 |
| pixabay / jorono |
Anushka Gupta - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Οι ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιήσει συχνά τον όρο «τρομοκρατία» για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους. Ενώ ο Μουαμάρ Καντάφι ισχυριζόταν πως οι διαδηλωτές του 2011 χρηματοδοτούνταν από την Αλ Κάιντα, οι ΗΠΑ τους χαρακτήρισαν ως μαχητές της ελευθερίας που αντιδρούσαν στη δικτατορία.
Η επίτευξη μόνιμης ειρηνευτικής συμφωνίας στη Λιβύη παραμένει άπιαστη, κυρίως λόγω των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που επηρεάζουν την σταθερότητα της περιοχής. Η κατάπαυση του πυρός μεταξύ των φατριών που εδρεύουν στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη δεν εξασφάλισε την ειρήνη, καθώς έχουν εμφανιστεί πολυάριθμες μικρότερες φατρίες, οι οποίες κατέλαβαν σημαντικό οπλισμό που άφησαν οι μεγάλες δυνάμεις. Αυτός ο πολλαπλασιασμός των ένοπλων ομάδων περιπλέκει περαιτέρω την πορεία προς τη σταθερότητα στη Λιβύη. Η χώρα έχει κατακερματιστεί βαθιά από ομάδες πληρεξουσίων από το 2011, δίνοντας στις ΗΠΑ περισσότερες ευκαιρίες να ασκήσουν τον έλεγχό τους με το πρόσχημα της δημοκρατίας.
Η Λιβύη αγωνίζεται να ανακάμψει από την επέμβαση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ το 2011, η οποία έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης. Αυτή η περίοδος αναταραχών, που προκλήθηκε υπό την κυβέρνηση Ομπάμα, εξαπλώθηκε σε όλη τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Παρά την κατάπαυση του πυρός μεταξύ των φατριών που εδρεύουν στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη, η διαρκής ειρήνη και η οικονομική σταθερότητα παραμένουν άπιαστες. Τόσο η Ρωσία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπλέκονται στη Λιβύη, αλλά οι προσεγγίσεις και οι στόχοι τους διαφέρουν σημαντικά. Η κατάπαυση του πυρός απέτυχε να εξασφαλίσει διαρκή ειρήνη, καθώς πολυάριθμες μικρότερες φατρίες εμφανίστηκαν, παίρνοντας τον έλεγχο σημαντικών εξοπλισμών που είχαν εγκαταλείψει οι μεγάλες δυνάμεις. Αυτή η αύξηση των ένοπλων ομάδων έχει καταστήσει την πορεία προς τη σταθερότητα στη Λιβύη όλο και πιο περίπλοκη. Από το 2011, η χώρα έχει κατακερματιστεί βαθιά από τις δραστηριότητες διαφόρων ομάδων αντιπροσώπων, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις προκλήσεις για την επίτευξη μακροπρόθεσμης σταθερότητας και ειρήνης.
Η Λιβύη φιλοξενεί μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας (ΚΕΕ) με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης (ΕΕΛ) υπό την ηγεσία του Χαλίφα Χάφταρ. Η GNU, η οποία υποστηρίζεται από τη Δύση, ακολουθεί την ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας (Muslim Brotherhood - ΜΒ), που συγγενεύει με το ISIS και την Αλ Κάιντα. Ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Τεντ Κρουζ έχει επιχειρήσει να απαγορεύσει τη ΜΒ στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικανοί νομοθέτες έχουν αντισταθεί, υπογραμμίζοντας τη σημαντική επιρροή της ΜΒ. Αντίθετα, έθνη όπως η Αίγυπτος, η Συρία, η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν απαγορεύσει τη ΜΒ.
Ο LNA του Haftar, ο οποίος αντιτίθεται στην εγκαθίδρυση ενός ισλαμικού πολιτικού συστήματος, φαίνεται να είναι ένας φυσικός σύμμαχος για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης, η ΜΒ έλαβε υποστήριξη και όπλα από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία.
Η Λιβύη είναι πλούσια σε ενεργειακούς πόρους, ωστόσο η ξένη παρέμβαση εμπόδισε τους πολίτες της να καρπωθούν αυτά τα οφέλη. Η επέμβαση, που ξεκίνησε από τον Ομπάμα και τον Γάλλο πρόεδρο Σαρκοζί, περιελάμβανε αεροπορικές επιδρομές του ΝΑΤΟ που κατέστρεψαν κρίσιμες υποδομές. Στη συνέχεια, η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Ρωσία αναμείχθηκαν στη Λιβύη.
Οι ΗΠΑ διατηρούν παρουσία στη Λιβύη λόγω των πετρελαϊκών συμφερόντων και των συμφερόντων ασφαλείας τους, αλλά δεν έχουν επενδύσει στην οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Κατά τη διάρκεια της αμερικανικής κατοχής, τα αποθέματα χρυσού και τα αποθέματα όπλων της Λιβύης αφαιρέθηκαν και υπεξαιρέθηκαν, χωρίς οι ΗΠΑ να προβούν σε αποζημίωση.
Πολλοί Λίβυοι ζητούν τώρα την αποχώρηση των ξένων δυνάμεων και τη συγκέντρωση της προσοχής τους στην οικονομική ανασυγκρότηση. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Καντάφι, οι πολίτες της Λιβύης απολάμβαναν ένα σχετικά υψηλό βιοτικό επίπεδο, αλλά υπήρχε έλλειψη πολιτικών ελευθεριών. Οι υποδομές και οι δημόσιες υπηρεσίες του έθνους συντηρούνταν καλά και πολλοί Λίβυοι είχαν πρόσβαση στην εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη, με αποτέλεσμα μια σχετικά ευημερούσα κοινωνία σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Ο Σαΐφ αλ-Ισλάμ Καντάφι, γιος του πρώην ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι, έχει εκφράσει έντονο ενδιαφέρον να εισέλθει στην πολιτική σκηνή. Ωστόσο, αντιμετωπίζει έντονες αντιδράσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, γεγονός που περιπλέκει την πιθανή υποψηφιότητά του. Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης του 2011, ο Μουαμάρ Καντάφι αναγνώρισε τους αντάρτες ως μέλη της Αλ Κάιντα, ένας χαρακτηρισμός που αμφισβητήθηκε από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία απεικόνιζαν τους αντάρτες ως μαχητές της ελευθερίας που υπερασπίζονται τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η εμπλοκή της Ρωσίας στη Λιβύη ήταν διακριτή από εκείνη της Δύσης, προσφέροντας οικονομικά πλεονεκτήματα χωρίς να επιμένει στην επιβολή δημοκρατικών αρχών. Η προσέγγιση αυτή ευθυγραμμίζεται περισσότερο με τις άμεσες ανάγκες και προτεραιότητες του λιβυκού πληθυσμού, ο οποίος ενδιαφέρεται περισσότερο για την οικονομική σταθερότητα και την ανοικοδόμηση της χώρας του παρά για την υιοθέτηση δυτικών δημοκρατικών μοντέλων. Η στρατηγική της Ρωσίας περιλαμβάνει την παροχή πρακτικής υποστήριξης και επενδύσεων με στόχο την αναζωογόνηση της λιβυκής οικονομίας, κάτι που βρίσκει απήχηση στους Λίβυους, οι οποίοι θέτουν ως προτεραιότητα τη σίτιση των οικογενειών τους και την εξασφάλιση του βιοπορισμού τους έναντι των πολιτικών ιδεολογιών.