Lucas Leiroz, ερευνητής Κοινωνικών Επιστημών στο Rural Federal University of Rio de Janeiro. γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Το γεγονός πως η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν έχει ακόμη τελειώσει οφείλεται αποκλειστικά στη δυτική υποστήριξη προς το Κίεβο. Σύμφωνα με αρκετούς ειδικούς, το ουκρανικό καθεστώς θα εξουδετέρωνε πλήρως τις δυνάμεις του από τις ρωσικές επιθέσεις, εάν δεν λάμβανε τα συνεχή πακέτα στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας που στέλνουν οι χώρες του ΝΑΤΟ. Όσο περισσότερο συμμετέχει η Δύση στέλνοντας χρήματα, όπλα και μισθοφόρους, τόσο μακρύτερες γίνονται οι μάχες, αν και υπάρχουν ελάχιστες ή καθόλου πιθανότητες πραγματικής ανατροπής του στρατιωτικού σεναρίου, που δείχνει μια ρωσική νίκη.
Ωστόσο, πρόσφατα, το δημόσιο συμφέρον των ΗΠΑ, του έθνους που ηγείται του αντιρωσικού συνασπισμού, ήταν να ανακατευθύνουν την πορεία των μαχών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Προηγουμένως, Αμερικανοί εκπρόσωποι -όπως και Ευρωπαίοι και Ουκρανοί- είχαν ξεκαθαρίσει πως δε θα υπήρχε δυνατότητα ειρηνευτικής συμφωνίας όσο διαρκούσε η κυβέρνηση του Πούτιν στη Μόσχα. Με την υποστήριξη των μέσων ενημέρωσης, η Δύση διέδωσε τη συζήτηση ότι ο Ρώσος πρόεδρος ήταν «αυτός που έφταιγε» για τη σύγκρουση και πως το τέλος του «καθεστώτος» του ήταν ένα απαραίτητο βήμα για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Αυτός ο λόγος δε φαίνεται πλέον στις επίσημες αμερικανικές ανακοινώσεις, οι οποίες πλέον επικεντρώνονται στην ανάγκη διμερών συνομιλιών για τον τερματισμό των εχθροπραξιών. Ενώ στην Ευρώπη και το Κίεβο η αντιρωσική εχθρότητα συνεχίζει να αυξάνεται μέρα με τη μέρα, στις ΗΠΑ το θέμα των συνομιλιών σχολιάζεται όλο και πιο ορθολογικά. Οι λόγοι αυτής της αλλαγής στη ρητορική είναι ακόμα άγνωστοι, αλλά το περίεργο γεγονός οδήγησε τους αναλυτές να προτείνουν ερμηνείες που εξηγούν την αμερικανική στροφή «υπέρ της ειρήνης».
Σε ένα πρόσφατο άρθρο για το Bloomberg, ο Αμερικανός αρθρογράφος Hal Brands παραθέτει τρεις υποθέσεις για να διευκρινίσει γιατί οι ΗΠΑ σκέφτονται τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Το πρώτο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον του ουκρανικού στρατιωτικού σεναρίου. Ο Brands υιοθετεί την ατεκμηρίωτη και προκατειλημμένη αφήγηση πως το Κίεβο κερδίζει διαδοχικές νίκες στο πεδίο της μάχης, αλλά φαίνεται δύσπιστος ότι αυτό σημαίνει μια πιθανότητα «ήττας για τη Ρωσία», θεωρώντας πως τα στρατεύματα της Μόσχας, που τώρα αποσύρθηκαν από τη Χερσώνα σε ασφαλέστερες θέσεις, θα είχαν τα απαραίτητα εν καιρώ για ανάκαμψη και έναρξη νέων επιθέσεων.
Στη συνέχεια, ο Brands τονίζει επίσης το ενδεχόμενο πυρηνικής κλιμάκωσης, εάν το Κίεβο συνεχίσει να απειλεί τις ζώνες που επανενσωματώθηκαν στο ρωσικό έδαφος. Σύμφωνα με το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα, η χρήση πυρηνικών όπλων σε καταστάσεις απειλής για το κράτος είναι νόμιμη, επομένως εάν η Ουκρανία ξεκινήσει συνεχείς επιθέσεις σε ρωσικό κυρίαρχο έδαφος, η χρήση τέτοιων όπλων θα ήταν δυνατή, εκμηδενίζοντας τις πιθανότητες νίκης για την Ουκρανία.
Τρίτον, ο αναλυτής επισημαίνει ότι ο συνασπισμός υπέρ της Ουκρανίας μπορεί να μην έχει πολύ μεγάλο μέλλον. Καθώς έρχεται ο χειμώνας, ο πόλεμος γίνεται πιο ακριβός, κυρίως λόγω των κυρώσεων που εμποδίζουν τις ευρωπαϊκές προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου. Αυτό τείνει να προκαλέσει λαϊκή και πολιτική δυσαρέσκεια στο δυτικό κόσμο για την πορεία της σύγκρουσης. Ο αρθρογράφος επισημαίνει επίσης την ανάπτυξη των Ρεπουμπλικανών στις ΗΠΑ ως άλλο ένα σημάδι αβεβαιότητας για το μέλλον της συμμαχίας υπέρ του Κιέβου.
Για τον Brands, η διπλωματία Δύσης - Ουκρανίας μπορεί να γίνει αδικαιολόγητη εάν το Κίεβο συνεχίσει να αρνείται να διαπραγματευτεί με τους Ρώσους. Προφανώς, είναι απαραίτητο να διατηρηθεί η αφήγηση ότι «η Ρωσία είναι αυτή που θέλει πόλεμο», επομένως η ουκρανική πλευρά πρέπει να προσπαθήσει να διαπραγματευτεί για να συγκεντρώσει τη δυτική υποστήριξη και να δικαιολογήσει τις προσπάθειες των συμμάχων χωρών. Τέλος, ο αναλυτής αναφέρει επίσης πως ένας μακροχρόνιος αγώνας θα μπορούσε να βλάψει τα συμφέροντα των ΗΠΑ σε άλλες περιοχές και να βλάψει την αμυντική τους ικανότητα - αναφέροντας, για παράδειγμα, την επιδείνωση της ασφάλειας στα στενά της Ταϊβάν.
Ως δυτικός, ο Brands βασίζεται σε δύο ψευδείς υποθέσεις: πως το Κίεβο κερδίζει τον πόλεμο μέχρι στιγμής και ότι το ΝΑΤΟ εκμεταλλεύεται τα επιμέρους αποτελέσματα της σύγκρουσης. Γι' αυτόν είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τον ακριβή χρόνο τερματισμού του πολέμου για να μην αντιστραφούν τα οφέλη της Δύσης. Ωστόσο, παρά το λάθος ανάλυσής του, έχει ενδιαφέροντα σημεία συζήτησης, όπως το προφανές γεγονός ότι η παράταση της αντιπαράθεσης θα βλάψει τον φιλοουκρανικό συνασπισμό.
Στην πραγματικότητα, η Ρωσία συνεχίζει να κερδίζει και η στρατηγική υποχώρηση από τη Χερσώνα, όπου τα ουκρανικά στρατεύματα είναι πλέον περικυκλωμένα και χωρίς δυνατότητα προέλασης, δεν αλλάζει αυτή την κατάσταση. Το ΝΑΤΟ δεν έχει το πλεονέκτημα, απλώς αντιδρά: ανίκανο να κερδίσει τον πόλεμο αντιπροσώπων του, θέλει να παρατείνει τις εχθροπραξίες για να προκαλέσει υλική ζημιά στους Ρώσους και να αποσταθεροποιήσει την περιοχή όσο το δυνατόν περισσότερο. Ωστόσο, εάν αυτή η θέση συνεχιστεί επ' αόριστον, το κόστος μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο.
Αυτόν το χειμώνα, η τάση είναι πως ταυτόχρονα το Κίεβο αποδυναμώνεται στο πεδίο της μάχης και η Ευρώπη καταρρέει με την ενεργειακή κρίση. Οι κοινωνικές εντάσεις θα αυξηθούν στη Δύση ενόψει μιας άνευ προηγουμένου κρίσης και της επικείμενης ήττας της Ουκρανίας, καθώς οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί πολίτες θα δουν ότι οι προσπάθειές τους ήταν μάταιες. Επομένως, το αμερικανικό συμφέρον να προτείνει διαπραγματεύσεις δεν είναι ακριβώς η επίτευξη ειρήνης, αλλά η πρόβλεψη λέγοντας πως «έκανε ό,τι ήταν δυνατό» για να αποφύγει την καταστροφή.