Daniel Lacalle - Mises Wire / Παρουσίαση Freepen.gr
Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη ιδέα ότι οι δημοσιονομικές ανισορροπίες ενός εκδότη παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος θα κατέληγαν σε μια χρεοκοπία τύπου Αργεντινής. Ωστόσο, η εκδήλωση της μη βιωσιμότητας δεν εμφανίστηκε καν τόσο δραστική στην ίδια την Αργεντινή. Ε, η Αργεντινή συνεχίζει να υπάρχει, έτσι δεν είναι;
Το υπερβολικό δημόσιο χρέος δεν είναι βιώσιμο όταν γίνεται βάρος στην παραγωγική ανάπτυξη και οδηγεί την οικονομία σε συνεχή αύξηση των φόρων, σε ασθενέστερη αύξηση της παραγωγικότητας και σε ασθενέστερη αύξηση των πραγματικών μισθών. Ωστόσο, το επίπεδο της μη βιώσιμης συσσώρευσης χρέους μπορεί να συνεχίσει να αυξάνεται επειδή το ίδιο το κράτος επιβάλλει το δημόσιο χρέος στους ισολογισμούς των τραπεζών και το κράτος αναγκάζει τον χρηματοπιστωτικό τομέα να αναλάβει όλο το χρέος του ως το "περιουσιακό στοιχείο χαμηλότερου κινδύνου". Ωστόσο, ο νόμος και οι κανονισμοί έχουν απλώς επιφέρει και εξαναγκάσει αυτό το κατασκεύασμα. Η αύξηση του χρέους διογκώνει το μέγεθος του κράτους στην οικονομία και διαβρώνει τις δυνατότητες ανάπτυξης και παραγωγικότητας.
Πολλοί διαβητικοί και παχύσαρκοι άνθρωποι συνεχίζουν να τρώνε πάρα πολλά ανθυγιεινά τρόφιμα, νομίζοντας ότι τίποτα δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής. Αυτό δεν σημαίνει πως οι διατροφικές τους συνήθειες είναι βιώσιμες.
Όσοι αγνοούν τη συσσώρευση δημόσιου χρέους τείνουν να το κάνουν με την ιδέα ότι τίποτα δεν έχει συμβεί ακόμη. Αυτός είναι ένας απερίσκεπτος τρόπος θεώρησης της οικονομίας, ένα είδος νοοτροπίας του τύπου "δεν έχουμε σκοτωθεί ακόμη, ας επιταχύνουμε".
Ένας ολοένα και ασθενέστερος ιδιωτικός τομέας, οι αδύναμοι πραγματικοί μισθοί, η μειωμένη αύξηση της παραγωγικότητας και η μειωμένη αγοραστική δύναμη του νομίσματος υποδηλώνουν τη μη βιωσιμότητα των επιπέδων του χρέους. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τις οικογένειες και τις μικρές επιχειρήσεις να τα βγάλουν πέρα και να πληρώσουν για βασικά αγαθά και υπηρεσίες, ενώ όσοι έχουν ήδη πρόσβαση στο χρέος και στον δημόσιο τομέα χαμογελούν ικανοποιημένοι. Γιατί; Επειδή η συσσώρευση δημόσιου χρέους τυπώνει χρήμα τεχνητά.
Όταν δημιουργείται χρήμα στον ιδιωτικό τομέα μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος, υπάρχει μια διαδικασία δημιουργίας πλούτου και παραγωγικού χρήματος. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα δημιουργεί χρήμα για έργα που αποφέρουν πραγματική οικονομική απόδοση. Κάποια αποτυγχάνουν, άλλα ανεβαίνουν στα ύψη. Αυτή είναι η διαδικασία της παραγωγικής οικονομικής ανάπτυξης και προόδου. Μόνο όταν η κεντρική τράπεζα χειραγωγεί τα επιτόκια, συγκαλύπτει το κόστος του κινδύνου και αυξάνει την προσφορά χρήματος για να νομισματοποιήσει μη παραγωγικές ελλειμματικές δαπάνες μπορεί να στρεβλώσει αυτή τη διαδικασία.
Όταν η κεντρική τράπεζα θέλει να συγκαλύψει την επιδεινούμενη φερεγγυότητα των δημοσιονομικά ανεύθυνων κυβερνήσεων, το κάνει με την αλλοίωση των επιτοκίων, καθιστώντας φθηνότερο τον δανεισμό των δημοσιονομικά ανεύθυνων κυβερνήσεων και αυξάνοντας τεχνητά την ποσότητα του χρήματος στο σύστημα, νομισματοποιώντας το δημόσιο χρέος - μια καταστροφική διαδικασία δημιουργίας χρήματος σε αντίθεση με την αποταμιευτική-επενδυτική λειτουργία των τραπεζών.
Όταν η δημοσιονομική θέση δεν είναι βιώσιμη, ο μόνος τρόπος για το κράτος να εξαναγκάσει την αποδοχή του χρέους του -το νεοδημιουργημένο νόμισμα- είναι μέσω του καταναγκασμού και της καταστολής.
Το χρέος ενός κράτους αποτελεί περιουσιακό στοιχείο μόνο όταν ο ιδιωτικός τομέας εκτιμά τη φερεγγυότητά του και το χρησιμοποιεί ως αποθεματικό. Όταν το κράτος επιβάλλει την αφερεγγυότητά του στην οικονομία, η χρεοκοπία του εκδηλώνεται με την καταστροφή της αγοραστικής δύναμης του νομίσματος μέσω του πληθωρισμού και της αποδυνάμωσης της αγοραστικής ικανότητας των πραγματικών μισθών.
Το κράτος ουσιαστικά διεξάγει μια διαδικασία αργής χρεοκοπίας της οικονομίας μέσω της αύξησης των φόρων και της αποδυνάμωσης της αγοραστικής δύναμης του νομίσματος, η οποία οδηγεί σε ασθενέστερη ανάπτυξη και διάβρωση της μεσαίας τάξης, των αιχμάλωτων ομήρων του εκδότη του νομίσματος.
Φυσικά, ως εκδότης του νομίσματος, το κράτος δεν αναγνωρίζει ποτέ τις ανισορροπίες του και κατηγορεί πάντα τον πληθωρισμό και την αδύναμη ανάπτυξη στον ιδιωτικό τομέα, τους εξαγωγείς, τα άλλα έθνη και τις αγορές. Οι ανεξάρτητοι θεσμοί πρέπει να επιβάλλουν τη δημοσιονομική σύνεση για να αποτρέψουν ένα κράτος από το να καταστρέψει την πραγματική οικονομία. Το κράτος, μέσω του μονοπωλίου της έκδοσης νομίσματος και της επιβολής νόμων και ρυθμίσεων, θα μετακυλύει πάντα τις ανισορροπίες του στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, νομίζοντας ότι είναι για το καλό τους.
Το δημόσιο έλλειμμα δε δημιουργεί αποταμιεύσεις για την ιδιωτική οικονομία. Οι αποταμιεύσεις στην πραγματική οικονομία αποδέχονται το δημόσιο χρέος ως περιουσιακό στοιχείο όταν θεωρούν αξιόπιστη τη φερεγγυότητα του εκδότη του νομίσματος. Όταν η κυβέρνηση το επιβάλλει και αδιαφορεί για τη λειτουργία της παραγωγικής οικονομίας, τοποθετώντας τον εαυτό της ως πηγή πλούτου, υπονομεύει το ίδιο το θεμέλιο που υποτίθεται ότι προστατεύει: το βιοτικό επίπεδο του μέσου πολίτη.
Οι κυβερνήσεις δεν δημιουργούν αποθεματικά- το χρέος τους γίνεται αποθεματικό μόνο όταν η παραγωγική οικονομία του ιδιωτικού τομέα εντός των πολιτικών τους ορίων ευδοκιμεί και τα δημόσια οικονομικά παραμένουν υπό έλεγχο. Το κράτος δείχνει την αφερεγγυότητά του, όπως κάθε εκδότης, στην τιμή των χρεογράφων που διανέμει, δηλαδή στην αγοραστική δύναμη του νομίσματος. Το δημόσιο χρέος είναι τεχνητή δημιουργία νομίσματος, διότι το κράτος δε δημιουργεί τίποτα- διαχειρίζεται μόνο τα χρήματα που εισπράττει από τον ίδιο τον παραγωγικό ιδιωτικό τομέα που πνίγει μέσω των φόρων και του πληθωρισμού.
Το χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών άρχισε να γίνεται μη βιώσιμο όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ σταμάτησε να υπερασπίζεται το νόμισμα και να δίνει προσοχή στα νομισματικά μεγέθη για να εφαρμόσει πολιτικές που αποσκοπούσαν στην απόκρυψη του αυξανόμενου κόστους του χρέους από τις αχαλίνωτες ελλειμματικές δαπάνες.
Η τεχνητή δημιουργία νομίσματος δεν είναι ποτέ ουδέτερη. Ωφελεί δυσανάλογα τον πρώτο αποδέκτη του νέου νομίσματος, την κυβέρνηση, και πλήττει μαζικά τους τελευταίους αποδέκτες, τους πραγματικούς μισθούς και τις καταθέσεις. Πρόκειται για μια μαζική μεταφορά πλούτου από την παραγωγική οικονομία και τους αποταμιευτές στη γραφειοκρατική διοίκηση.
Περισσότερες μονάδες δημόσιου χρέους σημαίνουν ασθενέστερη παραγωγική ανάπτυξη, υψηλότερους φόρους και περισσότερο πληθωρισμό στο μέλλον. Και τα τρία αποτελούν εκδηλώσεις μιας αργής χρεοκοπίας.
Αν λοιπόν το κράτος μπορεί να μας επιβάλλει τις δημοσιονομικές του ανισορροπίες, πώς ξέρουμε αν το χρέος που εκδίδει είναι μη βιώσιμο; Πρώτον, λόγω των μονάδων του ΑΕΠ που δημιουργούνται, η προσθήκη νέων μονάδων δημόσιου χρέους μειώνεται γρήγορα. Δεύτερον, η διάβρωση της αγοραστικής δύναμης του νομίσματος επιμένει και επιταχύνεται. Τρίτον, επειδή οι παραγωγικές επενδύσεις και οι κεφαλαιουχικές δαπάνες μειώνονται, η απασχόληση μπορεί να παραμένει αποδεκτή στα πρωτοσέλιδα, αλλά οι πραγματικοί μισθοί, η παραγωγικότητα και η ικανότητα των εργαζομένων να τα βγάλουν πέρα επιδεινώνονται ραγδαία.
Η σημερινή αφήγηση προσπαθεί να μας πει ότι δεν έχει συμβεί τίποτα, ενώ έχουν συμβεί πολλά. Η καταστροφή της μεσαίας τάξης και η υποβάθμιση του μικρομεσαίου επιχειρηματικού ιστού υπέρ μιας αυξανόμενης γραφειοκρατικής διοίκησης που καταναλώνει υψηλότερους φόρους αλλά εξακολουθεί να παράγει περισσότερο χρέος και ελλείμματα Τελειώνει άσχημα. Και όλες οι αυτοκρατορίες τελειώνουν με τον ίδιο τρόπο, με την παραδοχή πως δε θα συμβεί τίποτα. Η αποδοχή του νομίσματος ως αποθεματικού όντως φτάνει στο τέλος της. Η επίμονη διάβρωση της αγοραστικής δύναμης και η μείωση της εμπιστοσύνης στο νομικά επιβαλλόμενο "περιουσιακό στοιχείο χαμηλότερου κινδύνου" είναι μερικές από τις κόκκινες σημαίες που κάποιοι είναι πρόθυμοι να αγνοήσουν, ίσως επειδή ζουν από τους φόρους των άλλων ή επειδή επωφελούνται από την καταστροφή του νομίσματος μέσω του πληθωρισμού των περιουσιακών στοιχείων. Όπως και να έχει, είναι βαθιά αντικοινωνικό και καταστροφικό, ακόμη και αν πρόκειται για μια αργή έκρηξη.
Το γεγονός ότι υπάρχουν ενημερωμένοι και ευφυείς επενδυτές που αγνοούν πρόθυμα τις κόκκινες σημαίες της αποδυνάμωσης της μεσαίας τάξης, της μείωσης της αγοραστικής δύναμης του νομίσματος και της επιδείνωσης της φερεγγυότητας και της παραγωγικότητας δείχνει γιατί είναι τόσο επικίνδυνο να επιτρέπουμε στις κυβερνήσεις να διατηρούν τη δημοσιονομική απερισκεψία. Ο λόγος για τον οποίο η δημιουργία κυβερνητικού χρήματος είναι τόσο επικίνδυνη είναι επειδή η κυβέρνηση είναι πάντα ευτυχής να αυξάνει την εξουσία της πάνω στους πολίτες και να τους κατηγορεί για τα προβλήματα που δημιουργούν οι πολιτικές της, παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως λύση.
Μπορεί το χρέος να συνεχίσει να αυξάνεται; Φυσικά. Η σταδιακή διαδικασία της εξαθλίωσης και της δουλοπαροικίας είναι σχετικά άνετη όταν το κράτος μπορεί να επιβάλει τη χρήση του νομίσματος και να επιβάλει το χρέος του στη σύνταξή σας με νόμους και κανονισμούς. Το να πιστεύουμε πως θα διαρκέσει για πάντα και ότι δε θα συμβεί τίποτα δεν είναι μόνο απερίσκεπτη νοοτροπία "επιταχύνετε, δεν έχουμε καταρρεύσει ακόμα". Είναι αγνόηση της πραγματικότητας του χρήματος. Το ανεξάρτητο χρήμα, ο χρυσός και τα παρόμοια, το λύνουν αυτό.