 |
| FILE PHOTO: American special forces training along side Nigerien soldiers. - Wikipedia |
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν επιβεβαίωσε πρόσφατα ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εισέλθει στην ίδια στρατιωτική βάση όπου σταθμεύουν αμερικανικά στρατεύματα στον Νίγηρα, γεγονός που καταδεικνύει ξεκάθαρα μια αλλαγή στην πολιτική του κράτους του Σαχέλ. Σύμφωνα με το Πεντάγωνο, η Ουάσινγκτον αποσύρει πλήρως τα στρατεύματά της από το Νίγηρα και μεταφέρει επίσης το στρατιωτικό προσωπικό που σταθμεύει στο Τσαντ, καθώς εξετάζει τις επιλογές της για τη συνέχιση της «αντιτρομοκρατικής αποστολής της Αμερικής» στην περιοχή. Πώς φτάσαμε στο σημείο, το Μάρτιο, η νέα ηγεσία του Νίγηρα να καταγγείλει τη συμφωνία ασφαλείας με τις ΗΠΑ, κηρύσσοντας ανεπιθύμητη την παρουσία 1.000 αμερικανών στρατιωτών;
Του Dr. Franklin Nyamsi, συγγραφέα, ομιλητή, διδάκτορα φιλοσοφίας, προέδρου του Ινστιτούτου Αφρικανικής Ελευθερίας (Μπαμάκο-Παρίσι) - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ του Νίγηρα και των ΗΠΑ φαινόταν να βασίζονται στην εξής λανθασμένη παραδοχή: οι ΗΠΑ είναι μια ανώτερη δύναμη, ενώ τα αφρικανικά έθνη είναι κατώτερα. Αυτό έχει τις ρίζες του στο βαθύ και αιματηρό παρελθόν της δουλείας, του ρατσισμού, των αποικιοκρατικών σφαγών και της ιμπεριαλιστικής ηγεμονίας μέσω στρατιωτικών στρατοπέδων σε όλη την Αφρική, και αργότερα - το μονοπώλιο του δολαρίου, τα παράλογα χρέη του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, και την επαναποικιοποίηση της ηπείρου από το ΝΑΤΟ. Ο στόχος όλων αυτών είναι σαφής: ο έλεγχος των στρατηγικών πόρων της Αφρικής.
Αλλά όλα άλλαξαν όταν οι Αφρικανοί πατριώτες ανέβηκαν στην εξουσία στο Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο και τον Νίγηρα. Ο Assimi Goïta, ο Ibrahim Traoré και ο Abdourahamane Tiani, οι τρεις ηγέτες της νέας Συμμαχίας των κρατών του Σαχέλ (AES), συμμετέχουν πλήρως στη διαδικασία χειραφέτησης των αφρικανικών λαών στον 21ο αιώνα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την κοπή όλων των δεσμών αποξένωσης και την οικοδόμηση σχέσεων στον νέο, πραγματικά πολυπολικό κόσμο που έρχεται.
Η ιστορία ξεκίνησε στις 6 Ιουλίου 2012, όταν η Αμερικανική Πρεσβεία στο Νίγηρα έστειλε ένα διπλωματικό «note verbale» στο Υπουργείο Εξωτερικών του Νίγηρα, του οποίου ηγείτο τότε ο Mohamed Bazoum. Το σημείωμα ήταν στην πραγματικότητα μια πρόταση μονομερούς υποταγής του Νίγηρα υπό την κυριαρχία του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας, με όλα τα δικαιώματα στο έδαφος του Νίγηρα να δίνονται στα αμερικανικά στρατεύματα, χωρίς κανενός είδους αμοιβαιότητα για το νιγηριανό κράτος. Ιδού, για παράδειγμα, μερικοί μόνο όροι αυτής της ασυνήθιστης συμφωνίας (σελίδα 6):
«Η Πρεσβεία προτείνει περαιτέρω ότι οι εργολάβοι των Ηνωμένων Πολιτειών δεν θα είναι υπόχρεοι να καταβάλουν φόρους ή παρόμοιες επιβαρύνσεις που επιβάλλονται στη Δημοκρατία του Νίγηρα σε σχέση με τις δραστηριότητες στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας και πως οι εν λόγω εργολάβοι μπορούν να εισάγουν στη Δημοκρατία του Νίγηρα, να εξάγουν από αυτήν και να χρησιμοποιούν στη Δημοκρατία του Νίγηρα οποιαδήποτε προσωπική περιουσία, εξοπλισμό, προμήθειες, υλικά, τεχνολογία, εκπαίδευση ή υπηρεσίες σε εκπλήρωση των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας. Οι εν λόγω εισαγωγές, εξαγωγές και χρήσεις απαλλάσσονται από κάθε άδεια, άλλους περιορισμούς, τελωνειακούς δασμούς, φόρους ή άλλες επιβαρύνσεις που επιβάλλονται στη Δημοκρατία του Νίγηρα.
Η πρεσβεία προτείνει ότι οι εργολάβοι των Ηνωμένων Πολιτειών θα έχουν την ίδια μεταχείριση με το προσωπικό των Ηνωμένων Πολιτειών όσον αφορά τις επαγγελματικές άδειες και τις άδειες οδήγησης».
Ο τότε πρόεδρος του Νίγηρα, Mahamadou Issoufou, δεν παρενέβη στη διαδικασία, έχοντας αφήσει τις διαπραγματεύσεις της χώρας με τις ΗΠΑ στα χέρια του υπουργού Εξωτερικών του, Mohamed Bazoum (ο οποίος αργότερα εξελέγη πρόεδρος το 2021).
Σε δήλωσή του στο δημόσιο ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό δίκτυο της Νιγηρίας, RTN, ο εκπρόσωπος των στρατιωτικών αρχών της Νιγηρίας, Amadou Abdramane Djibo, υποστήριξε πως η αμερικανική στρατιωτική παρουσία είναι «παράνομη» και «παραβιάζει όλους τους συνταγματικούς και δημοκρατικούς κανόνες». Σύμφωνα με τον Νιαμέι, αυτή η «άδικη» συμφωνία «επιβλήθηκε μονομερώς» από τις ΗΠΑ, με ένα «απλό προφορικό σημείωμα».
Υπήρχαν Νιγηριανοί διπλωμάτες που προσπάθησαν να αντιταχθούν στο έγγραφο του 2012, σε ένα διπλωματικό προφορικό σημείωμα με ημερομηνία 23 Ιανουαρίου 2013, αλλά μόλις πέντε ημέρες αργότερα, ο Μπαζούμ αποδέχθηκε όλους τους όρους των ΗΠΑ: «[Το] Υπουργείο ανακοινώνει την αποδοχή όλων των όρων του σχεδίου συμφωνίας σχετικά με το καθεστώς του στρατιωτικού προσωπικού και των πολιτικών υπαλλήλων του Υπουργείου Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως αποτυπώνεται στο προφορικό σημείωμα της Πρεσβείας αριθ. 174 της 6ης Ιουλίου 2012».
Οι Αμερικανοί διπλωμάτες, το στρατιωτικό προσωπικό και οι πολιτικοί υπάλληλοι που σχετίζονται με το Υπουργείο Άμυνας ήταν ελεύθεροι να εισέρχονται και να δραστηριοποιούνται στο Νίγηρα χρησιμοποιώντας απλώς αμερικανικά επίσημα έγγραφα, έχοντας το δικαίωμα να εισάγουν και να εξάγουν κάθε είδους αγαθά και όπλα χωρίς κανέναν έλεγχο από την πλευρά του Νίγηρα. Μετά τη συμφωνία του 2013, δεν υπήρχε καμία ουσιαστική υποχρέωση των ΗΠΑ να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία, ούτε ήταν υπόλογες για τις στρατιωτικές δραστηριότητες στη χώρα. Άρα «βαθιά άδικο» και ντροπιαστικό.
Νωρίτερα φέτος, ο νέος ηγέτης του Νίγηρα, Αμπντουραχαμάν Τιανί, αφού απέλασε τα γαλλικά στρατεύματα από τη χώρα, ετοίμασε υπό την ευθύνη του υπουργού Άμυνας, στρατηγού Σαλιφού Μόντι, ένα υπόμνημα με το οποίο ζητούσε να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές στην ίδια περιβόητη συμφωνία του 2013 με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, όπως αποκάλυψε στην ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος Αμαντού Τζιμπό, οι ΗΠΑ δεν ανταποκρίθηκαν σε αυτή την προσφορά αναθεώρησης. Αντιθέτως, οι ΗΠΑ έστειλαν επίσημη αντιπροσωπεία στο Νίγηρα στις 12-14 Μαρτίου, με επικεφαλής την βοηθό υπουργό Εξωτερικών για τις αφρικανικές υποθέσεις, Molly Phee, και τον στρατηγό Michael Langley, επικεφαλής της αμερικανικής διοίκησης Αφρικής (AFRICOM), με σαφή πρόθεση να ενισχύσουν τους στρατιωτικούς δεσμούς στο πλαίσιο της ίδιας συμφωνίας του 2013.
Σύμφωνα με τον Daniel Twining, πρόεδρο του Διεθνούς Ρεπουμπλικανικού Ινστιτούτου, και τον Will Meeker, ανώτερο διευθυντή για την Αφρική στο Διεθνές Ρεπουμπλικανικό Ινστιτούτο, «η τελευταία απόδειξη ότι η Ουάσινγκτον χρειάζεται μια νέα πολιτική για την Αφρική παρουσιάζεται στο Νίγηρα». Σημειώνουν, επίσης, πως, μετά από «πολλούς μήνες έντονων πολιτικών ζυμώσεων», η εταιρική σχέση ασφαλείας της Ουάσινγκτον με τη χώρα «φαίνεται πιθανό να τελειώσει».
Ο αμερικανικός στρατός «κινδυνεύει τώρα να γίνει το επόμενο θύμα στην έξαρση των πραξικοπημάτων και των βίαιων εξεγέρσεων που μαστίζουν τις χώρες σε ένα μεγάλο τμήμα της ηπείρου». Έτσι, η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Νίγηρα, καθώς και το κλείσιμο των χρηματοδοτούμενων από τις ΗΠΑ αεροπορικών βάσεων στις πόλεις Niamey και Agadez, «θα έθετε σε κίνδυνο τις προσπάθειες της Ουάσινγκτον να αντιμετωπίσει τις διακρατικές τρομοκρατικές απειλές και άλλες πηγές αστάθειας στη Βόρεια και Δυτική Αφρική», πιστεύουν οι Twinning και Meeker.
Κατά τη συνάντηση, διατυπώθηκαν ορισμένες κατηγορίες από τους Αμερικανούς αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων η υποτιθέμενη πρόθεση του Νίγηρα να πουλήσει ουράνιο στο Ιράν. Ο ισχυρισμός αυτός φαίνεται εντελώς απίθανος για όποιον γνωρίζει ότι το σύνολο της παραγωγής ουρανίου στο Νίγηρα εξακολουθεί να βρίσκεται αποκλειστικά υπό γαλλικό έλεγχο μέσω του μοναδικού παραγωγού ουρανίου στη χώρα, του ORANO. Όπως δήλωσε ο Amadou Djibo, η κυβέρνηση του Νίγηρα καταγγέλλει επομένως «με σθένος τη συγκαταβατική στάση, συνοδευόμενη από την απειλή αντιποίνων της αμερικανικής αντιπροσωπείας έναντι της κυβέρνησης του Νίγηρα».
Ο Phee επιβεβαίωσε επίσης την αντίθεση των ΗΠΑ σε μια υποτιθέμενη μυστική συμφωνία μεταξύ του Νίγηρα και της Ρωσίας. Η κυβέρνηση του Νίγηρα, ωστόσο, απέρριψε αυτόν τον αβάσιμο ισχυρισμό, εξηγώντας ότι όλες οι συμφωνίες μεταξύ του Νίγηρα και της Ρωσίας, όπως και μεταξύ του Νίγηρα και του Ιράν, είναι δημόσιες, νόμιμες και διαφανείς. Ο Djibo σημείωσε επίσης πως με τις ίδιες ψευδείς κατηγορίες οι ΗΠΑ κατέστρεψαν το Ιράκ στις αρχές του αιώνα. Το 2003, ο Νίγηρας κατηγορήθηκε επίσης ψευδώς ότι παρείχε ουράνιο στο καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν στη Βαγδάτη. Τα λεγόμενα όπλα μαζικής καταστροφής που ισχυρίστηκε ο Αμερικανός στρατηγός Κόλιν Πάουελ ήταν στην πραγματικότητα πλασματικά, όπως ακριβώς είναι σήμερα η λεγόμενη συμφωνία ουρανίου μεταξύ του Νίγηρα και του Ιράν.
Πράγματι, το τέλος των στρατιωτικών δεσμών μεταξύ του Νίγηρα και των ΗΠΑ φαινόταν αναπόφευκτο: οι δεσμοί αυτοί επιβλήθηκαν μονομερώς προς αποκλειστικό όφελος των ΗΠΑ- η συμφωνία του 2013 αποδείχθηκε αντιπαραγωγική στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας στο Σαχέλ- ο αμερικανικός στρατός είναι υπεύθυνος για την αποσταθεροποίηση της σημερινής Αφρικής μετά τη μαζική επίθεσή του υπό τη σημαία του ΝΑΤΟ εναντίον της Λιβύης το 2011- η κυριαρχία της ηπείρου είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για όλους τους αφρικανικούς λαούς και δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης.