Το Reuters επικαλούμενο τέσσερις ανώνυμες πηγές ανέφερε ότι «Ο Πούτιν επιθυμεί την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία στις σημερινές γραμμές του μετώπου», γεγονός που συνέπεσε με τον Ρώσο ηγέτη να επαναβεβαιώνει την ετοιμότητά του για συνομιλίες κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον Λευκορώσο ομόλογό του, προσθέτοντας όμως πως πρέπει να αναγνωρίσουν τις πραγματικές συνθήκες του εδάφους. Επιπλέον, εξέφρασε την ανησυχία του για την παραμονή του Ζελένσκι στο αξίωμα μετά τη λήξη της θητείας του, καθώς, όπως είπε, η πλευρά του δεν γνωρίζει ποιος έχει τη νομιμοποίηση να διαπραγματευτεί την ειρήνη στο όνομα της Ουκρανίας.
Andrew Korybko / Παρουσίαση Freepen.gr
Τα τελευταία σχόλια του προέδρου Πούτιν μπορεί να φαίνεται ότι προσδίδουν αξιοπιστία στην έκθεση του Reuters, αλλά αυτό είναι ένα ύποπτο συμπέρασμα που απαξιώνεται από την προηγούμενη επιμονή του πως οποιαδήποτε παύση των εχθροπραξιών πρέπει να ανταποκρίνεται στα συμφέροντα της εθνικής ασφάλειας της Ρωσίας. Η αναγνώριση των σημερινών εδαφικών κερδών της είναι μόνο ένα μέρος της εικόνας, καθώς τα μεγαλύτερα ζητήματα αφορούν την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας και το επιδεινούμενο δίλημμα ασφαλείας με το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, αυτά είναι απίθανο να επιτευχθούν πλήρως, εξ ου και το ενδιαφέρον του για πραγματιστικούς συμβιβασμούς.
Εν συντομία, η Ρωσία προβλέπει ότι το σχέδιο συνθήκης της άνοιξης του 2022 θα αποτελέσει τη βάση για οποιαδήποτε επανέναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών με τους Ουκρανούς αξιωματούχους, εκτός από εκείνους που τοποθετήθηκαν πρόσφατα στη λίστα καταζητούμενων του υπουργείου Εσωτερικών της, στην οποία περιλαμβάνονται ο Ζελένσκι και ο Ποροσένκο. Οι αναφερόμενες ρήτρες σχετικά με τα εδάφη που διεκδικεί η Ουκρανία θα πρέπει να τροποποιηθούν ώστε να αναγνωριστεί ο έλεγχος της Ρωσίας επί των περιοχών αυτών, κάτι που θα μπορούσε να γίνει με μια ανακωχή τύπου Κορέας, όπως αυτή που πρότεινε ο πρώην ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ, ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης, πέρυσι.
Όσον αφορά την πτυχή της αποστρατιωτικοποίησης, αυτή θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο εν μέρει με τη μετατροπή των ελεγχόμενων από την Ουκρανία εδαφών ανατολικά του Δνείπερου σε νεκρή ζώνη, ενώ η αποναζιστικοποίηση θα έπρεπε ίσως να καθυστερήσει επ' αόριστον, δεδομένης της αδυναμίας της Ρωσίας να επιβάλει αυτή την πολιτική στον αντίπαλό της αυτή την στιγμή. Η Ουκρανία ενδέχεται επίσης να μην αποκαταστήσει την προηγούμενη συνταγματική ουδετερότητά της, δεδομένου ότι οι «εγγυήσεις ασφαλείας» που έχει ήδη συνάψει με τις χώρες του ΝΑΤΟ δεν θα εγκαταλειφθούν, αν και η επίσημη ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι απίθανη.
Η απειλή μιας συμβατικής επέμβασης του ΝΑΤΟ είναι ο λόγος για τον οποίο οι μέγιστοι στόχοι της Ρωσίας είναι ανέφικτοι. Θα μπορούσαν απλώς να εισέλθουν στην Ουκρανία για να την διαμερίσουν ασύμμετρα κατά μήκος του Δνείπερου, αν ληφθεί η απόφαση.
Η μεγαλύτερη ανησυχία όμως είναι ότι η Ρωσία θα μπορούσε να ερμηνεύσει οποιαδήποτε μεγάλης κλίμακας προέλαση του ΝΑΤΟ προς τον Δνείπερο ως ένδειξη πρόθεσης να τον διασχίσει με σκοπό να εισβάλει στις πρόσφατα ενοποιημένες πρώην ουκρανικές περιοχές της χώρας αυτής. Σε αυτή την περίπτωση, με το δίλημμα ασφαλείας τους να ξεφεύγει από κάθε έλεγχο χωρίς έναν ουδέτερο μεσολαβητή όπως η Ινδία να μεταφέρει τις κόκκινες γραμμές της κάθε πλευράς στην άλλη, η Ρωσία θα μπορούσε να καταφύγει σε τακτικά πυρηνικά όπλα σε αυτοάμυνα σύμφωνα με το δόγμα της για να εξουδετερώσει προληπτικά αυτή την απειλή.
Εδώ βρίσκεται ο λόγος για τον οποίο η Ρωσία διεξάγει τέτοιες ασκήσεις αυτή την στιγμή, προκειμένου να αποτρέψει το ΝΑΤΟ από το να κάνει κάτι τέτοιο, αλλά τα ιδεολογικά γεράκια που είναι υπεύθυνα για την διεξαγωγή του πολέμου της Δύσης κατά της Ρωσίας μέσω της Ουκρανίας δε φαίνεται να επηρεάζονται στο ελάχιστο. Ο Εσθονός πρωθυπουργός πιέζει για να επισημοποιηθεί η παρουσία των «εκπαιδευτών» του ΝΑΤΟ εκεί, ενώ οι ΗΠΑ επιτρέπουν πλέον πιο ανοιχτά στην Ουκρανία να χρησιμοποιεί τα όπλα της για πλήγματα στο εσωτερικό της Ρωσίας, και τα δύο αποτελούν κλιμάκωση που οδηγεί στο προαναφερθέν σενάριο.
Εν μέσω αυτών των κινήσεων, όλα τα μάτια είναι στραμμένα στις επερχόμενες ελβετικές «ειρηνευτικές συνομιλίες». Δύο νέες εξελίξεις, ωστόσο, ενδέχεται να αλλάξουν τους προαναφερθέντες υπολογισμούς.
Το Reuters ανέφερε ότι ο Ζελένσκι σχεδιάζει να μειώσει τη λεγόμενη «ειρηνευτική φόρμουλα» κατά τη διάρκεια της εν λόγω εκδήλωσης, ώστε να περιλαμβάνει μόνο αόριστη συμφωνία μεταξύ των συμμετεχόντων «για την επισιτιστική και πυρηνική ασφάλεια, καθώς και για ανθρωπιστικά ζητήματα όπως η ανταλλαγή κρατουμένων». Παράλληλα, η Κίνα και η Βραζιλία παρουσίασαν μια «κοινή πρόταση για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη συμμετοχή της Ρωσίας και της Ουκρανίας», η οποία θεωρητικά θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για μια εντελώς νέα ειρηνευτική διαδικασία μετά την αναπόφευκτη αποτυχία της ελβετικής.
Η Ρωσία δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε συνομιλίες υπό την αιγίδα της Δύσης, οι οποίες το μόνο που επιδιώκουν είναι να της επιβάλουν απαιτήσεις, ενώ οι ΗΠΑ δε θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να συμμετάσχει σε συνομιλίες υπό την αιγίδα της Κίνας, οι οποίες θα μπορούσαν να δώσουν στον συστημικό της αντίπαλο μια απαράμιλλη διπλωματική νίκη σε περίπτωση επιτυχούς έκβασης. Επομένως, η λογική υποδεικνύει απλώς την αναβίωση των συνομιλιών της άνοιξης του 2022 υπό την αιγίδα της Τουρκίας, αλλά αν αυτό δεν είναι δυνατό για οποιονδήποτε λόγο, τότε η Ινδία θα ήταν ο κατάλληλος αντικαταστάτης λόγω της αριστοτεχνικής πολλαπλής ευθυγράμμισης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης.
Για να φτάσουμε εκεί, το δίλημμα ασφαλείας ΝΑΤΟ-Ρωσίας δεν μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο, πράγμα που απαιτεί ότι οποιαδήποτε συμβατική επέμβαση του εν λόγω μπλοκ δε θα περάσει την κόκκινη γραμμή του αντιπάλου του να περάσει τον Δνείπερο και έτσι να τον ωθήσει να καταφύγει ενδεχομένως σε τακτικές πυρηνικές κεφαλές σε προληπτική αυτοάμυνα. Αν υποθέσουμε πως αυτό είναι διαχειρίσιμο, τότε η Ρωσία και οι ΗΠΑ θα πρέπει να συμφωνήσουν στους όρους για το πάγωμα αυτής της σύγκρουσης, οι οποίοι θα μπορούσαν να βασιστούν στο σχέδιο συνθήκης της άνοιξης του 2022 και στην προαναφερθείσα πρόταση μερικής αποστρατιωτικοποίησης.
Η νίκη της Ρωσίας στην «κούρσα της εφοδιαστικής»/«πόλεμο φθοράς» με το ΝΑΤΟ, παράλληλα με την ανησυχία των ΗΠΑ για «στροφή (πίσω) στην Ασία», ώστε να περιορίσουν πιο μυώδη την Κίνα το συντομότερο δυνατό, θα μπορούσε να συνδυαστεί για να της δώσει κίνητρο να συμβιβαστεί. Παρομοίως, η εντυπωσιακή οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας παρά το πιο τιμωρητικό καθεστώς κυρώσεων στον κόσμο και η ανάγκη να επιταχύνει τον μεγάλο στρατηγικό αναπροσανατολισμό της προς τον Παγκόσμιο Νότο θα μπορούσαν συνδυαστικά να της δώσουν κίνητρο να κάνει το ίδιο, αν και μόνο αν διασφαλιστούν τα συμφέροντα της εθνικής της ασφάλειας.
Με αυτούς τους παράγοντες κατά νου, οι μόνες μεταβλητές που θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν τη σύγκλιση των συμφερόντων τους για συμβιβασμό σε αυτή τη σύγκρουση αφορούν τους υπολογισμούς της κυβερνώσας φιλελεύθερης-παγκοσμιοποιητικής ελίτ των ΗΠΑ, που είναι ιδεολογικά καθοδηγούμενα γεράκια που διαμορφώνουν πολιτική με τρόπους που άλλοι δικαίως θεωρούν παράλογους. Θα μπορούσαν να στοιχηματίσουν πως αξίζει τον κόπο να διατάξουν μια συμβατική επέμβαση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία που θα διασχίζει τον Δνείπερο σε περίπτωση ρωσικής διάρρηξης αντί να διαπραγματευτούν μυστικά τη διχοτόμηση της χώρας αυτής.
Όλα τα στοιχήματα θα χάνονταν σε αυτό το σενάριο, το οποίο δεν μπορεί να αποκλειστεί δεδομένου του παράλογου ιστορικού τους, αλλά είναι επίσης πιθανό να επικρατήσουν ψυχραιμότερα μυαλά ώστε είτε να ματαιώσουν αυτή την εισβολή είτε να βασιστούν στη διαμεσολάβηση ενός ουδέτερου μέρους, όπως η Ινδία, για να διαχειριστούν με ηρεμία την ασύμμετρη διαδικασία διχοτόμησης με τη Ρωσία εκ των προτέρων. Η μπάλα βρίσκεται επομένως στο γήπεδο των ΗΠΑ, καθώς η Ρωσία έχει σηματοδοτήσει ότι είναι πρόθυμη να συμβιβαστεί εφόσον ικανοποιούνται τα συμφέροντα της εθνικής της ασφάλειας, αλλά μένει να δούμε αν οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να τη συναντήσουν στα μισά του δρόμου.