 |
| anita_starzycka / pixabay |
Ο φορέας εκμετάλλευσης του δικτύου φυσικού αερίου της Ουκρανίας την Τετάρτη διέκοψε τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω ενός από τους βασικούς διασυνοριακούς σταθμούς της, επικαλούμενος «παρέμβαση των κατοχικών [ρωσικών] δυνάμεων. Να τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη για την ευρωπαϊκή αγορά και οικονομία φυσικού αερίου.
rt.com - Απόδοση Freepen.gr
1. Τι συνέβη;
Ο φορέας εκμετάλλευσης δικτύου φυσικού αερίου της Ουκρανίας, GTS Ukraine, ανακοίνωσε αργά την Τρίτη ότι θα σταματήσει να λαμβάνει ρωσικό φυσικό αέριο στον σταθμό μέτρησης φυσικού αερίου Sokhranovka από την Τετάρτη, επειδή δεν μπορεί πλέον να ελέγξει την υποδομή στο έδαφος που «κατέχεται» από τα ρωσικά στρατεύματα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της υπηρεσίας Τύπου της εταιρείας, «οι δυνάμεις κατοχής» παρενέβησαν στις τεχνολογικές διαδικασίες, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια ολόκληρου του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου της χώρας. Η εταιρεία είπε πως θεωρεί την κατάσταση ως ανωτέρα βία, δηλώνοντας ότι δεν είναι σε θέση να παρέχει παραδόσεις στην Ευρώπη για λόγους που δεν ελέγχει.
2. Πώς επηρεάζει αυτό τον ευρωπαϊκό εφοδιασμό φυσικού αερίου;
Μειώνεται. Η GTS Ukraine αρχικά είπε ότι θα μεταφέρει προσωρινά τις ροές Sokhranovka στον δεύτερο και μεγαλύτερο σταθμό διαμετακόμισης - Sudzha, ο οποίος βρίσκεται σε έδαφος που ελέγχεται από το Κίεβο. Ωστόσο, η ρωσική εξαγωγέας φυσικού αερίου Gazprom ανακοίνωσε αργότερα πως είναι τεχνικά αδύνατο να το κάνει. Καθώς ο σταθμός Sokhranovka διαχειρίζεται περίπου το ένα τρίτο των ρωσικών ροών φυσικού αερίου που εισέρχονται στην Ουκρανία για περαιτέρω διαμετακόμιση, αυτή η ποσότητα φυσικού αερίου θα χαθεί για τους Ευρωπαίους αγοραστές ως αποτέλεσμα του κλεισίματος του σταθμού. Η Gazprom ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να προμηθεύσει 72 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του σταθμού Sudzha την Τετάρτη, ενώ την προηγούμενη ημέρα, οι συνολικές επιβεβαιωμένες αιτήσεις των Ευρωπαίων καταναλωτών ανήλθαν σε 95,8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Στο αποκορύφωμά τους, οι αιτήσεις από την Ευρώπη έφτασαν τα 109,6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα στις αρχές Μαρτίου.
3. Πώς επηρεάζει αυτό τις τιμές του φυσικού αερίου;
Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη αρχικά αυξήθηκαν μετά τη διακοπή της Ουκρανίας, ξεπερνώντας τα 1.100 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου νωρίς την Τετάρτη. Οι ειδικοί λένε ότι η κατάσταση θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε αύξηση των τιμών, καθώς οι Ευρωπαίοι καταναλωτές αξιολογούν τη μείωση του όγκου. Για παράδειγμα, στοιχεία από την εταιρεία Snam, η οποία μεταφέρει φυσικό αέριο στην Ιταλία, δείχνουν πως η ροή ρωσικού φυσικού αερίου έχει πράγματι μειωθεί σε σύγκριση με χθες, ενώ η γερμανική ρυθμιστική αρχή είπε ότι οι ρωσικές ροές μέσω της Ουκρανίας μειώθηκαν σχεδόν κατά ένα τέταρτο σε σύγκριση με την Τρίτη.
4. Ποιες είναι οι άλλες συνέπειες;
Η Ρωσία καλύπτει περίπου το 40% των συνολικών αναγκών φυσικού αερίου της Ευρώπης. Η ΕΕ βασίζεται στο φθηνό ρωσικό αέριο για να θερμάνει τα σπίτια, να μαγειρεύει γεύματα και να παράγει ηλεκτρική ενέργεια στα περισσότερα από τα 27 κράτη μέλη του μπλοκ. Η πτώση των προμηθειών θα μπορούσε, στο χειρότερο σενάριο, να οδηγήσει σε προβλήματα στο δίκτυο ηλεκτροδότησης, κυλιόμενες διακοπές ρεύματος και διακοπές λειτουργίας σε βιομηχανίες. Η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου θα μπορούσε επίσης να ωθήσει τις τιμές για άλλα εμπορεύματα και καταναλωτικά αγαθά, ωθώντας τον ήδη ιστορικά υψηλό πληθωρισμό ακόμη υψηλότερα. Ο πληθωρισμός σε εννέα χώρες της ΕΕ έχει ήδη φτάσει πάνω από 10%. Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές πρέπει επειγόντως να βρουν εναλλακτικές λύσεις.
5. Ποιες είναι οι εναλλακτικές λύσεις της ΕΕ στο ρωσικό αέριο;
Οι Ευρωπαίοι αγοραστές θα μπορούσαν να απαιτήσουν αύξηση των παραδόσεων φυσικού αερίου από το δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή της Ευρώπης, τη Νορβηγία. Το 2021, η χώρα προμήθευε σχεδόν το ένα τέταρτο του φυσικού αερίου στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, τα νορβηγικά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου παράγουν σχεδόν το 100% της δυναμικότητας, και ενώ η χώρα δεσμεύτηκε πρόσφατα να αυξήσει την παραγωγή το καλοκαίρι, είναι απίθανο να αναπληρώσει την απώλεια ρωσικών προμηθειών. Η άλλη επιλογή της Ευρώπης είναι να αγοράσει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή, αλλά αυτό το εμπόρευμα –και η μεταφορά του– έχει πολύ υψηλότερη τιμή από το ρωσικό αέριο. Επίσης, υπάρχει όριο στο πόσο μπορούν να παράγουν και να μεταφέρουν οι προμηθευτές LNG και οι ειδικοί λένε πως η παγκόσμια ικανότητα υγροποίησης χρησιμοποιείται σχεδόν πλήρως. Επιπλέον, ορισμένες χώρες της ΕΕ δεν έχουν πρόσβαση σε αποστολές LNG καθώς είναι περίκλειστες.
6. Υπάρχει τρόπος να διορθωθεί η κατάσταση;
Η Ευρώπη θα μπορούσε να βρει εναλλακτικές μακροπρόθεσμα – για παράδειγμα, θα μπορούσε τελικά να χορηγήσει την πολυαναμενόμενη και επί του παρόντος μπλοκαρισμένη πιστοποίηση στον αγωγό Nord Stream 2 της Ρωσίας, ο οποίος πηγαίνει στην Ευρώπη μέσω της Βαλτικής Θάλασσας και είναι ικανός να παρέχει σχεδόν διπλάσιο αέριο από τον σταθμό διέλευσης Sokhranovka. Επίσης, το Κίεβο θα μπορούσε να ανοίξει ξανά τον σταθμό και να μην χάσει τα χρήματα που λαμβάνει από τη ρωσική διαμετακόμιση φυσικού αερίου. Τέλος, το Κίεβο και η Μόσχα θα μπορούσαν να καταλήξουν σε μια ειρηνευτική συμφωνία – ωστόσο, αυτό το αποτέλεσμα εξαρτάται από τη συμμετοχή των ΗΠΑ και της ΕΕ, κάτι που αυτήν την στιγμή είναι απίθανο.