 |
| WiR_Pixs / pixabay |
Με τη διοχέτευση στρατιωτικής βοήθειας αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία, το ΝΑΤΟ παρήγαγε μια δυναμική «αλλαγής παιχνιδιού» σχεδιασμένη να βγάλει τη Ρωσία εκτός ισορροπίας. Με την ανάληψη των δημοψηφισμάτων στο Kherson, το Zaporozhye, το Donetsk και το Lugansk, η Ρωσία άλλαξε το παιχνίδι εντελώς.
rt.com - Scott Ritter / Παρουσίαση Freepen.gr
Οι αρχαίοι Έλληνες μιλούσαν για το λήμμα ως μια λογική υπόθεση, ένα θέμα που θεωρείται δεδομένο. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με ένα δίλημμα, ή «διπλή προϋπόθεση», όπου κάποιος θα παρουσιαζόταν με μια πρόταση είτε/ή. Οι Ρωμαίοι ενίσχυσαν αυτήν την έννοια, αναφερόμενοι σε μια «διπλή υπόθεση» ως argumentum cornutum, του «διπλού επιχειρήματος», επειδή απαντώντας σε ένα επιχείρημα, ένα άτομο θα έπεφτε στο στόχο της λογικής του δεύτερου. Έτσι είναι οι αρχαίες ρίζες του σύγχρονου ιδιώματος, «στα κέρατα ενός διλήμματος - on the horns of a dilemma».
Αυτός είναι ο απώτερος στόχος του πολέμου ελιγμών, για παράδειγμα: να τοποθετήσετε τις δυνάμεις σας με τέτοιο τρόπο ώστε να μην παρουσιάζετε στον εχθρό καμία καλή επιλογή – εάν αντιδράσουν σε μια πιεστική απειλή, θα βρεθούν συγκλονισμένοι από την άλλη.
Η ρωσική στρατιωτική επιχείρηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ουκρανία εδώ και περισσότερους από επτά μήνες έχει παράσχει άφθονα παραδείγματα στρατιωτικών δυνάμεων και των δύο πλευρών που αντιμετωπίζουν μια κατάσταση που τις ανάγκασε να αλλάξουν την προτιμώμενη πορεία δράσης τους. Η ρωσική «εκτροπή» κατά του Κιέβου νωρίς στην ειδική στρατιωτική επιχείρηση [SMO] εμπόδισε τους Ουκρανούς να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους στην ανατολική Ουκρανία και η πρόσφατα ολοκληρωμένη ουκρανική αντεπίθεση στο Χάρκοβο ανάγκασε μια εσπευσμένη ρωσική απόσυρση από ένα σημαντικό τμήμα του προηγουμένως κατεχόμενου ουκρανικού εδάφους.
Και τα δύο παραδείγματα που αναφέρθηκαν παρουσίαζαν τη μία πλευρά με μια επιλογή ή ένα μόνο πρόβλημα, το οποίο έπρεπε να αντιμετωπιστεί. Αλλά κανένας από τους δύο δεν μπόρεσε να βάλει τον αντίπαλό του «στα κέρατα ενός διλήμματος». Ο λόγος για αυτό είναι απλός – πολύ σπάνια οι ικανοί στρατιωτικοί διοικητές θα επιτρέψουν να παρουσιαστεί ένα στρατιωτικό πρόβλημα για το οποίο δεν υπάρχει βιώσιμη απάντηση. Ο πόλεμος, φαίνεται, είναι σκληρή δουλειά και τα διλήμματα δεν πέφτουν από τα δέντρα.
Ή το κάνουν; Από τότε που ο Μπόρις Τζόνστον πέταξε στο Κίεβο τον Απρίλιο για να πείσει τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βλαντιμίρ Ζελένσκι να αποσυρθεί από τις ειρηνευτικές συνομιλίες που συνεχίζονταν τότε με τη Ρωσία στην τουρκική πόλη της Κωνσταντινούπολης, το ΝΑΤΟ ξεκίνησε ένα πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί για να παράσχει στην Ουκρανία δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς σύγχρονων βαρέων όπλων και της χρήσης εγκαταστάσεων σε δυτικό έδαφος όπου δεκάδες χιλιάδες ουκρανικά στρατεύματα θα μπορούσαν να εκπαιδευτούν και να οργανωθούν χωρίς φόβο για ρωσική επέμβαση.
Ο σκοπός πίσω από την έγχυση όπλων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία ήταν ξεκάθαρος - να εξουσιοδοτήσει την Ουκρανία όχι μόνο να επιμηκύνει τη σύγκρουση, αλλά και να αναλάβει επιθετικές στρατιωτικές επιχειρήσεις με σκοπό να εκδιώξει τη Ρωσία από αυτό που το Κίεβο και οι υποστηρικτές του θεωρούν κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένων του Ντονμπάς και της Κριμαίας. Η αντεπίθεση στο Χάρκοβο στις αρχές Σεπτεμβρίου υπογράμμισε τις σοβαρές συνέπειες των ενεργειών του ΝΑΤΟ – παρόλο που, λαμβανομένων υπόψη των τεράστιων απωλειών ζωής και υλικού που υπέστησαν οι επιτιθέμενες ουκρανικές δυνάμεις, έκανε τη νίκη του Χάρκοβο να μοιάζει πύρρειος ωστόσο ήταν μια ουκρανική νίκη και ανάγκασε σε μια ρωσική υποχώρηση.
Μεταμορφώνοντας τον ουκρανικό στρατό σε στρατό του ΝΑΤΟ που επανδρωνόταν από Ουκρανούς, το μπλοκ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ είχε, στην πραγματικότητα, αλλάξει τη φύση του παιχνιδιού από μια απλή «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» Ρωσίας εναντίον Ουκρανίας σε «Ρωσία εναντίον - συλλογικής Δύσης» όπου οι στρατιωτικοί πόροι που αρχικά διέθεσε η Μόσχα για τον αγώνα ήταν πλέον ανεπαρκείς για το έργο.
Πλεονέκτημα για Ουκρανία/ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία, ωστόσο, δεν έμενε ακίνητη μπροστά στις ενέργειες του ΝΑΤΟ που άλλαζαν το παιχνίδι. Ανταποκρινόμενος στη νέα πραγματικότητα στο έδαφος στην Ουκρανία, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επέλεξε να μην ανεβάσει απλώς το προβάδισμα σε αυτό το νέο παιχνίδι αύξησης της στρατιωτικής ισχύος που καθοδηγείται από το ΝΑΤΟ, αλλά να αλλάξει εντελώς το παιχνίδι. Όχι μόνο διέταξε τη μερική επιστράτευση περίπου 300.000 Ρώσων εφέδρων για να ενισχύσουν τα στρατεύματα που είναι επί του παρόντος δεσμευμένα στην SMO, ο Πούτιν ενέκρινε επίσης δημοψηφίσματα στις τέσσερις περιοχές όπου μάχονται σήμερα οι ρωσικές δυνάμεις - Kherson και Zaporozhye (πρώην κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές) και Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ (πρώην περιφέρειες της Ουκρανίας, de facto ανεξάρτητες από το 2014). Αυτά τα δημοψηφίσματα έθεσαν στους πολίτες αυτών των τεσσάρων εδαφών μια απλή ερώτηση: επιθυμείτε να γίνετε μέρος της Ρωσίας;
Μετά από πέντε ημέρες ψηφοφορίας, τα αποτελέσματα και από τις τέσσερις περιοχές ήταν σαφή – με συντριπτική πλειοψηφία, οι συμμετέχοντες στα δημοψηφίσματα ενέκριναν την πρόταση. Λίγο αργότερα, ενσωματώθηκαν στη Ρωσική Ομοσπονδία. Αυτό που κάποτε ήταν η Ουκρανία έχει γίνει τώρα Μητέρα Ρωσία.
Η Ρωσία δεν άλλαξε απλώς τους κανόνες του παιχνιδιού - άλλαξε το ίδιο το παιχνίδι. Αντί οι ουκρανικές δυνάμεις να πολεμούν τις ρωσικές δυνάμεις στο έδαφος της Ουκρανίας, οποιαδήποτε μελλοντική μάχη που διεξάγεται από την Ουκρανία εναντίον των ρωσικών δυνάμεων θα αντιπροσώπευε μια επίθεση στην ίδια τη ρωσική πατρίδα.
Πού αφήνει αυτό το ΝΑΤΟ; Η ηγεσία του μπλοκ έχει ξεκαθαρίσει από την πρώτη μέρα ότι δεν επιδιώκει την άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Ενώ τα μέλη της έχουν διοχετεύσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια υλικού στην Ουκρανία για να βοηθήσουν στην ανασύσταση του στρατού της και παρείχαν κρίσιμη υποστήριξη υλικοτεχνικής υποστήριξης, πληροφοριών και επικοινωνιών στην Ουκρανία, έχει επανειλημμένα και επίμονα δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να πολεμήσει με τη Ρωσία ευθέως και έχει καταστήσει σαφές πως θα προτιμούσε τους Ουκρανούς να χρησιμεύσουν ως de facto πληρεξούσιοι του ΝΑΤΟ στην αντίσταση στη Μόσχα.
Το ΝΑΤΟ έχει μπει «όλο μέσα» τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά όσον αφορά την υποστήριξη της Ουκρανίας, σε βαθμό που ορισμένα από τα μέλη του, έχοντας αφαιρέσει τις αντίστοιχες στρατιωτικές δομές τους από εξοπλισμό και υλικό, δεν έχουν τίποτα πια να δώσουν. Παρόλα αυτά, οι ευρωπαϊκές πολιτικές και οικονομικές ελίτ συνεχίζουν να εκφράζουν την ισχυρή υποστήριξή τους στην Ουκρανία στο μέλλον.
Αυτή η υποστήριξη, ωστόσο, βασιζόταν στη θεμελιώδη υπόθεση ότι παρέχοντας στην Ουκρανία αυτό το τεράστιο επίπεδο υποστήριξης, το ΝΑΤΟ δε θα εμπλεκόταν άμεσα σε μια σύγκρουση με τη Μόσχα. Αλλά η Ρωσία, μετατρέποντας το πεδίο μάχης από ένα πεδίο μάχης στο ουκρανικό έδαφος σε ένα όπου υπερασπίζεται τώρα τη δική της γη, άλλαξε το σενάριο.
Το ΝΑΤΟ, έχοντας υπερδεσμευτεί για την Ουκρανία, βρίσκεται τώρα «στα κέρατα ενός διλήμματος» – εάν συνεχίσει να παρέχει τεράστια υλική και οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία, στην πραγματικότητα θα γίνει άμεσο μέρος στη σύγκρουση, κάτι που κανείς δε θέλει στο μπλοκ. Ωστόσο, εάν υποχωρήσει από το να υποστηρίξει την Ουκρανία, οι διάφοροι πολιτικοί ηγέτες και οι θεσμοί της Δύσης που έχουν κάνει την υποστήριξη στο Κίεβο ιερή υποχρέωση θα θεωρηθούν πως κάνουν πίσω στο λόγο τους.
Το πώς το ΝΑΤΟ επιλέγει να προχωρήσει δεν έχει ακόμη φανεί, αλλά υπάρχουν ενδείξεις πως δε θα συνεχίζει να ενισχύει την υποστήριξη της Ουκρανίας ό,τι κι αν γίνει. Η χλιαρή ομιλία του Γενικού Γραμματέα Στόλτενμπεργκ που καταδίκασε τη Ρωσία, ενώ δεν έδειξε ενθουσιασμό για την «επιταχυνόμενη αίτηση» του Ζελένσκι για ένταξη είναι ενδεικτική της λιγότερο αποφασιστικής φύσης της υποστήριξής της προς το Κίεβο.
Το ΝΑΤΟ τώρα θα βρει το ρόλο του περιορίζοντας τις συνέπειες της ρωσικής κινητοποίησης και των δημοψηφισμάτων. Μετά από χρόνια, όταν τελικά γραφτεί η ιστορία της σύγκρουσης, η απόφαση του Προέδρου Πούτιν να κινητοποιήσει ταυτόχρονα τις ρωσικές εφεδρείες απορροφώντας το έδαφος της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας στη Ρωσική Ομοσπονδία θα χρησιμεύσει ως ένα από τα κορυφαία παραδείγματα της σύγχρονης ιστορίας βάζοντας έναν αντίπαλο «στα κέρατα ενός διλήμματος». Η αποτελεσματική στείρωση του ΝΑΤΟ από αυτή την ενέργεια θα θεωρηθεί μάλλον ως σημείο καμπής στη σύγκρουση, που σφράγισε τη μοίρα της Ουκρανίας μπροστά σε μια αναπόφευκτη ρωσική νίκη.