Φατίχ Γιουρτσέβερ* - turkishminute.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Το ΝΑΤΟ γνωρίζει καλά πως η Ρωσία αποτελεί απειλή για την ασφάλεια της συμμαχίας. Ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, που έχουν στενούς οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία, και το μονοπώλιο της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, δυσκολεύουν το ΝΑΤΟ να λάβει τα κατάλληλα μέτρα κατά της Ρωσίας. Η στρατιωτική και ναυτική επέκταση της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο το ΝΑΤΟ, αλλά και τα άλλα παράκτια κράτη, ιδιαίτερα την Τουρκία. Σε αυτή την περίπτωση, τι πρέπει να κάνουν το ΝΑΤΟ και η Τουρκία στη Μαύρη Θάλασσα για να αποτρέψουν τη Ρωσία;
Ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας μεγαλώνει με πλοία επιφανείας και υποβρύχια
Η Ρωσία ενίσχυσε τον στόλο της Μαύρης Θάλασσας στη Ναυτική Βάση της Σεβαστούπολης μετά την προσάρτηση της Κριμαίας για να διατηρήσει μια στρατηγική ισορροπία ενάντια στην επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Ο αριθμός των πολεμικών πλοίων στη ναυτική βάση αυξήθηκε από 34 σε 49, ενώ τα υποβρύχια αυξήθηκαν σε αριθμό από ένα σε επτά. Ο στόλος αποτελείται από έξι νέα υποβρύχια, τρεις φρεγάτες κλάσης Admiral Grigorovich και τέσσερις κορβέτες οπλισμένες με πυραύλους κρουζ επίθεσης επιφανείας - εδάφους Kalibr.
Άλλο ένα ορόσημο για τη ρωσική ναυτική δύναμη
Θεωρείται ουσιαστική ικανότητα της ναυτικής δύναμης να επιτίθεται σε στρατηγικούς στόχους που βρίσκονται μακριά από την ενδοχώρα από μεγάλη απόσταση στη θάλασσα. Μέχρι το 2015 πιστευόταν ότι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν αυτή την ικανότητα επειδή διέθεταν πυραύλους κρουζ Tomahawk. Στις 7 Οκτωβρίου 2015 η ρωσική φρεγάτα κλάσης Gepard Dagestan και τρεις μικρές κορβέτες κλάσης Buyan που επιχειρούσαν στην Κασπία Θάλασσα εκτόξευσαν 26 πυραύλους κρουζ Kalibr. Οι πύραυλοι κρουζ μήκους εννέα μέτρων πέταξαν πάνω από το έδαφος του Ιράν και του Ιράκ προτού πλήξουν 11 στόχους στη Συρία, σκοτώνοντας μια ομάδα μαχητών του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και του Λεβάντε (ISIL) και ανταρτών του Ελεύθερου Συριακού Στρατού.
Μια άλλη κύρια στρατιωτική ανησυχία που σχετίζεται με την προσάρτηση της Κριμαίας είναι το γεγονός πως τα ρωσικά συστήματα αισθητήρων πάνω από τον ορίζοντα μπορούν να καλύψουν σχεδόν ολόκληρη τη Μαύρη Θάλασσα. Όταν οι ρωσικοί πύραυλοι εδάφους-αέρος άρχισαν να πλημμυρίζουν την Κριμαία το 2014 και το 2015, τα ραντάρ αεράμυνας όπως η έγκαιρη προειδοποίηση μεγάλης εμβέλειας, ο εντοπισμός στόχων και τα ραντάρ εμπλοκής στόχων πολλαπλασιάστηκαν. Επιπλέον, η Μόσχα μετέφερε το σύστημα ραντάρ Monolit-B, ένα ενεργητικό και παθητικό ραντάρ αναζήτησης και στόχευσης που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη τη Μαύρη Θάλασσα, από τη θέση του στη Σεβαστούπολη. Έχει εμβέλεια παθητικού εντοπισμού περίπου 450 χιλιομέτρων και παρέχει στο ρωσικό στρατό μια ολοκληρωμένη εικόνα σε πραγματικό χρόνο των ξένων πλοίων επιφανείας που επιχειρούν στη Μαύρη Θάλασσα.
Επιπλέον, μεγαλύτερος αριθμός αεροσκαφών σταθερής πτέρυγας σταθμεύει στο αεροδρόμιο Belbek κοντά στη Σεβαστούπολη και αλλού στην Κριμαία. Επιπλέον, η Μόσχα διατηρεί την παράκτια άμυνα Bastion P, οπλισμένη με τον πύραυλο κρουζ P-800 Oniks, με βεληνεκές έως και 300 χιλιόμετρα. Η στρατιωτική επέκταση της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα έχει μετατοπίσει την περιφερειακή ναυτική κυριαρχία προς τη Μόσχα. Ωστόσο, η κατάληψη και η εκ νέου στρατιωτικοποίηση της Κριμαίας από τη Ρωσία έθεσε ξανά τη Μόσχα σε δίλημμα ασφαλείας έναντι των κρατών μελών του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα.
Το ΝΑΤΟ χρειάζεται τουρκικά υποβρύχια κλάσης Reis
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, τα επιχειρησιακά σχέδια του ΝΑΤΟ βασίζονταν σε τουρκικά υποβρύχια για να εξουδετερώσουν τη σοβιετική ναυτική και αμφίβια δύναμη στη Μαύρη Θάλασσα. Πολλά χρόνια αργότερα, το ΝΑΤΟ χρειάζεται και πάλι μια οικονομικά προσιτή υποβρύχια δύναμη για να περιορίσει τη ρωσική ναυτική δύναμη στη Μαύρη Θάλασσα. Οι φυσικές συνθήκες του ναυτικού πολέμου δίνουν στα υποβρύχια εγγενή πλεονεκτήματα, καθιστώντας τη μάχη ενάντια σε αυτό το αόρατο στοιχείο εξαιρετικά δύσκολη. Αν και οι χώρες προσπαθούν να αναπτύξουν νέες τακτικές υποστηρίζοντας τα ναυτικά τους με εξελιγμένες λύσεις και τεχνολογικές προόδους, τα υποβρύχια εξακολουθούν να έχουν σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των μονάδων επιφανείας.
Τα υποβρύχια ταξινομούνται γενικά σύμφωνα με τα κύρια συστήματα πρόωσής τους και τους στρατηγικούς πυραύλους τους. Τα ντίζελ-ηλεκτρικά υποβρύχια, γνωστά και ως κλασικά υποβρύχια, χρησιμοποιούνται από πολλές χώρες εδώ και δεκαετίες. Παρά το πλεονέκτημα της σιωπής κάτω από το νερό, αυτά τα υποβρύχια πρέπει να επιστρέφουν τακτικά στο βάθος του περισκοπίου για να επαναφορτίζουν τις μπαταρίες τους περιοδικά. Αυτή η διαδικασία μειώνει την τακτική ελαστικότητα των υποβρυχίων ντίζελ και τα καθιστά ευάλωτα στον εντοπισμό και την εμπλοκή.
Τα υποβρύχια ανεξάρτητης πρόωσης (AIP) θεωρούνται πλέον μια παράμετρος που αλλάζει την ισορροπία. Αυτά τα σκάφη είναι αθόρυβα και μπορούν να παραμείνουν βυθισμένα για παρατεταμένες περιόδους. Τα υποβρύχια AIP είναι ανώτερα από τα υποβρύχια ντίζελ. Ο πιο σημαντικός λόγος αυτής της υπεροχής είναι πως τα υποβρύχια που κινούνται με ντίζελ πρέπει να επιστρέφουν στο βάθος του περισκοπίου και να κάνουν αναπνευστήρα τουλάχιστον κάθε 24 ώρες, ενώ τα υποβρύχια AIP μπορούν να παραμείνουν βυθισμένα για εβδομάδες.
Το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό θα διαθέτει υποβρύχια με δυνατότητα AIP με το έργο υποβρυχίων κλάσης Reis. Το πρώτο υποβρύχιο κλάσης Reis, Piri Reis, καθελκύστηκε στο Gölcük Naval Shipyard στις 23 Μαρτίου 2021. Το τουρκικό ναυτικό θα έχει έξι από αυτά τα υποβρύχια που αναμένεται να τεθούν σε υπηρεσία μεταξύ 2022 και 2027. Το έργο υποβρυχίων κατηγορίας Reis είναι κρίσιμης σημασίας στο τουρκικό ναυτικό. Αυτά τα υποβρύχια θα αυξήσουν τη δύναμη του στόλου των υποβρυχίων στη Μαύρη Θάλασσα μέσω της ικανότητας AIP. Το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει στόλο 12 υποβρυχίων που αποτελείται από τέσσερα υποβρύχια κλάσης Ay (Τύπος 209/1200), τέσσερα υποβρύχια κατηγορίας Preveze (Τύπος 209T/1400) και τέσσερα υποβρύχια κατηγορίας Gür (Τύπος 209T2/1400), όλα συμβατικά ηλεκτροκίνητα (ντίζελ-ηλεκτρικά) επιθετικά υποβρύχια. Μέχρι το 2027, η Τουρκία θα χειρίζεται έξι υποβρύχια AIP κλάσης Reis.
Λόγω της προμήθειας από την Τουρκία πυραύλων αεράμυνας S-400 από τη Ρωσία το 2019, η Τουρκία, το ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ορισμένα προβλήματα. Ωστόσο, η Τουρκία εξακολουθεί να είναι ένα κρίσιμο μέλος του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία έχει αναπτύξει τον εγχώριο κατευθυνόμενο πύραυλο Atmaca και τον πύραυλος κρουζ Gezgin αυξάνοντας τη δύναμη πυρός των Τουρκικών Ναυτικών Δυνάμεων.
Όταν όλα τα υποβρύχια κλάσης Reis ενταχθούν στο Ναυτικό, οι Τουρκικές Ναυτικές Δυνάμεις θα έχουν αθόρυβα υποβρύχια που είναι δύσκολο να εντοπιστούν και θα μπορούν να παραμείνουν βυθισμένα για τρεις εβδομάδες. Όταν αυτά τα υποβρύχια είναι οπλισμένα με πυραύλους κρουζ Gezgin και Atmaca, οι ναυτικές δυνάμεις θα αποκτήσουν την ικανότητα να επιτίθενται κρυφά στην ηπειρωτική χώρα από μακριά στη θάλασσα. Δεν είναι εύκολο για τα πλοία επιφανείας να εντοπίσουν υποβρύχια με AIP. Τέτοια υποβρύχια περιορίζουν την ελευθερία ναυσιπλοΐας των πολεμικών πλοίων επιφανείας.
Για να περιορίσει τη χρήση της ρωσικής ναυτικής δύναμης στη Μαύρη Θάλασσα ενάντια στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία μπορεί να μειώσει την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα του ρωσικού ναυτικού στη Μαύρη Θάλασσα αναπτύσσοντας υποβρύχια κλάσης Reis οπλισμένα με πυραύλους κρουζ Gezgin και Atmaca.
* Ο Fatih Yurtsever είναι πρώην αξιωματικός του ναυτικού στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις. Χρησιμοποιεί ψευδώνυμο για λόγους ασφαλείας.