Οι πολιτικές-ιδεολογικές παραδόσεις που κυριαρχούν στην Τουρκία από το 1923

Δύο πολιτικές-ιδεολογικές παραδόσεις φαίνεται να κυριαρχούν στην Τουρκία από το 1923 και μετά: από τη μια μεριά η παράδοση του κεμαλισμού, αυταρχική, κρατικίστικη στην οικονομία, εθνικιστική και πολιτικά συγκεντρωτική, καταπίεσε τις θρησκευτικές ελευθερίες και επιδίωξε να υποτάξει το Ισλάμ στο κράτος ενώ η πολιτική της δύναμη βρισκόταν στις μεγάλες πόλεις, στον στρατό, στους δημόσιους υπαλλήλους και στην κρατική γραφειοκρατία καθώς και στο κρατικοδίαιτο Μεγάλο Κεφάλαιο.

Τηλέμαχος Χορμοβίτης

Από την άλλη μεριά, η συντηρητική παράδοση, που υποστήριζε ένα πιο φιλελεύθερο μοντέλο στην οικονομία με έμφαση στην ιδιωτική πρωτοβουλία, που επιδίωκε να αποκαταστήσει τις θρησκευτικές  ελευθερίες και να δώσει μεγαλύτερο ρόλο στο Ισλάμ ενώ η εκλογική της δύναμη βρισκόταν διαχρονικά στην παραμελημένη τούρκικη επαρχία και ιδίως στην Ανατολία, σε αγρότες, εμπόρους και μικρούς επιχειρηματίες που συνήθως δεν είχαν προσβάσεις στον κρατικό μηχανισμό.

Οι πιο εμβληματικοί πολιτικοί της συντηρητικής παράδοσης ήταν ο Αντνάν Μεντερές που κυβέρνησε την Τουρκία τη δεκαετία του 1950, ο Τουργκούτ Οζάλ που κυριάρχησε στην πολιτική ζωή της δεκαετίας του '80 και των αρχών του '90 και φυσικά ο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που κυβερνά την Τουρκία τα τελευταία 20 χρόνια. Το δυστύχημα είναι πως όταν οι πολιτικοί αυτής της παράδοσης καταλαμβάνουν την εξουσία, ύστερα από μερικά χρόνια διολισθαίνουν και αυτοί στον αυταρχισμό και εγκαταλείπουν την οικονομική και πολιτική φιλελευθεροποίηση. Αυτό συνέβη με τον Μεντερές (που έπαιξε έναν μοιραίο ρόλο για τον Ελληνισμό της Πόλης), το ίδιο συνέβη και με τον Ερντογάν, παρά το πολύ καλό ξεκίνημά του που γέννησε πολλές ελπίδες.

Ο μόνος που δεν ακολούθησε αυτή την πορεία προς τον αυταρχισμό ήταν ο Τουργκούτ Οζάλ. Ίσως να μην το θέλησε, ίσως να μην το μπόρεσε λόγω των πολιτικών συσχετισμών, ίσως να μην πρόλαβε λόγω του σχετικά πρόωρου (και για πολλούς ύποπτου) θανάτου του. Γεγονός, όμως, είναι πως, αν και ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν εμπλακεί σε αρκετά σκάνδαλα οικονομικής διαφθοράς, στα χρόνια του Οζάλ η πολιτική και οικονομική φιλελευθεροποίηση της Τουρκίας συνεχίστηκε χωρίς πισωγυρίσματα, ο ίδιος ήταν ο πρώτος πολιτικός του τούρκικου κατεστημένου που υποστήριξε παραχωρήσεις προς τους Κούρδους και μάλιστα όταν ήταν πρόεδρος, χωρίς καν να λάβει υπόψη του την κυβέρνηση. Εξέδωσε ακόμη και διάταγμα που ήρε την απαγόρευση της χρήσης της κουρδικής γλώσσας στις ιδιωτικές συζητήσεις και στη μουσική ενώ ήταν από τους ελάχιστους Τούρκους πολιτικούς που καταλάβαινε ότι η συνεχιζόμενη άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίζει τα εγκλήματα που διέπραξε κατά των Αρμενίων έβλαπτε την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό και γι' αυτό μιλούσε πολλές φορές για την ανάγκη εύρεσης μιας λύσης και ενός συμβιβασμού με την αρμένικη πλευρά. Με όλα τα αρνητικά του, ο Οζάλ ήταν ίσως ο καλύτερος και πιο φωτισμένος κυβερνήτης που είχε η Τουρκία τα τελευταία 100 χρόνια.

Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail