Τίμιος, ευθύς, αξιοπρεπής, μαχητικός, αδέκαστος και έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του πιστός στα ιδανικά και τις αξίες του.
Από: militaire.gr - Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος
Πολέμιος της κάθε μορφής διαφθοράς που στην εποχή του μάστιζε την χώρα, αποκάλυψε, κατήγγειλε και τιμώρησε τα «μαύρα πρόβατα» της πολιτικής, της δημόσιας ζωής και της κοινωνίας που λυμαίνονταν το χρήμα και την εξουσία!
Αν και προσωπικός φίλος του πανίσχυρου βασιλιά των Ελλήνων Γεώργιο Α, δεν δίστασε να συγκρουστεί μαζί του αποκαλώντας τον δειλό και άνανδρο και εκείνος τον έστειλε στην φυλακή.
Πέθανε σαν σήμερα, στις 3 Μάιου του 1890 και πέρασε στην ιστορία ως μοναδικό-ίσως-παράδειγμα θάρρους, και εντιμότητας..
Το όνομα του Ρόκκος Χοϊδάς.
Ο εισαγγελέας, ο πολιτικός, ο δημοκράτης, ο αγωνιστής…
ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ… ΜΟΝΟΜΑΧΟΣ
Ο Ρόκκος Χοϊδάς γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1830 και ήταν γιος ιερολοχίτη, γόνου παλαιάς αρχοντικής οικογένειας της Κεφαλονιάς που στα 1500 εγκαταστάθηκε στο νησί, προερχόμενη από την Κρήτη.
Το 1593 η οικογένεια εγγράφηκε στο Libro d’oro.
Σπούδασε νομικά στην Ιταλία και ακολούθησε τον δικαστικό κλάδο, φτάνοντας μέχρι τον βαθμό του αντιεισαγγελέα εφετών.
Κατά τη διάρκεια της δικαστικής του καριέρας αγωνίστηκε με πάθος για την εξάλειψη της ληστείας, που αποτελούσε αληθινή μάστιγα την εποχή του, καθώς και για την εξυγίανση του δημόσιου βίου.
Απογοητευμένος, όμως, από το μέγεθος της διαφθοράς παραιτήθηκε από το δικαστικό σώμα το 1874.
Το 1875 σε μία συγκέντρωση διαμαρτυρίας του λαού στην πλατεία Συντάγματος για τις αυθαιρεσίες της κυβέρνησης Βούλγαρη, ο Μεσολογγίτης βουλευτής Στάικος εξύβρισε τον συγκεντρωμένο λαό με αποτέλεσμα την επέμβαση υπέρ του λαού του Χοϊδά, ο οποίος ένα χρόνο πριν είχε παραιτηθεί από την θέση του εισαγγελέα εφετών για να μπορεί ελεύθερα να υπερασπίζεται τα πιστεύω του. Τελικά η φιλονικία κατέληξε σε μονομαχία, στην οποία ο Στάικος τον πυροβόλησε στον πνεύμονα.
Επί έναν μήνα χαροπάλευε ενώ πλήθος κόσμου ήταν συγκεντρωμένο καθημερινά έξω από την οικία του.
Η βασιλική Αυλή για να προλάβει τις αναταραχές του πρότεινε να σταλεί με υποτροφία από το παλάτι η κόρη του, Πηνελόπη, για σπουδές στην Ελβετία και στη συνέχεια να διοριστεί κυρία επί των τιμών της βασίλισσας.
Ο Χοϊδάς όμως αρνήθηκε, κερδίζοντας την εκτίμηση των ομοϊδεατών του και παράλληλα το μένος των φιλομοναρχικών.
Ο Μπάμπης Άννινος τον περιγράφει γλαφυρότατα στο «Ημερολόγιον τής Μεγάλης Ελλάδος» το 1927:
«…Μια φυσιογνωμία παράδοξος, μια μορφή η οποία είχε κάτι τι το λεόντιον και κάτι το ασκητικόν και ιερατικόν εν ταυτώ, μια μορφή η οποία, με τα αδρά της χαρακτηριστικά, με την μακράν μιξοπόλιον γενειάδα υπενθύμιζε τους τολμηρούς ομολογητάς των πρώτων τού Χριστιανισμού αιώνων και των βυζαντινών εποχών, τους φανατικούς ασκητάς, οι οποίοι ήρχοντο να ελέγξουν κατά πρόσωπον τους αιρετικούς ή εικονομάχους βασιλείς, μια μορφή, ήτις έπρεπε ν’ απεικονισθή με ζωντανά χρώματα και να παραμείνει εις μέρος επιφανές τής νεωτέρας μας κοινωνικής πινακοθήκης.»
Είχε παντρευτεί την Πηνελόπη Καφετζόγλου, κόρη του Χαλκιδαίου γιατρού Κωνσταντίνου Καφετζόγλου που όμως ασθένησε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και πέθανε στην γέννα.
Προς τιμή της το μωρό ονομάστηκε και αυτό Πηνελόπη.
ΜΑΧΗΤΙΚΟΣ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΣ
Στις 18 Ιουλίου του 1875 εκλέχτηκε βουλευτής Κραναίας Κεφαλληνίας και το 1883 βουλευτής Αττικής.
Είναι γεγονός ότι η μαχητικότητά του και ο ακέραιος χαρακτήρας του τον έκαναν δημοφιλή στον λαό και αντίπαλο των ανθρώπων τής εξουσίας.
Στις εκλογές τής 18ης Ιουλίου 1875 εξελέγη βουλευτής Κραναίας Κεφαλληνίας και το 1883 βουλευτής Αττικής.
Η παρουσία του στη Βουλή και οι αγορεύσεις του ήταν πολύ έξω από τα κοινωνικώς επιτρεπτά όρια της εποχής. Ο ζωηρός του χαρακτήρας και η ευστοχία των επιχειρημάτων του ήταν μοναδικά και ο ίδιος ήταν τόσο μαχητικός, ώστε το προεδρείο της Βουλής αποφάσισε οι αγορεύσεις του να μη συμπεριλαμβάνονται στα πρακτικά.
Πάντως ο λόγος του κατά της μοναρχίας στη Βουλή είχε σκορπίσει ρίγη συγκίνησης στους Αθηναίους και συζητιόταν για πολλές ημέρες. Ο Θ. Βελλιανίτης στην εγκυκλοπαίδεια «Πυρσός» αναφέρει ότι κάποτε ο Χοϊδάς συναντήθηκε στην οδό Ηρώδου τού Αττικού με τον βασιλέα Γεώργιο, ο οποίος τον πλησίασε και τον ρώτησε:
«Εξακολουθείς, Ρόκκο, να έχεις την ιδέαν να με κρέμασης;» και ο Χοϊδάς τού απάντησε «Πάντοτε, Μεγαλειότατε, εφόσον παραμένεις εις τον θρόνον.
Αν παραιτηθείς και γίνεις δημοκρατικός, θα γίνω ξανά ο στενότερος φίλος σου.»
Κατά τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας διακρίθηκε λοιπόν για τις ρητορικές του ικανότητες, αλλά κυρίως για την αντίθεσή του προς τη Βασιλεία.
Αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες, κυρίως στις προεκλογικές του περιοδείες, από διαφόρους παρακρατικούς μηχανισμούς έχοντας ως αποτέλεσμα να μην εκλέγεται πάντα βουλευτής.
Το 1885 παραιτήθηκε οριστικά από το βουλευτικό αξίωμα ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, που πραγματοποιήθηκε στις σκάλες της Βουλής με κύριο οργανωτή τον αστυνόμο Κοκκινόπουλο.
Η παραίτηση του όμως δεν έγινε αποδεκτή, που όμως παρ’ όλα αυτά δεν επανήλθε στη Βουλή, συνεχίζοντας έτσι τους δημοκρατικούς του αγώνες έξω από την αίθουσα του κοινοβουλίου.
Τον ίδιο χρόνο ίδρυσε με τον Καλαβρυτινό βουλευτή Οικονόμου το Λαϊκό Κόμμα, το οποίο διαλύθηκε σύντομα ενώ στήριξε δημοκρατικούς συλλόγους όπως τον «Δημοκρατικό Σύλλογο των Πατρών» και τον «Σοσιαλιστικό Σύνδεσμο» του Σταύρου Καλλέργη.
Έπειτα συνεργάστηκε με τον Κλεάνθη Τριαντάφυλλο στην έκδοση του πολιτικοσατιρικού περιοδικού «Ραμπαγάς».
Η ιδεολογία του ήταν αντίθετη με αυτή του Τρικούπη με αποτέλεσμα να έρθουν σε ρήξη.
Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΙΑ ΚΑΙ Η ΦΥΛΑΚΗ
Στις 4 Σεπτεμβρίου του 1888, αν και γνώστης των άρθρων του ισχύοντος τότε Συντάγματος της Ελλάδος, δημοσίευσε δύο άρθρα του στην εφημερίδα «Ραμπαγάς», τα οποία θεωρήθηκαν υβριστικά τόσο για την κυβέρνηση όσο και για τους βασιλιά Γεώργιο Α' και τον διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο.
Τότε ο Χοϊδάς συνελήφθη, κατόπιν και πιθανής συναίνεσης του αρθρογράφου του «Τις πταίει;», εκείνης της εποχής, πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη, και οδηγήθηκε σε δίκη στην Άμφισσα, όπου τον Μάιο του 1889 μετά από μία απολογία που διήρκεσε 24 ώρες, κατά την οποία κατηγόρησε δριμύτατα τους αυλοκόλακες και τα βασιλικά κόμματα της εποχής, καταδικάστηκε σε τριετή φυλάκιση και οδηγήθηκε στις φυλακές της Χαλκίδας.
Δεν υπάρχει καμία πηγή που να αναφέρει ότι ο Χοϊδάς αρνήθηκε την χάρη που του πρόσφερε η κυβέρνηση αν και δεν θα ήταν καθόλου απίθανο για τον χαρακτήρα του και κάποιες άλλες φήμες τον ήθελαν να αυτοκτονεί.
Τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη.
Με πρωτοσέλιδο η εφημερίδα της Χαλκίδας «Εύριπος» στις 5/9/1891, αρ. φ. 1262 ανακοίνωσε τον θάνατο του σπουδαίου αυτού άνδρα.
Ο θάνατος τον βρήκε ελεύθερο, στο σπίτι του στην Χαλκίδα δίπλα στους φίλους του και στην κόρη του που πριν λίγες μέρες είχε παρευρεθεί στον γάμο της.
Η κυβέρνηση αφού εξάντλησε την αυστηρότητα της απέναντι του, στο τέλος έδειξε επιείκεια και λόγω της επιπλοκής του τραύματος του τον άφησε ελεύθερο να πεθάνει δίπλα στους δικούς του ανθρώπους.
Η κηδεία του έγινε στο παλαιό κοιμητήριο του Αη Γιάννη στην Χαλκίδα.
Πληροφορίες
Παναγιώτης Νούτσος (2003), «Πορτρέτα: Ρόκκος Χοΐδάς 1830-1890 -Η σοσιαλιστική σκέψη», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, 6, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σελ. 256.