Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρι Κουλέμπα δήλωσε ότι η Ουκρανία δεν θα ήταν ικανοποιημένη με καμία άλλη απόφαση της συνόδου κορυφής του Ιουλίου εκτός από την πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Προηγουμένως, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε πως η χώρα δε θα ενταχθεί στη συμμαχία μέχρι το τέλος της σύγκρουσης, αλλά θα ήθελε την υποστήριξη των εταίρων και μια πρόσκληση για ένταξη. Το Σεπτέμβριο του 2022, ο Ζελένσκι ανακοίνωσε την υποψηφιότητα της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ σε ταχεία βάση.
Ο γενικός γραμματέας της Ατλαντικής Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, αναγνώρισε τη θέση του μπλοκ σχετικά με το δικαίωμα κάθε χώρας να καθορίσει την πορεία της και τόνισε ότι η πολιτική των «ανοιχτών θυρών» παραμένει, τονίζοντας πως η συμμαχία δε φείδεται προσπαθειών για να βοηθήσει το Κίεβο να αμυνθεί.
«Η θέση που δικαιούται η Ουκρανία είναι στο ΝΑΤΟ. Και με την πάροδο του χρόνου, η υποστήριξή μας θα σας βοηθήσει να το κάνετε δυνατό», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ κατά την επίσκεψή του στο Κίεβο τον Απρίλιο του 2023.
Εάν το ΝΑΤΟ χορηγούσε ένταξη στην Ουκρανία, θα έσυρε αυτόματα ολόκληρη τη συμμαχία σε έναν άμεσο πόλεμο με τη Ρωσία - μια πυρηνική δύναμη που έχει προειδοποιήσει τακτικά πως θα χρησιμοποιούσε τα πυρηνικά της όπλα εάν βρισκόταν σε υπαρξιακή απειλή. Για το λόγο αυτό, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ έχουν ξεκαθαρίσει ότι οι προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας είναι αβάσιμες εάν ο πόλεμος συνεχιστεί. Έτσι, το τελεσίγραφο του Ζελένσκι καταδεικνύει ακόμη περισσότερο την ενδεδειγμένη στάση του.
Πηγές είπαν στην DW πως οι χώρες του ΝΑΤΟ δεν μπόρεσαν να βρουν συναίνεση σχετικά με το τι σημαίνει αυτό για τις προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα. Αρκετά μέλη του ΝΑΤΟ του πρώην σοβιετικού μπλοκ επιδιώκουν επίσημες δεσμεύσεις για την Ουκρανία - δεσμεύσεις όπως μια διαδρομή ή ένα χρονοδιάγραμμα που θα μπορούσε να δοθεί στο Κίεβο σε μια σύνοδο κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο στο Βίλνιους.
Ο Ζελένσκι, παρά το τελεσίγραφό του, αναμένεται να παραστεί στη συνάντηση και να απευθύνει έκκληση για την ανάγκη της Ουκρανίας για έναν συγκεκριμένο οδικό χάρτη για να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ και για περισσότερα όπλα. Ωστόσο, ακόμη και η Ουάσιγκτον, ένας τεράστιος υποστηρικτής του ουκρανικού στρατού, δε φαίνεται διατεθειμένη να δώσει επίσημες ενταξιακές υποσχέσεις στο Κίεβο, ακόμα κι αν η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν λέει ότι παραμένει σταθερή στη δέσμευσή της στην πολιτική «ανοιχτών θυρών» του ΝΑΤΟ.
«Θα αναζητήσουμε τρόπους για να υποστηρίξουμε τις ευρωατλαντικές φιλοδοξίες της Ουκρανίας», είπε ο Ντέρεκ Χόγκαν, ο κορυφαίος διπλωμάτης των ΗΠΑ για τις Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, σε δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον. «Αλλά αυτήν την στιγμή, οι άμεσες ανάγκες στην Ουκρανία είναι πρακτικές, και επομένως θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην οικοδόμηση των αμυντικών και αποτρεπτικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας».
Τα μεγάλα μέλη του ΝΑΤΟ δεν καταρτίζουν πλέον ανοιχτά έναν οδικό χάρτη για την ένταξη της Ουκρανίας, όπως έκαναν κάποτε. Οι ΗΠΑ και η Γαλλία περιορίζουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία λόγω των επικείμενων εκλογών, και η Γερμανία έχει επανειλημμένα δηλώσει πως θέλει να αποτρέψει την πλήρη απομόνωση της Ρωσίας στη μεταπολεμική ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας.
Υπενθυμίζεται ότι αυτά τα κράτη μέλη υιοθέτησαν μια εντελώς διαφορετική γλώσσα στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008, όταν συμφώνησαν ότι η Ουκρανία και η Γεωργία είναι υποψήφια μέλη της συμμαχίας, αλλά δεν απέστειλαν επίσημη πρόσκληση. Ωστόσο, δεδομένης της επιτυχίας του Ρωσογεωργιανού Πολέμου του 2008 και της τρέχουσας επιχείρησης αποστρατιωτικοποίησης στην Ουκρανία, εμποδίζοντας την ένταξη της Τιφλίδας και του Κιέβου στο ΝΑΤΟ, τα μέλη της συμμαχίας γνωρίζουν πλήρως ότι η Ρωσία θα λάβει καταστροφικά μέτρα εάν επέμβουν άμεσα.
Αν και είναι αδύνατο για την Ουκρανία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ σε αυτήν τη συγκυρία, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ επιδιώκουν να στείλουν ένα θετικό μήνυμα στο Κίεβο χωρίς να λάβουν ουσιαστικές αποφάσεις σχετικά με τις αρχές ή το χρονοδιάγραμμα πιθανής ένταξης. Μια τέτοια πρόταση είναι η αναβάθμιση της πολιτικής σχέσης της Ουκρανίας με το ΝΑΤΟ, αλλά αυτό είναι ως επί το πλείστον γραφειοκρατικό. Υπάρχει, φυσικά, η δυνατότητα για αυξημένες και βαθύτερες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, αλλά και πάλι, αυτό απέχει πολύ από αυτό που θέλει η Ουκρανία, το πολυπόθητο σύμφωνο συλλογικής άμυνας - άρθρο 5, το οποίο ορίζει πως μια ένοπλη επίθεση εναντίον ενός μέλους της συμμαχίας είναι μια επίθεση σε όλα τα μέλη.
Ταυτόχρονα, οι δυτικές χώρες αυξάνουν την πίεση στην Τουρκία για να δεχτεί τη Σουηδία στο ΝΑΤΟ, με τον πρωθυπουργό της χώρας, Ulf Kristersson, να γράφει στους Financial Times ότι ένας νέος αντιτρομοκρατικός νόμος που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουνίου ήταν «το τελευταίο μέρος» μιας συμφωνίας για την εξασφάλιση της υποστήριξης της Άγκυρας για ένταξη στη στρατιωτική συμμαχία.
Ανώτερος Σουηδός αξιωματούχος δήλωσε: «Αυτός ο νόμος περί τρομοκρατίας είναι η μεγάλη μας ελπίδα για το ξεκλείδωμα της κατάστασης. Τότε εναπόκειται στην Τουρκία να αποφασίσει».
Ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει να ενθαρρύνει την Ουκρανία, επειδή το αδιέξοδο της Τουρκίας με τη Σουηδία οφείλεται στο γεγονός ότι η σκανδιναβική χώρα φιλοξενεί Κούρδους και πολιτικούς αντιφρονούντες. Η Στοκχόλμη μπορεί να ξεπεράσει αυτό το σχετικά δευτερεύον ζήτημα εάν υποκύψει στις απαιτήσεις της Άγκυρας. Το να πάμε σε πόλεμο με τη Ρωσία για χάρη ενός νέου μέλους όπως η Ουκρανία είναι μια εντελώς διαφορετική προοπτική, σε κάθε περίπτωση. Κανένας αριθμός τελεσιγράφων και θεμιτών συμπεριφορών από τον Ζελένσκι δε θα αλλάξει τη θέση των κρατών μελών του ΝΑΤΟ.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr