Η διάθεση στην Τουρκία είναι ανησυχητική. Ο κόσμος περιμένει την καταιγίδα που σηματοδοτείται από καλπάζουσες τιμές, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου, του ηλεκτρικού ρεύματος και της βενζίνης. Ακόμη και οι οδηγοί ταξί παραπονιούνται ότι οι μετρητές τους δεν έχουν ρυθμιστεί. Ωστόσο, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την περασμένη εβδομάδα δήλωσε: «Τα ράφια είναι άδεια στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχουμε αφθονία και η ευημερία μας συνεχίζεται».
Robert Ellis - ahvalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Όπως παρατήρησε κάποτε ο Τούρκος οικονομολόγος Εμρέ Δελιβελή: «Υπάρχουν πολλά εκατομμύρια άνθρωποι στην Τουρκία που θα πίστευαν ότι ο κόσμος ήταν επίπεδος αν τους το έλεγε (ο Ερντογάν). Εκτός όμως από τους σκληροπυρηνικούς υποστηρικτές, που αποτελούν περίπου το τρίτο του εκλογικού σώματος, ο κόσμος δεν ξεγελιέται.
Ακόμη και μεταξύ των πιστών, η εμπιστοσύνη έχει διαβρωθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πόλη Τοκάτ της Μαύρης Θάλασσας, η οποία στις τοπικές εκλογές του 2019 έδωσε 48,8% υποστήριξη στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και 28,02% στον εταίρο του συνασπισμού, το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP). Το Σεπτέμβριο, οι υπουργοί της κυβέρνησης απομακρύνθηκαν από μια κηδεία στην πόλη για έναν στρατιώτη που σκοτώθηκε στη Συρία από ένα πλήθος που φώναζε: «Δολοφόνε AKP».
Παρόλο που το αρνείται, ο Ερντογάν δεν έχει καμία επαφή με την επικρατούσα διάθεση στην Τουρκία. Οι ίδιοι οι άνθρωποι επισημαίνουν ότι ο πρόεδρος είναι άρρωστος, δείχνοντας τις εικόνες των αδύναμων κινήσεών του σε επίσημες εκδηλώσεις, ενισχύοντας την αβεβαιότητα για το πώς θα τελειώσει η διακυβέρνησή του.
Υπάρχουν σαφείς δημοκρατικές εναλλακτικές. Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Kemal Kılıçdaroğlu, είναι προφανής υποψήφιος, όπως και οι δημοφιλείς δήμαρχοι του CHP της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, Ekrem İmamoğlu και Mansur Yavaş.
Η Meral Akşener, η ηγέτης του Καλού Κόμματος (IYI), αποσχισμένος από το MHP, είπε επίσης κατηγορηματικά ότι θα κατέβει στις επόμενες εκλογές, που είναι προγραμματισμένες για το 2023, ως υποψήφια πρωθυπουργός και όχι ως πρόεδρος, σηματοδοτώντας την υποστήριξή της σε επιστροφή στην κοινοβουλευτική εξουσία.
Το CHP και το IYI, με την υποστήριξη του φιλοκουρδικού Κόμματος Λαϊκής Δημοκρατίας (HDP) και τεσσάρων μικρότερων ομάδων της αντιπολίτευσης θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν έως και το 65 τοις εκατό των ψήφων. Αλλά αυτό εξαρτάται από ίσους όρους ανταγωνισμού και δίκαιες εκλογές.
Ο φόβος είναι ότι θα επέλθει χάος εάν ο Ερντογάν και η παρέα του δεν είναι διατεθειμένοι να δεχτούν ένα δυσμενές εκλογικό αποτέλεσμα, γι' αυτό και οι πρόωρες εκλογές είναι στα χαρτιά. Εν όψει μιας πιθανής πρόωρης ψηφοφορίας, ο ηγέτης του CHP Kılıçdaroğlu προειδοποίησε τους γραφειοκράτες να μην κάμπτουν τους κανόνες με αίτημα της κυβέρνησης.
Εν τω μεταξύ, η απειλή του Ερντογάν τον περασμένο μήνα να απελάσει 10 δυτικούς πρεσβευτές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Γαλλία και τη Γερμανία, ήταν «τρελή, ακόμη και για τα τουρκικά πρότυπα», σύμφωνα με τον Soner Çağaptay, ανώτερο συνεργάτη στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον.
Οι πρεσβευτές είχαν ζητήσει την απελευθέρωση του φιλάνθρωπου Οσμάν Καβάλα σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι πρεσβείες τους έκαναν αργότερα αναφορά στο Άρθρο 41 της Σύμβασης της Βιέννης, ένα βολικό εργαλείο που έδωσε τέλος στην απειλή απέλασης και επέτρεψε στον Ερντογάν να ισχυριστεί ότι ήταν κύριος στο σπίτι του.
Το διάβημα είδε την τουρκική λίρα να πέφτει σε νέα χαμηλά έναντι του δολαρίου, με το Bloomberg να προειδοποιεί τους επενδυτές πως ο Ερντογάν οδηγεί την Τουρκία βαθύτερα στην πολιτική και οικονομική κρίση.
Οι δεσμοί της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ιδιαίτερα η σχέση του Ερντογάν με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, είναι επισφαλείς. Μια συμφωνία για το διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ απέτυχε και τώρα ο Ερντογάν θέλει επιστροφή 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες απέκλεισαν την Τουρκία από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 επόμενης γενιάς.
Σε μια συνάντηση των δύο ηγετών κατά τη σύνοδο κορυφής της G20 την περασμένη εβδομάδα στη Ρώμη, ο Τούρκος πρόεδρος ζήτησε την εναλλακτική αγορά 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 και σχεδόν 80 κιτ εκσυγχρονισμού για την ενημέρωση της αεροπορίας της χώρας του. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, ο Μπάιντεν απάντησε θετικά, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία επέμενε ότι θα αγοράσει μια δεύτερη παρτίδα πυραύλων S-400 ρωσικής κατασκευής.
Ωστόσο, 41 μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ αντιτάχθηκαν στην πώληση των F-16, περιορίζοντας περαιτέρω τα περιθώρια ελιγμών του Μπάιντεν εν μέσω πτώσης των ποσοστών αποδοχής, αυξανόμενης κριτικής εντός του κόμματός του για τον λογαριασμό κοινωνικών δαπανών ύψους 1,75 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και την εκλογική ήττα της Τρίτης στη Βιρτζίνια.
Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, ελπίζει να ενισχύσει τα ποσοστά αποδοχής του με ένα grand slam στη Συρία, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη προετοιμασίες για μια τέταρτη διασυνοριακή επίθεση για την αντιμετώπιση της υποτιθέμενης απειλής από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), έναν συνασπισμό πολιτοφυλακών με επικεφαλής τις Κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG).
Ωστόσο, η επιτυχία οποιασδήποτε επιχείρησης θα εξαρτηθεί από την εξασφάλιση της αεροπορικής υποστήριξης της Τουρκίας για τοπικούς πληρεξούσιους για την αποφυγή τουρκικών απωλειών, και ως εκ τούτου πιθανότατα εξαρτάται από την άδεια από τη Ρωσία, η οποία ελέγχει μεγάλο μέρος του εναέριου χώρου. Δεδομένου ότι η Τουρκία προμηθεύει την Ουκρανία με οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη TB-2 εγχώριας κατασκευής για την καταπολέμηση των αυτονομιστών που υποστηρίζονται από τη Ρωσία, θα είναι ενδιαφέρον να δούμε εάν θα δοθεί η άδεια της Μόσχας.
Καθώς όλα αυτά τα ζητήματα έρχονται στο προσκήνιο, το ανοιχτό ερώτημα είναι εάν το καθεστώς του Ερντογάν θα τελειώσει με ένα κρότο ή ένα κλαψούρισμα.