 |
| RT |
Ενώ η αντεπίθεση της Ουκρανίας προς την κατεύθυνση του Ζαπορόζιε έχει ουσιαστικά σταματήσει τους τελευταίους μήνες, οι δυνάμεις της έχουν σημειώσει κάποια πρόοδο στο ανατολικό τμήμα του μετώπου. Η μάχη για το Artyomovsk (γνωστό και ως Bakhmut), η οποία ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2022, συνεχίζεται παρά το γεγονός πως ρωσικά στρατεύματα απελευθέρωσαν πλήρως την πόλη το Μάιο του τρέχοντος έτους.
Μετά από τέσσερις μήνες άκαρπων προσπαθειών του Κιέβου να αντεπιτεθεί, τον Σεπτέμβριο οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας (AFU) εισήλθαν τελικά στα ερειπωμένα χωριά Andreevka και Kleshcheyevka, νοτιοδυτικά του περίφημου "μύλου κρέατος Bakhmut". Η Ουκρανία πρέπει να αποκτήσει τον έλεγχο αυτών των οικισμών προκειμένου να ξεκινήσει μια νέα επίθεση στο Αρτιόμοφσκ και να αποκαταστήσει την εικόνα της μετά από μια καταστροφική ήττα των μέσων ενημέρωσης.
Ωστόσο, είναι ακόμα πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για μια ρωσική υποχώρηση – οι μάχες σε αυτόν τον τομέα συνεχίζονται και οι δυνάμεις της Μόσχας κρατούν τη γραμμή άμυνας κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής Artyomovsk-Gorlovka. Το αποτέλεσμα της μάχης θα καθορίσει εάν η Ουκρανία μπορεί να εκδικηθεί για την προηγούμενη αποτυχία της.
Μια ημιτελής ιστορία
Η επιχείρηση της AFU κοντά στο Artyomovsk ξεκίνησε ένα μήνα πριν από την κύρια αντεπίθεσή της. Στις 10 Μαΐου, ενώ οι μάχες εξακολουθούσαν να μαίνονται, μέσα στην πόλη, τα ουκρανικά στρατεύματα προσπάθησαν να φτάσουν στα πλευρά της. Η ρωσική διοίκηση ανησυχούσε ότι η επίθεση θα άρει τον αποκλεισμό της και θα διαταράξει την εισβολή της στην πόλη, αλλά στις 20 Μαΐου, τέθηκε υπό τον πλήρη έλεγχο των δυνάμεων της Μόσχας.
Παρά το γεγονός πως οι ουκρανικές αρχές δεν παραδέχτηκαν ποτέ επίσημα την απώλεια του Αρτιόμοφσκ, το Ινστιτούτο Μελέτης του πολέμου σημείωσε, στις 23 Μαΐου, ότι το Γενικό Επιτελείο του Κιέβου δεν ανέφερε την πόλη στην έκθεσή του για πρώτη φορά από το Δεκέμβριο του 2022.
Στα τέλη Μαΐου, κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης αναδιάταξης των ρωσικών στρατευμάτων και την αντικατάσταση των ιδιωτικών και εθελοντικών μονάδων με τακτικές μονάδες στρατού, ουκρανικές δυνάμεις συνέχισαν τις αντεπιθέσεις τους στα πλευρά της πόλης, ελπίζοντας πως οι νέοι υπερασπιστές θα αποδειχθούν ασθενέστεροι, λιγότερο ανθεκτικός εχθρός από τους προκατόχους τους.
Στις αρχές του καλοκαιριού, η AFU είχε συγκεντρώσει ισχυρές δυνάμεις γύρω από το Artyomovsk, συμπεριλαμβανομένων της 3ης και 5ης ταξιαρχίας επίθεσης, της 80ης Ταξιαρχίας αεροπορικής επίθεσης, της 22ης και 24ης μηχανοποιημένης ταξιαρχίας και της ταξιαρχίας επίθεσης "Lyut" (Rage) της Εθνικής Φρουράς – όλα στη νότια πλευρά της αντεπίθεσής της. Οι δυνάμεις που συσσωρεύτηκαν στη βόρεια πλευρά ήταν κάπως ασθενέστερες και περιλάμβαναν την 77η αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία, την 57η μηχανοκίνητη Ταξιαρχία και τις 60η και 92η μηχανοποιημένες ταξιαρχίες.
Η καλοκαιρινή αντεπίθεση της Ουκρανίας
Στις 7 Ιουνίου, η Υφυπουργός Άμυνας της Ουκρανίας Άννα Μαλιάρ ισχυρίστηκε ότι η AFU είχε αλλάξει από αμυντική σε επιθετική τακτική κοντά στο Αρτιόμοφσκ και είχε καταλάβει έως και 1.100 μέτρα σε διαφορετικές περιοχές. Παρόμοιες αναφορές επαναλήφθηκαν αργότερα, αλλά μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, ο ουκρανικός στρατός δεν είχε ακόμη καταλάβει ούτε έναν οικισμό. Η AFU αποφάσισε επίσης να μην επιτεθεί και στις δύο πλευρές του Αρτιόμοφσκ καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού και αντίθετα επικεντρώθηκε στη νότια κατεύθυνση. Στο βορρά, ρωσικά στρατεύματα ξεκίνησαν μια τοπική αντεπίθεση και ανέκτησαν μερικές από τις χαμένες θέσεις τους.
Η κατάσταση σε αυτό το τμήμα του μετώπου ανάγκασε τη Ρωσία να αλλάξει τα σχέδιά της στο Ντονμπάς. Αρκετές μονάδες της 150ης Μεραρχίας κοντά στη Μαρίνκα μεταφέρθηκαν στο Αρτιόμοφσκ. Αυτό επιβράδυνε το έργο της Μόσχας να απομακρύνει την AFU από το Ντονέτσκ, το οποίο βομβαρδιζόταν σχεδόν καθημερινά. Άλλες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Αερομεταφερόμενων μονάδων και της ταξιαρχίας εθελοντών "Espanola", που αποτελούνταν κυρίως από οπαδούς ποδοσφαίρου και χόκεϊ επί πάγου, μεταφέρθηκαν επίσης εκεί.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η AFU κατάφερε να απομακρύνει τα ρωσικά στρατεύματα από τη γραμμή άμυνας τους κατά μήκος της αριστερής όχθης του καναλιού Seversky Donets–Donbass, επεκτείνοντας σημαντικά την αντεπίθεση της πρώτης γραμμής. Ενώ η AFU αρχικά αποτελούσε απειλή μόνο για το χωριό Kleshcheyevka, τον Ιούλιο οι μάχες πλησίασαν την Andreevka και την Kurdyumovka.
Οι μάχες σε αυτή την περιοχή ήταν σχεδόν τόσο σκληρές όσο αυτές στο νότιο μέτωπο. Η Ρωσία έχασε αρκετούς διοικητές, συμπεριλαμβανομένου ενός από το Τάγμα "Prizrak" (φάντασμα) – μια μονάδα της πολιτοφυλακής του Λουγκάνσκ που πολεμά την Ουκρανία από την άνοιξη του 2014, και που ενσωματώθηκε στο ρωσικό στρατό το 2023.
Η 4η ταξιαρχία του 2ου Σώματος Στρατού, η οποία περιλάμβανε το Τάγμα "Πριζράκ", μεταφέρθηκε στο Αρτιόμοφσκ το Μάιο, όταν τα στρατεύματα περιστράφηκαν και αντικατέστησαν μονάδες από την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία Βάγκνερ. Η ταξιαρχία ανέλαβε αμυντικές θέσεις κοντά στο χωριό Κλεστσέγιεβκα, το οποίο εκείνη την εποχή ήταν το κύριο επίκεντρο του ουκρανικού στρατού. Σταδιακά, η AFU κατάφερε να καταλάβει αρκετά κυρίαρχα ύψη γύρω από το χωριό, το οποίο έγινε κάτι σαν "γκρίζα ζώνη".
Μέχρι το Σεπτέμβριο, ο ρωσικός στρατός είχε χτίσει άμυνες ανατολικά της σιδηροδρομικής γραμμής Αρτυομόφσκ-Γκορλόβκα. Δυτικά της, οι δυνάμεις της Μόσχας έλεγχαν τα χωριά Αντρέεβκα και Κλεστσέγιεβκα προκειμένου να αποτρέψουν την τοποθέτηση ουκρανικών στρατευμάτων κοντά στη σιδηροδρομική γραμμή.
Η σημασία της γραμμής άμυνας της Ρωσίας
Στα ανατολικά της σιδηροδρομικής γραμμής, τα ύψη δίνουν τη θέση τους σε πεδινές περιοχές που σχηματίζονται από τη ροή του ποταμού Μπαχμούτκα. Ο στόχος του ουκρανικού στρατού εδώ ήταν να καταλάβει το υψηλότερο έδαφος, το οποίο θα του επέτρεπε να ασκήσει πίεση στο Αρτιόμοφσκ και να ωθήσει ρωσικά στρατεύματα νοτιοανατολικά της πόλης.
Η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι έχει καθιερώσει τον έλεγχο των πυρκαγιών στις οδούς εφοδιασμού του Αρτιόμοφσκ, αλλά για να συμβεί αυτό πραγματικά, η AFU θα πρέπει να κινηθεί πολύ πιο ανατολικά. Ο αυτοκινητόδρομος Artyomovsk-Gorlovka, τον οποίο προσέγγισε ο ουκρανικός στρατός, δεν χρησιμοποιείται για προμήθειες. Σύμφωνα με την Ουκρανική κοινότητα πληροφοριών ανοιχτού κώδικα (OSINT) deep State, τα ρωσικά στρατεύματα τροφοδοτούνται μέσω του αυτοκινητόδρομου Artyomovsk-Debaltsevo (νότια πλευρά) και του αυτοκινητόδρομου Artyomovsk-Popasnaya (Artyomovsk και η βόρεια πλευρά του).
Αν η Ουκρανία εδραιώσει τον έλεγχο της Κλεστσέγιεβκα και της Αντρέεβκα, καθώς και των γύρω υψωμάτων, η AFU θα μπορέσει να φτάσει στην τρέχουσα γραμμή άμυνας του ρωσικού στρατού. Αυτό μπορεί να συμβεί κάποια στιγμή, αλλά για τα ρωσικά στρατεύματα, είναι καλύτερο να κρατήσουν τους Ουκρανούς όσο το δυνατόν πιο μακριά από το σιδηρόδρομο – εάν ο εχθρός καταφέρει να σπάσει, η επόμενη γραμμή άμυνας μπορεί να δημιουργηθεί μόνο κατά μήκος της Ανατολικής όχθης του ποταμού Μπαχμούτκα.
Μάχες Σεπτεμβρίου
Τέσσερις μήνες μετά την έναρξη της αντεπίθεσής του κοντά στο Αρτιόμοφσκ, ο ουκρανικός στρατός κατάφερε να καταλάβει μέρος της Κλεστσέγιεβκα και του ορίου κοντά στην Αντρέεβκα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ρωσικές δυνάμεις αύξησαν σημαντικά τη χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών FPV προς την κατεύθυνση του Artyomovsk και αλλού. Το βράδυ της 17ης Σεπτεμβρίου, ο Ουκρανός στρατηγός Αλεξάντρ Σίρσκι ανακοίνωσε τον πλήρη έλεγχο της Κλεστσέγιεβκα και φωτογραφίες των δυνάμεων του Κιέβου που στέκονταν στο κέντρο του χωριού εμφανίστηκαν στο Διαδίκτυο. Το ίδιο βράδυ, ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Ζελένσκι σχολίασε την υποτιθέμενη επιτυχία του ουκρανικού στρατού.
Η ανταποκριτής πολέμου Άννα Ντολγκάρεβα αντέκρουσε αυτές τις δηλώσεις και είπε ότι τα ρωσικά στρατεύματα διατήρησαν τις θέσεις τους στα βόρεια του χωριού. Δεν υπήρχαν επίσης οπτικές ενδείξεις πως το βόρειο τμήμα του χωριού ελέγχεται από τις ουκρανικές δυνάμεις. Στις 18 Σεπτεμβρίου, το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι η απόπειρα επίθεσης της AFU κοντά στην Kleshcheyevka είχε απωθηθεί με επιτυχία.
Παρά το γεγονός ότι ο ρωσικός στρατός διατηρεί την κύρια γραμμή άμυνας κοντά στο σιδηρόδρομο, η περιοχή που ελέγχει στα δυτικά του συρρικνώνεται σταδιακά. Ρωσικά στρατεύματα ξεκίνησαν μια σειρά από αντεπιθέσεις για να αποτρέψουν την AFU από το να αποκτήσει ρωσική έδρα στην Kleshcheyevka, αλλά ο έλεγχος του χωριού παρέμεινε διαιρεμένος μεταξύ των δύο πλευρών: ενώ το βόρειο τμήμα ελέγχεται κυρίως από τους Ρώσους, οι νότιες περιοχές ήταν υπό τον έλεγχο του Κιέβου.
Στις 14 Σεπτεμβρίου, η Μαλιάρ ανέφερε πρόωρα ότι το χωριό Αντρέεβκα είχε καταληφθεί από τις ουκρανικές δυνάμεις, προκαλώντας ένα κύμα κριτικής στην πατρίδα της από πολιτικούς, δημοσιογράφους και στρατό. Μετά το περιστατικό, ο αναπληρωτής της Verkhovna Rada Aleksey Goncharenko συμβούλεψε το κοινό να μην διαβάσει τις θέσεις της Maliar. Σύντομα απέσυρε την δήλωσή της, κατηγορώντας μια αποτυχία επικοινωνίας μεταξύ των πηγών της. Η Μαλιάρ παραδέχτηκε πως οι μάχες συνεχίστηκαν στην Αντρέεβκα αλλά επέμεινε ότι η AFU είχε καλή απόδοση. Αργότερα, βίντεο εμφανίστηκαν στο διαδίκτυο με ουκρανικές δυνάμεις να στέκονται ανάμεσα στα ερείπια της Αντρέεβκα.
Πέφτοντας στην ίδια παγίδα
Η έναρξη μιας νέας αντεπίθεσης κοντά στο Αρτιόμοφσκ ήταν θέμα τιμής για την Ουκρανία αφού έχασε ένα σημαντικό σύμβολο των μέσων ενημέρωσης – το "φρούριο Μπαχμούτ". Η πιθανή ανακατάληψη της πόλης θα μπορούσε να εξουδετερώσει αυτή την πικρή ήττα και για το λόγο αυτό, ο Ζελένσκι μετέφερε έναν από τους καλύτερους στρατηγούς του, τον Σίρσκι, και ελίτ μονάδες όπως η 3η Ταξιαρχία επιδρομής και η 80η αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία επιδρομής, στο Αρτιόμοφσκ.
Δυτικοί εμπειρογνώμονες και αξιωματούχοι έχουν επικρίνει τις συνεχείς μάχες "μύλου κρέατος" στην περιοχή του Αρτιόμοφσκ. Την άνοιξη, ενημέρωσαν επανειλημμένα το Κίεβο να εγκαταλείψει την εξαντλητική άμυνα της πόλης και αντ' αυτού να προετοιμάσει μια αντεπίθεση στην περιοχή Ζαπορόζιε.
Η απροθυμία του Ζελένσκι να ακολουθήσει αυτή τη συμβουλή ήταν μεταξύ των λόγων για τους οποίους η αντεπίθεση καθυστέρησε και γιατί η πρόοδος προς την κατεύθυνση της Μελιτόπολης και στην περιοχή του προεξέχοντος Βρεμέφσκι ήταν τόσο αργή. Το καλοκαίρι, δυτικοί εμπειρογνώμονες συνέχισαν να επικρίνουν την στρατηγική της Ουκρανίας, ενθαρρύνοντάς την να εγκαταλείψει την αντεπίθεση νότια του Αρτιόμοφσκ και αντ' αυτού να μεταφέρει δυνάμεις στο νότιο τμήμα του μετώπου.
Σε γενικές γραμμές, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ουκρανικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια της αντεπίθεσής τους στο Αρτιόμοφσκ και στο νότο είναι παρόμοια: η AFU δε διαθέτει επαρκείς δυνάμεις και μέσα για να σπάσει τη ρωσική άμυνα. Ως αποτέλεσμα, οι μάχες έχουν μετατραπεί σε "μύλο κρέατος" μονάδων πεζικού που υποστηρίζονται από μακριά από τεθωρακισμένα οχήματα, πυροβολικό και, στην περίπτωση της Ρωσίας, αεροπορία. Η προέλαση της AFU κοντά στο Αρτιόμοφσκ είναι πολύ πιο αργή από εκείνη των ρωσικών στρατευμάτων όταν κατέλαβαν την πόλη. Και ακόμη και τότε, χρειάστηκαν δέκα μήνες για να αποκτήσουν τον πλήρη έλεγχο οι Ρώσοι. Εν τω μεταξύ, η αντεπίθεση της Ουκρανίας κρατά ήδη πάνω από τέσσερις μήνες.
Η ουκρανική διοίκηση δεν μπορεί να υπολογίζει σε μια γρήγορη νίκη που θα της επέτρεπε να συντρίψει τα ρωσικά στρατεύματα και να επιτύχει σημαντικές αλλαγές. Επίσης, δεν μπορεί να μεταφέρει δυνάμεις κοντά στο Αρτιόμοφσκ σε άλλη κατεύθυνση, καθώς αν ο ουκρανικός στρατός σταματήσει να προχωρά, τα ρωσικά στρατεύματα θα αδράξουν την πρωτοβουλία. Σε τακτικό επίπεδο, αυτό έχει ήδη συμβεί κοντά στην Berkhovka, όταν η AFU αρνήθηκε να προχωρήσει στη βόρεια πλευρά και επικεντρώθηκε στη νότια κατεύθυνση.
Αν μη τι άλλο, η πρόοδος κοντά στο Αρτιόμοφσκ μόνο θα έβλαπτε τις ουκρανικές δυνάμεις – το τίμημα της προόδου προς αυτή την κατεύθυνση αυξάνεται μέρα με τη μέρα, ενώ οι πιθανότητες επίτευξης πραγματικής επιτυχίας παραμένουν ελάχιστες. Ωστόσο, αντί να μάθει από τα λάθη του πρώτου "μύλου κρέατος στο Bakhmut", το Κίεβο συνεχίζει να πέφτει στην ίδια παγίδα.