 |
| Illustration: Liu Xidan/GT |
Eusebio Filopatro - globaltimes.cn / Παρουσίαση Freepen.gr
Σχεδόν όλοι οι Ρώσοι σχολιαστές, ακόμη και ορισμένοι επιφανείς δυτικοί, εντοπίζουν τις ρίζες της σύγκρουσης στην Ουκρανία στις προσπάθειες του ΝΑΤΟ να ενσωματώσει τη γείτονα της Ρωσίας - όπως επίσημα έχει δηλωθεί τουλάχιστον από το 2008. Η περιφρόνηση του καθεστώτος της Ρωσίας ως ισότιμου και κυρίαρχου εταίρου ήταν εμφανής στην περιφρόνηση των συμφωνιών του Μινσκ, τις οποίες τόσο η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ όσο και ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ περιέγραψαν ως τεχνάσματα για να κερδίσουν χρόνο για τη μόνη επιλογή που επιδιώχθηκε σοβαρά, την στρατιωτική σύγκρουση. Αργότερα, το ηχηρό αίτημα του Βλαντιμίρ Πούτιν για εγγυήσεις ασφαλείας απορρίφθηκε για άλλη μια φορά.
Γρήγορα μπροστά μερικά χρόνια, και αυτή η ιστορική τραγωδία έχει πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας για να φτάσει στα ακραία της συμπεράσματα. Το Politico ανέφερε πρόσφατα τις ανησυχίες Ουκρανών αξιωματούχων για κατάρρευση των μετώπων. Καθώς ο Elon Musk ζητά να υπάρξει σύντομα μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων, προειδοποιεί ότι όσο περισσότερο παρατείνεται ο πόλεμος, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η περιοχή που θα επιδιώξει να προσαρτήσει η Ρωσία. Ακόμα και το CNN εξηγεί τώρα πώς οι κατευθυνόμενες βόμβες της Ρωσίας προκαλούν καταστροφές στην ουκρανική άμυνα. Εν τω μεταξύ, το ΔΝΤ αύξησε τις προοπτικές ανάπτυξης της Ρωσίας. Εν ολίγοις, και ανεξάρτητα από το αν αυτό θα διαρκέσει εβδομάδες, μήνες ή χρόνια, η Ρωσία είναι σε καλή θέση πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά για να επιφέρει το τελικό χτύπημα.
Οι συνθήκες των χορηγών της Ουκρανίας είναι εξαιρετικά λιγότερο ευνοϊκές. Τα οικονομικά προβλήματα της Ευρώπης είναι «πολύ μεγαλύτερα από μια ρηχή ύφεση». Η Ένωση αντιμετωπίζει το δίλημμα να περιορίσει τις εισαγωγές από την Ουκρανία ή να απορρίψει τη δική της γεωργία. Είναι επίσης διχασμένη ως προς τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση του πολέμου. Η Ένωση θα ανανεώσει το κοινοβούλιο της τον Ιούνιο και δεν είναι σαφές αν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα επανεκλεγεί. Παρόλο που η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ενέκρινε το Σάββατο ένα νομοθετικό πακέτο ύψους 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων 60,84 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το Νοέμβριο εξακολουθούν να ρίχνουν άλλη μια σκιά αβεβαιότητας, σε σημείο που το ΝΑΤΟ εξετάζει το ενδεχόμενο να βάλει στην άκρη κεφάλαια «ανθεκτικά στον Τραμπ».
Η κοινή γνώμη της Ευρώπης έχει επίσης αποφασίσει σχετικά με το θέμα. Μόνο ένας στους δέκα Ευρωπαίους πιστεύει ότι η Ουκρανία μπορεί να νικήσει τη Ρωσία. Ο πάπας έχει κυριολεκτικά καλέσει την Ουκρανία να υψώσει λευκή σημαία. Ο Wolfgang Streeck, διευθυντής του Ινστιτούτου Max Planck, δήλωσε: «Ο πόλεμος έχει χαθεί, αλλά οι κυβερνήσεις μας αρνούνται να το παραδεχτούν». Μια συντριπτική στρατιωτική ήττα θα αποτελούσε το χειρότερο δυνατό υπόβαθρο για τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές εκλογές και θα διέβρωνε την εμπιστοσύνη στις αντίστοιχες ηγεσίες: Η Δύση δεν πρέπει να πέσει θύμα μιας πλάνης βυθισμένου κόστους καταστροφικών διαστάσεων. Ποιος θα ήταν τότε ο δρόμος προς τα εμπρός;
Η ορθολογική πορεία δράσης θα ήταν να στραφεί η Δύση στη διπλωματία για να διορθώσει μια τέτοια καταστροφική πορεία, όπως πρότειναν ο Μασκ και ο Πάπας. Ακόμη και αν η Ρωσία αρνηθεί ή η προσπάθεια αποτύχει, η Δύση θα διεκδικήσει τουλάχιστον το ηθικό πλεονέκτημα σε αυτή την περίπτωση. Μια συνολική ειρηνευτική διάσκεψη με τη συμμετοχή αντιπροσωπευτικών εγγυητών από τον Παγκόσμιο Νότο θα μπορούσε να προσφέρει μια σανίδα σωτηρίας στην Ουκρανία και ένα μοντέλο για την εξομάλυνση των γεωπολιτικών εντάσεων που πολλαπλασιάζονται επικίνδυνα σε όλο τον κόσμο. Η κινεζική διπλωματία καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να γίνει αυτό εφικτό, ενώ η Αφρικανική Ένωση, η Βραζιλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και πολλοί άλλοι έχουν επίσης εμφανιστεί με εποικοδομητικές προτάσεις.
Ωστόσο, οι ηγέτες και στις δύο όχθες του Ατλαντικού κατευθύνονται αλλού. Η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ είναι ανένδοτοι ότι «υπάρχει μόνο σχέδιο Α»: στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία. Κατά μήκος αυτής της πορείας, ορισμένες ριψοκίνδυνες αποφάσεις φαίνονται όλο και πιο πιθανές. Και η πίεση αυξάνεται για τη χρήση κατασχεμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Για την κίνηση αυτή, το 2022, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν δήλωσε πως «δε θα ήταν νόμιμη». Αλλά, προφανώς, ένα πράσινο φως θα μπορούσε να δοθεί στη σύνοδο κορυφής της G7 τον Ιούνιο.
Αν μια αποτυχημένη ειρηνευτική διάσκεψη θα προκαλούσε υψηλό κόστος φήμης για τη δυτική διπλωματία, η κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να μετατραπεί σε επίθεση καμικάζι και να διαταράξει τον τομέα στον οποίο η Δύση διατηρεί σχετική κυριαρχία, το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Καμία από τις δύο πρωτοβουλίες δεν είναι πιθανό να τερματίσει τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
Εάν όλες αυτές οι λύσεις είναι πραγματικά μόνο αδιέξοδες, η αναμέτρηση με την πραγματικότητα θα πρέπει να επισπευσθεί αντί να καθυστερήσει. Ωστόσο, είναι ακριβώς η απροθυμία ή η ανικανότητα να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα της κατάστασης που μας έφερε εδώ εξ αρχής.