Ο κοινωνικός θάνατος είναι πιο μακρύς από τη ζωή...

Του Στέλιου Συρμόγλου

Κανένας ερευνητής, στοχαστής ή πολιτικός αναλυτής, όσο κι αν έσκυψε πάνω στα προβλήματα της κοινωνίας και των δεινοπαθούντων μελών της, δεν μπόρεσε να "αισθανθεί " τον κοινωνικό πόνο.

Μόνο ένας ποιητής είναι σε θέση να "βιώσει" στο έπακρον το δράμα μιας κοινωνίας. Και όταν εδώ λέμε "ποιητής" εννοούμε τον οραματιστή με την ευρύτερη σημασία της λέξης.. Αυτός που βγήκε από τα καθημερινά καθήκοντα της ζωής και οδηγούμενος από την "απορία" και την 'αγωνία" συνέλαβε την οδυνηρή περιπέτεια της κοινωνίας και έγραψε σε στίχους την ερμηνεία της.

Πέρα από τις θεωρητικές απόψεις και τις τεχνοκρατικές εκτιμήσεις, τις διάφορες ερμηνείες και αναλύσεις των ειδικών για την κατάσταση μιας κοινωνίας πολιτών, έρχεται η ποίηση πληθωρική και συναρπαστική, αληθινό μεγαλείο της ανθρώπινης αισθαντικότητας για να καταργήσει τη "σύγχυση" ή τον όποιο "εξωραισμό" που επιχειρούν οι περισπούδαστες αναλύσεις και να υπογραμμίσει την ανθρώπινη παρουσία, τη συγκλονστική κοινωνική-ανθρώπινη περιπέτεια. Η ποίηση με τη δραματική της έξαρση, μετη συντελεσμένη αισθητική της μορφή, καταργεί το "μηδέν" των αναλύσεων και αναδεικνύει τον κοινωνικό θάνατο που είναι πιο μακρύς από τη ζωή!

Και είναι η ποίηση που τονίζει ότι ο κόσμος που ήταν σκοτάδι, ο κοινωνικός ζόφος ως απόρροια των όποιων πολιτικών ενεργειών, περνάει στη λάμψη του φωτός. Γίνεται λόγος και μαρτυρία, γίνεται μύθος και όραμα, γίνεται ελπίδα και όνειρο. Και η πραγματική ευγένεια της ψυχής του ποιητή, η ανθρωπιστική του φιλοσοφία υπερβαίνει τον κυνικό μηδενισμό της τεχνοκρατικής περιγραφής των προβλημάτων της κοινωνίας. Η υποβλητική ποιητική γλώσσα, οι πυκνές εικόνες της, οι φοβερές ενίοτε σκηνές της κοινωνίας και του ανθρώπινου πόνου, οι συγχορδίες των λέξεων και των εννοιών, συνθέτουν ένα μεγαλειώδες σύνολο, από το οποίο μολοταύτα δεν λείπει το "άγγιγμα" της πραγματικότητας, η διακωμώδηαση μέσα από ένα εσώτερο θρήνο και συμβολισμό αρκετά διαφανή των κοινωνικών προβλημάτων.

Κάποια ποιήματα μς κάνουν να αισθανόμαστε το πραγματικό άλγος της κοινωνίας, όσο κι αν είμαστε "απομακρυσμένοι" από τον κοινωνικό πόνο,έχοντας διαμορφώσει το δικό μας μικρόσκοσμο. Αισθανόμαστε να μας περιβάλλει η κατάνυξη ενός κοινωνικού οραματισμού. Βρισκόμαστε αιφνιδιαστικά μέσα σ' ένα μεγαλοπρεπή γοτθικό ναό. Και κάποια ποιήματα που έχουν γραφεί, αντλώντας ο ποιητής την έμπνευσή του από τη δεξαμενή της κοινωνικής περιπέτειας, είναι προσεκτικά σμιλεμένα αρχαία γλυπτά ή ανάγλυφα οράματα μιας πυκνής αισθαντιότητας, που θέλει να συλλάβει τον κοινωνικό πόνο μέσα από τα σχήματα λειτουργικών διαδικασιών.

Αν και τελικά τα ποιήματα αυτά φαίνεται να μας κοιτάζουν με την ψυχρή τελειότητα των αγαλμάτων του γοτθικού ναού, στην πραγματικότητα και κάτω από τη μαρμάρινη μορφή τους αισθανόμαστε να κινείται σπαρακτική και ζέουσα η κοινωνική αγωνία. Και είναι ο ποιητής-οτραματιστής που ζει μέσα στο άλγος της πραγματικότητας με όλη την ένταση της πνευματικότητάς του και της ευαισθησίας του. Και ομολογεί με τη συντριβή ενός γενναία αγωνιζόμενου πνεύματος: "Αδύνατον να γεμίσει το τίποτα". Ολα τα δημιουργήματα της καρδιάς και του ανθρώπινου μυαλού τελικά υψηλής ποιότητας διακοσμητικά στοιχεία είναι. Οσο μεγαλοπρεπής κι αν είναι ο γοτθικός ναός της ποίησης που εκφράζει τον κοινωνικό πόνο, παραμένει στην ουσία δραματικά γυμνός.

Και ο ποιητής, ο όποιος ποιητής, ένα σπαρακτικά ελάχιστο σημείο με την κραυγή της οδύνης και την επίσης ελάχιστη παρηγοριά της ποιητικής σμίλης. Που ξέρει όμως να πλάθει τα αραβουργήματα του λόγου και τα υψηλά τελετουργικά σχήματα της ευαισθησίας και της συναίσθησης μπροστά στο αμείλικτο κενό του κοινωνικού πόνου. Ολόκληρες οροσειρές λέξεων κινούνται και συνωθούνται μέσα στην ποίηση που περιγράφει την κοινωνική περιπέτεια. Λες και αγωνιούν από μόνες τους οι λέξεις, ψάχνουν να βρουν τη σωστή θέση τους για να πάρουν μέρος στο παρανάλωμα αυτό του ποιητικού κραδασμού, που οδηγεί το ανθρώπινο πνεύμα στην ενατένιση της κοινωνικής μοίρας των υπάρξεων.

Η ποίηση που αποτυπώνει τον κοινωνικό πόνο κομίζει ένα φόρτο συναισθημάτων και ιδεών, εμπειριών και αναζητήσεων, που διαπερνούν τα κόκκαλα του κοινωνικού οικοδομήματος με τη δύναμη ακτίνων υπεριωδών. Η ποίηση αυτή "λειτουργεί" σαν βαθύ φιλοσοφικό και κοινωνιολογικό δοκίμιο και κάποτε σαν μυθιστόρημα κοινωνικό, που αντανακλά μια πλούσια διάνοια, μια τυραγνισμένη συνειδηση, ένα ενημερωμένο πνεύμα και μια παράξενα εκλεπτυσμένη, αν και συχνά ορμητική αισθητική αντίληψη.

Και πίσω απο μα τέτοια ποίηση ελλοχεύει ένας διάπυρος ιδεαλισμός, που αναδύεται από την σκληρή κοινωνική πραγματικότητα και την ανατομική μάχαιρά της: Αυτή η μάχαιρα εκτελεί έργο ασύλληπτης λεπτολογίας και σοφίας, εγχείρηση χειρουργού που οραματίζεται και πιστεύει, ενώ συμβατικά εμφανίζεται απιστώντας, αλλά απιστώντας προς τα επιφανειακά ψεύδη της πολιτικής που κατακρημνίζει.
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail