Η Τουρκία εργάζεται για να αξιοποιήσει τους δεσμούς της τόσο με το Κίεβο όσο και με τη Μόσχα για να αναλάβει το ρόλο του μεσολαβητή. Εν τω μεταξύ, η τουρκική υποστήριξη για την Ουκρανία σηματοδοτεί στους δυτικούς συμμάχους της ότι παραμένει αξιόπιστος εταίρος, σημειώνει ο Μάνκοφ θέτοντας το ερώτημα εάν οι χειρονομίες προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να «θεραπεύσουν τη βαθιά καχυποψία μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον».
Ορισμένες βασικές επισημάνσεις του Μάνκοφ:
» Όπως ο προκάτοχός του από την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, İsmet İnönü, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει να κρατήσει την Τουρκία μακριά από τη σημερινή σύγκρουση όσο το δυνατόν περισσότερο, ενώ μεγιστοποιεί το δικό του περιθώριο ελιγμών. Εν μέσω της κλιμακούμενης σύγκρουσης και της ανθρωπιστικής καταστροφής, ωστόσο, η Άγκυρα αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση να διαλέξει πλευρά.
» Η Τουρκία αντιμετωπίζει μια σειρά από τρωτά σημεία είτε από μια τολμηρή είτε από μια απελπισμένη Ρωσία. Ως εκ τούτου, η στρατηγική του Ερντογάν επικεντρώνεται στην υποστήριξη της Ουκρανίας χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τους δεσμούς με τη Μόσχα. Μακροπρόθεσμα, η ίδια η πορεία του πολέμου θα κάνει πολλά για να καθορίσει πώς η Άγκυρα θα διατηρήσει αυτήν την εξισορροπητική πράξη. Η ισχυρή, ενοποιημένη υποστήριξη του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία, μαζί με τις ρωσικές στρατιωτικές αποτυχίες, θα παρείχαν την καλύτερη ευκαιρία για να ενισχύσει τη δέσμευση της Άγκυρας στην Ουκρανία - και στη συμμαχία.
» Η Ρωσία και η Τουρκία είναι για αιώνες αντίπαλοι σε έναν ευρύ γεωγραφικό χώρο που περιλαμβάνει τα Βαλκάνια, τον Καύκασο, τη Μαύρη Θάλασσα και την Κεντρική Ασία. Η ευπάθεια στη ρωσική στρατιωτική δύναμη σε αυτές τις περιοχές έχει ενθαρρύνει τους Τούρκους ηγέτες να αναζητήσουν συμμάχους στο διάβα της ιστορίας. Όταν πάλι το διεθνές περιβάλλον ήταν λιγότερο απειλητικό, η Τουρκία κοιτούσε προς τη Ρωσία (και τη Σοβιετική Ένωση) για οικονομικές ευκαιρίες και ως εταίρο για την ενίσχυση της δικής της στρατηγικής αυτονομίας.» Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης δημιούργησε μια σειρά από ουδέτερα κράτη (συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας) που προστάτευσαν την Τουρκία από τη ρωσική στρατιωτική δύναμη, επιτρέποντας στην Άγκυρα να ακολουθήσει μια πιο προοδευτική πολιτική στην Ευρασία. Άνοιξε επίσης νέες ευκαιρίες για τουρκικές εταιρείες στη Ρωσία, οι οποίες έγιναν σημαντική πηγή τουριστών στα θέρετρα της Μεσογείου της Τουρκίας, καθώς και μια προσοδοφόρα αγορά για εξαγωγείς και κατασκευαστικές εταιρείες. Η Τουρκία στράφηκε επίσης στη Ρωσία για ενέργεια, παίρνοντας κάποια στιγμή το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία και υπογράφοντας συμφωνία με τη ρωσική κρατική Rosatom για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού της Τουρκίας στο Akkuyu.
» Οι δεσμοί με τη Ρωσία επέτρεψαν επίσης στην Άγκυρα να αντισταθμίσει την υπερβολική εξάρτησή της από τη Δύση εν μέσω εντάσεων σχετικά με τον ρόλο της Ουάσιγκτον στη συριακή σύγκρουση. Η αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 από τον Ερντογάν αφού δεν μπόρεσε να συνάψει συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το σύστημα Patriot έστειλε ένα μήνυμα στους συμμάχους της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ ότι η Άγκυρα είχε άλλες επιλογές.
» Οι βελτιωμένες σχέσεις με τη Μόσχα αντανακλούσαν επίσης την αυξανόμενη εγγύτητα μεταξύ του Ερντογάν και του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που τηλεφώνησε στον Ερντογάν μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
» Η Ρωσία και η Τουρκία παραμένουν ωστόσο γεωπολιτικοί αντίπαλοι. Οι δυνάμεις και οι πληρεξούσιοί τους έχουν συγκρουστεί επανειλημμένα - στη Συρία, τη Λιβύη και τον Νότιο Καύκασο.
» Από το 2019, η Τουρκία παρέχει επίσης στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, ιδίως τα οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 που συνέβαλαν στη νίκη του Αζερμπαϊτζάν επί της συμμάχου της Ρωσίας Αρμενία στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και που προκάλεσαν σημαντικές απώλειες στις δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Ρωσία τόσο στη Λιβύη όσο και στο Ντονμπάς. Κατά την επίσκεψη του Ερντογάν στο Κίεβο στις αρχές Φεβρουαρίου, οι δύο χώρες συμφώνησαν να δημιουργήσουν ένα εργοστάσιο παραγωγής drones εντός της Ουκρανίας.
» Η ασφάλεια της Τουρκίας εξυπηρετείται πολύ καλύτερα από μια ανεξάρτητη Ουκρανία παρά μια Ουκρανία υπό ρωσική στρατιωτική-πολιτική κυριαρχία. Περαιτέρω εδαφικές αλλαγές σε βάρος της Ουκρανίας θα επιτρέψουν στη Μόσχα να ενισχύσει τη ναυτική της παρουσία κατά μήκος της βόρειας ακτής της Μαύρης Θάλασσας.
» Η Τουρκία παραμένει επίσης επιρρεπής στα ρωσικά αντίποινα. Παρά τη διαφοροποίηση των τελευταίων ετών και τις νέες υπεράκτιες ανακαλύψεις, η Τουρκία εξαρτάται από τη Ρωσία για το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου της και ένα σημαντικό ποσοστό του πετρελαίου της. Με τον πληθωρισμό της Τουρκίας να είναι πιθανό να είναι πάνω από 40 τοις εκατό για το έτος, οι αναταράξεις στις ενεργειακές αγορές θα μπορούσαν να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις όχι μόνο στην οικονομία της Τουρκίας αλλά και στην πολιτική τύχη του Ερντογάν ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους.
» Ακόμη και με τον στρατό της δεσμευμένο στην Ουκρανία, η Ρωσία διατηρεί την ικανότητα να αντεπιτίθεται στα τουρκικά συμφέροντα.
» Η σχέση της με τη Μόσχα είναι σημαντική για τις μεγαλύτερες γεωπολιτικές φιλοδοξίες του Ερντογάν, η τουρκική υποστήριξη προς την Ουκρανία υπήρξε πραγματική - αλλά προσεκτική.
Την πρώτη ημέρα της σύγκρουσης, ο Ερντογάν χαρακτήρισε τη ρωσική επίθεση ως «απαράδεκτη» και «αντίθετα με το διεθνές δίκαιο». Έκτοτε, η Τουρκία επανέλαβε τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις της για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας (συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, την προσάρτηση της οποίας η Άγκυρα επέμενε ότι δεν θα αναγνωρίσει ποτέ). Ωστόσο, πολλές τουρκικές δηλώσεις κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας περίπου της σύγκρουσης δεν είχαν την ηθική σαφήνεια αυτών των δυτικών ομολόγων της, καλώντας αντ' αυτού τόσο τη Ρωσία όσο και την Ουκρανία να βρουν μια διπλωματική λύση.
Με τη σύγκρουση να επιδεινώνεται και τη Δυτική ενότητα να διατηρείται, η Άγκυρα έγινε ελαφρώς πιο τολμηρή. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν στις 6 Μαρτίου, ο Ερντογάν ζήτησε κατάπαυση του πυρός, άνοιγμα ανθρωπιστικού διαδρόμου και ειρηνευτική συμφωνία. Η Τουρκία συνέχισε επίσης να παρέχει τόσο ανθρωπιστική βοήθεια όσο και στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία. Ίσως η πιο ορατή συνεισφορά της ήταν η συνέχιση της παροχής drones στην Ουκρανία - εκτρέποντας τη ρωσική κριτική με τον ανειλικρινή ισχυρισμό ότι τέτοιες πωλήσεις είναι καθαρά ιδιωτικές συναλλαγές.
Κατόπιν αιτήματος του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelensky, η Τουρκία συμφώνησε επίσης να επικαλεστεί τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936, η οποία επιτρέπει στην Άγκυρα να ρυθμίζει τη διέλευση πολεμικών πλοίων από τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων - η πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν η σύγκρουση συνεχιστεί, το κλείσιμο των στενών θα μπορούσε να υποβαθμίσει τις ναυτικές και αμφίβιες δυνατότητες της Μόσχας.
» Η ρητορική της Τουρκίας παραμένει επιφυλακτική και συνεχίζει την πολιτική εμπλοκής της με τη Μόσχα. Ο Ερντογάν έχει μιλήσει με τον Πούτιν πολλές φορές από την έναρξη του πολέμου και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έδωσε το "παρών" στο Φόρουμ Διπλωματίας της Αττάλειας στην Τουρκία όπου συνάντησε τον Ουκρανό ομόλογό του, Ντμίτρο Κουλέμπα.
» Εφόσον η Τουρκία δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι υποχρεωμένη να τηρεί τις κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία και έχει αποφύγει την επιβολή μονομερών κυρώσεων που θα μπορούσαν να διαρρήξουν τους δεσμούς και να βλάψουν την οικονομία της. Ούτε η Τουρκία έχει δώσει κάποια ένδειξη ότι σχεδιάζει να εγκαταλείψει τους S-400 ή να κλείσει τον εναέριο χώρο της στα ρωσικά αεροπλάνα.
» Το κατευθυντήριο φως της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής υπό τον Ερντογάν ήταν η τοποθέτηση της Άγκυρας ως περιφερειακής δύναμης με σημαντική στρατηγική αυτονομία. Με την de facto αποτυχία της προσπάθειας της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ και με τις αυξανόμενες εντάσεις τόσο με την Ουάσιγκτον όσο και με τις Βρυξέλλες τα τελευταία χρόνια, ο Ερντογάν επιδίωξε άλλους φορείς - όχι μόνο την προσέγγιση με τη Ρωσία του Πούτιν αλλά και την εντατικοποίηση της επέμβασης στη Μέση Ανατολή και εμπορική προσέγγιση ήπιας δύναμης σε νέους εταίρους στην Αφρική και αλλού.
Αυτό το όλο και πιο παγκόσμιο αποτύπωμα ήταν κερδοφόρο και ενισχύει το φιλόδοξο όραμα του Ερντογάν για την Τουρκία ως παγκόσμια δύναμη σε μια εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να ακολουθήσουν μια πιο συγκρατημένη προσέγγιση.
» Η τουρκική υποστήριξη προς την Ουκρανία δεν αφορά μόνο τον έλεγχο της επέκτασης της ρωσικής ισχύος, αλλά και για να δείξει στην Ουάσιγκτον και τους άλλους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ ότι η Τουρκία παραμένει αξιόπιστος εταίρος με ρόλο στη συλλογική άμυνα.
» Όσο χειροτερεύει η σύγκρουση, τόσο λιγότερα περιθώρια ελιγμών θα έχει ο Ερντογάν. Η ικανότητα του ΝΑΤΟ να διατηρήσει μια ισχυρή, ενωμένη απάντηση που καθιστά την εισβολή στην Ουκρανία στρατηγική οπισθοδρόμηση για τη Μόσχα θα παρείχε το καλύτερο δυνατό επιχείρημα για την Άγκυρα να δώσει ξανά προτεραιότητα στις σχέσεις με τους δυτικούς συμμάχους της.