Από: energia.gr - του Δημήτρη Φάρου
Μια περυσινή έκθεση που καταρτίστηκε για την Ευρωβουλή δείχνει ότι 400 καλώδια μεταφέρουν περίπου το 99 % των παγκόσμιων ψηφιακών επικοινωνιών. Μία διεθνής ηλεκτρονική συναλλαγή ή μία αναζήτηση στο Ίντερνετ κάθε άλλο παρά «άυλη» είναι: πρόκειται για λειτουργίες που υλοποιούνται χάρη σε καλώδια που διαπερνούν το βυθό των ωκεανών και, άρα, αντιμετωπίζουν ζητήματα ασφαλείας.
Τα καλώδια ανήκουν σε μεγάλο βαθμό σε ιδιώτες και συντηρούνται από ομάδες επικοινωνιών ή εταιρείες τεχνολογίας όπως η Google και η Amazon. Περίπου 20 από τα καλώδια που αναφέρει η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συνδέουν τη Δυτική Ευρώπη με τις ΗΠΑ, μεταφέροντας τα δύο πέμπτα της παγκόσμιας διαδικτυακής κίνησης.
Βέβαια, το σύστημα έχει σχεδιαστεί για να αντέχει ατυχήματα, τα οποία συμβαίνουν τακτικά και οφείλονται σε ψαρότρατες και άγκυρες πλοίων. Ωστόσο, «το θέμα με τον κλάδο μας», όπως είπε στη δημοσιογράφο των Financial Times, Helen Thomas, ένας ειδικός, «είναι ότι από τη φύση του είναι άγνωστος. Παίρνουμε πολλά χρήματα, φτιάχνουμε υπέροχα καλώδια και τα καρφώνουμε στον βυθό του ωκεανού. Και σε γενικές γραμμές, δουλεύουν κανονικά εδώ και 150 χρόνια».
Όμως, όπως προειδοποιεί ο σύμβουλος Bob Fonow με έδρα τις ΗΠΑ, δεν έχουμε συνειδητοποιήσει επαρκώς πόσα πολλά καλώδια υπάρχουν ούτε ξέρουμε σε ποιο βαθμό οι ιδιώτες ιδιοκτήτες έχουν βελτιώσει την ασφάλεια σε βασικές λειτουργίες. Οι κυβερνήσεις υπόσχονται βελτιωμένη προστασία, αλλά η επιτήρηση ενός τόσο εκτεταμένου δικτύου αποτελεί πρόκληση, ειδικά καθώς οι διαδρομές δημοσιοποιούνται με στόχο την αποφυγή ατυχημάτων. Η ανησυχία έχει γίνει πιο έντονη με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Γενικά, σε περίπτωση κάποιες εκτεταμένης διακοπής λειτουργίας, η κυκλοφορία των δεδομένων θεωρητικά θα εξετρέπετο, σχεδόν αυτόματα, σε άλλα καλώδια. Όμως, όπως τονίζουν οι FT, είναι αμφισβητήσιμο το πόσο καλά λειτουργεί αυτό στην πράξη, ειδικά αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι τα παλαιότερα δίκτυα μπορεί να μην συντηρούνται καλά (ενώ και η αλλαγή δρομολόγησης της υπερατλαντικής κίνησης προς τα ανατολικά μέσω της Κίνας εγείρει τα δικά της ερωτήματα). Οι δυνατότητες επισκευής διεθνώς είναι επίσης περιορισμένες, με μια μέση επιδιόρθωση να διαρκεί τουλάχιστον δύο εβδομάδες.
Ο σχεδιασμός ανθεκτικότητας για μια συντονισμένη επίθεση λείπει πολύ. Οι κυβερνήσεις μπορεί να μην γνωρίζουν πραγματικά ποια καλώδια χρησιμοποιούνται, από ποιον ή για ποιον σκοπό. Το διεθνές δίκαιο σε αυτόν τον τομέα «ταιριάζει περισσότερο με τον συμπληρωματικό ρόλο που έπαιζαν τα καλώδια στις δεκαετίες του '70 και του '80, παρά στον θεμελιώδη ρόλο που έχουν σήμερα», δήλωνε το 2017 σε μία έκθεση για το think tank των Συντηρητικών Policy Exchange, ο σημερινός πρωθυπουργός της Βρετανίας και τότε ανερχόμενος βουλευτής των Τόρηδων, Rishi Sunak.
Επίσης, δεν υπάρχει διεθνής μηχανισμός για την εκ νέου ιεράρχηση της κυκλοφορίας δεδομένων, σε περίπτωση ανάγκης, αλλά ούτε και για την ιεράρχηση των επισκευών. Όπως τονίζουν οι ειδικοί, τέτοιες αναφορές υπήρχαν πάντα στα μητρώα κινδύνου των εταιρειών, αλλά κανείς δεν ασχολήθηκε με αυτές γιατί θεωρούσε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά τονίζουν, πολλές είναι οι μεγάλες εταιρείες που δεν γνωρίζουν λεπτομερώς ποια καλώδια χρησιμοποιούν, για ποιες υπηρεσίες και ειδικά εκείνα στα οποία βασίζονται οι εξωτερικοί εργολάβοι τους!
Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα μεγάλος στο χώρο της οικονομίας, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι, μέσα από τα υποθαλάσσια καλώδια, μεταφέρονται καθημερινά ποσά συνολικού ύψους 10 τρις δολ., στο πλαίσιο, μεταξύ άλλων, του παγκόσμιου συστήματος πληρωμών Swift και του συστήματος εκκαθάρισης των ΗΠΑ, Chips.
Επίσης, σύμφωνα με τους Finamcial Times, μια χρηματοοικονομική εταιρεία του λονδρέζικού City, η οποία ζήτησε να μην κατονομαστεί, μόλις ολοκλήρωσε μια σε βάθος επιθεώρηση του συστήματος, χαρτογραφώντας τη χρήση των καλωδίων, ζητώντας από τους προμηθευτές διαβεβαιώσεις και εξετάζοντας εναλλακτικές λύσεις για το χειρότερο δυνατό σενάριο. Και άλλοι φορείς θα πρέπει να κάνουν το ίδιο – με την ώθηση των ρυθμιστικών αρχών, οι οποίες, τουλάχιστον στο Ηνωμένο Βασίλειο, εξετάζουν πιο προσεκτικά τους προμηθευτές του χρηματοπιστωτικού κλάδου και ζητούν από τις ρυθμιζόμενες εταιρείες να δοκιμάσουν την ανθεκτικότητά τους σε «σοβαρά αλλά εύλογα σενάρια».