 |
| pixabay / Brett_Hondow |
Η απο-δολαριοποίηση γίνεται όλο και περισσότερο πρωτοσέλιδο και δε χρειάζεται να ψάχνετε πολύ σκληρά για να βρείτε παραδείγματα.
Δρ. Ραντίκα Ντεσάι - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Νέες πηγές χρηματοδότησης εκτός δολαρίου αναδύονται. Υπάρχουν νέες διμερείς συμφωνίες για το εμπόριο και το δανεισμό σε νομίσματα διαφορετικά από το δολάριο ΗΠΑ. Ακόμη πιο σημαντικό, οι μεγάλοι αγοραστές και πωλητές πετρελαίου-η Μόσχα και το Ριάντ όσο και το Πεκίνο και το Νέο Δελχί – συμφωνούν να το εμπορεύονται σε νομίσματα εκτός δολαρίου. Αυτές οι συμφωνίες καταστρέφουν έναν από τους κύριους πυλώνες της κυριαρχίας του δολαρίου από τότε που ο ΟΠΕΚ τετραπλασιάστηκε και στη συνέχεια διπλασίασε τις τιμές του πετρελαίου στη δεκαετία του 1970, δίνοντας στις χώρες σε όλο τον κόσμο ένα σημαντικό λόγο να απαιτούν και να κατέχουν δολάρια.
Ωστόσο, πολλοί αναλυτές συνεχίζουν να γράφουν σαν να παραμένει ανέπαφη η κυριαρχία του δολαρίου. Φυσικά, αυτά τα επιχειρήματα βασίζονται σε κάθε είδους ψευδείς υποθέσεις. Για παράδειγμα, ισχυρίζονται πως το δολάριο θα συνεχίσει να κυριαρχεί μέχρι να το αντικαταστήσει το νόμισμα μιας άλλης χώρας ή ότι αυτό θα συμβεί μόνο εάν άλλες χώρες επιδιώξουν μορφές διεθνοποίησης που μιμούνται εκείνη του αμερικανικού δολαρίου σήμερα.
Κατά μία έννοια, η συζήτηση μοιάζει λίγο με αυτή που απεικονίζεται στο The Big Short, μια ταινία για μια μικρή ομάδα τραπεζιτών που στοιχηματίζουν εναντίον της αγοράς κατοικίας και των τίτλων που στηρίζονται σε αυτήν τη δεκαετία του 2000. Όντως. Ωστόσο, για κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ οι αθετήσεις των ενυπόθηκων δανείων αυξήθηκαν, οι τίτλοι στους οποίους βασίζονται συνέχισαν να αυξάνονται σε αξία. Οι τιμές ενισχύθηκαν από επενδυτές που είχαν προετοιμαστεί από τον διάσημο ισχυρισμό του Άλαν Γκρίνσπαν ότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει φούσκα στην αγορά κατοικιών. Ούτε οι τίτλοι υποβαθμίστηκαν. Οι οίκοι αξιολόγησης δεν είχαν δώσει μόνο υψηλές βαθμολογίες στα επενδυτικά σκουπίδια, είχαν φτάσει να πιστεύουν τα δικά τους ψέματα. Μόνο όταν οι απώλειες συσσωρεύτηκαν και άρχισαν να φιλτράρονται μέσω του συστήματος με τη μορφή ελλείψεων πληρωμών, αναγνωρίστηκε η αλήθεια.
Η απο-δολαριοποίηση έχει επίσης το ισοδύναμο των ζημιών και των ελλείψεων πληρωμών. Εξετάστε την πρόσφατη ιστορία των Financial Times, "οι άντρες με τα μαύρα της Κίνας " εντείνουν τον έλεγχο των ξένων εταιρικών ντετέκτιβ". Περιγράφει το κινεζικό Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας χρησιμοποιώντας "μεθόδους γνωστές στους κατασκόπους και τους ιδιωτικούς ντετέκτιβ" για να καταστείλει τους "ξένους εταιρικούς ντετέκτιβ" που εκτελούν "τη δέουσα επιμέλεια" στις επενδύσεις. Αναφέρουν ως παράδειγμα τη διαδικασία ελέγχου του κατά πόσον μια αλυσίδα εφοδιασμού περιλάμβανε "καταναγκαστική εργασία από το Σιντζιάνγκ", δηλώνοντας ότι αυτή η δέουσα επιμέλεια είναι κρίσιμη για την προσέλκυση αμερικανικών επενδύσεων.
Το άρθρο προσθέτει ότι νωρίτερα, "οι ομάδες δέουσας επιμέλειας ένιωθαν πως είχαν άφθονο χώρο για να λειτουργήσουν και ότι οι αρχές κατανοούσαν τη σημασία τους", αλλά τώρα το Πεκίνο έχει εντείνει τον έλεγχο αυτών των ελεγκτών για λόγους εθνικής ασφάλειας. Οδύρονται καθώς "οι κατασκοπευτικές εταιρείες ήταν οι φύλακες για τα χρήματα", αλλά τώρα, " η αίσθηση μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης έχει φύγει”.
Τώρα, η κινεζική κυβέρνηση δεν έχει έλλειψη λόγων για να εντείνει τον έλεγχο των πληροφοριών που συλλέγονται από ξένες, ιδιαίτερα αμερικανικές οντότητες. Εξάλλου, είναι ο στόχος ενός υβριδικού πολέμου των ΗΠΑ του οποίου τα μέτωπα πολλαπλασιάζονται καθημερινά. Ωστόσο, αυτή δεν είναι η μόνη σημασία της ιστορίας. Πηγαίνει βαθύτερα από αυτό και μαρτυρεί την απο-δολαριοποίηση.
Από το 1971, ο παγκόσμιος ρόλος του αμερικανικού νομίσματος στηρίζεται στον ισχυρισμό ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα σε δολάρια ήταν το πιο εξελιγμένο στον κόσμο, με τις ευρύτερες και βαθύτερες δεξαμενές κεφαλαίων από τις οποίες οι υπόλοιποι επενδυτές του κόσμου θα μπορούσαν να πιουν το ποτό τους. Βεβαίως, η επέκταση της χρηματοπιστωτικής δραστηριότητας, γνωστή και ως χρηματιστικοποίηση, ήταν κρίσιμη. Η αύξηση της οικονομικής ζήτησης για το δολάριο, αντιστάθηκε στο δίλημμα του Τρίφιν που προκλήθηκε από τα ελλείμματα των ΗΠΑ που παρείχαν στον κόσμο ρευστότητα, πράγμα που σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερα είναι τα ελλείμματα των ΗΠΑ, τόσο μεγαλύτερη είναι η πτωτική πίεση στο δολάριο.
Περιττό να πούμε πως οι ισχυρισμοί για τα αξιοθέατα της αμερικανικής χρηματοδότησης ήταν υπερβολικοί. Όσον αφορά το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, αντί να παρέχει επωφελείς παραγωγικές επενδύσεις, το χρηματοπιστωτικό σύστημα σε δολάρια ΗΠΑ εξαπέλυσε μόνο χείμαρρους βραχυπρόθεσμου "καυτού" χρήματος που έχει ωφελήσει μόνο τους δυτικούς κερδοσκοπικούς επενδυτές, ενώ συχνά προκαλεί όλεθρο στις υπόλοιπες οικονομίες του κόσμου. Μόνο η Κίνα και μια χούφτα άλλων πολύ μικρότερων, ευνοημένων, επενδυτικών προορισμών επωφελήθηκαν από ένα ορισμένο (εύκολα υπερεκτιμημένο) ποσό παραγωγικών επενδύσεων. Κατά ειρωνικό τρόπο, ήταν μέρος της κοίλωσης από την κατασκευή των ΗΠΑ μέσω λίγων άμεσων ξένων επενδύσεων και πολλών εξωτερικών αναθέσεων.
Τώρα, ωστόσο, οι εσωτερικές αντιφάσεις του συστήματος σε δολάρια ΗΠΑ αυξάνονται. Ενώ παύει να παρέχει στους Αμερικανούς και δυτικούς βραχυπρόθεσμους επενδυτές τις ευκαιρίες για κερδοσκοπικό κέρδος και να παρέχει τις μέτριες παραγωγικές επενδύσεις που κάποτε προσέφερε.
Η πιο θεμελιώδης από αυτές τις αυξανόμενες αντιφάσεις είναι η δέσμευση στην οποία η άνοδος του πληθωρισμού βάζει τους μάγους στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Από τη μία πλευρά, ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό χωρίς να διαβρώσουν τη δύναμη του κεφαλαίου είναι με την αύξηση των επιτοκίων, αλλά αυτό υπόσχεται να συντρίψει τις ίδιες τις χρηματοπιστωτικές δομές του μη παραγωγικού χρέους και της κερδοσκοπίας στις οποίες βασίζεται ο πλούτος της χρηματοπιστωτικής ελίτ που εξυπηρετεί. Από την άλλη πλευρά, εάν η Fed δεν αυξήσει τα επιτόκια και επιτρέψει στον πληθωρισμό να τρέξει ανεξέλεγκτα, θα καταστρέψει το ίδιο σύστημα ακόμη πιο άμεσα υπονομεύοντας την αξία της νομισματικής μονάδας, του δολαρίου ΗΠΑ, στην οποία στηρίζεται ολόκληρο το σύστημα. Ποιο είναι το νόημα της συσσώρευσης του πλούτου σας σε δολάρια εάν χάνουν αξία με ρυθμό κοντά ή ακόμα και υψηλότερο από τον ρυθμό με τον οποίο το συσσωρεύετε;
Αν το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα χάνει τη γοητεία του ακόμη και για τους κερδοσκόπους, η ίδια η χρηματιστικοποίηση στην οποία προεδρεύει και στην οποία στηρίζεται το σύστημα του δολαρίου των ΗΠΑ έχει, τις τελευταίες δεκαετίες, στραγγαλίσει την εναλλακτική πηγή κέρδους, την παραγωγική οικονομία των ΗΠΑ. Για δεκαετίες, στερήθηκε τη μακροπρόθεσμη, υπομονετική επένδυση που από μόνη της μπορεί να την κάνει δυναμική. Σήμερα, επομένως, ούτε το χρηματοπιστωτικό σύστημα ούτε η παραγωγική οικονομία των ΗΠΑ θα κρατήσουν τα δολάρια να ρέουν στο σύστημα του δολαρίου των ΗΠΑ. Η πρώτη, η οποία κάποτε απέφερε κέρδη – μέσω τόκων ή κερδοσκοπίας – με την απομάκρυνση των εισοδημάτων παραγωγής, κράτησε το κεφάλαιο να ρέει στο σύστημα του δολαρίου ΗΠΑ με βάση μια λογική προσδοκία κέρδους. Αυτή η κατάσταση έχει διαβρωθεί.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός πως μια πρόσφατη δημοσίευση των Financial Times που συγκρίνει τα χρηματοπιστωτικά συστήματα των ΗΠΑ και της Ευρώπης εξήγησε ότι, σήμερα η ΕΕ, με την αναλογικά μεγαλύτερη βάση παραγωγικών εταιρειών που είναι σε θέση να παράγουν έσοδα από μερίσματα και όχι απλώς αβέβαια και όλο και πιο επικίνδυνα κερδοσκοπικά κέρδη, είναι πιθανό να προσελκύσει περισσότερα χρήματα. Και αν η Ευρώπη φαίνεται καλή σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, η Κίνα φαίνεται ακόμα καλύτερη.
Τα χρήματα από όλο τον κόσμο συρρέουν στις κινεζικές Δημόσιες Εγγραφές (αρχικές δημόσιες προσφορές). Αντίθετα, οι δημόσιες εγγραφές στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, με τις πιο χρηματιστικοποιημένες και παραγωγικά αποδυναμωμένες οικονομίες, έχουν αποδώσει αβυσσαλέα. Ο απλός λόγος είναι ότι η Κίνα εξακολουθεί να έχει μια παραγωγική οικονομία και πολύ περισσότερο από το είδος των σταθερών παραγωγικών εταιρειών που πληρώνουν μερίσματα οι επενδυτές θα αναζητούν όλο και περισσότερο.
Έτσι, η Κίνα που καταπατεί τη δυτική "δέουσα επιμέλεια" είναι απλώς ένα άλλο σημάδι ότι το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, και μαζί του το δολάριο, χάνει γρήγορα τη λίγη γοητεία που είχε κάποτε. Η Κίνα μπορεί να ανέχεται ένα ορισμένο ποσό κατασκοπείας από δυτικούς χρηματοοικονομικούς επενδυτές όταν αποτελούσαν σημαντική πηγή επενδύσεων στην παραγωγική οικονομία της Κίνας και οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας ήταν μίλια καλύτερες. Σήμερα, όχι μόνο πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί για λόγους εθνικής ασφάλειας, με τις ΗΠΑ να διεξάγουν έναν συνεχώς διευρυνόμενο υβριδικό πόλεμο εναντίον της Κίνας, η παραγωγική οικονομία της κερδίζει την εύνοια του ίδιου του κεφαλαίου που ξεμένει γρήγορα από την αγάπη για το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η Κίνα δεν έχει κανένα κίνητρο να μας ανεχτεί”.