 |
| The sun rises over the Ticonderoga-class guided-missile cruiser USS Hue City (CG 66) in the Atlantic Ocean March 28, 2018. Hue City is underway supporting Carrier Strike Group Four Task Force Exercise 18-2. (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 3rd Class Danny Ray Nuñez Jr.) |
Ένας πόλεμος μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών είναι τρομακτικό να το σκεφτεί κανείς, αλλά ελπίζουμε ότι ένας τέτοιος πόλεμος θα φέρει ένα βαθμό κλεισίματος στον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Κίνας και ειρήνη στην περιοχή. «Το αντικείμενο στον πόλεμο είναι μια καλύτερη κατάσταση ειρήνης», ή έτσι είπε ο Βρετανός στρατιωτικός ιστορικός B.H. Λίντελ Χαρτ. Τι γίνεται όμως αν δεν επιτευχθεί καλύτερη ειρήνη;
Robert Farley - 19fortyfive.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο ανταγωνισμός μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας μπορεί να μοιάζει λιγότερο με μια απότομη, αποφασιστική σύγκρουση μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου και περισσότερο με μια σειρά στρατιωτικοποιημένων συγκρούσεων σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εμπορίου και συνεργασίας. Αυτό θα αντιπροσωπεύει περισσότερο μια εκτίμηση της διεθνούς σύγκρουσης του 18ου αιώνα, χωρίς να βλέπει κανέναν πόλεμο ως ιδιαίτερα καθοριστικό από μόνο του, αλλά μάλλον τον καθένα ως ένα βήμα για τη βελτίωση της θέσης ενός κράτους για την επόμενη σύγκρουση. Όπως είπε ο Πολ φον Χίντενμπουργκ για την προσάρτηση των κρατών της Βαλτικής στη Γερμανική Αυτοκρατορία κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, "τα χρειάζομαι για τους ελιγμούς της αριστερής μου πτέρυγας στον επόμενο πόλεμο".
Η ιδέα ότι ο μακροπρόθεσμος ανταγωνισμός μεγάλων δυνάμεων πρέπει να καταλήξει σε μία μόνο αποφασιστική σύγκρουση είναι πρόσφατη και λανθασμένη. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος φάνηκε να τελειώνει αποφασιστικά, διότι εξάλειψε δύο από τις Κεντρικές Δυνάμεις, οδήγησε σε αλλαγή καθεστώτος σε μια άλλη και παρήγαγε μια νέα διεθνή διευθέτηση, αλλά φυσικά, οι φιλοδοξίες της Γερμανίας δε σβήστηκαν. Ο Β ’Παγκόσμιος Πόλεμος τερμάτισε αποφασιστικά τις επεκτατικές βλέψεις της Γερμανίας, της Ιαπωνίας και της Ιταλίας, αντικαθιστώντας τις υπάρχουσες αυταρχικές κυβερνήσεις με δημοκρατικά συστήματα (τουλάχιστον στην Ιαπωνία, την Ιταλία και τα 3/4 της Γερμανίας), καθιστώντας μια επανάληψη του πολέμου εξαιρετικά δύσκολη. Ωστόσο, τόσο ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος όσο και ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ακολούθησαν μακρές περιόδους αταξίας, εμφύλιου πολέμου και σύγκρουσης μεσολάβησης ακόμη και μετά τη σιωπή των όπλων των βασικών μαχητών.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, δε μελετήθηκε πολύ η προοπτική πολλαπλών επαναλαμβανόμενων πολέμων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης, κυρίως λόγω της πεποίθησης ότι τα πυρηνικά όπλα θα μπουν στο παιχνίδι και πιθανόν να καταστρέψουν και τους δύο, αν όχι ολόκληρο τον κόσμο. Ταυτόχρονα, η έντονη σύγκρουση της ιδεολογικής φύσης των μαχητών οδήγησε πολλούς να φανταστούν ότι ένας αμερικανικό-σοβιετικός πόλεμος θα επιλυθεί γρήγορα και αποφασιστικά, με την νικηφόρα ιδεολογία να κυριαρχεί.
Robert Farley - 19fortyfive.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο ανταγωνισμός μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας μπορεί να μοιάζει λιγότερο με μια απότομη, αποφασιστική σύγκρουση μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου και περισσότερο με μια σειρά στρατιωτικοποιημένων συγκρούσεων σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εμπορίου και συνεργασίας. Αυτό θα αντιπροσωπεύει περισσότερο μια εκτίμηση της διεθνούς σύγκρουσης του 18ου αιώνα, χωρίς να βλέπει κανέναν πόλεμο ως ιδιαίτερα καθοριστικό από μόνο του, αλλά μάλλον τον καθένα ως ένα βήμα για τη βελτίωση της θέσης ενός κράτους για την επόμενη σύγκρουση. Όπως είπε ο Πολ φον Χίντενμπουργκ για την προσάρτηση των κρατών της Βαλτικής στη Γερμανική Αυτοκρατορία κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, "τα χρειάζομαι για τους ελιγμούς της αριστερής μου πτέρυγας στον επόμενο πόλεμο".
Η ιδέα ότι ο μακροπρόθεσμος ανταγωνισμός μεγάλων δυνάμεων πρέπει να καταλήξει σε μία μόνο αποφασιστική σύγκρουση είναι πρόσφατη και λανθασμένη. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος φάνηκε να τελειώνει αποφασιστικά, διότι εξάλειψε δύο από τις Κεντρικές Δυνάμεις, οδήγησε σε αλλαγή καθεστώτος σε μια άλλη και παρήγαγε μια νέα διεθνή διευθέτηση, αλλά φυσικά, οι φιλοδοξίες της Γερμανίας δε σβήστηκαν. Ο Β ’Παγκόσμιος Πόλεμος τερμάτισε αποφασιστικά τις επεκτατικές βλέψεις της Γερμανίας, της Ιαπωνίας και της Ιταλίας, αντικαθιστώντας τις υπάρχουσες αυταρχικές κυβερνήσεις με δημοκρατικά συστήματα (τουλάχιστον στην Ιαπωνία, την Ιταλία και τα 3/4 της Γερμανίας), καθιστώντας μια επανάληψη του πολέμου εξαιρετικά δύσκολη. Ωστόσο, τόσο ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος όσο και ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ακολούθησαν μακρές περιόδους αταξίας, εμφύλιου πολέμου και σύγκρουσης μεσολάβησης ακόμη και μετά τη σιωπή των όπλων των βασικών μαχητών.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, δε μελετήθηκε πολύ η προοπτική πολλαπλών επαναλαμβανόμενων πολέμων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης, κυρίως λόγω της πεποίθησης ότι τα πυρηνικά όπλα θα μπουν στο παιχνίδι και πιθανόν να καταστρέψουν και τους δύο, αν όχι ολόκληρο τον κόσμο. Ταυτόχρονα, η έντονη σύγκρουση της ιδεολογικής φύσης των μαχητών οδήγησε πολλούς να φανταστούν ότι ένας αμερικανικό-σοβιετικός πόλεμος θα επιλυθεί γρήγορα και αποφασιστικά, με την νικηφόρα ιδεολογία να κυριαρχεί.
Αλλά η κατάσταση με την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι διαφορετική. Αν και η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο έχουν έντονες ιδεολογικές διαφορές, κανένα από τα δύο δε δίνει μεγάλο βάρος στην ιδέα ότι μπορεί να ανατρέψει τον άλλο. Το καθένα μέρος μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στις στρατιωτικές στρατιωτικές δυνάμεις του εχθρού, αλλά είναι απίθανο να προκαλέσει μεγάλη καταστροφή στα βιομηχανικά και οικονομικά θεμέλια της στρατιωτικής δύναμης του άλλου. Όπλα που καταστρέφονται ή ξοδεύονται μπορούν να ξαναχτιστούν, γρήγορα στην περίπτωση πυραύλων κρουζ και αργά στην περίπτωση αεροπλανοφόρων.
Οι διαφορές που ενδέχεται να πυροδοτήσουν τη σύγκρουση έχουν παρόμοια αναποφάσιστη δυνατότητα. Μια αμερικανική επικράτηση ενάντια σε μια κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν προφανώς δεν θα λύσει το ζήτημα της Ταϊβάν στο κινεζικό μυαλό και πιθανότατα δε θα διαταράξει καν την κυριαρχία του Κινέζικου Κομμουνιστικού Κόμματος στην ηπειρωτική Κίνα. Είναι απολύτως αντιληπτό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα θα μπορούσαν να πολεμήσουν έναν σύντομο, αιχμηρό πόλεμο για την Ταϊβάν, να ξαναρχίσουν σχετικά φυσιολογικές πολιτικές και εμπορικές σχέσεις και μετά να πολεμήσουν έναν άλλο σύντομο, αιχμηρό πόλεμο για την Ταϊβάν.
Οι διαφορές που ενδέχεται να πυροδοτήσουν τη σύγκρουση έχουν παρόμοια αναποφάσιστη δυνατότητα. Μια αμερικανική επικράτηση ενάντια σε μια κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν προφανώς δεν θα λύσει το ζήτημα της Ταϊβάν στο κινεζικό μυαλό και πιθανότατα δε θα διαταράξει καν την κυριαρχία του Κινέζικου Κομμουνιστικού Κόμματος στην ηπειρωτική Κίνα. Είναι απολύτως αντιληπτό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα θα μπορούσαν να πολεμήσουν έναν σύντομο, αιχμηρό πόλεμο για την Ταϊβάν, να ξαναρχίσουν σχετικά φυσιολογικές πολιτικές και εμπορικές σχέσεις και μετά να πολεμήσουν έναν άλλο σύντομο, αιχμηρό πόλεμο για την Ταϊβάν.
Ακόμη και αν η Κίνα κέρδιζε μια τέτοια σύγκρουση, τα θεμελιώδη ζητήματα που χωρίζουν την Ουάσινγκτον και το Πεκίνο δε θα εξαφανίζονταν. Ενώ η περιφερειακή αντίδραση σε μια επιτυχημένη κινεζική κατάκτηση του περιβάλλοντος της Ταϊβάν εξαρτάται και είναι δύσκολο να προβλεφθεί, καθώς χώρες όπως το Βιετνάμ, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα θα μπορούσαν κάλλιστα να προσπαθήσουν να συνδεθούν στενότερα με τον αμερικανικό στρατό, δημιουργώντας αμέσως τις συνθήκες για μελλοντικές συγκρούσεις.
Οποιαδήποτε φανταστική στρατιωτική σύγκρουση στον Δυτικό Ειρηνικό θα ήταν καταστροφική, όχι μόνο για τα θέατρα των συγκρούσεων αλλά και για τα χρηματοπιστωτικά και εμπορικά δίκτυα που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ Ασίας και Βόρειας Αμερικής.
Θα πρέπει όμως να προσέξουμε την αντίληψη ότι Κίνα και Ηνωμένες Πολιτείες θα αναμετρηθούν σε μόνο έναν πόλεμο. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα πολεμήσουν κανέναν. Αν πολεμήσουν έναν, είναι πιθανό να πολεμήσουν περισσότερους.