Το σχέδιο των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων για την υπεροπλία σε αέρα και θάλασσα και τα επόμενα βήματα στη διαπραγμάτευση μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον.
Από: real.gr / Των Π. ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ, Θ. ΤΣΙΤΣΑ, ΧΡ. ΜΑΖΑΝΙΤΗ
Η αντίστροφη μέτρηση ώστε να «κλειδώσει» η παραγγελία των 20 αεροσκαφών F-35 έχει ξεκινήσει. Μέχρι τον Μάρτιο, σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, αναμένεται η αμερικανική απάντηση στο επίσημο ελληνικό αίτημα(Letter of Request) για την προμήθεια των μαχητικών που έστειλε στην Ουάσιγκτον στα τέλη Ιουνίου του 2022 το ελληνικό υπουργείο Αμυνας.
Η διαδικασία αυτή είναι συνήθως πολύ πιο χρονοβόρα και για την απάντηση (Letter of Acceptance - LOA), που περιλαμβάνει όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες, καθώς και το εκτιμώμενο κόστος της συγκεκριμένης προμήθειας, μπορεί να χρειαστεί πάνω από ενάμισης χρόνος, ενώ η συγκυρία, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, έχει αλλάξει τα δεδομένα σε ό,τι αφορά τόσο τις παραγγελίες όσο και τις παραδόσεις. Παρά ταύτα, όλες οι πληροφορίες από την Ουάσιγκτον συγκλίνουν στο ότι οι Αμερικανοί έχουν αποφασίσει να επιταχύνουν τις διαδικασίες σε σχέση με το ελληνικό αίτημα, ώστε το LOA να βρίσκεται στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης πριν από τις εκλογές. Η σπουδή του Πενταγώνου αντανακλά τη σημασία που αποδίδουν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα και τη βούλησή τους να ενταχθεί η χώρα μας στο πρόγραμμα F-35.
Η επιτάχυνση των διαδικασιών ήταν απαραίτητη ώστε να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση, η οποία θέλει να αρχίσει να παραλαμβάνει τα F-35 από το 2028, όταν, όπως εκτιμά, θα υπάρχει και η απαραίτητη δημοσιονομική ευχέρεια για να ξεκινήσουν οι πληρωμές. Το συνολικό κόστος της παραγγελίας, άλλωστε (για τα 20 αεροσκάφη, συν προαίρεση, ώστε η Ελλάδα να προχωρήσει στην αγορά άλλων 20 μαχητικών), αναμένεται να αγγίξει τα 4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, με αυτά τα μαχητικά 5ης γενιάς, η Ελλάδα αναμένεται να αποκτήσει σαφή υπεροχή στον αέρα απέναντι στην Τουρκία.
Εκνευρισμός
Οι Τούρκοι το έχουν αντιληφθεί αυτό και ο εκνευρισμός τους είναι πλέον εμφανής, πολύ περισσότερο μάλιστα μετά την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον, από την οποία ο έφυγε κυριολεκτικά με άδεια τα χέρια. Το τουρκικό αίτημα να εγκρίνει η αμερικανική κυβέρνηση την πώληση 40 νέων μαχητικών τύπου F-16 και την αναβάθμιση άλλων 80 δεν εγκρίθηκε, δεν προωθήθηκε στο Κογκρέσο και ο Τούρκος υπουργός δεν πήρε ούτε καν μια δέσμευση για το χρονοδιάγραμμα. Αντίθετα, η Ελλάδα έχει ήδη δρομολογήσει την αναβάθμιση 83 ελληνικών F-16 στην έκδοση Viper, ό,τι πιο προηγμένο υπάρχει σήμερα δηλαδή, και έχει ήδη παραλάβει έξι. Αν προστεθούν και τα Rafale, η ελληνική υπεροπλία στον αέρα έχει ήδη αρχίσει να εδραιώνεται και αναμένεται να γίνει συντριπτική όταν η Ελλάδα θα αποκτήσει και τα F-35.
Οι Τούρκοι το έχουν αντιληφθεί αυτό και βγάζουνέναν έντονο εκνευρισμό. Δεν είναι τυχαίο πως ο Μ. Τσαβούσογλου επανέλαβε στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον Αντονι Μπλίνκεν στην Ουάσιγκτον πως είπε στις ΗΠΑ ότι «η ισορροπία στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Τουρκία και την Ελλάδα έχει χαλάσει». Τουρκικές πηγές διαβεβαιώνουν πως ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν ζήτησε από τον Αμερικανό ομόλογό του να μην πουλήσουν οι ΗΠΑ F-35 στην Ελλάδα, αυτό ζητούν όμως πλέον οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης και οι ειδικοί στα εξοπλιστικά στη γειτονική χώρα, για να μη διαταραχθεί η ισορροπία ισχύος. Διπλωματικές πηγές εκτιμούν πως αυτό θα το ακούσουμε αργά ή γρήγορα και από επίσημα τουρκικά χείλη. Ο έγκυρος Τούρκος αναλυτής Μουράτ Γετκίν έγραψε, άλλωστε, πως η τουρκική πλευρά προτίμησε να μην πει κάτι για τα F-35, επειδή ήλπιζε ότι θα «ξεκολλήσει» σε αυτήν την επίσκεψη το θέμα των τουρκικών F-16. Η αντίδραση αυτή δεν θα είναι, άλλωστε, κάτι απόλυτα καινούργιο. Ηδη οι Τούρκοι προσπαθούν να δαιμονοποιήσουν τους ελληνικούς εξοπλισμούς με το έωλο επιχείρημα πως εξοπλιζόμαστε για να προχωρήσουμε σε επιθετική ενέργεια εναντίον τους, ενώ απευθύνονται ειδικά στο αμερικανικό ακροατήριο με το επίσης έωλο επιχείρημα πως εγκαθιστούμε αμερικανικούς εξοπλισμούς σε νησιά που, σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες, θα έπρεπε να είναι αποστρατιωτικοποιημένα.
Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για το φιάσκο Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον, αλλά και να δείξει στο εγχώριο ακροατήριο πως η Τουρκία δεν έχει ανάγκη από τα F-16 για να τα βγάλει πέρα με την Ελλάδα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προχώρησε σε νέα προσωπική επίθεση στον πρωθυπουργό. Σχολιάζοντας την εκτίμηση Μητσοτάκη από το Νταβός ότι «δεν θα πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία, αλλά τα τελευταία χρόνια βιώσαμε πολλές εντάσεις», ο Τούρκος Πρόεδρος είπε: «Κοίτα, Μητσοτάκη, μιλάς από εδώ κι από εκεί. Εχε υπ’ όψιν σου ότι οι τρελοί Τούρκοι θα έρθουν αν επιχειρήσεις να κάνεις λάθος», ενώ ξανάβαλε στο τραπέζι τον τουρκικό πύραυλο: «Στην Ελλάδα λένε ότι “η Τουρκία έφτιαξε έναν πύραυλο που τον αποκαλεί Tayfun. Τι θα γίνει αν χτυπήσει με αυτόν την Αθήνα;”. Εμείς δεν έχουμε πρόβλημα, εσείς πρέπει να είστε έξυπνοι». Τέλος, έθεσε εκ νέου το ζήτημα των ελληνικών εξοπλισμών και της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, λέγοντας ότι «με τον εξοπλισμό των νησιών, κάνουν αντίθετα βήματα όσον αφορά τη Συνθήκη της Λωζάννης και άλλες συμφωνίες. Οσα δηλώνει ο Μητσοτάκης δεν αρκούν για να καθορίσουν την τύχη της περιοχής. Εμείς κάνουμε τα απαραίτητα και θα πούμε όσα πρέπει σε διεθνείς συναντήσεις».
«Συζητήσαμε, αλλά δεν συμφωνήσαμε πουθενά»
Το παρασκήνιο της επίσκεψης Τσαβούσογλου στις ΗΠΑ, τα μηνύματα του Τούρκου ΥΠΕΞ στον Αμερικανό ομόλογό του Αντονι Μπλίνκεν και η νευρικότητα της Αγκυρας για την αλλαγή ισορροπιών στο Αιγαίο
Οι ΗΠΑ και η Τουρκία προσπάθησαν μέσω των υπουργών Εξωτερικών Μπλίνκεν - Tσαβούσογλου να παραμερίσουν τις διαφορές που έχουν κάνει τεταμένες τις σχέσεις τους εδώ και χρόνια. Ομως, δεν υπήρξε λευκός καπνός όσον αφορά την επίλυση των διαφωνιών στα κύρια θέματα στην ατζέντας, όπως η πώληση μαχητικών F-16, οι αυξανόμενες απαιτήσεις της Τουρκίας έναντι της Σουηδίας και της Φινλανδίας προκειμένου να εγκρίνει την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, οι εντάσεις στο Αιγαίο και η διαφαινόμενη πρόθεση της Αγκυρας να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με τον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ. Οπως σχολίασε, μιλώντας στη Realnews, Αμερικανός αξιωματούχος που συμμετείχε στις συνομιλίες των δύο υπουργών Εξωτερικών, «συζητήσαμε όλα τα θέματα, αλλά δεν υπάρχει κάτι θετικό, δεν συμφωνήσαμε πουθενά».
Η Τουρκία και οι ΗΠΑ διανύουν μια παρατεταμένη περίοδο διαφωνιών και οι δύο άνδρες προσπάθησαν να ιχνηλατήσουν το παρόν και το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, οι οποίες βρίσκονται ενώπιον σοβαρών αδιεξόδων εξαιτίας των αποκλινόντων συμφερόντων των δύο χωρών και της πρόθεσης της Τουρκίας να παίξει έναν ρόλο περιφερειακής ηγεμονικής δύναμης. Η επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον ήταν μια σπάνια ευκαιρία για ανώτατο Τούρκο αξιωματούχο, καθώς η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν έχει κρατήσει αποστάσεις από την Τουρκία, λόγω της ολοένα και πιο αυταρχικής κατεύθυνσης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των πολιτικών που περιορίζουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες.
Η Τουρκία παραμένει στρατηγικής σημασίας για την Ουάσιγκτον και, όπως τόνισε ο Αντ. Μπλίνκεν, ήταν το κλειδί για τη συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που επέτρεψε τη μεταφορά εκατομμυρίων τόνων ουκρανικών σιτηρών στις παγκόσμιες αγορές, αποτρέποντας μια επισιτιστική κρίση κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ομως, σε σύντομες παρατηρήσεις πριν από τη συνάντησή τους, κανείς από τους δύο δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις διαφορές τους σχετικά με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, την οποία οι Τούρκοι μέχρι στιγμής έχουν εμποδίσει, παρά την ισχυρή υποστήριξη από τις ΗΠΑ και άλλους συμμάχους.
Ψηλά στην ατζέντα της συνάντησης ήταν το αίτημα της Τουρκίας για τα μαχητικά F-16 και η ελληνοτουρκική αντιπαράθεση στο Αιγαίο. Ο Λευκός Οίκος πιέζει για την πώληση ως έπαθλο παρηγοριάς, αφού το Κογκρέσο απομάκρυνε τη χώρα από το πιο προηγμένο πρόγραμμα F-35 λόγω της συμμαχίας της Τουρκίας με τη Ρωσία. Η στόχευση του Λευκού Οίκου είναι διπλή. Πρώτον, θέλει να δελεάσει την Αγκυρα, ώστε να καμφθούν οι τις αντιρρήσεις για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Δεύτερον, οι σύμβουλοι ασφαλείας του Μπάιντεν υποστηρίζουν ότι η Τουρκία είναι ένα σημαντικό μέλος του ΝΑΤΟ, επειδή έχει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στη Συμμαχία μετά τις ΗΠΑ.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ τόνισε τη σημασία που δίνει η Τουρκία στο να κερδίσει την έγκριση των ΗΠΑ για την αγορά προηγμένων μαχητικών F-16, κάτι που υποστηρίζει η κυβέρνηση Μπάιντεν, αλλά αντιμετωπίζει ισχυρή αντίθεση από το Κογκρέσο. Ο Τσαβούσογλου χαρακτήρισε τη συμφωνία για τα F-16 «σημαντικό θέμα» στην αμυντική συνεργασία ΗΠΑ - Τουρκίας και τόνισε ότι «αναμένουμε έγκριση σύμφωνα με το κοινό στρατηγικό μας συμφέρον», κατηγορώντας την Ουάσιγκτον ότι έχει «χαλάσει» την ισορροπία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας» με την παράδοση μαχητικών F-35 στη χώρα μας και όχι μόνο. «Παρόλο που η Ελλάδα λέει συνεχώς ότι οι εννέα βάσεις δημιουργήθηκαν για να υπάρχει ισορροπία με την Τουρκία, δεν έχουμε δει ακόμη να έχει γίνει μια σαφής δήλωση από τις ΗΠΑ για το αντίθετο», δήλωσε ο κ. Τσαβούσογλου. Παράλληλα, επεσήμανε ότι «βλέπουμε πως έχει διαταραχθεί η ισορροπία και λέμε στις ΗΠΑ ότι πρέπει να αποκατασταθεί ξανά αυτή η ισορροπία στις σχέσεις τόσο με την Κύπρο όσο και στις σχέσεις Τουρκίας - Ελλάδας.»
Η παράδοση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία -και ταυτόχρονα αεροπλάνων F-35 στην Ελλάδα- είναι ένα λεπτό θέμα για την αμερικανική κυβέρνηση, αλλά εγείρει την αντίθεση γερουσιαστών και βουλευτών, συμπεριλαμβανομένου του ισχυρού επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Μπομπ Μενέντεζ, τον οποίο στόχευε διαρκώς στις δηλώσεις του ο Μ. Τσαβούσογλου. Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ επιχείρησε να λειάνει τις γωνίες («είμαστε στενοί σύμμαχοι, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε διαφορές, αλλά, όταν έχουμε διαφορές, ακριβώς επειδή είμαστε σύμμαχοι και εταίροι, εργαζόμαστε μέσω αυτών σε αυτό το πνεύμα») δίνοντας το στίγμα. Οι υποστηρικτές της Τουρκίας στους κόλπους της αμερικανικής διπλωματίας επιχειρηματολογούν υπέρ της ανάγκης να υπάρξει βελτίωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων μέσω παραχωρήσεων από τις ΗΠΑ και θεωρούν ότι οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν πάρει αυτή την τροπή εξαιτίας της υποστήριξης των Κούρδων της Συρίας( YPG) και της άρνησης των Αμερικανών να αποδεχθούν την αγορά των πυραύλων S-400 από τη Ρωσία. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν οι επικριτές της Αγκυρας, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η Τουρκία μπορεί να είναι ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ, αλλά μάλλον δεν είναι εταίρος.
Για τους Αμερικανούς αναλυτές, αυτό που επιδιώκει ο Ερντογάν είναι επιρροή και η δυναμική των σχέσεων ΗΠΑ/ΝΑΤΟ - Τουρκίας - Ρωσίας τού δίνει την ευκαιρία να προσπαθήσει να χειραγωγήσει την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες. Αυτού του είδους η χειραγώγηση είναι δυνατή μόνο όσο η διεθνής κοινότητα βλέπει την Τουρκία είτε ως Δύση είτε ως Ανατολή. Ο Eρντογάν δεν θέλει πλέον η Τουρκία να γίνει ένα πλεονέκτημα της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά επιθυμεί η χώρα του να γίνεται αντιληπτή ως μέρος του ΝΑΤΟ στην νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η επίσκεψη Μπλίνκεν σε Αθήνα, Αγκυρα, Τελ Αβίβ και Κύπρο στα τέλη Φεβρουαρίου αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αφού το γεωπολιτικό παιχνίδι που υφαίνουν οι ΗΠΑ έχει ως επίκεντρο εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 20 δισ. δολαρίων, εξορύξεις υδρογονανθράκων και την δόμηση μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην περιοχή.
6+1 προγράμματα για την υπεροχή στο Αιγαίο
Το Πολεμικό Ναυτικό κινείται για την απόκτηση νέων καταδρομικών σκαφών και επιταχύνει την υλοποίηση των ήδη συμφωνημένων εξοπλιστικών προγραμμάτων
Στις 9 Ιανουαρίου, ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ επιθεώρησε το πρώτο υποβρύχιο ΤΥΡΕ-214 που παραλαμβάνει το πολεμικό ναυτικό της χώρας του. Το «Piri Reis» είναι ένα από τα συνολικά έξι υποβρύχια του συγκεκριμένου τύπου, γερμανικής κατασκευής, παρόμοια με αυτά που το Πολεμικό μας Ναυτικό απέκτησε πρώτο πριν από 10 χρόνια, με τη γνωστή κλάση «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ». Μόνο που τα τουρκικά έχουν αρκετές διαφοροποιήσεις, καθώς έχουν προστεθεί και εγχώρια ηλεκτρονικά συστήματα. Οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις διαθέτουν τέσσερα υποβρύχια της κλάσης συν ένα αναβαθμισμένο, το «ΩΚΕΑΝΟΣ». Η Τουρκία, από την πλευρά της, έχει παραλάβει το πρώτο ΤΥΡΕ-214 και έχει συμφωνήσει με τη Γερμανία για τη συνολική ναυπήγηση έξι υποβρυχίων έως το 2029. Ωστόσο, το πρόγραμμα φαίνεται πως είναι στον «αέρα», αφού οι Γερμανοί, μετά τις συνεχείς πιέσεις της Ελλάδας, δείχνουν «νωθροί» για την εκτέλεση του προγράμματος εντός του χρονοδιαγράμματος. Κάτι που γνωρίζει καλά ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος σε ανύποπτο χρόνο είχε αφήσει να εννοηθεί ότι υπάρχει και η εναλλακτική της Ρωσίας για τη ναυπήγηση υποβρυχίων. Ωστόσο, οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας μας σε καμία περίπτωση δεν εφησυχάζουν και κινούνται ταχύτατα για την υλοποίηση 6+1 εξοπλιστικών προγραμμάτων, που θα διασφαλίσουν την υπεροχή στη θάλασσα και στον βυθό του Αιγαίου.
Τα Ticonderoga
Τα θηριώδη αμερικανικά καταδρομικά Ticonderoga δεν περιλαμβάνονται στα δρομολογημένα προγράμματα του Πολεμικού Ναυτικού. Ομως, όπως επεσήμαναν στη Realnews πηγές του ελληνικού Πενταγώνου, «το ενδιαφέρον για την απόκτησή τους από τις ΗΠΑ δεν εξέλειψε ποτέ». Στην επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος (LOR), που απέστειλε προς τις ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2020 η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού, μεταξύ άλλων ζητούσε επίσημα και δύο πλοία με δυνατότητες αεράμυνας περιοχής. Τα μόνα διαθέσιμα είναι τα θηριώδη Ticonderoga, εκτοπίσματος 9.700 τόνων, που φέρουν 122 κελιά πυραύλων. Δηλαδή, το καθένα από αυτά έχει ισχύ πυρός σχεδόν όσο τέσσερις φρεγάτες Belharra μαζί. Τα πλοία που αποσύρονται από τις ΗΠΑ είναι ηλικίας 27 και 28 ετών, δηλαδή όσο οι φρεγάτες ΜΕΚΟ που διαθέτει το Πολεμικό Ναυτικό, τις οποίες σκοπεύει να αναβαθμίσει. Ενδεχόμενη απόκτηση των καταδρομικών Ticonderoga από την Ελλάδα θα αλλάξει άρδην τις ισορροπίες στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, ήδη η πλάστιγγα γέρνει υπέρ της Ελλάδας.
Υποβρύχια
Το Πολεμικό Ναυτικό έχει ήδη δρομολογήσει πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του ελληνικού υποβρύχιου στόλου. Μεταξύ άλλων, φέρεται να καταλήγει στις προδιαγραφές εκσυγχρονισμού των τεσσάρων υποβρυχίων type 214. Αυτό σημαίνει πως όταν οι Τούρκοι μάθουν τις δυνατότητες των αντίστοιχων δικών τους, η Ελλάδα θα έχει ήδη στη διάθεσή της έναν αναβαθμισμένο στόλο υποβρυχίων.
Ελικόπτερα
Τα ελικόπτερα ΜΗ-60R ή Romeo, όπως αποκαλούνται, έχουν το παρατσούκλι «φονιάδες των υποβρυχίων». Με ενέργειες του ΓΕΕΘΑ, το Πολεμικό Ναυτικό προμηθεύεται επτά ελικόπτερα του συγκεκριμένου τύπου, που αναμένεται να αποτελέσουν το «μακρύ χέρι» των φρεγατών, εντοπίζοντας τα αντίπαλα υποβρύχια και στήνοντάς τους θανάσιμες παγίδες. Μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται η παραλαβή των πρώτων τριών Romeo και έως το 2025 θα έχει ολοκληρωθεί η παραλαβή και των υπολοίπων τεσσάρων.
Τορπίλες
Ακόμη ένα πρόγραμμα που έχει δρομολογηθεί είναι αυτό των τορπιλών βαρέως τύπου για τα υποβρύχια «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ». Με ταχύτητα 45 κόμβους και εμβέλεια 50 χλμ., οι τορπίλες αυτές αποτελούν τους μεγαλύτερους εχθρούς των σύγχρονων υποβρυχίων στον βυθό, αφού μέσω οπτικής ίνας μπορούν κατά τη διάρκεια της πλεύσης να μεταβάλλουν τα δεδομένα και την πορεία τους προς τον στόχο. Οι πρώτες είναι πιθανό να παραληφθούν κατά το τρέχον έτος.
Φρεγάτες
To 2025 αναμένεται η παραλαβή των πρώτων δύο υπερσύγχρονων φρεγατών FDI Belharra κλάσης «ΚΙΜΩΝ» και το 2026 έχει προγραμματιστεί η παραλαβή της τρίτης. Ταυτόχρονα υπάρχει η προαίρεση για την αγορά ακόμη μίας φρεγάτας του τύπου Belharra.
ΜΕΚΟ
Ολα είναι έτοιμα από το Πολεμικό Ναυτικό και το πρόγραμμα αναβάθμισης των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ κλάσης «ΥΔΡΑ» αναμένεται να ξεκινήσει εντός του έτους, δίνοντας επιχειρησιακή πνοή για επιπλέον 15 χρόνια. Η πρώτη φρεγάτα αναμένεται να έχει μπει στο ναυπηγείο για αναβάθμιση, εκτός απροόπτου, μέσα στο 2024.
Κορβέτες
Το πρόγραμμα των κορβετών φαίνεται ότι μπαίνει στην τελική ευθεία. Ηδη, δύο είναι οι προτάσεις που φέρονται ως οι επικρατέστερες για το Πολεμικό Ναυτικό. Η πρώτη προέρχεται από την αμερικανοϊταλική κοινοπραξία ΟΝΕΧ - Fincantieri, που προτάσσει το πλεονέκτημα των Ναυπηγείων Ελευσίνας. Η δεύτερη πρόταση για τις κορβέτες είναι αυτή της γαλλικής NAVAL, που βασίζεται στη συνεργασία με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος έχει πολλάκις επαναλάβει ότι μέσα τον Ιανουάριο η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων θα έχει καταλήξει στην τελική της επιλογή.
Η διαδικασία αυτή είναι συνήθως πολύ πιο χρονοβόρα και για την απάντηση (Letter of Acceptance - LOA), που περιλαμβάνει όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες, καθώς και το εκτιμώμενο κόστος της συγκεκριμένης προμήθειας, μπορεί να χρειαστεί πάνω από ενάμισης χρόνος, ενώ η συγκυρία, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, έχει αλλάξει τα δεδομένα σε ό,τι αφορά τόσο τις παραγγελίες όσο και τις παραδόσεις. Παρά ταύτα, όλες οι πληροφορίες από την Ουάσιγκτον συγκλίνουν στο ότι οι Αμερικανοί έχουν αποφασίσει να επιταχύνουν τις διαδικασίες σε σχέση με το ελληνικό αίτημα, ώστε το LOA να βρίσκεται στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης πριν από τις εκλογές. Η σπουδή του Πενταγώνου αντανακλά τη σημασία που αποδίδουν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα και τη βούλησή τους να ενταχθεί η χώρα μας στο πρόγραμμα F-35.
Η επιτάχυνση των διαδικασιών ήταν απαραίτητη ώστε να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση, η οποία θέλει να αρχίσει να παραλαμβάνει τα F-35 από το 2028, όταν, όπως εκτιμά, θα υπάρχει και η απαραίτητη δημοσιονομική ευχέρεια για να ξεκινήσουν οι πληρωμές. Το συνολικό κόστος της παραγγελίας, άλλωστε (για τα 20 αεροσκάφη, συν προαίρεση, ώστε η Ελλάδα να προχωρήσει στην αγορά άλλων 20 μαχητικών), αναμένεται να αγγίξει τα 4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, με αυτά τα μαχητικά 5ης γενιάς, η Ελλάδα αναμένεται να αποκτήσει σαφή υπεροχή στον αέρα απέναντι στην Τουρκία.
Εκνευρισμός
Οι Τούρκοι το έχουν αντιληφθεί αυτό και ο εκνευρισμός τους είναι πλέον εμφανής, πολύ περισσότερο μάλιστα μετά την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον, από την οποία ο έφυγε κυριολεκτικά με άδεια τα χέρια. Το τουρκικό αίτημα να εγκρίνει η αμερικανική κυβέρνηση την πώληση 40 νέων μαχητικών τύπου F-16 και την αναβάθμιση άλλων 80 δεν εγκρίθηκε, δεν προωθήθηκε στο Κογκρέσο και ο Τούρκος υπουργός δεν πήρε ούτε καν μια δέσμευση για το χρονοδιάγραμμα. Αντίθετα, η Ελλάδα έχει ήδη δρομολογήσει την αναβάθμιση 83 ελληνικών F-16 στην έκδοση Viper, ό,τι πιο προηγμένο υπάρχει σήμερα δηλαδή, και έχει ήδη παραλάβει έξι. Αν προστεθούν και τα Rafale, η ελληνική υπεροπλία στον αέρα έχει ήδη αρχίσει να εδραιώνεται και αναμένεται να γίνει συντριπτική όταν η Ελλάδα θα αποκτήσει και τα F-35.
Οι Τούρκοι το έχουν αντιληφθεί αυτό και βγάζουνέναν έντονο εκνευρισμό. Δεν είναι τυχαίο πως ο Μ. Τσαβούσογλου επανέλαβε στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον Αντονι Μπλίνκεν στην Ουάσιγκτον πως είπε στις ΗΠΑ ότι «η ισορροπία στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Τουρκία και την Ελλάδα έχει χαλάσει». Τουρκικές πηγές διαβεβαιώνουν πως ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν ζήτησε από τον Αμερικανό ομόλογό του να μην πουλήσουν οι ΗΠΑ F-35 στην Ελλάδα, αυτό ζητούν όμως πλέον οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης και οι ειδικοί στα εξοπλιστικά στη γειτονική χώρα, για να μη διαταραχθεί η ισορροπία ισχύος. Διπλωματικές πηγές εκτιμούν πως αυτό θα το ακούσουμε αργά ή γρήγορα και από επίσημα τουρκικά χείλη. Ο έγκυρος Τούρκος αναλυτής Μουράτ Γετκίν έγραψε, άλλωστε, πως η τουρκική πλευρά προτίμησε να μην πει κάτι για τα F-35, επειδή ήλπιζε ότι θα «ξεκολλήσει» σε αυτήν την επίσκεψη το θέμα των τουρκικών F-16. Η αντίδραση αυτή δεν θα είναι, άλλωστε, κάτι απόλυτα καινούργιο. Ηδη οι Τούρκοι προσπαθούν να δαιμονοποιήσουν τους ελληνικούς εξοπλισμούς με το έωλο επιχείρημα πως εξοπλιζόμαστε για να προχωρήσουμε σε επιθετική ενέργεια εναντίον τους, ενώ απευθύνονται ειδικά στο αμερικανικό ακροατήριο με το επίσης έωλο επιχείρημα πως εγκαθιστούμε αμερικανικούς εξοπλισμούς σε νησιά που, σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες, θα έπρεπε να είναι αποστρατιωτικοποιημένα.
Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για το φιάσκο Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον, αλλά και να δείξει στο εγχώριο ακροατήριο πως η Τουρκία δεν έχει ανάγκη από τα F-16 για να τα βγάλει πέρα με την Ελλάδα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προχώρησε σε νέα προσωπική επίθεση στον πρωθυπουργό. Σχολιάζοντας την εκτίμηση Μητσοτάκη από το Νταβός ότι «δεν θα πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία, αλλά τα τελευταία χρόνια βιώσαμε πολλές εντάσεις», ο Τούρκος Πρόεδρος είπε: «Κοίτα, Μητσοτάκη, μιλάς από εδώ κι από εκεί. Εχε υπ’ όψιν σου ότι οι τρελοί Τούρκοι θα έρθουν αν επιχειρήσεις να κάνεις λάθος», ενώ ξανάβαλε στο τραπέζι τον τουρκικό πύραυλο: «Στην Ελλάδα λένε ότι “η Τουρκία έφτιαξε έναν πύραυλο που τον αποκαλεί Tayfun. Τι θα γίνει αν χτυπήσει με αυτόν την Αθήνα;”. Εμείς δεν έχουμε πρόβλημα, εσείς πρέπει να είστε έξυπνοι». Τέλος, έθεσε εκ νέου το ζήτημα των ελληνικών εξοπλισμών και της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, λέγοντας ότι «με τον εξοπλισμό των νησιών, κάνουν αντίθετα βήματα όσον αφορά τη Συνθήκη της Λωζάννης και άλλες συμφωνίες. Οσα δηλώνει ο Μητσοτάκης δεν αρκούν για να καθορίσουν την τύχη της περιοχής. Εμείς κάνουμε τα απαραίτητα και θα πούμε όσα πρέπει σε διεθνείς συναντήσεις».
«Συζητήσαμε, αλλά δεν συμφωνήσαμε πουθενά»
Το παρασκήνιο της επίσκεψης Τσαβούσογλου στις ΗΠΑ, τα μηνύματα του Τούρκου ΥΠΕΞ στον Αμερικανό ομόλογό του Αντονι Μπλίνκεν και η νευρικότητα της Αγκυρας για την αλλαγή ισορροπιών στο Αιγαίο
Οι ΗΠΑ και η Τουρκία προσπάθησαν μέσω των υπουργών Εξωτερικών Μπλίνκεν - Tσαβούσογλου να παραμερίσουν τις διαφορές που έχουν κάνει τεταμένες τις σχέσεις τους εδώ και χρόνια. Ομως, δεν υπήρξε λευκός καπνός όσον αφορά την επίλυση των διαφωνιών στα κύρια θέματα στην ατζέντας, όπως η πώληση μαχητικών F-16, οι αυξανόμενες απαιτήσεις της Τουρκίας έναντι της Σουηδίας και της Φινλανδίας προκειμένου να εγκρίνει την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, οι εντάσεις στο Αιγαίο και η διαφαινόμενη πρόθεση της Αγκυρας να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με τον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ. Οπως σχολίασε, μιλώντας στη Realnews, Αμερικανός αξιωματούχος που συμμετείχε στις συνομιλίες των δύο υπουργών Εξωτερικών, «συζητήσαμε όλα τα θέματα, αλλά δεν υπάρχει κάτι θετικό, δεν συμφωνήσαμε πουθενά».
Η Τουρκία και οι ΗΠΑ διανύουν μια παρατεταμένη περίοδο διαφωνιών και οι δύο άνδρες προσπάθησαν να ιχνηλατήσουν το παρόν και το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, οι οποίες βρίσκονται ενώπιον σοβαρών αδιεξόδων εξαιτίας των αποκλινόντων συμφερόντων των δύο χωρών και της πρόθεσης της Τουρκίας να παίξει έναν ρόλο περιφερειακής ηγεμονικής δύναμης. Η επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον ήταν μια σπάνια ευκαιρία για ανώτατο Τούρκο αξιωματούχο, καθώς η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν έχει κρατήσει αποστάσεις από την Τουρκία, λόγω της ολοένα και πιο αυταρχικής κατεύθυνσης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των πολιτικών που περιορίζουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες.
Η Τουρκία παραμένει στρατηγικής σημασίας για την Ουάσιγκτον και, όπως τόνισε ο Αντ. Μπλίνκεν, ήταν το κλειδί για τη συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που επέτρεψε τη μεταφορά εκατομμυρίων τόνων ουκρανικών σιτηρών στις παγκόσμιες αγορές, αποτρέποντας μια επισιτιστική κρίση κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ομως, σε σύντομες παρατηρήσεις πριν από τη συνάντησή τους, κανείς από τους δύο δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις διαφορές τους σχετικά με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, την οποία οι Τούρκοι μέχρι στιγμής έχουν εμποδίσει, παρά την ισχυρή υποστήριξη από τις ΗΠΑ και άλλους συμμάχους.
Ψηλά στην ατζέντα της συνάντησης ήταν το αίτημα της Τουρκίας για τα μαχητικά F-16 και η ελληνοτουρκική αντιπαράθεση στο Αιγαίο. Ο Λευκός Οίκος πιέζει για την πώληση ως έπαθλο παρηγοριάς, αφού το Κογκρέσο απομάκρυνε τη χώρα από το πιο προηγμένο πρόγραμμα F-35 λόγω της συμμαχίας της Τουρκίας με τη Ρωσία. Η στόχευση του Λευκού Οίκου είναι διπλή. Πρώτον, θέλει να δελεάσει την Αγκυρα, ώστε να καμφθούν οι τις αντιρρήσεις για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Δεύτερον, οι σύμβουλοι ασφαλείας του Μπάιντεν υποστηρίζουν ότι η Τουρκία είναι ένα σημαντικό μέλος του ΝΑΤΟ, επειδή έχει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στη Συμμαχία μετά τις ΗΠΑ.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ τόνισε τη σημασία που δίνει η Τουρκία στο να κερδίσει την έγκριση των ΗΠΑ για την αγορά προηγμένων μαχητικών F-16, κάτι που υποστηρίζει η κυβέρνηση Μπάιντεν, αλλά αντιμετωπίζει ισχυρή αντίθεση από το Κογκρέσο. Ο Τσαβούσογλου χαρακτήρισε τη συμφωνία για τα F-16 «σημαντικό θέμα» στην αμυντική συνεργασία ΗΠΑ - Τουρκίας και τόνισε ότι «αναμένουμε έγκριση σύμφωνα με το κοινό στρατηγικό μας συμφέρον», κατηγορώντας την Ουάσιγκτον ότι έχει «χαλάσει» την ισορροπία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας» με την παράδοση μαχητικών F-35 στη χώρα μας και όχι μόνο. «Παρόλο που η Ελλάδα λέει συνεχώς ότι οι εννέα βάσεις δημιουργήθηκαν για να υπάρχει ισορροπία με την Τουρκία, δεν έχουμε δει ακόμη να έχει γίνει μια σαφής δήλωση από τις ΗΠΑ για το αντίθετο», δήλωσε ο κ. Τσαβούσογλου. Παράλληλα, επεσήμανε ότι «βλέπουμε πως έχει διαταραχθεί η ισορροπία και λέμε στις ΗΠΑ ότι πρέπει να αποκατασταθεί ξανά αυτή η ισορροπία στις σχέσεις τόσο με την Κύπρο όσο και στις σχέσεις Τουρκίας - Ελλάδας.»
Η παράδοση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία -και ταυτόχρονα αεροπλάνων F-35 στην Ελλάδα- είναι ένα λεπτό θέμα για την αμερικανική κυβέρνηση, αλλά εγείρει την αντίθεση γερουσιαστών και βουλευτών, συμπεριλαμβανομένου του ισχυρού επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Μπομπ Μενέντεζ, τον οποίο στόχευε διαρκώς στις δηλώσεις του ο Μ. Τσαβούσογλου. Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ επιχείρησε να λειάνει τις γωνίες («είμαστε στενοί σύμμαχοι, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε διαφορές, αλλά, όταν έχουμε διαφορές, ακριβώς επειδή είμαστε σύμμαχοι και εταίροι, εργαζόμαστε μέσω αυτών σε αυτό το πνεύμα») δίνοντας το στίγμα. Οι υποστηρικτές της Τουρκίας στους κόλπους της αμερικανικής διπλωματίας επιχειρηματολογούν υπέρ της ανάγκης να υπάρξει βελτίωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων μέσω παραχωρήσεων από τις ΗΠΑ και θεωρούν ότι οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν πάρει αυτή την τροπή εξαιτίας της υποστήριξης των Κούρδων της Συρίας( YPG) και της άρνησης των Αμερικανών να αποδεχθούν την αγορά των πυραύλων S-400 από τη Ρωσία. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν οι επικριτές της Αγκυρας, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η Τουρκία μπορεί να είναι ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ, αλλά μάλλον δεν είναι εταίρος.
Για τους Αμερικανούς αναλυτές, αυτό που επιδιώκει ο Ερντογάν είναι επιρροή και η δυναμική των σχέσεων ΗΠΑ/ΝΑΤΟ - Τουρκίας - Ρωσίας τού δίνει την ευκαιρία να προσπαθήσει να χειραγωγήσει την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες. Αυτού του είδους η χειραγώγηση είναι δυνατή μόνο όσο η διεθνής κοινότητα βλέπει την Τουρκία είτε ως Δύση είτε ως Ανατολή. Ο Eρντογάν δεν θέλει πλέον η Τουρκία να γίνει ένα πλεονέκτημα της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά επιθυμεί η χώρα του να γίνεται αντιληπτή ως μέρος του ΝΑΤΟ στην νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η επίσκεψη Μπλίνκεν σε Αθήνα, Αγκυρα, Τελ Αβίβ και Κύπρο στα τέλη Φεβρουαρίου αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αφού το γεωπολιτικό παιχνίδι που υφαίνουν οι ΗΠΑ έχει ως επίκεντρο εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 20 δισ. δολαρίων, εξορύξεις υδρογονανθράκων και την δόμηση μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην περιοχή.
6+1 προγράμματα για την υπεροχή στο Αιγαίο
Το Πολεμικό Ναυτικό κινείται για την απόκτηση νέων καταδρομικών σκαφών και επιταχύνει την υλοποίηση των ήδη συμφωνημένων εξοπλιστικών προγραμμάτων
Στις 9 Ιανουαρίου, ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ επιθεώρησε το πρώτο υποβρύχιο ΤΥΡΕ-214 που παραλαμβάνει το πολεμικό ναυτικό της χώρας του. Το «Piri Reis» είναι ένα από τα συνολικά έξι υποβρύχια του συγκεκριμένου τύπου, γερμανικής κατασκευής, παρόμοια με αυτά που το Πολεμικό μας Ναυτικό απέκτησε πρώτο πριν από 10 χρόνια, με τη γνωστή κλάση «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ». Μόνο που τα τουρκικά έχουν αρκετές διαφοροποιήσεις, καθώς έχουν προστεθεί και εγχώρια ηλεκτρονικά συστήματα. Οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις διαθέτουν τέσσερα υποβρύχια της κλάσης συν ένα αναβαθμισμένο, το «ΩΚΕΑΝΟΣ». Η Τουρκία, από την πλευρά της, έχει παραλάβει το πρώτο ΤΥΡΕ-214 και έχει συμφωνήσει με τη Γερμανία για τη συνολική ναυπήγηση έξι υποβρυχίων έως το 2029. Ωστόσο, το πρόγραμμα φαίνεται πως είναι στον «αέρα», αφού οι Γερμανοί, μετά τις συνεχείς πιέσεις της Ελλάδας, δείχνουν «νωθροί» για την εκτέλεση του προγράμματος εντός του χρονοδιαγράμματος. Κάτι που γνωρίζει καλά ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος σε ανύποπτο χρόνο είχε αφήσει να εννοηθεί ότι υπάρχει και η εναλλακτική της Ρωσίας για τη ναυπήγηση υποβρυχίων. Ωστόσο, οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας μας σε καμία περίπτωση δεν εφησυχάζουν και κινούνται ταχύτατα για την υλοποίηση 6+1 εξοπλιστικών προγραμμάτων, που θα διασφαλίσουν την υπεροχή στη θάλασσα και στον βυθό του Αιγαίου.
Τα Ticonderoga
Τα θηριώδη αμερικανικά καταδρομικά Ticonderoga δεν περιλαμβάνονται στα δρομολογημένα προγράμματα του Πολεμικού Ναυτικού. Ομως, όπως επεσήμαναν στη Realnews πηγές του ελληνικού Πενταγώνου, «το ενδιαφέρον για την απόκτησή τους από τις ΗΠΑ δεν εξέλειψε ποτέ». Στην επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος (LOR), που απέστειλε προς τις ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2020 η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού, μεταξύ άλλων ζητούσε επίσημα και δύο πλοία με δυνατότητες αεράμυνας περιοχής. Τα μόνα διαθέσιμα είναι τα θηριώδη Ticonderoga, εκτοπίσματος 9.700 τόνων, που φέρουν 122 κελιά πυραύλων. Δηλαδή, το καθένα από αυτά έχει ισχύ πυρός σχεδόν όσο τέσσερις φρεγάτες Belharra μαζί. Τα πλοία που αποσύρονται από τις ΗΠΑ είναι ηλικίας 27 και 28 ετών, δηλαδή όσο οι φρεγάτες ΜΕΚΟ που διαθέτει το Πολεμικό Ναυτικό, τις οποίες σκοπεύει να αναβαθμίσει. Ενδεχόμενη απόκτηση των καταδρομικών Ticonderoga από την Ελλάδα θα αλλάξει άρδην τις ισορροπίες στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, ήδη η πλάστιγγα γέρνει υπέρ της Ελλάδας.
Υποβρύχια
Το Πολεμικό Ναυτικό έχει ήδη δρομολογήσει πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του ελληνικού υποβρύχιου στόλου. Μεταξύ άλλων, φέρεται να καταλήγει στις προδιαγραφές εκσυγχρονισμού των τεσσάρων υποβρυχίων type 214. Αυτό σημαίνει πως όταν οι Τούρκοι μάθουν τις δυνατότητες των αντίστοιχων δικών τους, η Ελλάδα θα έχει ήδη στη διάθεσή της έναν αναβαθμισμένο στόλο υποβρυχίων.
Ελικόπτερα
Τα ελικόπτερα ΜΗ-60R ή Romeo, όπως αποκαλούνται, έχουν το παρατσούκλι «φονιάδες των υποβρυχίων». Με ενέργειες του ΓΕΕΘΑ, το Πολεμικό Ναυτικό προμηθεύεται επτά ελικόπτερα του συγκεκριμένου τύπου, που αναμένεται να αποτελέσουν το «μακρύ χέρι» των φρεγατών, εντοπίζοντας τα αντίπαλα υποβρύχια και στήνοντάς τους θανάσιμες παγίδες. Μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται η παραλαβή των πρώτων τριών Romeo και έως το 2025 θα έχει ολοκληρωθεί η παραλαβή και των υπολοίπων τεσσάρων.
Τορπίλες
Ακόμη ένα πρόγραμμα που έχει δρομολογηθεί είναι αυτό των τορπιλών βαρέως τύπου για τα υποβρύχια «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ». Με ταχύτητα 45 κόμβους και εμβέλεια 50 χλμ., οι τορπίλες αυτές αποτελούν τους μεγαλύτερους εχθρούς των σύγχρονων υποβρυχίων στον βυθό, αφού μέσω οπτικής ίνας μπορούν κατά τη διάρκεια της πλεύσης να μεταβάλλουν τα δεδομένα και την πορεία τους προς τον στόχο. Οι πρώτες είναι πιθανό να παραληφθούν κατά το τρέχον έτος.
Φρεγάτες
To 2025 αναμένεται η παραλαβή των πρώτων δύο υπερσύγχρονων φρεγατών FDI Belharra κλάσης «ΚΙΜΩΝ» και το 2026 έχει προγραμματιστεί η παραλαβή της τρίτης. Ταυτόχρονα υπάρχει η προαίρεση για την αγορά ακόμη μίας φρεγάτας του τύπου Belharra.
ΜΕΚΟ
Ολα είναι έτοιμα από το Πολεμικό Ναυτικό και το πρόγραμμα αναβάθμισης των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ κλάσης «ΥΔΡΑ» αναμένεται να ξεκινήσει εντός του έτους, δίνοντας επιχειρησιακή πνοή για επιπλέον 15 χρόνια. Η πρώτη φρεγάτα αναμένεται να έχει μπει στο ναυπηγείο για αναβάθμιση, εκτός απροόπτου, μέσα στο 2024.
Κορβέτες
Το πρόγραμμα των κορβετών φαίνεται ότι μπαίνει στην τελική ευθεία. Ηδη, δύο είναι οι προτάσεις που φέρονται ως οι επικρατέστερες για το Πολεμικό Ναυτικό. Η πρώτη προέρχεται από την αμερικανοϊταλική κοινοπραξία ΟΝΕΧ - Fincantieri, που προτάσσει το πλεονέκτημα των Ναυπηγείων Ελευσίνας. Η δεύτερη πρόταση για τις κορβέτες είναι αυτή της γαλλικής NAVAL, που βασίζεται στη συνεργασία με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος έχει πολλάκις επαναλάβει ότι μέσα τον Ιανουάριο η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων θα έχει καταλήξει στην τελική της επιλογή.