 |
| ΑΡ Photo / Gleb Garanich |
Ο στρατηγός Valery Zaluzhny, ο αρχιστράτηγος της Ουκρανίας, έδωσε μια σημαντική συνέντευξη στον Economist, μια σημαντική πλατφόρμα του δυτικού πολεμοκάπηλου. Το περιοδικό φιλοξενεί επίσης το φιλοξενούμενο δοκίμιό του με θέμα "Ο σύγχρονος πόλεμος θέσεων και πώς να νικήσετε σε αυτόν".
Του Tarik Cyril Amar, ιστορικού από τη Γερμανία που εργάζεται στο
Πανεπιστήμιο Koç της Κωνσταντινούπολης, με θέμα τη Ρωσία, την Ουκρανία
και την Ανατολική Ευρώπη, την ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τον
πολιτισμικό Ψυχρό Πόλεμο και την πολιτική της μνήμης - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το βρετανικό έντυπο αναβαθμίζει τον Zaluzhny. (Ο πολυδιαφημισμένος θαυμασμός του στρατηγού για τον Stepan Bandera, τον ηγέτη των ουκρανών φασιστών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου που διέπραξε φρικτές μαζικές θηριωδίες, δεν έχει, φυσικά, ποτέ προβληματίσει ένα περιοδικό που ισχυρίζεται ότι πρεσβεύει τον "φιλελευθερισμό"). Πράγματι, ο Zaluzhny έχει λάβει σταθερά τη μεταχείριση των κινηματογραφικών αστέρων: μαλακές ερωτήσεις και ξεδιάντροπες δημοσιεύσεις δημοσίων σχέσεων που μεταμφιέζονται σε δημοσιογραφία. Κι όμως, όσο προπαγανδιστικό κι αν είναι, το άρθρο του Economist αξίζει ακόμη την προσοχή, αν το διαβάσει κανείς αντίθετα με το ρεύμα.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι αποτελεί μέρος μιας τάσης των δυτικών μέσων ενημέρωσης. Αφού αναγνωρίστηκε επιτέλους η προβλέψιμη αποτυχία της καλοκαιρινής αντεπίθεσης της Ουκρανίας, διακρίνεται πλέον μια νότα -αν όχι η ουσία- ρεαλισμού. Ο Zaluzhny καταφέρνει να "παραδεχτεί" (λέξη του Economist) πως ο πόλεμος βρίσκεται "σε αδιέξοδο". Αν και αυτό εξακολουθεί να είναι υπερβολικά αισιόδοξο, όταν η Ουκρανία και οι δυτικοί υποστηρικτές της, στην πραγματικότητα, χάνουν, αποτελεί μια απόκλιση από το παρελθόν.
Τον Δεκέμβριο του 2022, ο Economist, ακόμη και ενώ προειδοποιούσε ότι πολλή σκληρή δουλειά βρισκόταν ακόμη μπροστά μας, ισχυριζόταν πως υπήρξε μια "θριαμβευτική" ουκρανική προέλαση το φθινόπωρο του 2022, αναπαράγοντας και πάλι απλώς την κυρίαρχη αφήγηση της στιγμής. Σοβαροί ανεξάρτητοι αναλυτές, όπως ο Μπράιαν Μπέρλετιτς, εξηγούσαν ήδη γιατί επρόκειτο για μια χονδροειδή παραποίηση: Οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν ανακαταλάβει εδάφη στη βορειοανατολική Ουκρανία, αλλά με καταστροφικό κόστος σε προσωπικό και υλικό. Η Ρωσία είχε υποχωρήσει, αλλά δεν είχε υποστεί στρατηγικό πλήγμα. Μπορεί να φαινόταν εντυπωσιακό στον χάρτη και να ταρακούνησε ορισμένους Ρώσους σχολιαστές, αλλά, στην πραγματικότητα, ήταν ένα PR κόλπο που η Ουκρανία δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά. Δεν ήταν ακριβώς η "αντεπίθεση που άλλαξε την τροπή του πολέμου", όπως το έθεσε τότε το Time, σε ένα άλλο κομμάτι που κολακεύει τον Zaluzhny. Τώρα, ένα χρόνο αργότερα, δεν υπάρχουν ούτε καν τέτοια κενά εδαφικά κέρδη για να δείξουν τις χαμένες ζωές της αντεπίθεσης.
Ακόμα νωρίτερα, τον Μάρτιο του 2022, διαφημίστηκε ένας "μποναμάς" δυτικών όπλων. Με αυτή την "πλημμύρα όπλων" να ξεπερνά τα τανκς και τα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης, ο Economist φαντασιωνόταν μια ολική μεταμόρφωση του στρατού της Ουκρανίας. Και αυτό, επίσης, ήταν αντίθετο με την επαγγελματική εμπειρογνωμοσύνη: οι στρατοί, ακόμη και οι μονάδες μέσα στους στρατούς, δεν μπορούν να μετασχηματιστούν με αυτή την ταχύτητα. Πρόκειται για μια ανόητη ή ανέντιμη πεποίθηση επιπέδου φιδέλαιου. Χάρη σε αυτήν, όμως, πολλοί Ουκρανοί είναι νεκροί, τραυματίες ή, αν είναι τυχεροί, αιχμάλωτοι πολέμου. Άλλοι έχουν από καιρό παραδεχτεί ανοιχτά πως έπρεπε να επιστρέψουν σε τακτικές που δε διδάχθηκαν από το ΝΑΤΟ για να έχουν μια πιθανότητα επιβίωσης. Οι δυτικοί "υποστηρικτές" της Ουκρανίας (δε θα ήταν καλύτερη και πιο ειλικρινής λέξη οι "χρήστες";), εν τω μεταξύ, κατηγόρησαν τους πληρεξουσίους τους πως "αποφεύγουν τις απώλειες".
Πράγμα που μας φέρνει πίσω στις τελευταίες -και πολύ καθυστερημένες- γνώσεις του Zaluzhny. Ο στρατηγός παρατήρησε πρόσφατα ότι "τα εγχειρίδια του ΝΑΤΟ και τα μαθηματικά που κάναμε" πριν ξεκινήσει την αντεπίθεσή του ήταν αποκομμένα από την πραγματικότητα. Σύμφωνα με αυτά, έμαθε τώρα, "τέσσερις μήνες θα έπρεπε να είναι αρκετός χρόνος για να φτάσουμε στην Κριμαία, να πολεμήσουμε στην Κριμαία, να επιστρέψουμε από την Κριμαία και να ξαναμπούμε και να ξαναβγούμε". Είναι "σαρδόνιος" για όλα αυτά, μας ενημερώνει ο Economist. Αν ήμουν Ουκρανός στρατιώτης, δεν θα εκτιμούσα αυτό το κομμάτι κωμικής ανακούφισης. Η ερώτησή μου προς τον αρχιστράτηγό μου θα ήταν γιατί του πήρε τόσο πολύ χρόνο και τι είναι τόσο αστείο σε αυτό. Επίσης, θα στασίαζα ή θα λιποτακτούσα.
Αν δεν είχε σπαταλήσει τόσες ζωές, η ειλικρινής αφέλεια του Zaluzhny θα ήταν συγκινητική. Αρκούσε να δει τα στρατεύματά του να εγκλωβίζονται σε εκείνα τα ναρκοπέδια που όλοι γνώριζαν εκ των προτέρων, ενώ τα δυτικά θαυματουργά όπλα αποδείχθηκαν τόσο ευαίσθητα στα εχθρικά πυρά όσο ήταν εύκολα προβλέψιμο, για να έχει μια αξιοσημείωτη επιφοίτηση: Αυτά τα πράγματα δεν είναι πρωτοφανή! Τότε ήταν που είπε "στο επιτελείο του να ξεθάψει ένα βιβλίο που είχε δει κάποτε ως φοιτητής". Εκδοθέν το 1941 από τον Σοβιετικό στρατηγό Pavel Smirnov σκεπτόμενος μέσα από τις εμπειρίες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, το "Breaching Fortified Defense Lines" αποδείχθηκε σχετικό, σε αντίθεση με εκείνα τα "εγχειρίδια" του ΝΑΤΟ που ακολουθούσε ο Zaluzhny.
Αλλά δεν υπάρχει αίσιο τέλος εδώ. Ο Zaluzhny αντικατέστησε μόνο ένα σύνολο ψευδαισθήσεων με ένα άλλο: Τώρα πιστεύει ότι η αποτυχία της Ουκρανίας - και σε μεγάλο βαθμό η δική του - στην αντεπίθεση οφείλεται σε ένα αδιέξοδο παρόμοιο με αυτό που έκανε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο να διαρκέσει τόσο πολύ. Με τους σύγχρονους υπερασπιστές να είναι πολύ ισχυροί, χάρη στους δορυφόρους, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλες τεχνολογίες, οι επιτιθέμενοι καταλήγουν να σπαταλούν τους άνδρες και τα όπλα τους σε άκαρπες ή υπερβολικά δαπανηρές προσπάθειες να εισβάλουν σε σχεδόν ανυπόστατες θέσεις. Ο ίδιος καταλήγει σε δύο συμπεράσματα: Πρώτον, η Ρωσία έχει ουσιαστικά το ίδιο πρόβλημα- και δεύτερον, ο μόνος τρόπος για να σπάσει το αδιέξοδο είναι η εισαγωγή περισσότερης νέας τεχνολογίας για την εκ νέου ενδυνάμωση των επιτιθέμενων έναντι των αμυνόμενων. Στην πραγματικότητα, ο άνθρωπος που εξεπλάγη από το γεγονός πως τα δυτικά όπλα που ήδη υπάρχουν δεν είναι θαυματουργά όπλα, βάζει τώρα την πίστη του σε ακόμη περισσότερα θαυματουργά όπλα - αυτά που δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί.
Και τα δύο συμπεράσματα του Zaluzhny είναι κακές περιπτώσεις ευσεβούς πόθου. Πράγματι, είναι τόσο προφανώς λανθασμένα που δεν μπορεί κανείς να μην υπενθυμίσει ότι πρόκειται για τον άνθρωπο που παραδέχεται ανοιχτά πως πίστευε τα "εγχειρίδια" και τα "μαθηματικά" του ΝΑΤΟ μέχρι που είδε τους στρατιώτες του να πεθαίνουν σωρηδόν.
Ιδού γιατί έκανε πάλι λάθος. Ενώ είναι αλήθεια πως η Ρωσία υφίσταται επίσης σημαντικές απώλειες όταν ξεκινά σχετικά μεγάλες, συγκεντρωμένες επιθετικές επιχειρήσεις, αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι πρόκειται για έναν πόλεμο φθοράς, όπως παραδέχτηκαν τόσο ο Zaluzhny όσο και ο Economist. Και αυτός συνεχίζεται: Η φθορά λειτουργεί συνεχώς υπέρ της (πολύ) ισχυρότερης χώρας, εδώ της Ρωσίας, εναντίον της (πολύ) ασθενέστερης χώρας, εδώ της Ουκρανίας. Ακόμη και ο Zaluzhny παραδέχεται πως ο πόλεμος αυτός είναι ένας πόλεμος φθοράς, όπως παραδέχτηκαν τόσο ο Zaluzhny όσο και ο Economist.
Και συνεχίζεται:Η φθορά λειτουργεί συνεχώς υπέρ της (πολύ) ισχυρότερης χώρας, εδώ της Ρωσίας, εναντίον της (πολύ) ασθενέστερης χώρας, εδώ της Ουκρανίας. Ακόμη και ο Zaluzhny παραδέχεται ότι οποιαδήποτε τεχνολογική ανακάλυψη που θα ξαναδυνάμωνε μαγικά τους επιτιθέμενους στην Ουκρανία είναι, στην καλύτερη περίπτωση, πολύ μακριά και, ως εκ τούτου, ο πόλεμος είναι βέβαιο πως θα είναι μακρύς. Ωστόσο, δεδομένου ότι υπάρχει ένα όριο στη φθορά που μπορεί να απορροφήσει ένας στρατός πριν αναγκαστεί να εγκαταλείψει ή να καταρρεύσει, η Ουκρανία δεν έχει, στην πραγματικότητα, το χρόνο να περιμένει να γίνει πραγματικότητα το νέο όνειρο του Zaluzhny για τα θαυματουργά όπλα του μέλλοντος (αν γίνει ποτέ).
Φυσικά, ο Zaluzhny χρησιμοποιεί την πρόσφατη εμφάνισή του στο Economist για να ζητήσει και πάλι περισσότερα δυτικά όπλα, ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ του καταστροφικού παρόντος και του φανταστικού του μέλλοντος. Αλλά, στην πραγματικότητα, η ζωτικής σημασίας, απαραίτητη υποστήριξη του Κιέβου από τη Δύση στερεύει, ενώ η Ουάσιγκτον διαρρέει ότι ασκεί πίεση στον Ζελένσκι για να παραιτηθεί, στην ουσία, από την υπόθεση. Τίποτα εδώ δεν ταιριάζει. Η σκέψη του Ζαλούζνι είναι ένα χάος που, και πάλι, θα εξελιχθεί αιματηρά.
Δεύτερον, είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι ο Zaluzhny εξακολουθεί να μην μπορεί να αντιμετωπίσει το απλό γεγονός πως και η Ρωσία μαθαίνει, προσαρμόζεται και παράγει συνεχώς. Δεν υπάρχει κανένα αξιόπιστο σενάριο στο οποίο, για κάποιο λόγο, η Μόσχα θα μείνει τεχνολογικά ακίνητη, ενώ η Ουκρανία θα την ξεπεράσει. Πράγματι, η παρατήρηση του ίδιου του Zaluzhny ότι η Ρωσία έχει επίσης πρόβλημα με το να κάνει επιθέσεις μεγάλης κλίμακας να διαπεράσουν και να αποφέρουν στρατηγικά αποτελέσματα, θα έπρεπε να του είχε πει αμέσως ότι σίγουρα και η Ρωσία εργάζεται για την επίλυση αυτού του προβλήματος. Και σε αντίθεση με την Ουκρανία, η Ρωσία έχει την οικονομία για να της παρέχει ό,τι χρειάζεται για να υλοποιήσει τα σχέδιά της. Έχει επίσης συμμάχους, διότι, είτε το έχει παρατηρήσει ο αρχιστράτηγος της Ουκρανίας είτε όχι, η προσπάθεια της Δύσης να απομονώσει τη Μόσχα και να την ρίξει μέσω οικονομικού πολέμου δεν έχει αποδώσει καλύτερα από την αντεπίθεση της Ουκρανίας.
Τρίτον, ο Zaluzhny παραλείπει δύο άλλους τρόπους που ο ρωσικός στρατός έχει στη διάθεσή του για να σημειώσει πρόοδο, ο ένας χρησιμοποιείται πολύ τώρα και ο άλλος είναι μια δυνατότητα που θα πρέπει να προκαλέσει φόβο. Σε αυτό το σημείο, οι ρωσικές δυνάμεις κρατούν απασχολημένο το μεγαλύτερο μέρος της γραμμής επαφής με συγκριτικά μικρής κλίμακας επιχειρήσεις. Αυτές δεν αποδίδουν ξαφνικές ανακαλύψεις, αλλά διαβρώνουν σταθερά τις ουκρανικές θέσεις και βελτιώνουν εκείνες των Ρώσων. Στο μέλλον, κάποια από τα εδάφη που κερδίζονται με αυτόν τον τρόπο μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως βάσεις εκτόξευσης για μια επίθεση μεγάλης κλίμακας τύπου μεγάλου βέλους, αρκετά μεγάλη ώστε να υπερφορτώσει την εξασθενημένη, εξαντλημένη άμυνα της Ουκρανίας σε περισσότερα από ένα σημεία. Πιστεύει πραγματικά ο Zaluzhny πως οι ασυγχώρητα καθυστερημένες γνώσεις του για τη φύση του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και οι κακοσχεδιασμένες αναλογίες που χτίζει πάνω σε αυτές θα βοηθήσουν πολύ σε αυτή την περίπτωση;
Όπως αρέσκονται να λένε οι δυτικοί διανοητές που τρέμουν δέος για τις σκηνές στο δωμάτιο καταστάσεων των ταινιών του Χόλιγουντ: Τι κοιτάμε εδώ; Η απλή εξήγηση για αυτή την επίδειξη έλλειψης επαφής είναι η απελπισία και μια ορισμένη απλότητα του μυαλού. Ίσως τόσο ο Zaluzhny όσο και οι οπαδοί του στον Economist να είναι τόσο απελπισμένοι που συνέθεσαν την καλύτερη ιστορία για να νιώσουν καλά, που μπορούσαν, υπό τις περιστάσεις. Και το αποτέλεσμα είναι αυτοκαταστροφικά άθλιο.