Atul Kumar Mishra - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων από τις τελευταίες ομοσπονδιακές εκλογές του 2021 αποκαλύπτουν ένα σχετικά σταθερό πολιτικό τοπίο για περίπου ένα χρόνο. Αυτή η σταθερότητα άρχισε να διαλύεται τον Απρίλιο του 2022, δύο μήνες μετά την ειδική επιχείρηση. Ο κυβερνητικός συνασπισμός, με επικεφαλής τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, αναγκάστηκε να ανατρέψει τη στάση του σχετικά με την αποστολή βαρέων όπλων στην Ουκρανία. Στις 26 Απριλίου, η τότε υπουργός Άμυνας Κριστίν Λάμπρεχτ ανακοίνωσε ότι η Γερμανία θα έστελνε αντιαεροπορικά οχήματα Gepard στην Ουκρανία.
Η απόφαση αυτή, με πρωτοβουλία των κατώτερων εταίρων του συνασπισμού, των Πρασίνων και του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος, δεν έτυχε καλής υποδοχής από τη βάση του SPD. Δεν είναι σαφές αν η δυσαρέσκεια προήλθε από τη διαφωνία με την απόφαση ή από την απογοήτευση για την αντιληπτή κωλοτούμπα. Ωστόσο, η υποστήριξη για το SPD άρχισε να μειώνεται σημαντικά. Από το 26% τον Απρίλιο του 2022, η υποστήριξή τους έπεσε σε λίγο πάνω από το 20% μέχρι τον Δεκέμβριο και τώρα βρίσκεται λίγο πάνω από το 15%.
Ο πόλεμος επηρέασε περισσότερο από το SPD. Οι Πράσινοι, οι οποίοι αρχικά είδαν αύξηση της υποστήριξής τους λόγω της σθεναρής τους στάσης απέναντι στη Ρωσία, άρχισαν να υποφέρουν καθώς οι τιμές της ενέργειας εκτοξεύτηκαν. Ξεκινώντας τον Αύγουστο του 2022 με 22% υποστήριξη, η υποστήριξή τους έπεσε στο 18% μέχρι τον Οκτώβριο και συνέχισε να μειώνεται το 2023, ενώ τώρα βρίσκεται στο 12%.
Ο χειρισμός της σύγκρουσης από τη Γερμανία δημιούργησε ευκαιρίες για νέα κόμματα. Ο κύριος πολιτικός ωφελημένος ήταν το δεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Αρχικά, η διφορούμενη στάση του AfD σχετικά με τον πόλεμο οδήγησε σε πτώση της υποστήριξής του, πέφτοντας κάτω από το 10% κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ωστόσο, καθώς αυξήθηκαν οι φόβοι για ενεργειακές ελλείψεις, η υποστήριξή τους σκαρφάλωσε στο 15% μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου.
Το πολιτικό τοπίο στη Γερμανία έχει επηρεαστεί σημαντικά από τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία, με τα κυρίαρχα κόμματα να χάνουν έδαφος, ενώ νέα κόμματα κερδίζουν έδαφος.
Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023, τα ποσοστά του AfD είχαν εκτοξευθεί στο ιστορικό υψηλό του 23%. Ωστόσο, το κόμμα αντιμετώπισε έκτοτε μια πολιτική διόρθωση λόγω κατηγοριών για ρατσισμό και διαφόρων πολιτικών σκανδάλων. Σε συνδυασμό με την εμφάνιση μιας αντίπαλης αριστερής ομάδας, η υποστήριξη του AfD μειώθηκε κατά 5 μονάδες, κατέχοντας πλέον το 17% των ψήφων, γεγονός που το καθιστά ακόμη το δεύτερο δημοφιλέστερο κόμμα στη Γερμανία.
Ένας σημαντικός παράγοντας για την πτώση του AfD είναι η άνοδος της Συμμαχίας Sahra Wagenknecht (BSW). Με επικεφαλής τη Sahra Wagenknecht, το BSW έχει προσελκύσει ψηφοφόρους με αριστερές οικονομικές πολιτικές και δεξιές θέσεις σε θέματα μετανάστευσης και τρανς. Ενώ το AfD έχασε κάποια υποστήριξη από το BSW, το τελευταίο είχε βαθύτερο αντίκτυπο στα αριστερά κόμματα, ιδίως στο Die Linke. Η απήχηση του BSW στους οικονομικούς αριστερούς, οι οποίοι αισθάνονται αποξενωμένοι από τα φιλελεύθερα στοιχεία εντός των άλλων κομμάτων, προκάλεσε τη συρρίκνωση της υποστήριξης του Die Linke από το 5% σε μόλις 3,5%, κάτω από το όριο για την εκπροσώπηση στη Bundestag.
Επί του παρόντος, το BSW συγκεντρώνει ποσοστό μεταξύ 7 και 8 τοις εκατό, έτοιμο να εξασφαλίσει πολλές έδρες στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Μαζί, το BSW και το AfD διαθέτουν περίπου 26% υποστήριξη, υπολείπονται της κυβερνητικής κυβέρνησης κατά επτά μονάδες και των Χριστιανοδημοκρατών κατά τέσσερις μονάδες. Αυτή η στροφή προς τη σκληρή αριστερά και τη σκληρή δεξιά αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τις ευρωεκλογές. Ακόμα και αν το AfD υποαποδώσει, η πιθανή αύξηση των μελών του θα ενισχύσει την ομάδα «Ταυτότητα και Δημοκρατία», ωφελώντας άλλα μέλη όπως το Rassemblement National της Marine Le Pen και το φλαμανδικό εθνικιστικό Vlaams Belang.
Η Αριστερά θα αισθανθεί πιθανότατα τον μεγαλύτερο αντίκτυπο, με το BSW να πρόκειται να αποδεκατίσει τα ποσοστά του Die Linke στην Ευρώπη. Η Sahra Wagenknecht μπορεί ακόμη και να σχηματίσει τη δική της κοινοβουλευτική ομάδα, αποσταθεροποιώντας ενδεχομένως την ομάδα Η Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το πρωταρχικό πεδίο μάχης δεν θα είναι τον Ιούνιο, αλλά στις τρεις κρατικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Τόσο το BSW όσο και το AfD είναι ισχυρότερα στα ανατολικά, ιδίως στην πρώην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΛΔΓ), όπου το AfD είναι η ισχυρότερη δύναμη.
Με το Βρανδεμβούργο, τη Σαξονία και τη Θουριγγία να ψηφίζουν, παραμένει αβέβαιο αν τα κυρίαρχα κόμματα μπορούν να κυβερνήσουν αυτά τα κρατίδια χωρίς το AfD. Αυτό αποτελεί σοβαρό ζήτημα, καθώς τα περισσότερα κόμματα έχουν ορκιστεί να μη συνεργαστούν με το λαϊκιστικό μόρφωμα. Ακόμη και αν σχηματιστούν συνασπισμοί του ουράνιου τόξου για να αποκλείσουν το AfD, οι ριζικές διαφορές μεταξύ των κομμάτων μπορεί να καταστήσουν τις κυβερνήσεις αυτές αναποτελεσματικές, ενισχύοντας ενδεχομένως μακροπρόθεσμα την υποστήριξη του AfD.