Του Ιβάν Κέσιτς - presstv.ir / Παρουσίαση Freepen.gr
Η ετυμηγορία κατά των Ηνωμένων Πολιτειών και επτά άλλων κατηγορουμένων εκδόθηκε μετά από καταγγελίες που υπέβαλαν οι επιζώντες και τα θύματα του αποτυχημένου πραξικοπήματος.
Μετά από μια ολοκληρωμένη εξέταση της υπόθεσης, την ακρόαση μαρτύρων και την εξέταση των διαθέσιμων εγγράφων, η ποινική διαδικασία κατέληξε σε μια απόφαση που καταδίκασε την κυβέρνηση των ΗΠΑ για «σχεδιασμό και εκτέλεση» του αποτυχημένου πραξικοπήματος.
Το 55ο τμήμα της Δικαιοσύνης της Τεχεράνης για Διεθνείς Υποθέσεις αποφάσισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να πληρώσουν 30 εκατομμύρια δολάρια για την «υλική και ηθική» ζημιά που προκάλεσαν στους ενάγοντες και 300 δολάρια για «τιμωρητικές αποζημιώσεις».
Η αγωγή υποβλήθηκε στο δικαστήριο τον Αύγουστο του 2022, κατά της κυβέρνησης των ΗΠΑ, του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, του Πενταγώνου, της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA), του Υπουργείου Οικονομικών, της εταιρείας Boeing και του τότε προέδρου των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ.
Ποιο ήταν το σχέδιο του πραξικοπήματος;
Γνωστό ως «πραξικόπημα Nojeh», ήταν μια συντονισμένη συνωμοσία μεταξύ υποστηρικτών του ανατρεπόμενου καθεστώτος Παχλαβί, διεφθαρμένων Ιρανών στρατιωτικών αξιωματικών, Αμερικανών, Ισραηλινών και Ιρακινών αξιωματούχων Μπάαθ και μυστικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Το κοινό σχέδιο ήταν η ανατροπή της νεοσύστατης Ισλαμικής Δημοκρατίας και της νέας ισλαμικής κυβέρνησης.
Ως επιχειρησιακό κέντρο του πραξικοπήματος επιλέχθηκε η αεροπορική βάση Shahid Nojeh, που βρίσκεται περίπου 50 χιλιόμετρα από την πόλη Hamadan στα δυτικά της χώρας.
Η βάση ήταν καλά εξοπλισμένη με αεροσκάφη και ελεγχόταν εύκολα από τους αξιωματικούς της συνωμοσίας, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού της βάσης δε γνώριζε ακριβώς τι σχεδίαζαν κρυφά οι ανώτεροί τους.
Ήταν επίσης έξω από την Τεχεράνη, γεμάτη επαναστατικές δυνάμεις, αλλά και πάλι κοντά στην πρωτεύουσα για προγραμματισμένες αεροπορικές επιδρομές, καθώς και κοντά στα σύνορα για μια επιλογή διαφυγής σε περίπτωση αποτυχίας.
Η πρώτη φάση του σχεδίου ήταν η ταχεία κατάληψη της βάσης Nojeh από τις προδοτικές μονάδες, με άλλα λόγια, η θανάτωση και σύλληψη όλων των επαναστατικών δυνάμεων που βρίσκονταν εκεί.
Σχεδιάστηκε περαιτέρω πως η κεντρική διοίκηση θα ενημερωνόταν για μια ψευδή αεροπορική απειλή από το Ιράκ από τα δυτικά και οι 16 πιλότοι συνωμότες θα πετούσαν ανατολικά προς στόχους στην Τεχεράνη.
Ποιοι ήταν οι στόχοι του πραξικοπήματος;
Οι στόχοι τους στην Τεχεράνη ήταν το σπίτι του Ιμάμ Χομεϊνί, το αεροδρόμιο Mehrabad, το γραφείο του Πρωθυπουργού, το αρχηγείο του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), οι στρατώνες Vali Asr και Imam Hossein και πολλά άλλα σημαντικά μέρη.
Μετά τον βομβαρδισμό των κύριων στόχων, το σχέδιο ήταν τα τζετ να σπάσουν το ηχητικό φράγμα και έτσι να σηματοδοτήσουν στις προδοτικές δυνάμεις στο έδαφος την έναρξη της δεύτερης φάσης της επιχείρησης πραξικοπήματος.
Σε αυτό το στάδιο, το αεροδρόμιο Mehrabad, ο ραδιοφωνικός σταθμός, το στρατιωτικό αρχηγείο και οι στρατώνες θα καταλαμβάνονταν και μετά επρόκειτο να κηρυχθεί στρατιωτικός νόμος στην πόλη της Τεχεράνης. Εάν οι επίγειες δυνάμεις δεν κατάφερναν να καταλάβουν τον ραδιοφωνικό σταθμό, τα τζετ θα τον βομβάρδιζαν.
Σύμφωνα με τους πραξικοπηματίες, η κατάκτηση της Τεχεράνης ισοδυναμούσε με την κατάκτηση του Ιράν, πιστεύοντας ότι η υπόλοιπη χώρα θα παραδοθεί σε αυτούς.
Άγνωστοι στους Ιρανούς συνωμότες που φαντασιώνονταν την επιστροφή της μοναρχίας των Παχλαβί που υποστηρίζεται από τη Δύση, οι Αμερικανοί είχαν ένα εναλλακτικό σχέδιο με τη βοήθεια του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ.
Η Ουάσιγκτον πίστευε ότι ακόμη και με μια μισο-επιτυχημένη επιχείρηση και υλικές απώλειες, το Ιράν θα βυθιζόταν σε χάος και εμφύλιο πόλεμο, ανοίγοντας την πόρτα στο Ιράκ να καταλάβει γρήγορα τις πλούσιες σε πετρέλαιο νοτιοδυτικές επαρχίες του Ιράν.
Μια τέτοια κατάσταση θα αποδυνάμωνε το Ιράν, κάτι που θα το ανάγκαζε είτε να συμφωνήσει με το νέο καθεστώς μαριονέτας που θα υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ είτε να κάνει παραχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις για το ξεπάγωμα των ιρανικών κεφαλαίων, την έκδοση του δικτάτορα και της οικογένειάς του και την απελευθέρωση του κρατούμενου προσωπικού της αμερικανικής πρεσβείας.
Πώς ματαιώθηκε η πλοκή;
Τρεις ημέρες πριν από την προγραμματισμένη εκτέλεση της επιχείρησης πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 1980, ο Nasser Rokni, ένας από τους υπεύθυνους πιλότους, είχε ηθικά διλήμματα σχετικά με τη δολοφονία των Ιρανών συμπολιτών του, έτσι εκμυστηρεύτηκε στα μέλη της οικογένειας το σχέδιο.
Η μητέρα του τον έπεισε ότι όχι μόνο δεν έπρεπε να λάβει μέρος στην επιχείρηση, αλλά ήταν καθήκον του να ενημερώσει τους επαναστάτες για όλες τις λεπτομέρειες και να ματαιώσει το πραξικόπημα.
Το επόμενο πρωί, ο Ρόκνι όρμησε στο σπίτι του Ιμάμη Χομεϊνί, στην αυλή του οποίου γινόταν η πρωινή προσευχή, χτύπησε και ενημέρωσε τους φρουρούς πως είχε μια σημαντική είδηση να μεταφέρει.
Ο Ρόκνι αποκάλυψε όλες τις λεπτομέρειες που γνώριζε, καθώς και πληροφορίες για το ρόλο των ΗΠΑ στο πραξικόπημα και την οικονομική τους βοήθεια στους πραξικοπηματίες.
Το 2017, το Κέντρο Εγγράφων της Ισλαμικής Επανάστασης αποκάλυψε ότι οι ΗΠΑ είχαν παίξει κύριο ρόλο στο σχεδιασμό και την εφαρμογή του πραξικοπήματος Nojeh.
Μιλώντας για το σχέδιο πραξικοπήματος τον Μάιο του 2023, ο Ηγέτης της Ισλαμικής Επανάστασης Αγιατολάχ Σεγιέντ Αλί Χαμενεΐ είπε ότι η συνωμοσία επιδίωκε να καταλάβει τον στρατό και να τερματίσει την επανάσταση στην οποία οι συνωμότες απέτυχαν παταγωδώς.