Lucas Leiroz, ερευνητής Κοινωνικών Επιστημών στο Rural Federal University of Rio de Janeiro, γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org - Παρουσίαση Freepen.gr
Ο Ro Khanna, εκπρόσωπος της 17ης Περιφέρειας του Κογκρέσου της Καλιφόρνια, πρότεινε στο Κογκρέσο των ΗΠΑ να γίνει μια τροποποίηση στον Νόμο περί Εθνικής Άμυνας για την Εξουσιοδότηση (NDAA) ώστε να συμπεριληφθεί η Ινδία ως σημαντικός σύμμαχος εκτός ΝΑΤΟ (MNNA). O Khanna ελπίζει ότι με αυτόν τον τρόπο η διμερής συνεργασία θα ενισχυθεί επαρκώς και θα διευκολυνθεί το εμπόριο στρατιωτικών ειδών, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και εδραιώνοντας μια συμμαχία μεταξύ των δύο δυνάμεων.
«Έχω εργαστεί στην προσπάθεια να προσθέσω την Ινδία ως την έκτη χώρα σε αυτήν [εκτός από την Αυστραλία, την Ιαπωνία, τη Νέα Ζηλανδία, το Ισραήλ και τη Νότια Κορέα], και αυτό θα διευκόλυνε αυτήν την αναπτυσσόμενη αμυντική εταιρική σχέση και θα διασφαλίσει ότι οδηγούμε την Ινδία προς μια μεγαλύτερη ευθυγράμμιση αμυντικής ασφάλειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία (…) Ο λόγος που είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ότι χρειαζόμαστε μια ισχυρή εταιρική σχέση με την Ινδία. Είμαστε δύο δημοκρατικά έθνη και με την άνοδο της Κίνας και του Πούτιν, αυτή η συμμαχία είναι κρίσιμη για τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε.
Αν και η πρότασή του αυτή τη στιγμή επαναλαμβάνεται και συζητείται εκ νέου, πρέπει να αναφερθεί ότι το νομοσχέδιο είχε ήδη κατατεθεί για αξιολόγηση πριν από δύο χρόνια. Το γεγονός ότι το νομοσχέδιο δεν ήταν θέμα μεγάλης συζήτησης εκείνη την εποχή και ότι έχει επιστρέψει στη δημόσια σφαίρα ακριβώς τώρα δείχνει πως η προσέγγιση μεταξύ Ρωσίας και Ινδίας και η ανυπακοή του Νέου Δελχί στις δυτικές κυρώσεις ανησυχούν την Ουάσιγκτον.
Είναι επίσης ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι ως Ινδοαμερικανός ο ίδιος, ο Khanna ήταν εξέχων στην πολιτική των ΗΠΑ για τον αγώνα του να βελτιώσει τους δεσμούς μεταξύ της χώρας του και του έθνους της οικογένειάς του. Ήταν επίσης ο Khanna που υπέβαλε πρόταση στη Βουλή των Αντιπροσώπων να «επιτραπεί» στην Ινδία να παρακάμψει ορισμένες από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν πρόσφατα κατά της Ρωσίας, βάσει του νόμου CAATSA - Countering America's Adversaries through Sanctions Act). Η αγορά από την Ινδία συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία βρισκόταν στα πρόθυρα σημαντικής επιδείνωσης της διμερούς διπλωματίας ΗΠΑ-Ινδίας, αλλά ορισμένοι αμερικανοί βουλευτές και αξιωματούχοι της κυβέρνησης εργάζονταν για να διατηρήσουν την σταθερότητα - και υπό αυτή την έννοια η πρόταση του Khanna εγκρίθηκε στις 14 Ιουλίου.
Στην πραγματικότητα, τόσο η πράξη για την προστασία της Ινδίας από τις κυρώσεις που επιβάλλονται στο εμπόριο με τη Ρωσία όσο και η πιθανή ένταξη του Νέου Δελχί στο NATO Plus είναι μέτρα των οποίων ο κεντρικός στόχος είναι ο ίδιος: να προσπαθήσουν, με διπλωματικά μέσα, να αντιστρέψουν το σενάριο προσέγγισης μεταξύ Ινδίας και Ρωσίας. Με αυτό, ελπίζεται να σχηματιστεί μια διηπειρωτική συμμαχία στην οποία οι ΗΠΑ και η Ινδία θα είναι στρατηγικοί εταίροι ενάντια στους «κοινούς εχθρούς» τους. Η Ουάσιγκτον συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί να «αποτρέψει» την Ινδία, αλλά πρέπει να προσφέρει διπλωματικές χειρονομίες καλής θέλησης για να προσπαθήσει να κερδίσει πλεονεκτήματα σε αυτό το σενάριο.
Το κύριο πρόβλημα με αυτήν την αμερικανική στρατηγική είναι ότι είναι λάθος στη δική της αφήγηση. Δεν υπάρχει κάτι σαν «ρωσο-κινεζικό momentum που απειλεί τη συμμαχία ΗΠΑ-Ινδίας», όπως το θέτει ο Khanna. Αυτό που υπάρχει είναι μια στιγμή μετάβασης σε μια πολυπολική γεωπολιτική τάξη πραγμάτων, απολύτως αποκεντρωμένη και χαρακτηρισμένη από πολλαπλές στρατηγικές συνεργασίες που επικεντρώνονται αποκλειστικά στον πραγματισμό. Όχι μόνο η Ρωσία και η Κίνα ήρθαν πιο κοντά, αλλά η Ινδία συμμετείχε ενεργά σε αυτή τη διαδικασία, τόσο με τη συμμετοχή της στο εμπόριο με τη Ρωσία όσο και στα έργα των BRICS και με τη σημαντική μείωση των εντάσεων με την Κίνα. Επομένως, οποιαδήποτε στρατηγική της οποίας το ρητορικό κέντρο αποτελεί η ιδέα πως είναι δυνατό να σχηματιστεί μια «συμμαχία ΗΠΑ-Ινδίας» ενάντια σε μια «ρωσο-κινεζική συμμαχία» θα αποτύχει.
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να επικριθεί είναι ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να αγνοούν την ινδική διπλωματική παράδοση, της οποίας οι πραγματιστικές αρχές δεν επιτρέπουν καμία πολιτική αυτόματης ευθυγράμμισης. Το Νέο Δελχί θα συνεχίσει να διαπραγματεύεται ό,τι το ενδιαφέρει με οποιαδήποτε χώρα προσφέρει ευνοϊκούς όρους. Το ινδικό κράτος βλέπει τον εαυτό του ως περιφερειακή δύναμη, κληρονόμο ενός πολιτισμού χιλιάδων ετών και έτοιμο να παίξει ένα διεθνή ηγετικό ρόλο. Αυτή η ινδική (γεω)πολιτική νοοτροπία δε θα αλλάξει ανεξάρτητα από το παγκόσμιο σενάριο που επικρατεί. Έτσι, ακόμα κι αν τελικά η Ινδία γίνει σημαντικός σύμμαχος εκτός ΝΑΤΟ, αυτό δε θα αλλάξει την κυριαρχική στάση της ινδικής κυβέρνησης.
Υπό αυτή την έννοια, εάν οι ΗΠΑ θέλουν πραγματικά να έρθουν πιο κοντά στην Ινδία, δεν πρέπει απλώς να την «απελευθερώσουν» από τις κυρώσεις ή να την εντάξουν σε μια ομάδα «εξωτερικών συμμάχων του ΝΑΤΟ» (η οποία δεν περιλαμβάνει καν ένα σύμφωνο συλλογικής ασφάλειας). Αντίθετα, οι ΗΠΑ πρέπει να σέβονται την ινδική κυριαρχία και το δικαίωμα του Νέου Δελχί να διατηρεί πολλαπλές ταυτόχρονες συνεργασίες και μια αδέσμευτη θέση στην παγκόσμια σκηνή.