 |
| Photo: ambcrypto.com |
Lucas Leiroz, ερευνητής στις Κοινωνικές Επιστήμες στο Rural Federal University του Ρίο ντε Τζανέιρο, γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Σύμφωνα με την Wall Street Journal (WSJ), σε άρθρο που δημοσιεύτηκε την Τρίτη 15 Μαρτίου, το Ριάντ σκέφτεται να αρχίσει να τιμολογεί και να εμπορεύεται τις πωλήσεις πετρελαίου του σε κινεζικό γιουάν, εγκαταλείποντας το πρότυπο του δολαρίου. Το άρθρο ενημερώνει επίσης ότι ένα τέτοιο σχέδιο τιμολόγησης βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και έξι χρόνια, έχοντας επιταχυνθεί πρόσφατα ως αντίδραση στην ισχυρή πίεση που άσκησε η κυβέρνηση Μπάιντεν κατά της Σαουδικής Αραβίας.
Σύμφωνα με τα λόγια ενός από τους Σαουδάραβες πληροφοριοδότες του WSJ: «Η δυναμική έχει αλλάξει δραματικά. Η σχέση των ΗΠΑ με τους Σαουδάραβες έχει αλλάξει, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας αργού στον κόσμο και προσφέρουν πολλά επικερδή κίνητρα στο βασίλειο (...) Η Κίνα προσφέρει ό,τι μπορείς να φανταστείς στο βασίλειο».
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο αντίκτυπος της είδησης στη χρηματοπιστωτική αγορά ήταν άμεσος. Η αξία του υπεράκτιου γιουάν έχει αυξηθεί σημαντικά σε σύγκριση με το δολάριο στην ασιατική αγορά, δημιουργώντας πολλές προσδοκίες για επενδύσεις στο κινεζικό νόμισμα. Ο αντίκτυπος αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερος τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες, δεδομένου πως, εν μέσω του τρέχοντος πλαισίου εντάσεων και συγκρούσεων, το Ριάντ έχει το ιδανικό σενάριο να δημοσιοποιήσει και να προωθήσει τα οικονομικά του μέτρα αποδολαριοποίησης χωρίς να περιμένει μεγάλης κλίμακας διεθνείς κυρώσεις από την πλευρά της Δύσης – η οποία έχει άλλες προτεραιότητες αυτήν την στιγμή.
Στην πραγματικότητα, ο ελιγμός της Σαουδικής Αραβίας φαίνεται ενδιαφέρον και έχει υψηλή στρατηγική αξία επί του παρόντος. Η Κίνα αγοράζει περισσότερο από το ένα τέταρτο των τεράστιων εξαγωγών πετρελαίου του Ριάντ και από το 2018 έχει προσφέρει μια σειρά συμβάσεων με τιμή σε ρενμίνμπι. Επιπλέον, η συνεργασία φαίνεται να αυξάνεται και προς τις δύο κατευθύνσεις. Για παράδειγμα, η κρατική Saudi Aramco ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα βοηθήσει στην κατασκευή ενός νέου διυλιστηρίου πετρελαίου στη βορειοανατολική Κίνα με ικανότητα παραγωγής 300.000 βαρελιών την ημέρα. Προφανώς, το Πεκίνο βλέπει το Ριάντ ως βασικό ενεργειακό σύμμαχο για το έργο Belt and Road Initiative (BRI) και, από την άλλη πλευρά, το Ριάντ βλέπει το BRI ως μια μεγάλη ευκαιρία για κερδοφόρες βραχυπρόθεσμες επενδύσεις. Υπό αυτή την έννοια, η τιμολόγηση σε γιουάν θα αποτελούσε ακόμη μεγαλύτερη δέσμευση συνεργασίας, η οποία θα ωφελούσε και τις δύο πλευρές και θα βοηθούσε στη μείωση της παγκόσμιας εξάρτησης από το πρότυπο του δολαρίου.
Προφανώς, παρά τα ξεκάθαρα άμεσα οικονομικά συμφέροντα, δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί η βαθιά γεωπολιτική πτυχή του ζητήματος. Η σημερινή κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει διατηρήσει την πιο αντισαουδική στάση που έχει θεαθεί ποτέ στο Λευκό Οίκο. Πέρυσι, ο Μπάιντεν σταμάτησε ακόμη και την υποστήριξη των ΗΠΑ για την εκστρατεία της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη - αν και «περιορίστηκε» από πολλές απόψεις από την αμερικανική βιομηχανία όπλων. Ο Μπάιντεν διατηρεί μια ισχυρή ανθρωπιστική και φιλελεύθερη ιδεολογική στάση, η οποία δεν του επιτρέπει να συμφωνήσει με ένα αντιδημοκρατικό καθεστώς και με μια εκστρατεία τόσο βίαιη όσο ο πόλεμος κατά των Χούτι. Επιπλέον, είναι «αναγκασμένος» να αποκηρύξει τις δημοκρατικές του αρχές σε πολλά άλλα σημεία - όπως το ουκρανικό δικτατορικό καθεστώς, για παράδειγμα -, πρέπει λοιπόν να επιλέξει κάποιους στόχους μικρότερης στρατηγικής σημασίας για να διατηρήσει την εικόνα του ως παγκόσμιου υπερασπιστή της δημοκρατίας και, προφανώς, επέλεξε τη Σαουδική Αραβία.
Η ίδια η σύγκρουση στο ουκρανικό έδαφος ευνοεί επίσης αυτού του είδους τα μέτρα, καθώς υπάρχει μια παγκόσμια τάση προς την πολυπόλωση σε διάφορα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών. Η Κίνα αντιτίθεται στα μποϊκοτάζ στη Ρωσία και ενισχύει τη συνεργασία της με τη Μόσχα με κάθε δυνατό τρόπο, πράγμα που σημαίνει πως η Δύση μπορεί σύντομα να εφαρμόσει επίσης καταναγκαστικά μέτρα κατά του Πεκίνου. Έτσι, η Σαουδική Αραβία εκμεταλλεύεται τη στιγμή για να εισέλθει σε μια πιθανή νέα διαδρομή της αγοράς, με τιμές σε γιουάν, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Κίνας, των χωρών εταίρων της - συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του BRI - και των BRICS. Υπό αυτή την έννοια, η αποδολαριοποίηση φαίνεται απλώς μια φυσική συνέπεια της διαδικασίας διαμόρφωσης ενός πολυκεντρικού κόσμου, όπως σχεδιάζεται με τα γεγονότα στην Ανατολική Ευρώπη.
Με αυτό το παγκόσμιο σενάριο, η Δύση θα έχει μία μόνο επιλογή: να κατανοήσει ότι μια πολυπολική παγκόσμια τάξη προϋποθέτει πολλαπλά νομισματικά πρότυπα, χωρίς άλλα περιθώρια εξάρτησης από το αμερικανικό δολάριο. Είναι αναπόφευκτο ότι το δολάριο θα γίνει απλώς ένα άλλο πιθανό νόμισμα στις διεθνείς συναλλαγές, ανταγωνιζόμενο όχι μόνο το γιουάν, αλλά και άλλα νομίσματα και ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία, όπως τα κρυπτονομίσματα. Προφανώς, είναι πιθανό η Ουάσιγκτον να αποκαταστήσει καλούς δεσμούς με το Ριάντ στο μέλλον, αλλά η διακοπή της αποδολαριοποίησης δε φαίνεται πλέον εφικτός στόχος.