 |
| Photo: Public domain |
Pepe Escobar - strategic-culture.su / Παρουσίαση Freepen.gr
Όσο κι αν προσπαθούσα να εντυπώσω τα λεπτότερα σημεία του μακρύ και ελικοειδούς δρόμου προς την πολυπολικότητα και τις πολλαπλές περιπτώσεις μετωπικής σύγκρουσης μεταξύ του ΝΑΤΟστάν και της Παγκόσμιας Πλειοψηφίας, μάθαινα ασταμάτητα από μια σειρά γενναιόδωρων Βραζιλιάνων για τις τρέχουσες εσωτερικές αντιφάσεις μιας κοινωνίας εκπληκτικής πολυπλοκότητας.
Είναι σαν να βυθίστηκα σε ένα ψυχεδελικό ταξίδι που διεξήγαγαν οι Os Mutantes, το εμβληματικό τρίο του κινήματος Tropicalia στα τέλη της δεκαετίας του 1960: από το επιχειρηματικό μέτωπο του Σάο Πάολο - με τα εστιατόρια παγκόσμιας κλάσης και την ξέφρενη σύναψη συμφωνιών - στην εκτυφλωτική ομορφιά του Ρίο- από το Σαλβαδόρ - την πρωτεύουσα της βραζιλιάνικης Αφρικής - στο Μπέλο Οριζόντε, την πρωτεύουσα της τρίτης πλουσιότερης πολιτείας της Ομοσπονδίας, της Μίνας Ζεράις, που είναι μια ατμομηχανή εξαγωγών σιδηρομεταλλεύματος, ουρανίου και νιόβιου.
Σανκάι-Σανγκάι
Έμαθα για το πώς η Κίνα επέλεξε την πολιτεία Bahia ως τον βασικό της κόμβο στη Βραζιλία, όπου οι κινεζικές επενδύσεις βρίσκονται παντού - ακόμη και αν η Βραζιλία δεν είναι ακόμη επίσημο μέλος της Πρωτοβουλίας Belt and Road (BRI).
Στο Ρίο, μου παρουσιάστηκε ένα εκπληκτικό έργο για τους στωικούς Ζήνωνα και Κλεάνθη από τον δοκιμιογράφο Ciro Moroni - που εμβαθύνει μεταξύ άλλων στα ισοδύναμα μεταξύ της στωικής θεογονίας/θεολογίας και της ινδουιστικής Vedanta - της παράδοσης του πολιτισμού, της θρησκείας και των ιερών τελετουργιών στην Ινδία μέχρι την εποχή του Βούδα.
Και σε ένα είδος ψυχεδελικής συγχρονικότητας, αισθάνθηκα σαν τον Ζήνωνα στην Αγορά καθώς συζητούσαμε για τον πόλεμο του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας στην Ουκρανία σε ένα υπέροχο στρογγυλό περίπτερο - μια μίνι Αγορά - στη μυθική Πλατεία Ελευθερίας στο Μπέλο Οριζόντε, απέναντι από μια υπέροχη έκθεση με Θησαυρούς Περουβιανής Τέχνης.
Προς μεγάλη μου έκπληξη, ένας Περουβιανός, ο Carlos Ledesma, ήρθε αεροπορικώς από τη Λίμα ειδικά για το συνέδριό μου και την έκθεση- και στη συνέχεια μου είπε για το λιμάνι Chancay που κατασκευάζεται νότια της Λίμα, το οποίο ανήκει κατά 70% στην COSCO και το υπόλοιπο σε ιδιωτικό περουβιανό κεφάλαιο- αυτό θα είναι ένα αδελφό λιμάνι της Σαγκάης.
Chancay-Shanghai: APEC σε δράση σε όλο τον Ειρηνικό. Τον ερχόμενο Νοέμβριο, θα πραγματοποιηθούν τρία σχεδόν ταυτόχρονα σημαντικά γεγονότα στη Νότια Αμερική: η G20 στο Ρίο, η σύνοδος κορυφής του APEC στη Λίμα και τα εγκαίνια της Chancay.
Το Chancay θα ενισχυθεί από όχι λιγότερους από πέντε σιδηροδρομικούς διαδρόμους που μπορεί τελικά να κατασκευαστούν - σίγουρα με κινεζικές επενδύσεις - από την αγροτική Βαλχάλα στο κεντροδυτικό τμήμα της Βραζιλίας μέχρι το Περού.
Ναι, η Κίνα είναι παντού στο μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο στη Λατινική Αμερική - προς μεγάλη απόγνωση ενός Ηγεμόνα που στέλνει τον χαμηλόβαθμο λειτουργό Μικρό Μπλίνκεν στο Πεκίνο για να ακούσει το γράμμα του νέου νόμου από τον ίδιο τον Σι Τζινπίνγκ: είναι συνεργασία ή αντιπαράθεση, ένα "καθοδικό σπιράλ". Το δικό σας καθοδικό σπιράλ.
Ένα ποτάμι από το Θιβέτ στο Σιντζιάνγκ
Στο συνέδριο του Μπέλο Οριζόντε, μοιράστηκα τη σκηνή με τον αξιόλογο Sebastien Kiwonghi Bizaru από το Κονγκό, ο οποίος επιβλέπει διδακτορικά προγράμματα στο Πανεπιστήμιο Candido Mendes καθώς και καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, μετά από ένα εξαιρετικό ακαδημαϊκό ταξίδι.
Είναι επίσης συγγραφέας ενός πρωτοποριακού βιβλίου που εξετάζει τον εξαιρετικά αμφισβητήσιμο ρόλο του ΣΑΗΕ στις συγκρούσεις των Μεγάλων Λιμνών - με επίκεντρο τη Ρουάντα, το Μπουρούντι και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Με την κορυφαία ερευνήτρια Natacha Rena, μελετήσαμε ένα χάρτη της Κίνας, ανατρέχοντας στα ταξίδια της από ανατολή προς δύση πέρυσι μέχρι τα σύνορα της Σιντζιάνγκ - καθώς με ενημέρωσε για το εκπληκτικό έργο του ποταμού Honggqi - ή ποταμού Κόκκινη Σημαία - που προτάθηκε για πρώτη φορά το 2017: δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια προσπάθεια εκτροπής νερού από το Θιβέτ προς τις ξηρές εκτάσεις και τις ερήμους της Σιντζιάνγκ, με την κατασκευή ενός τεράστιου, μήκους άνω των 6.000 χιλιομέτρων, τεχνητού ποταμού, συμπεριλαμβανομένων των καναλιών διακλάδωσης.
Ο προβλεπόμενος ποταμός θα είναι λίγο λιγότερο μακρύς από τον Γιανγκτσέ, εκτρέποντας 60 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως, περισσότερο από την ετήσια ροή του Κίτρινου ποταμού. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι οικολόγοι στην Κίνα επιτίθενται στο έργο, το οποίο ενδέχεται να έχει ήδη λάβει επίσημη έγκριση και να προχωρά διακριτικά.
Και στη συνέχεια, καθώς βρισκόμουν στο δρόμο μεταξύ Ρίο και Μίνας Ζεράις, οι 10 υπουργοί οικονομίας των BRICS και οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών συναντήθηκαν στο Σάο Πάολο: και όλοι τους χαιρέτισαν την προσπάθεια για "ανεξάρτητους" μηχανισμούς διακανονισμού πληρωμών. Η Ρωσία είναι η πρόεδρος αυτής της κρίσιμης ομάδας το 2024.
Ο Ρώσος υφυπουργός Οικονομικών, Ιβάν Τσεμπέσκοφ, μπήκε κατευθείαν στο θέμα: "Οι περισσότερες χώρες συμφωνούν ότι οι πληρωμές σε εθνικά νομίσματα είναι αυτό που χρειάζονται οι BRICS". Το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών προκρίνει τη δημιουργία μιας κοινής ψηφιακής πλατφόρμας που θα συγκεντρώνει τα ψηφιακά νομίσματα των κεντρικών τραπεζών των BRICS και τα εθνικά τους συστήματα διαβίβασης οικονομικών μηνυμάτων.
Είναι κρίσιμο ότι σε αυτή τη συνάντηση των BRICS 10, τα περισσότερα μέλη τόνισαν ότι τάσσονται υπέρ της πλήρους παράκαμψης του δολαρίου ΗΠΑ για τις συναλλαγές.
Ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών Anton Siluanov ήταν ακόμη πιο τολμηρός: δήλωσε ότι η Ρωσία προτείνει στις BRICS τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και "αποπολιτικοποιημένου" παγκόσμιου συστήματος πληρωμών.
Ο Σιλουάνοφ άφησε να εννοηθεί πως το σύστημα μπορεί να βασίζεται στο blockchain - λαμβάνοντας υπόψη το χαμηλό κόστος και τον ελάχιστο έλεγχο που ασκεί ο Ηγεμόνας.
Οι BRICS χαρτογραφούν το νέο κόσμο στο Σάο Πάολο
Μια ημέρα πριν από τη συνάντηση στο Σάο Πάολο, ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στη Μόσχα υποστήριξε την ανάπτυξη αυτών των στρατηγικών των BRICS, σημειώνοντας ότι "αν καταφέρουμε να αναπτύξουμε ανεξάρτητους χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς, αυτό θα θέσει σοβαρά υπό αμφισβήτηση το μηχανισμό παγκοσμιοποίησης που σήμερα καθοδηγείται από τη Δύση".
Καθώς πάνω από 100 έθνη ερευνούν επί του παρόντος ή εφαρμόζουν εμβρυακά ένα ψηφιακό νόμισμα στις κεντρικές τους τράπεζες, μια μεγάλη ανακάλυψη επίκειται στη Ρωσία - μια διαδικασία που παρακολουθώ λεπτομερώς από πέρυσι.
Τελικά, όλα έχουν να κάνουν με την Κυριαρχία. Αυτή ήταν η ουσία των πιο σοβαρών συζητήσεων που είχα την περασμένη εβδομάδα στη Βραζιλία, με ακαδημαϊκούς παράγοντες και σε διάφορα podcast που σχετίζονται με τα συνέδρια. Είναι το κυρίαρχο θέμα που πλανάται πάνω από την κυβέρνηση Λούλα, καθώς ο πρόεδρος φαίνεται να δίνει τη μορφή ενός μοναχικού μαχητή που στριμώχνεται από έναν φαύλο κύκλο 5ης φάλαγγας και κομπραδόρικων ελίτ.
Στο Μπέλο Οριζόντε μου παρουσιάστηκε ένα ακόμη εκπληκτικό βιβλίο από έναν πρώην, λαμπρό κυβερνητικό αξιωματούχο, τον αείμνηστο Celso Brant. Μετά από μια αιχμηρή ανάλυση της σύγχρονης ιστορίας της Βραζιλίας και των αλληλεπιδράσεών της με τον ιμπεριαλισμό, υπενθυμίζει στον αναγνώστη αυτό που είπε ο κορυφαίος Μεξικανός συγγραφέας και ποιητής Οκτάβιο Παζ τη δεκαετία του 1980 για τη Βραζιλία και την Κίνα: "Αυτοί θα είναι οι δύο μεγάλοι πρωταγωνιστές του 21ου αιώνα".
Όταν ο Paz εξέδωσε την ετυμηγορία του, κάθε δείκτης ευνοούσε τη Βραζιλία, η οποία από το 1870 είχε τη μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ στον κόσμο. Η Βραζιλία εξήγαγε περισσότερα από την Κίνα και από το 1952 έως το 1987 αναπτυσσόταν με ετήσιο ρυθμό 7,4%. Συνεχίζοντας την τάση, η Βραζιλία θα ήταν πλέον η 4η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο (είναι μεταξύ 8ης και 9ης, πλάι στην Ιταλία, και θα μπορούσε να είναι 5η, αν δεν υπήρχε η άμεση αποσταθεροποίηση από την Αυτοκρατορία που ξεκίνησε τη δεκαετία του 2010, με αποκορύφωμα την επιχείρηση Car Wash).
Αυτό ακριβώς δείχνει ο Μπραντ: πώς ο Ηγεμόνας παρενέβη για να συντρίψει την ανάπτυξη της Βραζιλίας - και αυτό ξεκίνησε πολύ πριν από το Car Wash. Ο Κίσινγκερ έλεγε ήδη από τη δεκαετία του 1970 ότι "οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα επιτρέψουν τη γέννηση μιας νέας Ιαπωνίας κάτω από τη γραμμή του Ισημερινού".
Ο σκληροπυρηνικός νεοφιλελευθερισμός ήταν το προνομιακό εργαλείο. Ενώ η Κίνα υπό τον μικρό τιμονιέρη Ντενγκ Σιαοπίνγκ και στη συνέχεια τον Τζιανγκ Ζεμίν έγινε πλήρως κυρίαρχη, η Βραζιλία βυθιζόταν στη νεοαποικιακή εξάρτηση. Ο Λούλα προσπάθησε - και τώρα προσπαθεί ξανά, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες και περικυκλωμένος από όλες τις πλευρές, με τη Βραζιλία να έχει στιγματιστεί ως "swing state" από το Think Tankland των ΗΠΑ και πιθανό θύμα νέων γύρων αυτοκρατορικού υβριδικού πολέμου.
Ο Λούλα - και κάποιες στέρεες ακαδημαϊκές ελίτ μακριά από την εξουσία - γνωρίζουν πολύ καλά ότι ως νεοαποικία, η Βραζιλία δεν θα εκπληρώσει ποτέ τις δυνατότητές της να είναι, πλάι-πλάι με την Κίνα, όπως προφήτευσε ο Παζ, ο μεγάλος πρωταγωνιστής του 21ου αιώνα.
Αυτό ήταν το σημαντικότερο συμπέρασμα από την ψυχεδελική περιήγησή μου στην Tropicalia: Κυριαρχία. Ο Βίκτορ Όρμπαν - που κατηγορείται από τους απλοϊκούς πως είναι μέλος μιας χνουδωτής "νεοφασιστικής Διεθνούς" - το κάρφωσε με μια σίμολη διατύπωση: "Η άδοξη περίοδος του δυτικού πολιτισμού θα τελειώσει φέτος, με την αντικατάσταση του κόσμου που οικοδομήθηκε στην προοδευτική-φιλελεύθερη ηγεμονία με έναν κυρίαρχο κόσμο".