Στις αρχές του 2000 βιώσαμε μια σημαντική αλλαγή όσον αφορά τη ραχοκοκαλιά της μεταναστευτικής παρουσίας στη χώρα αλλά και των ροών προς αυτή. Σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1990 και την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ, είχαμε μια ποιοτική μεταστροφή. Ο κόσμος που ήρθε στην Ελλάδα για να βρει μια εργασία είχε σε αρκετές περιπτώσεις κάτι κοινό με αυτόν τον τόπο, τη θρησκεία, έστω και αν δεν ήταν πάντα ομόδοξος.
Του Στρατή Μαζίδη
Πολωνοί, Βούλγαροι, Τσέχοι, Ρουμάνοι, Σέρβοι είχαν κάτι κοινό. Πίστευαν Χριστό. Επίσης πολλοί Αλβανοί ερχόμενοι στην Ελλάδα βαπτίστηκαν.
Καθώς στις αρχές του 2000 είχαν περιοριστεί αυτές οι αφίξεις ενώ αρκετοί είχαν εξειδικευθεί σε μια τέχνη, άρχισαν να προκόβουν, να αποκτούν μικρές επιχειρήσεις, να αγοράζουν σπίτια και αυτοκίνητα. Θυμάμαι ότι πριν μερικά χρόνια είχα κάνει ένα άρθρο για δύο τέτοια παιδιά από την Αλβανία που είναι εξαιρετικοί μάστορες, αγαπούν τη δημιουργικότητα της δουλειάς τους και πήγαν μπροστά.
Ωστόσο η εξέλιξή τους, έφερε ανέλιξη και στις απαιτήσεις τους. Τότε ήταν που άρχισαν να καταφθάνουν περισσότεροι Ασιάτες και Αφρικανοί. Δε μας ενδιέφερε ότι η μεταναστευτική ροή προς τη χώρα μας άρχισε να αλλάζει προσανατολισμό και ταυτότητα. Μας αρκούσε ότι μπορούσαμε να στοιβάξουμε 30 Πακιστανούς σε κάτι απίθανες αζήτητες τρύπες και να τα...κονομάμε. Μας έφτανε ότι με ένα τάλιρο την ημέρα και μια φέτα ψωμί μπορούσαν με τις κελεμπίες τους να λιώνουν στα χωράφια και τα αμπέλια.
Και ήρθαν κι άλλοι κι άλλοι κι άλλοι. Κι ο κάποτε ΥΠΕΣ, Παυλόπουλος τους ευχαριστούσε, διότι προτιμούσαν τη χώρα. Όποιος τότε τολμούσε να μιλήσει για ποσόστωση και οροφή του αριθμού των μεταναστών που μπορεί να φιλοξενήσει η Ελλάδα, δεν ακουγόταν. Εμείς παράλληλα ψηφίζαμε όσους υπόσχονταν να μας βάλουν στο δημόσιο και μετά να μας βγάλουν από αυτό με σύνταξη όσο νωρίτερα γίνεται.
Με τον τρόπο αυτό άρχισε να αλλάξει η φυσιογνωμία αρκετών περιοχών, ιδίως της πρωτεύουσας. Περνώντας κάθετα την Πατησίων αισθανόσουν ότι δε βρίσκεσαι στην Ελλάδα αλλά κάπου αλλού. Προσωπικά μου θύμισε το Πορτ Σάιντ όπως το είχα περπατήσει ένα απογευματόβραδο έξω από το λιμάνι πριν πολλά χρόνια όντας ακόμη παιδί.
Το 2011 έζησα μια τέτοια εμπειρία ένα βράδυ. Πέρασαν πολλά χρόνια και θυμάμαι πολύ καλά τι είδα, ανάμεσα σε αυτά και πράγματα που δε γράφονται.
Και ξαφνικά αλλάζει η κυβέρνηση στη χώρα. Απευθύνεται το κάλεσμα μέσω της ατάκας "όποιος φτάνει και δηλώνει πρόσφυγας, θα λαμβάνει άμεσα εξάμηνη άδεια παραμονής". Κι έγινε το έλα να δεις. Δε χρειάζεται να επαναλάβουμε τα όσα ξέρουμε για την Ειδομένη, τη Λέρο, τη Σάμο, τη Σύμη, τη Χίο, τη Λέσβο. Αφίξεις σε επίπεδο διαρκούς απόβασης. Λεηλασίες τοπικών περιουσιών, φόβος, εγκληματικότητα αλλά και καμία προστασία των αληθινών προσφύγων όπως οι Κούρδοι Γιεζίντι που γλύτωσαν τα φρικτά μαρτύρια το καλοκαίρι του 2014 στο όρος Σινγιάρ του Ιράκ.
Στήθηκαν πολλά μικρά Αουσβιτς. Βαπτίστηκε φιλανθρωπία η κατάληψη κτιρίων και η διαμονή σε αχούρια. Εφαρμόστηκαν αποφάσεις σε τοπικές κοινωνίες δίχως να ερωτηθούν. Δεν άκουσα κανένα να βροντοφωνάζει που χώρες όπως το Πακιστάν και η Ινδία φτιάχνουν πυρηνικούς πυραύλους, κατασκευάζουν αεροπλάνα, ετοιμάζονται να εξαφανίσουν η μία την άλλη ενώ ο λαός τους πεινάει και καταφεύγει ακόμη και στην μπατιρημένη Ελλάδα για κάτι καλύτερο. Γιατί δηλαδή θα πρέπει οι άνθρωποι να μεταναστεύουν και να μην έχουν μια ευκαιρία στη ζωή στα χώματα που γεννήθηκαν;
Ακόμη κι εδώ κάναμε μπίζνα. Είτε μέσω ΜΚΟ που φυσικά έχουν συμφέρον να συνεχίζονται οι αφίξεις, είτε μέσω εργοληπτών απευθείας αναθέσεων και διαγωνισμών (πχ παροχή γευμάτων), είτε μεμονωμένα πχ νοικιάζοντας αζήτητα διαμερίσματα σε ΜΚΟ για την στέγαση αυτών των ανθρώπων, είτε κάνοντας κι ίδιοι διακίνηση.
Η νέα κυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται το πρόβλημα ούσα σε μια αρνητική συγκυρία καθώς ο Ερντογάν άνοιξε πάλι τις ροές απαιτώντας χρήματα από την Ε.Ε. για το σχέδιο των 28 δις ευρώ να εποικίσει τη Βόρεια Συρία αφού πρώτα κατασφάξει τους γηγενείς. Επικρατεί Βαβέλ. Άλλος υπουργός μιλά για δυνητική απειλή εσωτερικής ασφαλείας ενώ ταυτόχρονα άλλοι αξιωματούχοι μιλούν για δίκαιη κατανομή και ενσωμάτωση. Την ίδια ώρα ο πρωθυπουργός δε φοβάται το μπόλιασμα και νιώθει υπερήφανος που σημαίνει πως μάλλον ντρεπόταν για ό,τι ίσχυε και χαρακτήριζε αυτόν τον τόπο μέχρι πρόσφατα.
Εν πάση περιπτώσει το μέλλον προμηνύεται άσχημο. Κανείς δεν κάνει το πιο απλό. Να σταματήσει όλα τα προνόμια και τις συνθήκες που έχουν καταστήσει την Ελλάδα ιδανικό προορισμό διότι είναι ιδανικός προορισμός.
Όμως όλα αυτά δεν είναι τίποτε άλλο από το αποτέλεσμα των επιλογών μιας κοινωνίας της οποίας η πλειοψηφία σκέπτεται, αξιολογεί, αποφασίζει και πράττει σε βραχυχρόνιο επίπεδο με βάση το οικονομικό συμφέρον. Καθώς όμως οι επιλογές έχουν πάντα συνέπειες, ήρθε λοιπόν η ώρα και για αυτές.