Από: simerini.sigmalive.com - Γιάννος Χαραλαμπίδης
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν τρέχει με τον χρόνο και τους Κεμαλιστές αντιπάλους του ενόψει των εκλογών της 14ης Μαΐου, ακολουθώντας, θα έλεγε κάποιος, τα βήματα του Χίτλερ. Και υπόσχεται φτηνό ηλεκτρικό ρεύμα και εκμετάλλευση των νέων, όπως ισχυρίζεται, κοιτασμάτων υδρογονανθράκων μεταξύ Συρίας, Ιράκ και Τουρκίας. Αναφέρεται σε 100 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα, που θα καλύπτουν το 10% των αναγκών της χώρας. Επί τούτου προστίθεται ο πυρηνικός σταθμός του Άκιουγιου, καθώς και ένα τεράστιο ηλιακό πάρκο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά το πρότυπο του Χίτλερ, υπόσχεται στον λαό του από πλυντήρια μέχρι τάμπλετ, και επιδιώκει κατ’ αναλογίαν την υλοποίηση ενός αυτοκρατορικού μεγαλοϊδεατισμού επί τη βάσει του ζωτικού χώρου και της αρπαγής ξένων εδαφών και εθνικών πόρων, εφαρμόζοντας στην πράξη τη θεωρία τού ξίφους. Ό,τι δεν υποτάσσεται, το αποκεφαλίζει! Χωρίς αυτό να οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι Κεμαλιστές είναι ηπιότεροι και λιγότερο αναθεωρητικοί. Το αντίθετο συμβαίνει. Αυτοί έχουν διδάξει στην πράξη, τόσο στην Κύπρο όσο και αλλού, όλες τις μεθόδους που ο Τούρκος Πρόεδρος εφαρμόζει σήμερα. Του έδειξαν τον δρόμο…
Οι προοπτικές για τις συνομιλίες και οι τουρκικές προθέσεις
Πόσο αξιόπιστος είναι ο ΟΗΕ και ο ρόλος της ΕΕ
Γιατί η Τουρκία γίνεται ενεργειακά αυτάρκης, αλλά θέλει το 1/3 της ΑΟΖ μας
Η αγορά της ΕΕ
Με τον χρόνο, όμως, τρέχει και η Κύπρος, διότι κλείνει η κλεψύδρα στα θέματα της Ενέργειας. Γιατί; Διότι προχωρούμε προς τον πρώτο χρονικό σταθμό για την Πράσινη Ευρώπη, που καθορίζεται κατά το έτος του 2030, με στόχο τη μείωση σε ποσοστό της τάξης του 55% των αερίων του θερμοκηπίου και τη μερική απαλλαγή από τους υδρογονάνθρακες. Ο δεύτερος, τελικός σταθμός, είναι το 2050, οπότε η ΕΕ προσδοκά να μπει πλήρως στην πράσινη Ενέργεια. Η συνεχής καθυστέρηση για τη λήψη αποφάσεων από την Κυπριακή Δημοκρατία περί της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου: Πρώτο, μειώνει τον ρόλο της εναλλακτικής επιλογής, που μπορεί να είχε διαδραματίσει η Κύπρος, στην απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία. Και αυτό διότι επεμβαίνουν άλλα κράτη, μεταξύ αυτών και οι ΗΠΑ, με πλωτά π.χ. LNG στη Γερμανία, αλλά και για έναν άλλο λόγο: Είχε συνδεθεί ο αγωγός προς Τουρκία με τη λύση του Κυπριακού, αντί να συνδεθεί η έναρξη της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου με συναφείς γεωπολιτικές αλλαγές στη λογική της οικονομικής και στρατιωτικής αποτροπής, κατά τρόπον ώστε να δημιουργηθούν μαζί με το Ισραήλ και άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, νέα υπέρ ημών τετελεσμένα, με τα οποία θα ήταν υποχρεωμένη η Τουρκία να παίξει, εάν ήθελε να είχε οφέλη. Δεύτερο, όσο προχωρεί η ΕΕ στην πράσινη Ενέργεια, όλο και περισσότερο θα μειώνονται οι ανάγκες της σε φυσικό αέριο και ενδεχομένως να χάνουμε πλεονεκτήματα, τα οποία θα μπορούσαμε να είχαμε εάν ενεργούσε νωρίτερα και με διαφορετική στρατηγική προσέγγιση.
Ηλιακή ενέργεια και οι δύο ταχύτητες
Αληθές είναι ότι, πέραν του φυσικού αέριου, ο μεγάλος στρατηγικός σχεδιασμός για την Κύπρο θα έπρεπε να ήταν η ανακήρυξή της από την Κυβέρνηση ως «Ηλιακού Πάρκου» της ΕΕ. Και αυτό διότι διαθέτει ήλιο σχεδόν ολόκληρο τον χρόνο. Ως εκ τούτου, θα ήταν δυνατό ν’ αποτελέσει ενεργειακό μοντέλο δύο ταχυτήτων: Η μια αφορά στην πώληση φυσικού αερίου και υδρογόνου ώς το 2030 στην ΕΕ. Και η άλλη από τώρα ώς το 2050. Οι δύο ταχύτητες μπορούν να τρέχουν ταυτόχρονα. Η λογική του «Ηλιακού Πάρκου» της ΕΕ σημαίνει: 1. Την αλλαγή νομοθεσιών που αφορούν στην εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών σε όλες τις οικοδομές, παλαιές και νέες, επί τη βάσει πολιτικής και προγραμμάτων στήριξης και δη επενδυτικών από τις Βρυξέλλες. 2. Την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς φωτοβολταϊκών και άλλων μεθόδων συλλογής και αποθήκευσης ηλιακής ενέργειας μέσω έρευνας και καινοτομίας και προγραμμάτων σε ακαδημαϊκό επίπεδο με τη συνεισφορά της ΕΕ. 3. Την ανάπτυξη της σχετικής με το θέμα βιομηχανίας. Ο συνολικός σχεδιασμός βοηθά τα νοικοκυριά με το χαμηλό κόστος στις επιχειρήσεις και στο κράτος. Η Κύπρος θα είναι μπροστά, αναλαμβάνοντας στον τομέα αυτό πρωταγωνιστικό ρόλο.
Το αυτοκίνητο του λαού…
Ο Ερντογάν έχει πιάσει το νόημα και την ουσία περί της Ενέργειας και της σημασίας που έχει ως συντελεστής ισχύος στα θέματα υψηλής πολιτικής, αλλά και σε εκείνα της καθημερινότητας. Παλαιότερα, ενόψει εκλογών -αλλά και τώρα- ο Ερντογάν εφάρμοζε τη μέθοδο του Χίτλερ, ο οποίος έταζε στους Γερμανούς από ένα «volkswaken» (volk «λαός», waken «αυτοκίνητο» - το «αυτοκίνητο του λαού»), που ιδρύθηκε από τη ναζιστική κυβέρνηση το 1937. Ο Τούρκος Πρόεδρος στις προηγούμενες εκλογές είχε υποσχεθεί ψυγεία και δη σε περιοχές όπου δεν είχαν ρεύμα! Εν συνεχεία ήταν έτοιμος να χαρίσει στους πολίτες από ένα «τάμπλετ» και τώρα δεσμεύεται στην ανοικοδόμηση των σεισμόπληκτων περιοχών και στην παροχή φτηνού ηλεκτρικού ρεύματος με νέες πηγές ενέργειας είτε αυτές είναι στη Μαύρη Θάλασσα είτε στην περιοχή Τουρκίας, Συρίας, Ιράκ είτε στην Κύπρο, όπου διεκδικεί το 1/3 περίπου της Κυπριακής ΑΟΖ με ό,τι αυτό σημαίνει. Ισχυρίζεται, δε, ότι θα είναι η χώρα του αυτάρκης σε ενέργεια. Χωρίς αυτό να υποδηλοί ότι η Κύπρος θα απαλλαγεί από τις δικές του διεκδικήσεις εάν επανεκλεγεί ή από εκείνες των Κεμαλιστών, οι οποίοι είναι σε ουκ ολίγες περιπτώσεις πιο ακραίοι. Κατ’ ελάχιστον είναι στην ίδια στρατηγική λογική: Της νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Υπό αυτήν την έννοια, όλες οι αυτοκρατορίες είχαν ως κύριο στόχο τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών. Η πολιτική της «Γαλάζιας Πατρίδας» είναι τμήμα αυτού του αυτοκρατορικού οράματος με την Κύπρο και τον έλεγχό της ως βασικό κομμάτι του παζλ.
Σκηνικό μετά τις εκλογές
Ανεξαρτήτως του ποιος θα εκλεγεί στην Τουρκία, για την Κύπρο η ουσία είναι, επί τη βάσει των ενδείξεων που έχουμε, η ίδια: 1. Συνέχιση της ίδιας πολιτικής. Ως εκ τούτου, όπως λένε οι Τούρκοι, η όποια επανέναρξη των συνομιλιών θα είναι στη βάση των δύο κρατών και της ισότιμης κυριαρχίας, επειδή έχουν ήδη κατοχυρώσει την προηγούμενη διχοτομική τους θέση περί της ομοσπονδίας των δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών με πολιτική ισότητα. Οπότε, εφόσον δεν έχουν κόστος, προχωρούν στο επόμενο στάδιο: Στα δύο κράτη και την ισότιμη κυριαρχία. 2. Ο ΓΓ του ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ασφαλείας χαρακτηρίζονται στην παρούσα φάση από αναξιοπιστία και παράλυση. Αυτό ήταν φανερό και στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία και στο Σουδάν. Η ΕΕ έχει ρόλο στο Κυπριακό, αλλά τον έχουμε περιορίσει κάτω από την αυστηρή ομπρέλα του ΓΓ του ΟΗΕ, ο οποίος μέρα με τη μέρα γίνεται πιο ανίσχυρος και ευάλωτος. Αναξιόπιστος. Είναι, άλλωστε, γνωστή η θέση του περί τετραγωνισμού του κύκλου. 3. Η τουρκική ισχύς παραμένει ο ρυθμιστικός παράγοντας λύσης του Κυπριακού, αφού η Κυπριακή Δημοκρατία δεν προχώρησε σε τέτοιες κινήσεις κατά τρόπο ώστε να δημιουργήσει κοινωνία συμφερόντων και να ανατρέψει, έστω και μερικώς, τα ανισοζύγια δυνάμεων, με αποτέλεσμα, κάθε φορά που πάμε σε συνομιλίες, να βρίσκεται ο εκάστοτε Πρόεδρος με το πιστόλι στον κρόταφο! Και να εκβιάζει η τουρκική πλευρά στην εξής βάση: Ή γίνονται δεκτές οι θέσεις μου ή πατώ τη σκανδάλη. Ή σας δίνω την επιλογή να φύγετε και να επιστρέψετε με τους δικούς μου όρους. 4. Υιοθέτηση πιο δυτικόστροφης πολιτικής από την υφιστάμενη και δη προς τις ΗΠΑ, λόγω των F-16 και άλλων στρατηγικών συμφερόντων, που θα αποδυναμώσει σε περίπτωση διαλόγου τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στις όποιες συνομιλίες. Εκτός και αν δεν υιοθετηθεί μια τέτοια πολιτική που θα εξυπηρετεί τα δικά μας συμφέροντα με εκείνα κρατών μελών της ΕΕ, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Κάτι τέτοιο μπορεί να λάβει μορφή υποσυστήματος ασφάλειας από τα Βαλκάνια ώς τη Μέση Ανατολή, με τη συμμετοχή του Ισραήλ, ακόμη και της Γαλλίας.
Ενέργεια και ασφάλεια
Οι προοπτικές για διάλογο και λύση έχουν αρνητικό και όχι θετικό πρόσημο. Συνεπώς, θα πρέπει να γίνουν κινήσεις για να μετατραπεί το αρνητικό πρόσημο σε θετικό. Είτε προχωρήσει είτε όχι η λύση, προφανώς θα πρέπει να κατοχυρωθεί, τουλάχιστον, η εκμετάλλευση του φυσικού αέριου και της πράσινης Ενέργειας μέσω της ηλιακής. Ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν την περασμένη Τετάρτη στο Παρίσι και συζήτησε, όπως ελέχθη, με τον Γάλλο ομόλογό του, Εμμανουέλ Μακρόν, τη συνεργασία στα θέματα Ενέργειας και άμυνας. Οι Γάλλοι έχουν ιδιαίτερο γεωπολιτικό ενδιαφέρον στην περιοχή μας. Είναι δε γνωστό ότι γίνονται σκέψεις για την αναβάθμιση της Ναυτικής Βάσης στο Μαρί, ενώ βρίσκεται σε επιχειρησιακή ετοιμότητα, εάν χρειαστεί, η Αεροπορική Βάση στην Πάφο. Η τουρκική απειλή είναι δεδομένη και η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου είναι συναφής με ζητήματα ασφάλειας. Αυτό ισχύει και για τη λύση του Κυπριακού.
Η αναβάθμιση της Κύπρου, και η ανάδειξή της σε περιφερειακό αεροναυτικό επιχειρησιακό κέντρο της ΕΕ, ενισχύει τον δείκτη της αποτροπής, που είναι σήμερα μειωμένος, και με την εμπλοκή τής Γαλλίας αυξάνει τις δυνατότητες και πιθανότητες εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, καθώς και του υδρογόνου. Επί τούτου θα πρέπει να επισημανθούν τα ακόλουθα:
Α. Η μεταφορά φυσικού αερίου στην ΕΕ πρέπει να ιδωθεί ως εναλλακτική επιλογή της διακοπής φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Από αυτές τις στήλες τονίζαμε από το 2016 ότι η Κύπρος θα έπρεπε να οικοδομήσει, μαζί με το Ισραήλ, ενδεχομένως και την Αίγυπτο, μια τέτοια στρατηγική. Τώρα, ο χρόνος πιέζει, λόγω της πολιτικής της πράσινης Ενέργειας στην ΕΕ, οπότε θα πρέπει να έχουμε κατά νουν και την ασιατική αγορά.
Β. Η ανάδειξη της Κύπρου σε «Ηλιακό Πάρκο» της ΕΕ. Το μοντέλο αυτό λειτουργεί ταυτόχρονα και παράλληλα με εκείνο της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, που θα μείνει στον πάτο της θάλασσας εάν δεν εμπλακούν στο όλο θέμα μεγάλες Δυνάμεις και αν δεν δημιουργηθούν επαρκείς συνθήκες ασφάλειας με τη συνδρομή της Γαλλίας αλλά και του Ισραήλ. Και αυτό, διότι η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου έχει τεθεί κάτω από τη σιωπηρή απειλή του τουρκικού casus belli. Η Τουρκία μπορεί να αποτραπεί όταν η Γαλλία και η ΕΕ θα εντάξουν την περιοχή μας και την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, κατόπιν δικής μας πρότασης, στο ευρωπαϊκό περιφερειακό σύστημα ασφάλειας.
Η πράσινη πολιτική της ΕΕ
Η πραγματικότητα θέτει την Κυβέρνηση ενώπιον των ευθυνών της, δηλαδή της οικοδόμησης μιας ενεργειακής πολιτικής δύο ταχυτήτων. Ο ένας είναι εκείνος των υδρογονανθράκων και ο άλλος της ηλιακής ενέργειας. Το ζητούμενο δεν είναι εάν θα έχει το φυσικό αέριο την ατυχία του Κυπριακού, αλλά εάν θα προλάβουμε τα χρονοδιαγράμματα της πράσινης εποχής στην ΕΕ και αν θα στείλουμε, το συντομότερο δυνατό, φυσικό αέριο και υδρογόνο ως εναλλακτική της Ρωσίας επιλογή στους εταίρους μας. Ανεξαρτήτως του εάν και πότε θα εκμεταλλευτούμε το φυσικό αέριο, και αν αυτό θα είναι καταλύτης ή όχι για τη λύση του Κυπριακού και ποια θα είναι αυτή, το ενεργειακό ζήτημα της Κύπρου μπορεί να επιλυθεί μέσω της ανακήρυξής της σε «Ηλιακό Πάρκο» της ΕΕ. Κάτι τέτοιο είναι απολύτως συμβατό με την πράσινη πολιτική της ΕΕ. Και συνιστά μοντέλο ανάπτυξης, για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Στην ουσία πρόκειται για ραντεβού με το μέλλον…
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων