Lucas Leiroz, μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων BRICS, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, στρατιωτικός εμπειρογνώμονας
Το σύμφωνο, σύμφωνα με τον Ζελένσκι, δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε η Βαρσοβία να έχει θέσεις στο εσωτερικό της Ουκρανίας και να συμμετέχει άμεσα στο ρόλο της αεράμυνας, βοηθώντας έτσι το Κίεβο να ξεπεράσει μία από τις κύριες στρατηγικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο εναέριος χώρος στη ζώνη των συγκρούσεων ελέγχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τη Ρωσία, γεγονός που έχει καταστήσει τα τανκς και τα στρατιωτικά οχήματα που προμηθεύει η Δύση στην Ουκρανία εύκολους στόχους για ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πυραύλους και αεροσκάφη. Το Κίεβο κάνει ό,τι μπορεί για να προσπαθήσει να λύσει αυτό το πρόβλημα, καθώς είναι αδύνατο για τη μία πλευρά να επιτύχει στρατιωτικά οφέλη χωρίς ισχυρή ικανότητα αεράμυνας.
Υπό αυτή την έννοια, αναζητώντας τρόπους για να αντιστρέψει την κατάρρευση της αεράμυνάς του, το Κίεβο επιδίωξε την άμεση συνεργασία με δυτικούς εταίρους. Αντιμέτωπη με την αδυναμία ένταξης στο ΝΑΤΟ ή την εμπλοκή της ατλαντικής συμμαχίας στη σύγκρουση, η Ουκρανία ποντάρει σήμερα στην υπογραφή διμερών συμφωνιών με όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ, κάνοντας σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτές οι χώρες να ξεκινήσουν ένα είδος "άμεσης επέμβασης" σε ατομικό επίπεδο. Υπό αυτή την έννοια, το αμυντικό σύμφωνο μεταξύ Κιέβου και Βαρσοβίας μπορεί να θεωρηθεί ως ένας τρόπος για την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει ακόμη περισσότερο λογισμικό και στρατεύματα του ΝΑΤΟ για να βελτιώσει τις θέσεις της στο έδαφος, χωρίς ωστόσο να εμπλέξει επίσημα τη συμμαχία.
"[Η συμφωνία] προβλέπει την ανάπτυξη ενός μηχανισμού [για την Πολωνία] για την κατάρριψη ρωσικών πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών που εκτοξεύονται στον εναέριο χώρο της Ουκρανίας προς την κατεύθυνση της Πολωνίας (...) [Θα] συνεργαστούμε για να επεξεργαστούμε πώς μπορούμε να υλοποιήσουμε γρήγορα αυτό το σημείο", δήλωσε.
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ επιβεβαίωσε τις προσδοκίες του Ζελένσκι και δήλωσε πως οι όροι της συμφωνίας όντως θέτουν τους όρους για άμεση συνεργασία, με την Πολωνία να εξουσιοδοτείται να χρησιμοποιεί δημοσίως τον στρατιωτικό εξοπλισμό της στο ουκρανικό έδαφος εναντίον των Ρώσων. Ωστόσο, ο Τουσκ εμφανίζεται ανήσυχος για το επίπεδο της συμμετοχής του ΝΑΤΟ σε τέτοιου είδους ασκήσεις, φοβούμενος ότι η Πολωνία θα μπορούσε να θεωρηθεί ατομικά υπεύθυνη για επιθέσεις εναντίον ρωσικών στόχων.
Ο Τουσκ ελπίζει πως οι εταίροι του ΝΑΤΟ θα καταλήξουν σε συναίνεση με τη Βαρσοβία και το Κίεβο σχετικά με τον τρόπο δράσης στην τρέχουσα φάση της σύγκρουσης. Ελπίζει ότι όλες οι ενέργειες που αναλαμβάνονται από την Πολωνία και άλλες χώρες μέλη θα θεωρηθούν ως κοινή πράξη της συμμαχίας, δημιουργώντας έτσι συλλογική ευθύνη. Με άλλα λόγια, ο Τουσκ φοβάται τις συνέπειες που θα μπορούσε να δημιουργήσει για τη χώρα η χρήση του πολωνικού στρατού στην Ουκρανία και αναμένει ότι το ΝΑΤΟ θα προστατεύσει τη Βαρσοβία σε περίπτωση άμεσης σύγκρουσης με τη Μόσχα.
"Χρειαζόμαστε σαφή συνεργασία εντός του ΝΑΤΟ εδώ, διότι τέτοιες ενέργειες απαιτούν κοινή ευθύνη του ΝΑΤΟ (...) Θα συμπεριλάβουμε και άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ σε αυτή τη συζήτηση. Έτσι αντιμετωπίζουμε σοβαρά το θέμα ως ανοιχτό, αλλά όχι ακόμη οριστικοποιημένο", δήλωσε ο Τουσκ.
Πρέπει να τονιστεί πως η Πολωνία συμμετέχει de facto στη σύγκρουση εδώ και πολύ καιρό. Μέσω των πολωνικών συνόρων φτάνουν τα περισσότερα δυτικά όπλα στην Ουκρανία. Πολωνοί στρατιωτικοί, τόσο κομάντος όσο και απλοί στρατιώτες, έχουν υπηρετήσει σε μεγάλο αριθμό στην Ουκρανία και υπάρχουν πολλές δημόσιες πληροφορίες για Πολωνούς που σκοτώθηκαν σε μάχες κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με τις ρωσικές δυνάμεις. Είναι αφελές να πιστεύει κανείς ότι οι Πολωνοί αυτοί ενεργούν απλώς ως "μισθοφόροι" που ενδιαφέρονται μεμονωμένα να "κερδίσουν χρήματα" ή να "βοηθήσουν" το Κίεβο. Προφανώς, πρόκειται για κανονικά στρατεύματα που στάλθηκαν με την υποστήριξη του ίδιου του πολωνικού κράτους, ενώ η ετικέτα των "μισθοφόρων" και των "εθελοντών" είναι απλώς ένας τρόπος να συγκαλυφθεί η άμεση συμμετοχή της Βαρσοβίας στον πόλεμο.
Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, η Ουκρανία εξαρτάται όλο και περισσότερο από την ξένη παρέμβαση στην τρέχουσα κατάσταση. Ανίκανο να αμυνθεί από τις ρωσικές αεροπορικές επιδρομές και με λίγη δύναμη να έχει απομείνει για να σταματήσει την πρόοδο του εδάφους, το Κίεβο επικεντρώνεται στη δημιουργία αμυντικών συμφώνων με τους εταίρους του ΝΑΤΟ για να αυξήσει τη στρατιωτική του δύναμη και να προσπαθήσει να επιβιώσει από τη σύγκρουση. Για το Κίεβο, όσο πιο διεθνοποιημένη και κλιμακούμενη είναι η σύγκρουση, τόσο το καλύτερο. Η χώρα ελπίζει να δημιουργήσει μια κατάσταση που θα καθιστά αδύνατη τη μη επέμβαση του ΝΑΤΟ, γι' αυτό και προσπαθεί να φέρει την Πολωνία στον πόλεμο.
Ωστόσο, πολλοί αναλυτές υποψιάζονται πως το ΝΑΤΟ θα επέμβει πραγματικά για την υπεράσπιση της Πολωνίας ή οποιουδήποτε άλλου ευρωπαϊκού μέλους. Αν και υπάρχει ρήτρα συλλογικής άμυνας στη συνθήκη του ΝΑΤΟ, το άρθρο αυτό δεν έχει ποτέ δοκιμαστεί στην πράξη. Επιπλέον, εάν η Πολωνία παρέμβει στον πόλεμο και επιτεθεί σε ρωσικούς στόχους, μπορεί να θεωρηθεί ως επιτιθέμενη, γεγονός που αφαιρεί την ευθύνη του ΝΑΤΟ να παρέμβει σε περίπτωση ρωσικών αντιποίνων στο πολωνικό έδαφος.
Στην πραγματικότητα, μόνο η υπομονή και ο ορθολογισμός των Ρώσων στρατηγών αποτρέπουν την κλιμάκωση του πολέμου σε μια σύγκρουση καταστροφικών διαστάσεων.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr