Στο
εξής, φαίνεται ότι θα κάνουν επιχειρήσεις σε έναν μόνο άξονα κάθε φορά. Η
χερσαία σύνδεση της Κριμαίας με τη Ρωσία και η διασφάλιση του
εφοδιασμού της με πόσιμο νερό έχει ήδη επιτευχθεί. Με την πτώση της
Μαριούπολης και την εξόντωση του Τάγματος Αζόφ μέσα στα ερείπια της
χαλυβουργίας Αζοφστάλ, ο Πούτιν μπορεί να ισχυριστεί ότι επιτεύχθηκε και
ο αντικειμενικός σκοπός της «αποναζιστικοποίησης» της Ουκρανίας. Καθώς
τελειώνει η περίοδος της εαρινής τήξης των πάγων, οι Ρώσοι θα
επιχειρήσουν να καταλάβουν ολόκληρο το Ντονμπάς. Η μορφολογία του
εδάφους στην περιοχή αυτή ευνοεί τον ρωσικό στρατό ο οποίος βασίζεται
στα τεθωρακισμένα και το πυροβολικό. Οι θέσεις που κατέχουν οι Ρώσοι
τους επιτρέπουν να πλευροκοπήσουν τους Ουκρανούς και να επιδιώξουν μία
βαθιά ή μία ρηχή κύκλωσή τους αναλόγως των συνθηκών. Έχουν διορθώσει ως
έναν βαθμό κάποιες από τις αδυναμίες που παρουσίασαν στις πρώτες
εβδομάδες της εκστρατείας και πραγματοποιούν συνεχώς προσβολές του
ουκρανικού σιδηροδρομικού δικτύου μέσω του οποίου προωθούνται προς το
μέτωπο τα όπλα που στέλνει η Δύση. Η προέλασή τους όμως εξακολουθεί να
είναι βραδεία, 1) επειδή ο Πούτιν θέλει να περιορίσει στο μέτρο του
δυνατού τις απώλειες μεταξύ του ρωσικού στρατιωτικού προσωπικού, και 2)
εξαιτίας των συνεχών ουκρανικών τοπικών αντεπιθέσεων που κατευθύνονται
προφανώς από κάποιο σκιώδες αμερικανικό στρατηγείο.
Δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ποιο θα είναι το επόμενο βήμα του
Πούτιν αν κάποια στιγμή καταφέρει να καταλάβει ολόκληρο το Ντονμπάς.
Διάφορες δηλώσεις κορυφαίων Ρώσων αξιωματούχων όπως οι βουλευτές Λεονίντ
Μπαμπάσωφ και Μιχαήλ Σερεμέτ και ο στρατηγός Ρουστάμ Μινεκάγιεφ,
δείχνουν ότι το πιθανότερο είναι να επιχειρήσει ο Πούτιν να ενσωματώσει
τον ρωσόφωνο πληθυσμό της Υπερδνειστερίας στον ρωσικό εθνικό κορμό.
Θεωρώ ότι η Ρωσία δεν μπορεί να επιχειρήσει μία απόβαση κοντά στην
Οδησσό. Λόγω της μεγάλης αδυναμίας που έχει στον ναυτικό τομέα (κάτι που
επιβεβαίωσε και η οδυνηρή απώλεια του καταδρομικού «Moskva») δεν έχει
άλλη επιλογή για να υπερισχύσει στη Μαύρη Θάλασσα από το να ενεργήσει
δια της ξηράς, όπως έκανε και ο Μέγας Αλέξανδρος στην Ανατολική Μεσόγειο
για να εξουδετερώσει τον πολύ ισχυρό περσικό στόλο.
Άρα μέσα στο
καλοκαίρι θα πρέπει ο ρωσικός στρατός να εξορμήσει από το προγεφύρωμα
που κατέχει τώρα στον κατάρρου του Δνείπερου στην περιοχή της Χερσώνας,
να καταλάβει το Νικολάγιεφ και την Οδησσό, και να φθάσει στη ρουμανική
μεθόριο στο Ισμαήλιο ώστε να καταστήσει την Ουκρανία περίκλειστο κράτος,
πλήρως αποκλεισμένο από την πρόσβαση στη θάλασσα. Με βάση όσα έχουμε
δει μέχρι τώρα, θα πρόκειται για μία παρακινδυνευμένη επιχείρηση διότι
θα τεντώσει υπερβολικά τις γραμμές συγκοινωνιών των Ρώσων και θα
απαιτήσει μεγάλες θυσίες αφού οι μάχες θα γίνουν σχετικά κοντά στα
σύνορα του ΝΑΤΟ και θα διευκολύνεται ο εφοδιασμός των Ουκρανών με όπλα
και πυρομαχικά. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ο ρωσικός στρατός θα έχει
το καλοκαίρι το απόθεμα ισχύος και το ηθικό να διεξάγει μία τόσο
απαιτητική επιχείρηση (δεδομένου ότι θα είναι υποχρεωμένος να δεσμεύσει
ένα μέρος των δυνάμεών του για την κατοχή των ουκρανικών εδαφών που θα
έχει αποσπάσει), και δεν γνωρίζουμε βέβαια αν ο ουκρανικός στρατός
μπορεί να ενισχυθεί από τη Δύση σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορεί να
περάσει σε αποφασιστική αντεπίθεση και να αρχίσει να απελευθερώνει τα
εδάφη της χώρας του που τώρα κατέχουν οι Ρώσοι.
Αυτό που είναι βέβαιο όμως είναι ότι ο πειρασμός για τους Ρώσους να
προχωρήσουν προς την Υπερδνειστερία και την Οδησσό είναι μεγάλος. Οι
νότιες ακτές της Ουκρανίας έχουν ρόλο-κλειδί στην οικονομική
δραστηριότητα της χώρας. Πριν από τον πόλεμο, από τα ουκρανικά λιμάνια
της Μαύρης Θάλασσας διακινούνταν ετησίως εμπορεύματα συνολικού βάρους
135 εκατομμυρίων τόνων, ενώ μέσω του σιδηροδρόμου ή των οδικών μεταφορών
μπορούν να μεταφερθούν μετά βίας 12 εκατομμύρια τόνοι. Αν η Ουκρανία
χάσει την πρόσβασή της στη Μαύρη Θάλασσα, θα αλλάξει δραματικά το
γεωπολιτικό σκηνικό σε ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη. Η Ρωσία θα αυξήσει
θεαματικά τη δική της ΑΟΖ σ' αυτή την υδάτινη έκταση, θα περιοριστεί
δραστικά η δυνατότητα των πολεμικών ναυτικών του ΝΑΤΟ να επιχειρούν
εκεί, και θα εκλείψει κάθε κίνδυνος για τον ρωσικό Στόλο της Μαύρης
Θάλασσας από την πλευρά της Ουκρανίας αφού τα ραντάρ και οι κινητοί
εκτοξευτές των ουκρανικών πυραύλων εδάφους-επιφανείας θα απομακρυνθούν
σε απόσταση ασφαλείας από τη θάλασσα. Ο πλήρης έλεγχος των ακτών της
Ουκρανίας από τη Ρωσία θα αλλάξει επίσης ριζικά τα δεδομένα και στις
ρωσοτουρκικές σχέσεις, και πιθανώς να οδηγήσει σε δραματικές εξελίξεις
στο μέλλον.
Η Ουκρανία έχει ήδη καταρρεύσει ως κρατική οντότητα, έχει υποστεί
ανυπολόγιστες ζημιές στις υποδομές της, και περίπου 5,7 εκατομμύρια
πολίτες της έχουν φύγει ως πρόσφυγες στο εξωτερικό. Οι Αμερικανοί δεν
παρέχουν μόνο όπλα και στρατιωτικά εφόδια στην Ουκρανία, αλλά και
χρήματα για να μπορεί η κυβέρνηση Ζελένσκι να συνεχίζει να πληρώνει τους
μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και τις συντάξεις. Ακόμη κι αν ο πόλεμος
τελειώσει αύριο, η Ουκρανία θα είναι πια μία κατεστραμμένη και
χρεοκοπημένη χώρα η οποία θα είναι επί πολλές δεκαετίες δέσμια των
Δυτικών Δυνάμεων. Ωστόσο, ο Ζελένσκι δεν μπορεί να συμφωνήσει σε
κατάπαυση του πυρός αν δεν το επιθυμούν οι ΝΑΤΟϊκοί προστάτες του, και
κυρίως βέβαια οι Αμερικανοί.
Οι ιθύνοντες της κυβέρνησης Μπάιντεν που έσπρωξαν μεθοδικά τη Ρωσία
και την Ουκρανία στον πόλεμο, είναι λογικό και αναμενόμενο να μην θέλουν
να τον τερματίσουν σύντομα μέχρι να αντλήσουν τα μεγαλύτερα δυνατά
οφέλη από αυτόν. Με δηλώσεις τους ξεκαθαρίζουν ότι βοηθώντας στρατιωτικά
την Ουκρανία δεν αποσκοπούν απλώς στο να ενισχύσουν την άμυνά της, αλλά
στο να νικηθεί η Ρωσία. Οι στόχοι των Αμερικανών στην Ουκρανία φαίνεται
να είναι: 1) Να προξενήσουν τόσο σοβαρή ζημιά στον στρατό της Ρωσίας
ώστε να της στερήσουν για το ορατό μέλλον την ικανότητα προβολής
στρατιωτικής ισχύος έξω από τα σύνορά της για να μην μπορεί να απειλήσει
τη Γεωργία, τη Μολδαβία και τις τρεις βαλτικές χώρες. 2) Να κλονίσουν
μέσω των βαριών απωλειών που υφίσταται ο ρωσικός στρατός το καθεστώς
Πούτιν και, αν είναι δυνατόν, να το ανατρέψουν από μέσα. 3) Να
τρομοκρατήσουν τους Ευρωπαίους ώστε αφενός να διακόψουν κάθε εμπορική
σχέση με τη Ρωσία συσφίγγοντας εκείνες με τις ΗΠΑ, και εφετέρου να
συσπειρωθούν γύρω από το ΝΑΤΟ προχωρώντας σε μεγάλες δαπάνες για τον
μαζικό επανεξοπλισμό τους.
Για τους παραπάνω λόγους όχι μόνο δεν φαίνεται να είναι κοντά το
τέλος του ουκρανικού πολέμου, αλλά είναι πολύ πιθανό να δούμε σύντομα τη
διάχυσή του και σε άλλες χώρες και την κλιμάκωσή του. Αντί οι
Αμερικανοί να προσπαθούν να αμβλύνουν την πολεμική αντιπαράθεση και να
προωθήσουν μια ειρηνική λύση, οξύνουν τα πράγματα καλώντας κι άλλες
ευρωπαϊκές χώρες (όπως τη Σουηδία, τη Φινλανδία και τη Μολδαβία) να
ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Ειλικρινά δεν βλέπω γιατί π.χ. η Σουηδία που το
1939-45 απέφυγε να εμπλακεί στον πόλεμο, νιώθει τώρα τόσο επιτακτική την
ανάγκη να εγκαταλείψει την παραδοσιακή ουδετερότητά της η οποία τη
γλίτωσε από τεράστιες καταστροφές τα τελευταία 200 χρόνια και της
επέτρεψε να φθάσει στο σημερινό επίπεδο ευημερίας. Αποτελεί άραγε ο
Πούτιν μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια της Σουηδίας από ό,τι ο Χίτλερ
που είχε καταλάβει τη γειτονική Δανία και τη Νορβηγία ή ο Στάλιν που
είχε επιτεθεί στην επίσης γειτονική Φινλανδία; Δεν βλέπω καμία λογική σ'
αυτό το σκεπτικό, και πολύ φοβάμαι ότι ο σουηδικός και ο φινλανδικός
λαός θα μετανιώσουν πικρά για την απόφαση που είναι έτοιμες να λάβουν οι
κυβερνήσεις τους (εννοείται, χωρίς να κάνουν δημοψηφίσματα).
Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι έχουν βρει την ιδανική ευκαιρία να
διεξάγουν έναν πόλεμο φθοράς σε βάρος της Ρωσίας εντός του
αποστειρωμένου χώρου της Ουκρανίας και δεν υπολογίζουν καθόλου το
ανθρώπινο και υλικό κόστος που συνεπάγεται αυτή η επιλογή τους για τον
ουκρανικό λαό, ούτε βέβαια τους φοβερούς κινδύνους που εγκυμονεί.
Παριστάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν πως είναι αδύνατον να δεχθεί η Ρωσία
να βγει ηττημένη από την ουκρανική σύρραξη. Το τρομερό οπλοστάσιο των
6.000 πυρηνικών κεφαλών που διαθέτει παραμένει άθικτο, και όσο
περισότερη ζημιά υφίσταται το συμβατικό στρατιωτικό δυναμικό της με τις
απώλειες που συνεπάγεται η παράταση του πολέμου στην Ουκρανία, τόσο πιο
κοντά ερχόμαστε στο εφιαλτικό ενδεχόμενο της πυρηνικής κλιμάκωσης. Οι
επανειλημμένες απειλές των Ρώσων ότι δεν θα διστάσουν να χρησιμοποιήσουν
πυρηνικά όπλα αν απειληθεί άμεσα η ασφάλεια της χώρας τους, κάθε άλλο
παρά κούφιες είναι και θα ήταν ολέθριο να υποτιμηθούν από τη Δύση. Από
το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ο πλανήτης δεν είχε βρεθεί ποτέ άλλοτε σε
τόσο επικίνδυνη κατάσταση όσο σήμερα. Μεγάλη ανησυχία προκαλεί και ένας
ενδεχόμενος προληπτικός πόλεμος του Ισραήλ κατά του Ιράν -ο οποίος
σχεδιάζεται και προετοιμάζεται εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια- καθώς και
μία στρατιωτική σύγκρουση Κίνας και Ταϊβάν. Μια τέτοια εξέλιξη ενόσω
μαίνεται ακόμα ο πόλεμος στην Ουκρανία, θα αποτελέσει δραματικό βήμα
προς την παγκόσμια γεωπολιτική «τέλεια καταιγίδα» που όλοι φοβόμαστε και
απευχόμαστε.