αέριο, με τη Σερβία να αγοράζει πάνω από το 80 τοις εκατό του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία. Ως εκ τούτου, δεν είναι τραβηγμένο να εξεταστεί το ενδεχόμενο εμπλοκής της Ρωσίας στην αντίδραση της Σερβίας στο ζήτημα των πινακίδων κυκλοφορίας.
Μια άλλη πιθανή σύγκρουση που θα μπορούσε να ενδιαφέρει τη Ρωσία είναι η πιθανότητα μιας τουρκικής χερσαίας επίθεσης κατά των SDF που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία. Ενώ οι ΗΠΑ είναι αντίθετες σε μια τέτοια επίθεση, η Ρωσία έχει δηλώσει την υποστήριξή της σε περίπτωση που η Τουρκία και η Συρία εξομαλύνουν τις σχέσεις τους. Υπάρχουν αμερικανικές βάσεις σε αυτήν την περιοχή κοντά σε κοιτάσματα πετρελαίου και κατά τη διάρκεια μιας τουρκικής χερσαίας επίθεσης, η παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα περιστατικό φιλικών πυρών ή μια επίθεση ψευδούς σημαίας [προβοκάτσια], πυροδοτώντας πιθανώς μια σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ. Αυτό θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή της Δύσης μακριά από την Ουκρανία.
Το περιεχόμενο της πρόσφατης συνάντησης μεταξύ Ρωσίας, Τουρκίας και Συρίας παρέχει ενδείξεις για το ενδεχόμενο κοινής τουρκικής και συριακής επιχείρησης κατά των Κούρδων στη Συρία. Σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, η τουρκική πλευρά τόνισε ότι η παρουσία τους στη Συρία έχει μόνο σκοπό την καταπολέμηση του PYD (SDF) και του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και το Λεβάντε ( ISIL), και όχι ενάντια στο καθεστώς Άσαντ. Δήλωσε επίσης ότι «οι κοινές περιπολίες με τη Ρωσία θα μπορούσαν να αυξηθούν σε τριπλή συμμετοχή με την προσθήκη δυνάμεων του συριακού καθεστώτος». Όταν συνυπολογιστούν αυτές οι δηλώσεις, φαίνεται πως η Τουρκία μπορεί να ενδιαφέρεται να συγχωνεύσει τις δυνάμεις της με το συριακό καθεστώς ενάντια στους Κούρδους στη Συρία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συριακό καθεστώς και οι Ιρανοί πληρεξούσιοι πολεμούν ήδη χωριστά τις κουρδικές δυνάμεις και με τη μεσολάβηση της Ρωσίας θα μπορούσαν ενδεχομένως να ενώσουν τις δυνάμεις τους με την Τουρκία.
Τόσο η Τουρκία όσο και η Συρία βλέπουν τον κουρδικό αυτονομισμό και την υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους Κούρδους ως κοινά προβλήματα και η ρητορική κατά των ΗΠΑ χρησιμοποιείται συνήθως από αξιωματούχους και των δύο χωρών. Ως εκ τούτου, υπάρχει ήδη ένα θεμέλιο για συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Συρίας. Το μόνο εμπόδιο ήταν η ρητορική κατά του Άσαντ που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν από το καθεστώς Ερντογάν, αλλά ο τελευταίος έκτοτε σταμάτησε να χρησιμοποιεί τέτοια γλώσσα.
* Ο Ahmet Yılmaz έχει μεταπτυχιακό στις στρατηγικές διεθνούς ασφάλειας. Χρησιμοποιεί ψευδώνυμο για λόγους ασφαλείας.