Εάν η αναταραχή στο Ιράν συνεχιστεί, οι περιφερειακές συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές
Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. - Γραφείο του Ιρανού Ανώτατου Ηγέτη μέσω ΑΡ
Εν μέσω συνεχιζόμενων αναταραχών σε όλο το Ιράν, η Τεχεράνη έχει κατηγορήσει τόσο το Ισραήλ όσο και τις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών ότι σχεδίαζαν εμφύλιο πόλεμο εντός της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Οι επιπτώσεις του ισχυρισμού στην κατεύθυνση της ιρανικής κρατικής πολιτικής δεν πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.
Robert Inlakesh - RT.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Τις τελευταίες οκτώ εβδομάδες, το Ιράν έχει πληγεί από κύματα πολιτικών αναταραχών, συμπεριλαμβανομένων των πάντων, από διαδηλώσεις που κυριαρχούν οι γυναίκες μέχρι ταραχές πλήρους κλίμακας και τρομοκρατικές επιθέσεις. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δυτικά μέσα ενημέρωσης, πολιτικοί και δημόσια πρόσωπα έχουν καταδικάσει την ιρανική κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να την απονομιμοποιήσουν. Καθώς περνούν οι εβδομάδες, η βία κλιμακώνεται, όπως και η ρητορική της ιρανικής κυβέρνησης και του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC). Η Τεχεράνη φαίνεται τώρα να χάνει την ψυχραιμία της.
Υπήρξε πολλή συζήτηση για το τι συμβαίνει στο εσωτερικό του Ιράν και, ενώ η αποκρυπτογράφηση των ακριβών λεπτομερειών της πρόσφατης αναταραχής του έθνους μπορεί να είναι δύσκολη, ένα πράγμα είναι σίγουρο – ο δυτικός κόσμος εμπλέκεται πολύ σε μια προσπάθεια να υπονομεύσει την κυριαρχία της Τεχεράνης. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ενδιαφέρεται προφανώς για την προοπτική αλλαγής καθεστώτος στο Ιράν. Ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε μάλιστα σε πρόσφατη ομιλία του πως επρόκειτο να «ελευθερώσει το Ιράν» και η κυβέρνησή του έχει επιβάλει ενεργά ή ακόμη και ενίσχυσε την εκστρατεία κυρώσεων «μέγιστης πίεσης» που ξεκίνησε επί Ντόναλντ Τραμπ.
Ειδικά τις τελευταίες εβδομάδες, το Ιράν έγινε μάρτυρας μιας κλιμακούμενης σειράς επιθέσεων από ταραχοποιούς και τρομοκρατικές ομάδες που έχουν σκοτώσει πολλούς Ιρανούς πολίτες και αστυνομικούς. Την Τετάρτη, δύο ξεχωριστές τρομοκρατικές επιθέσεις στις επαρχίες Χουζεστάν και Ισφαχάν, σκότωσαν τουλάχιστον δέκα άτομα. Ως απάντηση σε τέτοιες επιθέσεις, η ρητορική από την Τεχεράνη φαίνεται να κατευθύνει μεγάλο μέρος της ευθύνης προς τις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών, καθώς και τα περσόφωνα μέσα ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από τη Σαουδική Αραβία. Αν συνδυάσουμε τη συνεχιζόμενη αναταραχή, τις ακρωτηριαστικές οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ, μαζί με την απομόνωση του Ιράν από τη Δύση στη διεθνή σκηνή, σε αυτό το πλαίσιο οι απαντήσεις των αξιωματούχων της Τεχεράνης πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη.
Στις αρχές Νοεμβρίου, τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης άρχισαν να μιλούν για ανάλυση των πληροφοριών της Σαουδικής Αραβίας που υποδηλώνουν μια επικείμενη ιρανική απειλή για τη Σαουδική Αραβία. Αν και δεν υπήρξε επίσημη άρνηση ή επιβεβαίωση του Ιράν, τα ρεπορτάζ από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν φαινόταν να υποδηλώνουν ότι μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να είναι καθ' οδόν. Υπήρξε επίσης μια έκρηξη στη ρητορική σχετικά με μια απάντηση στη δολοφονία του στρατηγού της Δύναμης Κουντς της IRGC, Κασέμ Σουλεϊμανί. Την εποχή του βαλλιστικού πυραύλου του Ιράν κατά της στρατιωτικής βάσης Ain Al-Assad το 2020, η οποία προκάλεσε πάνω από 100 τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες σε αμερικανούς στρατιώτες, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, είπε πως η επίθεση ήταν μόνο ένα χαστούκι και όχι ολόκληρη απάντηση. Έτσι, όταν ο Χαμενεΐ υποστήριξε πρόσφατα ότι το Ιράν επιφυλάσσεται του δικαιώματος να εκδικηθεί τη δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί, θα έπρεπε να έχει ειδοποιηθεί.
Η Τεχεράνη έχει στείλει επανειλημμένα προειδοποιητικά μηνύματα στους περιφερειακούς αντιπάλους της, ειδικά τώρα που οι συνομιλίες για την πυρηνική συμφωνία έχουν σταματήσει και οι προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία δεν έχουν ακόμη επιτύχει. Η τελευταία προειδοποίηση φαίνεται να έλαβε χώρα στα ανοικτά των ακτών του Ομάν, όπου ένα περιπλανώμενο πυρομαχικό χτύπησε ένα πετρελαιοφόρο την περασμένη εβδομάδα. Το δεξαμενόπλοιο συνδέθηκε με έναν Ισραηλινό δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία και τόσο το Ισραήλ όσο και οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει το Ιράν ότι διεξήγαγε την επίθεση.
Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, η επιδίωξη ενός συμβατικού πολέμου κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας δεν υπολογίζεται για αρχή. Εάν οι ΗΠΑ εξαπέλυαν εισβολή, όπως έκαναν στον πόλεμο του Ιράκ, όχι μόνο θα αντιμετώπιζαν δυσκολίες στην κατάληψη εδάφους και θα υφίσταντο πολλές ήττες, οι περιφερειακοί σύμμαχοι του Ιράν, μαζί με το οπλοστάσιο βαλλιστικών πυραύλων του, θα μπορούσαν να καταστρέψουν τους συμμάχους και τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Ουάσιγκτον στη Μέση Ανατολή. Ένας τέτοιος πόλεμος θα έμοιαζε, κατά μία έννοια, με μια κατάσταση καταστροφής. Ως εκ τούτου, οι μόνες επιλογές που έχουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους για να πραγματοποιήσουν αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη είναι μέσω πληρεξουσίων και οικονομικών κυρώσεων.
Υπάρχουν πολλές επικίνδυνες συνθήκες για το Ιράν, όσον αφορά τους πιθανούς αντιπάλους του πολέμου με πληρεξούσιους, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Ισλαμική Δημοκρατία σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου. Ο πληθυσμός του Ιράν είναι σήμερα λίγο πάνω από 88,5 εκατομμύρια, μόνο το 61% των οποίων είναι Πέρσες, ενώ οι υπόλοιποι είναι διάφορες μειονοτικές κοινότητες. Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων αναταραχών, οι Κούρδοι αντιπροσώπευαν μεγάλο μέρος της αρχικής αντικυβερνητικής δράσης μεταξύ των μειονοτικών ομάδων, ενώ οι ομάδες των Αράβων και των Μπαλόχ φαίνεται να είναι πιο εμφανείς εκεί όπου υπάρχουν εντάσεις σήμερα. Πριν προχωρήσουμε περαιτέρω, πρέπει να σημειωθεί πως οι περισσότεροι Ιρανοί από αυτές τις μειονοτικές κοινότητες δεν επιδιώκουν να υπονομεύσουν το κράτος και δεν επιδιώκουν την αλλαγή καθεστώτος.
Κουρδικές πολιτικές και ένοπλες ομάδες, οι οποίες διατηρούν μια αντιιρανική κυβερνητική στάση, θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποτελέσουν σημαντικό πρόβλημα για το Ιράν. Ωστόσο, προηγούμενες προσπάθειες από ένοπλες κινήσεις αντιμετωπίστηκαν γρήγορα από την IRGC. Κούρδοι μαχητές έγιναν στόχος πολλές φορές τις τελευταίες οκτώ εβδομάδες στο Ιράκ ενώ δρούσαν κοντά στα ιρανικά σύνορα. Η δύναμη των κουρδικών πολιτικών και στρατιωτικών κινημάτων προέρχεται από τις ευρείας κλίμακας τοποθεσίες των επιχειρήσεων τους. από το Ιράκ στη Συρία και την Τουρκία. Μια ενοποιημένη κουρδική εξέγερση που κατευθύνει σημαντικούς πόρους εναντίον της Τεχεράνης θα μπορούσε να αποτελέσει πραγματική πρόκληση. Όμως, καθώς η Άγκυρα συνεχίζει να καταστέλλει τις κουρδικές ομάδες ενόψει των τουρκικών εκλογών, είναι απίθανο να συμβεί μια τέτοια κλιμάκωση αυτή την στιγμή.
Η μεγαλύτερη απειλή, ωστόσο, θα μπορούσε να τεθεί εκ των έσω από τη μειονότητα του Αζερμπαϊτζάν στο βόρειο τμήμα του Ιράν. Περίπου το 16% των Ιρανών είναι αζέρικης καταγωγής, γεγονός που τους καθιστά τη μεγαλύτερη μειονοτική ομάδα στη χώρα, πράγμα που σημαίνει πως ακόμη και ένα μικρό ποσοστό αυτών που εντάσσονται σε οποιοδήποτε ένοπλο κίνημα θα αποδεικνύεται τεράστια πρόκληση για την Τεχεράνη.
Ανεξάρτητα από το αν η αναταραχή στο εσωτερικό του Ιράν οφείλεται ή όχι στη δυτική-σαουδική-ισραηλινή επιρροή, αν δεν σταματήσει σύντομα, η Τεχεράνη δεν θα μείνει σιωπηλή. Δυστυχώς για τις Ηνωμένες Πολιτείες, πρέπει τώρα να αποδεχθούν ότι η θέση τους στην περιοχή δεν είναι πλέον αυτή του μοναδικού ηγεμόνα. Το να μπλέξεις με μια περιφερειακή στρατιωτική δύναμη όπως το Ιράν, αξιοποιώντας τις εσωτερικές του διαμάχες θα έχει συνέπειες σε ολόκληρη την περιοχή. Το τι θα συμβεί στη συνέχεια εξαρτάται τώρα από το αν η Δύση και οι σύμμαχοί της θα ακούσουν τα προειδοποιητικά σημάδια από την Τεχεράνη.
* Ο Robert Inlakesh είναι πολιτικός αναλυτής, δημοσιογράφος και σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ με έδρα το Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο. Έχει κάνει ρεπορτάζ από και έζησε στα παλαιστινιακά εδάφη και επί του παρόντος εργάζεται με την Quds News. Σκηνοθέτης του "Steal of the Century: Trump's Palestine-Israel Catastrofe".