Η μνήμη σ' ένα λαό δεν μπορεί να είναι η καταγραφή απολιθωμένων γεγονότων, αλλά η κριτική πορεία μέσα απ' αυτά.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Ο,τι δεν αναλύεται, πεθαίνει! Ούτε πάλι η μνήμη μπορεί να είναι μνησικακία, που συντηρεί την επιπόλαια εκδίκηση. Ούτε καταλογογράφηση που αχρηστεύει τον νου. Ούτε "λαβωματιά" που θηριεύει τα ψυχικά συμπλέγματα. Ούτε φιλολογική αναφορά, που συντηρεί λείψανα. Ούτε εθνική λογόρροια, που οδηγεί στην αυτάρεσκη απραγία και στην αναποφασιστικότητα.
Ενας λαός έχει μνήμη κι όταν μπορεί να ξεχνάει και είναι αμνήμονας κι όταν θυμάται. Χρειάζεται κριτικός νους και ταυτόχρονα μια έγερση πάνω από την ιστορία, που θα επιτρέψει τη διύλιση, την αξιολόγηση και την κατάταξη γεγονότων, ιδεών και καταστάσεων.
Χρειάζεται η κριτική μνήμη στον λαό. Μόνο ο λαός που φροντίζει να διατηρεί τις μνήμες τους, χωρίς να περιμένει να ωριμάσουν οι γύψοι των εθνικών προβλημάτων, μπορεί να κοιτάζει μπροστά. Και εμπειρία δεν έχει ένας λαός που έζησε απαραίτητα πολλά, αλλά ο λαός που έδωσε κίνηση και δυναμισμό στην πείρα του. Εμπειρία είναι η μετάπλαση της πείρας σε βίωμα, σε διανόημα, σε πράξη!..
Γιατί όλη αυτή η εισαγωγή; Γιατί οι Ελληνες έχουμε, όσο ελάχιστοι λαοί, τις περισσότερες δυστυχισμένες και ευτυχισμένες περιόδους εθνικής ζωής. Κάποτε όμως μας έμεινε η πείρα, χωρίς να γίνει εμπειρία. Καταντήσαμε να μην διακρίνουμε τη βλακεία της πολιτικής, ακόμη και στα εθνικά μας θέματα, παρά την ιστορική μας πείρα.
Γι' αυτό δεχόμαστε και καταδεχόμαστε τις χειρότερες μεθοδεύσεις. Στέκομαστε σε άνευ σημασίας λεπτομέρειες, την ίδια ώρα που τεκταίνονται τα χείριστα. Και τα χείριστα διογκώνονται. Και γίνονται αποδεκτές αναγκαιότητες. Τα 'εξαγιάζει" το πέρασμα του χρόνου. Κι ό,τι εμμένει να μένει, όταν φαίνεται πως ξεπερνιέται, γίνεται αναγκαία σάπιο και καταναγκαστικό, για να επιβιώσει ως βαλσαμωμένο λείψανο!..
Τα γεγονότα τον τελευταίο καιρό σε εθνικό επίπεδο, με ανοιχτά μέτωπα το Σκοπιανό, το θέμα της ΑΟΖ και του Κυπριακού, αλλά και τα Ελληνοτουρκικά σε έξαρση και βέβαια την "αιχμαλωσία" των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, καταδείχνουν την καχεξία της ελληνικής διπλωματίας και αναδεικνύουν την "ειδικεύουσα βλακεία" της ελληνικής πολιτικής...
Οροσειρές από δηλώσεις και αντικρουόμενες αντιδράσεις σ' ένα πλαίσιο πολιτικής απραξίας. Με τους Ελληνες παραμένοντες αμνήμονες και ιστορικά ανερμάτιστοι, αντιμετωπίζουμε με αμηχανία και φοβία τα τεκταινόμενα, αποδεχόμενοι τη γελοία έκφραση της πολιτικής, για ζωτικής σημασίας για το έθνος ζητήματα. Ενας ακόμη κύκλος στην επιφάνεια του τέλματος.
Ολοι μιλούν για κάποιο "θερμό επεισόδιο" με την Τουρκία που κλιμακώνει τις προκλήσεις της, αλλά προσπερνούμε το γεγονός ότι με τη σειρά μας "ρίχνουμε λάδι στη φωτιά", που οφείλεται την έρπουσα εγχώρια πολιτική επιπολαιότητα και βλακεία, αλλά ενίοτε και σε κάποιους τσαρλατάνους της πολιτικής, που δεν διστάζουν να "αγκιστρωθούν" από τη ζέουσα πραγματικότητα, για την πολιτική τους επιβίωση.
Και ανεξάρτητα της "πολεμοκάπηλης λογικής" ουτιδανών της πολιτικής ή των διαφόρων αναλυτών και πανεπιστημιακών-διεθνολόγων, προθύμων να πουν τη γνώμη τους μπροστά σε μια τηλεοπτική κάμερα, για την αυτοικανοποίηση τους από την πρόσκαιρη και φευγαλέα δημοσιότητα, κανείς μα κανείς δεν μας λέει ότι οι πολιτικές παγίδες και η πολιτική αδολεσχία πρέπει να σταματούν στα όρια του έθνους.
Οι Τούρκοι μπορεί να προκαλούν για λόγους που επιβάλλει η συγκυρία, αλλά δεν είναι επιπόλαιοι. Ξέρουν να "φτιάχνουν" εθνική συνείδηση. Μπροστά πάει η εθνική συνείδηση και ακολουθούν η πολιτική, τα κόμματα και οι στρατιωτικοί της εξουσίας του παρασκηνίου. Οι Τούρκοι δεν παίζουν ποτέ στα ζάρια το έθνος τους και δεν το "εξαντλούν" με επιπόλαιες αντιδράσεις.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει εθνική πολιτική και στάση. Γι' αυτό και παρατηρούνται αμετροέπεια, επιπολαιότητες, πολιτικοί λεονταρισμοί, παλινωδίες και αναγωγή του εφικτού σε μυθοπλασία. Ενας πολιτικός κόσμος περιχαρακωμένος μέσα στα φοβερά του λάθη και την έλλειψη ιστορικής μνήμης.
Οι Τούρκοι γνωρίζουν τι σημαίνουν διαπραγματεύσεις. Οπως γνωρίζουν ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να εδράζονται στη δυναμική πολιτική βούληση. Και γνωρίζουν επίσης πως να προκαλούν "νευρική κρίση" στους εγχώριους ορνιθόμυαλους της εξουσίας.
Και απέδειξαν στο παρελθόν πως να εγκλωβίζουν την ελληνική πλευρά σε μια διμερή διπλωματική διελκυστίνδα ατέρμονη, απρόβλεπτη και χωρίς ουσιαστική εγγύηση εκ μέρους της, έστω και της καλής πίστης που απαιτεί η διεθνής δικαιοταξία και η διπλωματική ευαισθησία.
Υποτιμάται η Τουρκία και χλευάζεται ο Ερντογάν από τους ντόπιους, κατά τα άλλα ραγιάδες της πολιτικής, αλλά η Τουρκία παραμένει ισχυρή, ακόμη και σε τούτη τη χρονική περίοδο. Και γνωρίζει καλά ότι ο πληθυσμιακός της όγκος, σε μια περιοχή που αποτελεί το υπογάστριο της Ρωσίας και τη δίοδο στις έκρυθμες περιοχές της Μέσης Ανατολής, την κάνει πολύτιμο σύμμαχο για τις ΗΠΑ, έστω κι αν φαίνεται ότι οι σχέσεις έχουν διαρρηχθεί.
Πρέπει να γίνει κατανοητό στους αβέλτερους της πολιτικής στην Ελλάδα, ότι χωρίς δύναμη δεν κάνει κανείς πολιτική και δεν ασκεί διπλωματία. Ο διάλογος προυποθέτει δύναμη. Κι αυτή δεν συνθηματολογείται.. Ο Κάισλερ δογμάτισε ότι το "όριο κορεσμού του επεκτατιστή δεν εξαρτάται από τις ορέξεις του, αλλά από τις αποφασιστικές δυνάμεις αντίστασης που συναντά".
Και από την ώρα που η Ελλάδα αποδέχεται την αρχή του διαλόγου ως μέσου διευθέτησης των διαφορών, οι ελληνοτουρκικές εκκρεμότητες αποσύρονται από τη "φυσική κοιτίδα" τους, το αυστηρό σχετικά πλαίσιο των διεθνών οργανισμών και υπάγονται στην εν πολλοίς εκβιαστική ευχέρεια, που συνήθως απολαμβάνει ο ισχυρότερος στα αδιαφανή κι ασφυκτικά δεδομένα των διεθνών σχέσεων, που μεταβάλλονται διαρκώς.