 |
| U.S. Air Force/Senior Airman Joseph Barron |
Ντάνιελ Ντέιβις - 19fortyfive.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Θα σύρει το άρθρο 5 του καταστατικού του ΝΑΤΟ την Πολωνία –και κατά συνέπεια την υπόλοιπη συμμαχία– σε πόλεμο με τη Ρωσία;
Η κατάσταση στην Ανατολική Ευρώπη θερμαίνεται γρήγορα και είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε πως όλοι στην Αμερική κατανοούν τι διακυβεύεται για την εθνική μας ασφάλεια και ποιες είναι οι υποχρεώσεις μας τόσο απέναντι στο Σύνταγμά μας όσο και στους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ.
Ο πόλεμος μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας μαίνεται από το Φεβρουάριο, έχοντας ήδη πολλές αλλαγές και μετατοπίσεις, με σημαντικές απώλειες και από τις δύο πλευρές. Τα πράγματα θερμάνθηκαν νωρίς σήμερα όταν ο Ζελένσκι μίλησε στη σύνοδο κορυφής της G20 μέσω τηλεδιάσκεψης. Κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεών του, δήλωσε και πάλι εμφατικά πως «θα πολεμήσουμε» έως ότου οι δυνάμεις του ανακτήσουν όλο το ουκρανικό έδαφος. Στη συνέχεια εξέδωσε αυτό που ονόμασε ένα «ειρηνευτικό σχέδιο» 10 σημείων, το σημείο 6 του οποίου απαιτούσε από τη Ρωσία να αποσύρει μονομερώς όλα τα στρατεύματα από την Ουκρανία και απλώς να σταματήσει να πολεμά.
Προφανώς, ο Πούτιν το θεώρησε αυτό περισσότερο ως απαίτηση να παραδοθεί και ώρες αργότερα απάντησε εξαπολύοντας τη μεγαλύτερη πυραυλική επίθεση του πολέμου. Μέχρι την πρώτη Νοεμβρίου, οι ρωσικές επιθέσεις με πυραύλους και ρουκέτες είχαν καταστρέψει το 40% της ενεργειακής υποδομής της Ουκρανίας. Ωστόσο, μετά την ομιλία του Ζελένσκι, το Κρεμλίνο φέρεται να απελευθέρωσε περισσότερους από 100 πυραύλους κρουζ που έπληξαν περισσότερες από δώδεκα πόλεις, καταστρέφοντας ακόμη περισσότερες ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας, βυθίζοντας ολόκληρες πόλεις στο σκοτάδι. Αυτό που συνέβη αργά την ημέρα, ωστόσο, έκανε το ΝΑΤΟ να κρατήσει τη συλλογική του ανάσα.
Σύμφωνα με πολυάριθμες αναφορές, ένας ρωσικός πύραυλος φέρεται να προσγειώθηκε στην Πολωνία, μέλος του ΝΑΤΟ, σκοτώνοντας Πολωνούς αμάχους. Μέχρι την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είναι σαφές εάν η Ρωσία στόχευσε σκόπιμα την Πολωνία, αν ήταν ένα λάθος απώλειας στόχου ή αν ήταν ένας ουκρανικός πύραυλος αεράμυνας S-300 που μπορεί να έχασε έναν από τους 100 πυραύλους της Ρωσίας και να προσγειώθηκε στην Πολωνία. Μόλις ο ήλιος ανατείλει αύριο, οι Πολωνοί αξιωματούχοι θα είναι καλύτερα σε θέση να ερευνήσουν και να παράσχουν στοιχεία.
Αλλά ήδη, πολλές φωνές εικάζουν ότι αυτό θα μπορούσε να φέρει το ΝΑΤΟ –και συνεπώς τις Ηνωμένες Πολιτείες– σε άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία, καθιστώντας τους μέρη στον πόλεμο. Μόλις το Σεπτέμβριο, ο Μπάιντεν δήλωσε ότι οι ΗΠΑ και η Ατλαντική Συμμαχία θα «υπερασπίζονταν κάθε εκατοστό του εδάφους του ΝΑΤΟ» από οποιαδήποτε ρωσική επιθετικότητα. Η Λέσια Βασιλένκο, βουλευτής της Ουκρανίας, έγραψε στο Twitter ότι η επίθεση με πυραύλους «χρειάζεται αντίδραση στο άρθρο 5 του @NATO».
Οποιαδήποτε πρόταση χρήσης του Άρθρου 5 – μερικές φορές λανθασμένη ονομασία της «ρήτρας μετάβασης στον πόλεμο» – απαιτεί πρώτα την κατανόηση του τι κάνει ο χάρτης του ΝΑΤΟ και τι δεν υποχρεώνει τα μέλη να κάνουν. Το άρθρο 5 ορίζει πως τα μέλη του ΝΑΤΟ «συμφωνούν ότι μια ένοπλη επίθεση εναντίον ενός ή περισσοτέρων από αυτά στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική θα θεωρείται επίθεση εναντίον όλων» και καθένα «θα βοηθήσει το Μέρος ή τα Μέρη που δέχονται τέτοια επίθεση» αναλαμβάνοντας «τέτοια δράση όπως κρίνει απαραίτητο, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ένοπλης δύναμης».
Μια άλλη κρίσιμη διάταξη του καταστατικού του ΝΑΤΟ συχνά ξεχνιέται αλλά είναι απίστευτα σχετική. Το άρθρο 11 του χάρτη ορίζει ότι όλα τα μέλη θα εφαρμόζουν τις διατάξεις της συνθήκης «σύμφωνα με τις αντίστοιχες συνταγματικές διαδικασίες τους».
Συνολικά, για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτό σημαίνει πως εάν κάποιο μέλος του ΝΑΤΟ δεχθεί επίθεση, μπορούμε να προχωρήσουμε σε όποια ενέργεια το Κογκρέσο και ο πρόεδρος των ΗΠΑ κρίνουν απαραίτητο. Ουσιαστικά, ο καταστατικός χάρτης του ΝΑΤΟ δεν υπερισχύει της μοναδικής πολεμικής εξουσίας του Συντάγματος, η οποία παρέχεται στο Άρθρο Ι, ενότητα 8, ρήτρα 11 στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Σε σχέση με το τι έγινε ή δε συνέβη στην Πολωνία σήμερα, ωστόσο, υπάρχει μια άλλη κρίσιμη διάκριση.
Για να γίνει επίκληση του άρθρου 5, πρέπει να έχει γίνει επίθεση εναντίον μέλους του ΝΑΤΟ. Κατά τα φαινόμενα, επρόκειτο είτε για ρωσικό πύραυλο που ξέφυγε της πορείας του είτε για έναν ουκρανικό πύραυλο αεράμυνας που έχασε τον στόχο του. Για να υπάρξει σοβαρή εξέταση της έναρξης του άρθρου 5, πρέπει να έχει γίνει μια πραγματική, σκόπιμη επίθεση. Είναι αυτονόητο ότι η ίδια η ουσία της συμμαχίας του ΝΑΤΟ είναι ένα αμοιβαίο αμυντικό σύμφωνο για την αποτροπή του πολέμου – όχι ένας μηχανισμός του οποίου η απρόσεκτη εφαρμογή θα μπορούσε να βυθίσει τη συμμαχία σε έναν πόλεμο με το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο του κόσμου.
Προς το παρόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Πολωνία και το ΝΑΤΟ πρέπει να αποφύγουν όλες τις βιαστικές κρίσεις, να επιτρέψουν τη διεξαγωγή ενδελεχούς έρευνας και μόνο τότε, αφού γίνουν γνωστά τα γεγονότα, να εξετάσουν εάν δικαιολογούνται περαιτέρω ενέργειες από το ΝΑΤΟ. Αλλά ένα πράγμα πρέπει να είναι σαφές: το πιο ζωτικό εθνικό συμφέρον της Αμερικής είναι τώρα και θα παραμείνει να αποφευχθεί οποιαδήποτε περιττή κλιμάκωση των μαχών στην Ουκρανία που θα μπορούσε να μας παρασύρει σε έναν περιττό πόλεμο χωρίς νίκη.