Η Ρωσία εδραιώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο

Η αυλαία πέφτει στη βίαιη συριακή σύγκρουση 11 ετών, την οποία ξεκίνησε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ και βραβευμένος με Νόμπελ Μπαράκ Ομπάμα, καθώς η Αραβική Άνοιξη σάρωσε τη Δυτική Ασία πριν από δύο δεκαετίες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέστησαν ακόμη μια μεγάλη αποτυχία στη Δυτική Ασία καθώς το έτος 2022 αποτελεί παρελθόν. Η εξελισσόμενη διαδικασία συμφιλίωσης Τουρκίας-Συρίας υπό τη ρωσική μεσολάβηση πρέπει να θεωρηθεί ως έπος προδοσίας και εκδίκησης. 

MK BHADRAKUMAR - indianpunchline.com / Παρουσίαση Freepen.gr

Η Άγκυρα δέχθηκε τεράστια πίεση από την κυβέρνηση Ομπάμα το 2011 για να πρωτοστατήσει στο σχέδιο αλλαγής καθεστώτος στη Συρία. Ο Ομπάμα υπέθεσε ευθαρσώς πως η Τουρκία θα χρησίμευε με χαρά ως το άρμα του «μετριοπαθούς» ισλαμισμού για τον μετασχηματισμό στη Δυτική Ασία. Όμως, η Άγκυρα πήρε το χρόνο της για να βαθμονομήσει τις εξωτερικές της πολιτικές ώστε να προσαρμοστεί στην Αραβική Άνοιξη προτού ανταποκριθεί στο μεταβαλλόμενο τοπίο στη Συρία.

Ο Ερντογάν συνελήφθη απροετοίμαστος από την εξέγερση στη Συρία σε μια συγκυρία όταν η Άγκυρα ακολουθούσε μια πολιτική «μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες της Τουρκίας. Η Άγκυρα δεν ήταν σίγουρη για το πώς θα εξελισσόταν η Αραβική Άνοιξη και παρέμεινε σιωπηλή όταν πρωτοεμφανίστηκε η εξέγερση στην Τυνησία. Ακόμη και στην Αίγυπτο, ο Ερντογάν έκανε μια συναισθηματική έκκληση για την αποχώρηση του Χόσνι Μουμπάρακ μόνο όταν αισθάνθηκε, σωστά, πως ο Ομπάμα αποσυνδεόταν από τον σταθερό σύμμαχο της Αμερικής στο Κάιρο.

Η Συρία ήταν η απόλυτη δοκιμασία και μια πραγματική πρόκληση για τον Ερντογάν. Η Άγκυρα είχε επενδύσει πολλά στη βελτίωση των σχέσεων με τη Συρία στο πλαίσιο της λεγόμενης Συμφωνίας των Αδάνων το 1998, στο κατάντη της μαζικής αναμέτρησης του τουρκικού στρατού με τη Δαμασκό για την τελευταία που φιλοξενούσε τον ηγέτη του PKK [Κούρδο] Οτσαλάν. Ο Ερντογάν αρχικά δεν ήθελε ο Μπασάρ αλ Άσαντ να χάσει την εξουσία και τον συμβούλεψε να πάει σε μεταρρυθμίσεις. Οι οικογένειες του Ερντογάν και του Άσαντ συνήθιζαν να κάνουν διακοπές μαζί.

Ο Ομπάμα έπρεπε να αντικαταστήσει τον τότε αρχηγό της CIA Ντέιβιντ Πετρέους για να επισκεφθεί την Τουρκία δύο φορές το 2012 για να πείσει τον Ερντογάν να συμμετάσχει με τις ΗΠΑ στον επιχειρησιακό σχεδιασμό που αποσκοπούσε στο τέλος της κυβέρνησης Άσαντ. Ήταν ο Πετρέους που πρότεινε στην Άγκυρα ένα κρυφό πρόγραμμα οπλισμού και εκπαίδευσης Σύριων ανταρτών.

Αλλά ήδη από το 2013, ο Ερντογάν άρχισε να αισθάνεται ότι ο ίδιος ο Ομπάμα είχε μόνο περιορισμένη αμερικανική εμπλοκή στη Συρία και προτιμούσε να ηγείται από τα μετόπισθεν. Το 2014, ο Ερντογάν δημοσιοποίησε πως οι σχέσεις του με τον Ομπάμα είχαν μειωθεί, λέγοντας ότι ήταν απογοητευμένος που δεν είχε άμεσα αποτελέσματα στη συριακή σύγκρουση. Μέχρι εκείνη την στιγμή, περισσότεροι από 170.000 άνθρωποι είχαν πεθάνει και 2,9 εκατομμύρια Σύροι είχαν καταφύγει σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, και οι μάχες είχαν αναγκάσει άλλα 6,5 εκατομμύρια άτομα να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στη Συρία.

Με απλά λόγια, ο Ερντογάν ένιωσε πικρία που έμεινε να κρατά ένα κουτάκι με σκουλήκια και ο Ομπάμα είχε φύγει. Ακόμη χειρότερα, το Πεντάγωνο άρχισε να ευθυγραμμίζεται με τις συριακές κουρδικές ομάδες που συνδέονται με το PKK (Τον Οκτώβριο του 2014, οι ΗΠΑ άρχισαν να παρέχουν προμήθειες στις κουρδικές δυνάμεις και το Νοέμβριο του 2015, οι ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ αναπτύχθηκαν στη Συρία).

Πράγματι, από τότε, ο Ερντογάν διαμαρτυρόταν μάταια πως οι ΗΠΑ, σύμμαχος του ΝΑΤΟ, είχαν ευθυγραμμιστεί με μια τρομοκρατική ομάδα (Κούρδοι της Συρίας γνωστοί ως YPG) που απειλούσε την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας.

Σε ένα τέτοιο σκηνικό έγιναν οι δύο συναντήσεις στη Μόσχα την Τετάρτη μεταξύ των υπουργών Άμυνας και των αρχηγών πληροφοριών της Τουρκίας και της Συρίας παρουσία των Ρώσων ομολόγων τους. Η διαδικασία συμφιλίωσης του Ερντογάν με τον Άσαντ είναι ουσιαστικά η γλυκιά του εκδίκηση για την αμερικανική προδοσία. Ο Ερντογάν ζήτησε βοήθεια από τη Ρωσία, την αρχέτυπη εχθρική χώρα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, προκειμένου να επικοινωνήσει με τον Άσαντ που είναι παρίας στα μάτια των Αμερικανών. Η μήτρα είναι αυτονόητη.

Την Πέμπτη, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ δήλωσε: «Στη συνάντηση (στη Μόσχα), συζητήσαμε τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε την κατάσταση στη Συρία και την περιοχή το συντομότερο δυνατό, διασφαλίζοντας παράλληλα ειρήνη, ηρεμία και σταθερότητα… Επαναλάβαμε τον σεβασμό μας για την εδαφική ακεραιότητα και τα δικαιώματα κυριαρχίας όλων των γειτόνων μας, ιδιαίτερα της Συρίας και του Ιράκ, και πως ο μοναδικός μας στόχος είναι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, δεν έχουμε άλλο σκοπό».

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συμβουλεύει τον Ερντογάν τα τελευταία χρόνια ότι οι ανησυχίες για την ασφάλεια της Τουρκίας αντιμετωπίζονται καλύτερα σε συντονισμό με τη Δαμασκό και πως η Συμφωνία των Αδάνων θα μπορούσε να προσφέρει ένα πλαίσιο συνεργασίας. Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι η συνάντηση στη Μόσχα διεξήχθη σε «εποικοδομητική ατμόσφαιρα» και συμφωνήθηκε να συνεχιστεί η μορφή των τριμερών συναντήσεων «για να διασφαλιστεί και να διατηρηθεί η σταθερότητα στη Συρία και στην περιοχή συνολικά».

Χωρίς αμφιβολία, η ομαλοποίηση μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού θα επηρεάσει την περιφερειακή ασφάλεια και, ειδικότερα, τον πόλεμο της Συρίας, δεδομένης της επιρροής που ασκεί η Τουρκία με την υπολειπόμενη συριακή αντιπολίτευση. Μια τουρκική χερσαία επιχείρηση στη βόρεια Συρία μπορεί να μην είναι απαραίτητη εάν η Άγκυρα και η Δαμασκός αναβιώσουν τη Συμφωνία των Αδάνων. Μάλιστα, ο Ακάρ αποκάλυψε ότι η Άγκυρα, η Μόσχα και η Δαμασκός εργάζονται για την εκτέλεση κοινών αποστολών στο έδαφος στη Συρία.

Η προθυμία του Ρώσου υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου ακριβώς στη μέση του πολέμου της Ουκρανίας να πάρει το τιμόνι και να προχωρήσει στη συμφιλίωση του με τη Συρία προσθέτει μια εντελώς νέα διάσταση στους εμβαθυνόμενους στρατηγικούς δεσμούς μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας. Και για τον Ερντογάν, η Συρία γίνεται η νεότερη προσθήκη στις πρωτοβουλίες πολιτικής του τελευταία για τη βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με τα περιφερειακά κράτη. Η ομαλοποίηση με τη Συρία θα πάει καλά στην τουρκική κοινή γνώμη και αυτό έχει επιπτώσεις στην προσπάθεια του Ερντογάν για ανανέωση της θητείας στις επερχόμενες εκλογές.

Από την σκοπιά της Συρίας, η εξομάλυνση με την Τουρκία θα είναι πολύ πιο σημαντική από την αποκατάσταση των δεσμών με διάφορα περιφερειακά κράτη (ξεκινώντας από τα ΗΑΕ) τα τελευταία χρόνια που είχαν τροφοδοτήσει τη σύγκρουση. Οι εξισώσεις της Τουρκίας με συριακές μαχητικές ομάδες (π.χ. Συριακός Εθνικός Στρατός και Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ), η συνεχιζόμενη κατοχή του συριακού εδάφους, οι Σύριοι πρόσφυγες στην Τουρκία (αριθμός 3,6 εκατομμυρίων) κ.λπ. είναι ζωτικής σημασίας ζητήματα που επηρεάζουν την ασφάλεια της Συρίας.   

Οι ΗΠΑ δυσανασχετούν με την κίνηση του Ερντογάν να τα βρει με τον Άσαντ — και αυτό επίσης, με τη βοήθεια της Ρωσίας. Τώρα είναι ακόμη πιο απίθανο να εγκαταλείψει την στρατιωτική της παρουσία στη Συρία ή τη συμμαχία της με την ομάδα των Κούρδων της Συρίας YPG (την οποία η Άγκυρα θεωρεί ως παράρτημα του PKK).

Αλλά το YPG θα βρεθεί σε στενό σημείο. Καθώς η Συρία ζητά από την Τουρκία να αποσυρθεί από τα εδάφη της (το Ιντλίμπ και τις λεγόμενες περιοχές επιχείρησης) και να σταματήσει να υποστηρίζει ένοπλες ομάδες, η Τουρκία σε αντάλλαγμα θα επιμείνει να απωθήσει το YPG μακριά από τα σύνορα. (Η ευθυγραμμισμένη με την κυβέρνηση συριακή εφημερίδα Al-Watan ανέφερε επικαλούμενη πηγές ότι στην τριμερή συνάντηση στη Μόσχα, η Άγκυρα δεσμεύτηκε να αποσύρει όλες τις δυνάμεις της από το συριακό έδαφος).

Πράγματι, η αντικατάσταση της πολιτοφυλακής YPG από τις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία θα οδηγούσε στην αποδυνάμωση τόσο του YPG όσο και της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας. Ωστόσο, το ερώτημα θα παραμείνει αναπάντητο όσον αφορά τη θέση των Κούρδων στο μέλλον της Συρίας.

Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε πρόσφατα: «Οι ΗΠΑ δεν θα αναβαθμίσουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το καθεστώς Άσαντ και δεν υποστηρίζουν άλλες χώρες να αναβαθμίσουν τις σχέσεις τους. Οι ΗΠΑ προτρέπουν τα κράτη της περιοχής να εξετάσουν προσεκτικά τις φρικαλεότητες που επέφερε το καθεστώς Άσαντ στο συριακό λαό την τελευταία δεκαετία. Οι ΗΠΑ πιστεύουν πως η σταθερότητα στη Συρία και στην ευρύτερη περιοχή μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας πολιτικής διαδικασίας που αντιπροσωπεύει τη βούληση όλων των Σύριων».

Οι συναντήσεις της περασμένης εβδομάδας στη Μόσχα δείχνουν ότι η θέση της Ρωσίας στην περιοχή της Δυτικής Ασίας απέχει πολύ από το να ορίζεται από τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Η ρωσική επιρροή στη Συρία παραμένει ανέπαφη και η Μόσχα θα συνεχίσει να διαμορφώνει τη μετάβαση της Συρίας από τη ζώνη σύγκρουσης και να εδραιώσει τη δική της μακροπρόθεσμη παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο OPEC Plus έχει κερδίσει έλξη. Οι δεσμοί της Ρωσίας με τα κράτη του Κόλπου αυξάνονται σταθερά. Οι στρατηγικοί δεσμοί Ρωσίας-Ιράν βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία. Και η επιστροφή του Μπενιαμίν Νετανιάχου ως πρωθυπουργού σημαίνει ότι οι ρωσο-ισραηλινές σχέσεις οδεύουν προς επαναφορά. Σαφώς, η ρωσική διπλωματία βρίσκεται σε τροχιά στη Δυτική Ασία.

Η συμβατική σοφία ήταν ότι τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Ρωσίας και της Τουρκίας θα συγκρούονταν αναπόφευκτα μόλις άνοιγαν οι πύλες στην Ουκρανία. Εδώ βρίσκεται το παράδοξο, γιατί αυτό που έχει συμβεί είναι εντελώς αντίθετο.

Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail