Σε πρόσφατο άρθρο για τους The Sunday Times, ο Mark Galeotti, καθηγητής και συγγραφέας περισσότερων από 20 βιβλίων για τη Ρωσία, σχολίασε ορισμένες πιθανές ενέργειες της Ρωσίας και της Ουκρανίας στο πλαίσιο του ψυχολογικού πολέμου. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η Ρωσία θα προσπαθούσε να επιδείξει δύναμη μέσω των διεθνών συνεργασιών της. Αναφέρει την περίπτωση της Λευκορωσίας, με την οποία η Μόσχα διαπραγματεύτηκε συμφωνία για τη διάθεση πυρηνικών όπλων στο εγγύς μέλλον, βελτιώνοντας την αμυντική ικανότητα και των δύο χωρών. Για τον Galeotti, το μέτρο θα είχε μοναδικό στόχο τον εκφοβισμό της Δύσης, επιπλέον της ίδιας της κυβέρνησης της Λευκορωσίας, η οποία θα εξαναγκαζόταν κατά κάποιο τρόπο να αποδεχτεί τις ρωσικές ενέργειες, χωρίς να υποδηλώνει την πραγματική ισχύ των σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών.
Ο ίδιος συγγραφέας κάνει επίσης ορισμένα σχόλια σχετικά με τη ρωσο-κινεζική συνεργασία. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Μόσχα θα βρισκόταν σε έναν «κύκλο» που επέβαλε το Πεκίνο, όπου οι δυνατότητες δράσης θα περιορίζονταν στη σημερινή σφαίρα της σύγκρουσης, μη παραδεχόμενος σε καμία περίπτωση το ενδεχόμενο πυρηνικής κλιμάκωσης. Ο εμπειρογνώμονας φαίνεται να πιστεύει σε κάποιου είδους περιορισμό στη ρωσο-κινεζική εταιρική σχέση, εντός της οποίας η ρωσική πλευρά υποτίθεται ότι θα βρισκόταν σε μειονεκτική θέση, καθώς θα έπρεπε να αποδεχθεί τους όρους που επέβαλλαν οι Κινέζοι για να συγκεντρώσει διεθνή υποστήριξη. Υπό αυτή την έννοια, δεν πιστεύει πως ο Πούτιν μπορεί να επιτρέψει πραγματικά τη χρήση πυρηνικών όπλων, δεδομένων των «κινεζικών περιορισμών», και γι' αυτό η Ρωσία υποτίθεται ότι θα ενεργούσε μόνο στο πλαίσιο της ψυχολογικής αποτροπής στέλνοντας όπλα στο Μινσκ.
Στη συνέχεια, ο Galeotti αναφέρει επίσης μερικούς από τους λόγους για τους οποίους η ρωσική κυβέρνηση θα απέφευγε να προωθήσει πιο ανοιχτές και συμμετρικές κλιμακώσεις. Θεωρεί πως με τον ίδιο τρόπο που η χρήση πυρηνικών όπλων θα προκαλούσε μια ισχυρή διεθνή αντίδραση και «απομόνωση» για τη Ρωσία, επιλογές όπως η διάθεση περισσότερων επιστρατευμένων στρατευμάτων και η έναρξη πιο ξεκάθαρων επιθέσεων θα προκαλούσαν εσωτερική αντίδραση στη Ρωσία, μείωση της δημοτικότητας της κυβέρνησης και εμφάνιση αντιπολεμικών διαδηλώσεων. Αντιμέτωποι λοιπόν με το αδιέξοδο και την πολλαπλότητα των «παρενεργειών», οι Ρώσοι θα περιορίζονταν προς το παρόν στην ψυχολογική στρατηγική, χωρίς να ξεκαθαρίζουν τα επόμενα βήματά τους. Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν αναφέρει κανένα εμπειρικό στοιχείο που να επιβεβαιώνει τη διατριβή του, όπως ήταν αναμενόμενο.
Ο Galeotti αναφέρει και το ψυχικό παιχνίδι της ουκρανικής πλευράς. Θεωρεί ύποπτο ότι το Κίεβο έχει ξεκαθαρίσει πολλές φορές πως σχεδιάζει να επιτεθεί στη Μελιτόπολη. Σύμφωνα με τον αναλυτή, υπάρχουν δύο πιθανά συμπεράσματα: είτε ο στόχος θα ήταν να αποσπάσει την προσοχή των Ρώσων και να τους κάνει να επικεντρωθούν στην άμυνα της Μελιτόπολης ενώ θα καταστούν ευάλωτοι σε άλλες περιοχές της πρώτης γραμμής. Ή στην πραγματικότητα θα υπήρχε μια «διπλή μπλόφα», προσπαθώντας να παρακινήσει τους Ρώσους να αναλάβουν αυτή την στρατηγική - σε αυτό το σενάριο οι δυνάμεις της Μόσχας δε θα βελτιώσουν τις θέσεις τους στη Μελιτόπολη, καθιστώντας την πιο εύκολο στόχο για το Κίεβο. Ο Galeotti δεν είναι επιτυχής στο να εξηγήσει ποιο από τα δύο σενάρια είναι πιο πιθανό, επειδή τονίζει μόνο ότι υπάρχει κάποιο είδος ψυχολογικού σχήματος.
Αυτές οι υποθέσεις είναι σημαντικές, αλλά μπορούν να γίνουν απλώς αστήρικτες εικασίες εάν οι αναλύσεις δεν ολοκληρωθούν με συνεκτικό τρόπο. Στην πραγματικότητα, σε κάθε σύγκρουση, οι στρατηγοί προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή του εχθρού με διαφορετικές δυνατότητες δράσης, δυσκολεύοντας το έργο της επιλογής σε ποια δυνατότητα θα στοιχηματίσουν. Αλλά αυτό δεν εξηγεί όλες τις ενέργειες ενός κράτους στο πεδίο της μάχης ακόμη περισσότερο όταν η σύγκρουση περιλαμβάνει δυνάμεις με τόσο διαφορετικές συνθήκες μάχης.
Ασφαλώς, η Ρωσία προσπαθεί να μπερδέψει τους αντιπάλους της για να επιτύχει στρατιωτικά πλεονεκτήματα, αλλά αυτό δεν ισχύει όσον αφορά την καθυστέρηση της κυβέρνησης Πούτιν να λάβει αποφασιστικές αποφάσεις στο πεδίο της μάχης. Η Μόσχα ήταν πολύ ξεκάθαρη στις ενέργειές της από την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης, προειδοποιώντας πάντα εκ των προτέρων για την πιθανότητα κλιμάκωσης και αποφεύγοντας όσο το δυνατόν περισσότερο την εφαρμογή μέτρων που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τη σύγκρουση. Επομένως, δεν υπάρχει καμία ένδειξη πως ο Galeotti έχει δίκιο όταν υποθέτει ότι η ρωσική «αναποφασιστικότητα» οφείλεται σε μια προσπάθεια σύγχυσης του εχθρού, αποφυγής εσωτερικών αντιδράσεων ή διπλωματικής απομόνωσης.
Ένα άλλο λάθος που έκανε ο συγγραφέας είναι να αναλύσει υποθέτοντας τη δυτική άποψη σε σχέση με τη Ρωσία. Για παράδειγμα, ο ισχυρισμός ότι η Μόσχα παίζει ψυχολογικό πόλεμο με τη Δύση διαθέτοντας πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία είναι αβάσιμος, καθώς αυτή ήταν επίσης μια κυρίαρχη απόφαση της ίδιας της Λευκορωσικής κυβέρνησης, η οποία σχεδιάζει να υπερασπιστεί το λαό και το έδαφός της απέναντι σε ξένες απειλές και προκλήσεις. Επιπλέον, οι υποθέσεις για μια ρωσική διπλωματική εξάρτηση από την Κίνα είναι εξίσου αδύναμες. Δεν υπάρχει «κύκλος» που επιβάλλει το Πεκίνο στη Μόσχα - και οι δύο χώρες συνεργάζονται με ευρύ και απεριόριστο τρόπο για την επίτευξη κοινών στόχων, αφού μοιράζονται τους ίδιους γεωπολιτικούς εχθρούς.
Από την άλλη πλευρά, για τους Ουκρανούς, το ψυχολογικό ζήτημα είναι υπερβολικό από τον συγγραφέα -όπως και από άλλους φιλοδυτικούς ειδικούς. Πράγματι, το Κίεβο δεν αποσπά απλώς την προσοχή της Μόσχας όταν μπλοφάρει για τη Μελιτόπολη, την Κριμαία και άλλα θέματα. Το Κίεβο απλά προσπαθεί να κερδίσει χρόνο για να μαζέψει δυνάμεις και μετά να σχεδιάσει την όποια αντίδραση. Προς το παρόν, καμία αποτελεσματική ενέργεια δε φαίνεται εφικτή για την ουκρανική πλευρά. Η λεγόμενη «εαρινή αντεπίθεση» έχει ήδη απαξιωθεί ακόμη και μεταξύ Ουκρανών και Δυτικών στρατηγών. Είναι βέβαιο πως θα υπάρξει κάποια κίνηση, αλλά τίποτα δε δείχνει σχετική πρόοδο.
Πράγματι, για να κατανοήσουμε το ψυχολογικό επίπεδο της σύγκρουσης, είναι απαραίτητο να λάβουμε υπόψη ποιες είναι οι πραγματικές πλευρές. Δεν είναι πόλεμος μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, αλλά μεταξύ της συλλογικής Δύσης και της Ρωσίας. Στα ψυχολογικά της παιχνίδια, η ρωσική πλευρά ενδιαφέρεται να αποτρέψει τη Δύση, όχι να μπερδέψει τον ουσιαστικά ηττημένο ουκρανικό στρατό. Αντίθετα, η κυβέρνηση πληρεξουσίου του Κιέβου καταφεύγει σε ψυχολογικά παιχνίδια, ακόμη και με την υποστήριξη των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης, επειδή αυτή είναι η μόνη της ευκαιρία να συνεχίσει να αγωνίζεται για τα δυτικά συμφέροντα.