Πανδημία, υψηλές τιμές ενέργειας, το αυξημένο κόστος παραγωγής, ακριβές πρώτες ύλες, ο πόλεμος στην Ουκρανία. Από την άλλη πλευρά η τεράστια ζήτηση που έχει προκύψει από την τριπλή επιδημία κορονοϊού, γρίπης και βρογχιολίτιδας, που πλήττει κυρίως τα παιδιά. Είναι οι βασικοί λόγοι που έχουν δημιουργήσει τεράστιες ελλείψεις φαρμάκων, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, με το ζήτημα να λαμβάνει παγκόσμιες διαστάσεις. Δεν είναι μόνο οι δραστικές ουσίες που είναι απαραίτητες για τη φαρμακευτική παραγωγή που λείπουν (παρακεταμόλη, αμοξυκιλλίνη, βουταμιράτη, αμβροξόλη, δραστικές για αντιβιοτικά, αντιπυρετικά και αντιυπερτασικά φάρμακα), αλλά ακόμη και πλαστικά μέρη συσκευασιών. Σημειώνεται πως μεγάλο ποσοστό δραστικών παράγονται σε εργοστάσια της Ασίας και ειδικότερα στην Ινδία και στην Κίνα, τα οποία έχουν περιορίσει την παραγωγή.
Από: capital.gr / Tης Βίκυς Κουρλιμπίνη
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα πρόσθετο πρόβλημα. Αυτό των χαμηλών τιμών φαρμάκων. Η ανώτατη καθαρή τιμή παραγωγού (ex-factory) καθορίζεται σύμφωνα με τον μέσο όρο των δύο χαμηλότερων διαφορετικών τιμών στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης του ιδίου φαρμάκου, ως προς τη δραστική ουσία, τη φαρμακοτεχνική μορφή, την περιεκτικότητα και τη συσκευασία. Για τα γενόσημα φάρμακα, η τιμή τους ορίζεται στο 65% της τιμής των αντίστοιχων προϊόντων αναφοράς. Οι χαμηλές τιμές, πρώτον, αυξάνουν τις παράλληλες εξαγωγές σκευασμάτων σε χώρες από τις οποίες προκύπτει μεγαλύτερο κέρδος, ενώ και οι φαρμακευτικές, όπως αναφέρουν στο "Κ" πηγές από την αγορά του φαρμάκου, μειώνουν τη διάθεση.
Από τα ράφια εδώ και αρκετές εβδομάδες λείπουν εισπνεόμενα σκευάσματα, σιρόπια για το βήχα, αντιβιώσεις, αντιπυρετικά και πολύ γνωστά αναλγητικά, αλλά και φάρμακα για καρδιαγγειακές παθήσεις, για την υπέρταση, για τον σακχαρώδη διαβήτη.
Ήδη στη χώρα μας, λόγω των τεράστιων ελλείψεων, έχουν απαγορευτεί οι παράλληλες εξαγωγές σε περισσότερα από διακόσια ελλειπτικά φάρμακα. Παράλληλα, οι φαρμακαποθήκες κλήθηκαν να γνωστοποιήσουν τα αποθέματά τους, ενώ στην αρχή της εβδομάδας ανακοινώθηκε από το υπουργείο Υγείας συμπληρωματική δέσμη μέτρων για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα πρόσθετο πρόβλημα. Αυτό των χαμηλών τιμών φαρμάκων. Η ανώτατη καθαρή τιμή παραγωγού (ex-factory) καθορίζεται σύμφωνα με τον μέσο όρο των δύο χαμηλότερων διαφορετικών τιμών στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης του ιδίου φαρμάκου, ως προς τη δραστική ουσία, τη φαρμακοτεχνική μορφή, την περιεκτικότητα και τη συσκευασία. Για τα γενόσημα φάρμακα, η τιμή τους ορίζεται στο 65% της τιμής των αντίστοιχων προϊόντων αναφοράς. Οι χαμηλές τιμές, πρώτον, αυξάνουν τις παράλληλες εξαγωγές σκευασμάτων σε χώρες από τις οποίες προκύπτει μεγαλύτερο κέρδος, ενώ και οι φαρμακευτικές, όπως αναφέρουν στο "Κ" πηγές από την αγορά του φαρμάκου, μειώνουν τη διάθεση.
Από τα ράφια εδώ και αρκετές εβδομάδες λείπουν εισπνεόμενα σκευάσματα, σιρόπια για το βήχα, αντιβιώσεις, αντιπυρετικά και πολύ γνωστά αναλγητικά, αλλά και φάρμακα για καρδιαγγειακές παθήσεις, για την υπέρταση, για τον σακχαρώδη διαβήτη.
Ήδη στη χώρα μας, λόγω των τεράστιων ελλείψεων, έχουν απαγορευτεί οι παράλληλες εξαγωγές σε περισσότερα από διακόσια ελλειπτικά φάρμακα. Παράλληλα, οι φαρμακαποθήκες κλήθηκαν να γνωστοποιήσουν τα αποθέματά τους, ενώ στην αρχή της εβδομάδας ανακοινώθηκε από το υπουργείο Υγείας συμπληρωματική δέσμη μέτρων για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.
Τα επιπλέον μέτρα
Όπως αποφάσισε η Αριστοτέλους, θα συνεχιστούν οι έλεγχοι των φαρμακαποθηκών για τη μη εξαγωγή των ελλειπτικών φαρμάκων, αλλά και των φαρμακευτικών για να διαπιστωθεί ότι έχουν την επάρκεια των φαρμάκων για την κάλυψη της ελληνικής αγοράς, ιδίως αντιπυρετικών και παιδιατρικών φαρμάκων. Θα υπάρξει αύξηση των παραγγελιών από τον ΙΦΕΤ για τις δραστικές ουσίες για τις οποίες παρουσιάζεται η παγκόσμια έλλειψη και ενημέρωση από τον ΕΟΦ για τα φάρμακα που λείπουν από την αγορά, ενώ παράλληλα θα γνωστοποιείται το πού υπάρχει υποκατάσταση φαρμάκων. Αποφάσισε ακόμη: επέκταση της συνταγογράφησης γενοσήμων φαρμάκων εκεί που υπάρχουν ελλείψεις και εξορθολογισμό των τιμών στα φάρμακα τα οποία είναι ελλειπτικά και πολύ χαμηλής κοστολογικής αξίας.
Παγκόσμιο πρόβλημα
Αντιμέτωπη με μεγάλες ελλείψεις φαρμάκων βρίσκεται η Γερμανία, με την πίεση στα φαρμακεία να είναι τεράστια. Οι φαρμακοποιοί, όπως μεταδίδουν γερμανικά μέσα, χαρακτηρίζουν την κατάσταση πολύ σοβαρή, με τους γονείς να αγωνίζονται να βρουν φάρμακα για τα παιδιά τους, καθώς περισσότερα από 300 φάρμακα δεν είναι διαθέσιμα. Σύμφωνα με το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Φαρμάκων και Ιατρικών Συσκευών, τα σκευάσματα που δεν είναι διαθέσιμα επί του παρόντος στη χώρα περιλαμβάνουν αντιβιοτικά, φάρμακα για τον διαβήτη, αντικαρκινικά φάρμακα, αντιυπερτασικά και παυσίπονα. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, η έλλειψη παραδόσεων από χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα.
Περίπου το 80% των φαρμάκων που πωλούνται στη χώρα είναι γενόσημα που παράγονται σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία. Στην περίπτωση των αντιβιοτικών, για παράδειγμα, τα γενόσημα έχουν μερίδιο αγοράς 100% στη Γερμανία. Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα ήταν το σύστημα τιμολόγησης των φαρμάκων στη Γερμανία, καθώς τα δημόσια ταμεία ασφάλισης υγείας δεν πληρώνουν περισσότερο από τη νομικά καθορισμένη τιμή για τα γενόσημα.
Και στη Γαλλία οι ασθενείς αγωνίζονται να βρουν παιδικά φάρμακα παρακεταμόλης και αμοξυκιλλίνης στα περισσότερα φαρμακεία. Οι φαρμακοποιοί αναφέρουν πως οι ελλείψεις ξεκίνησαν πριν από μήνες. Ο Εθνικός Οργανισμός για την Ασφάλεια των Φαρμάκων και των Προϊόντων Υγείας (ANSM) επιβεβαίωσε την περασμένη εβδομάδα την ύπαρξη προβλήματος προμήθειας σχετικά με αντιβιοτικά που συνταγογραφούνται κυρίως σε παιδιά. Το γαλλικό υπουργείο Υγείας δήλωσε στις 14 Δεκεμβρίου σε συνέντευξη Τύπου ότι οι ελλείψεις σε αντιβιοτικά και παρακεταμόλη για τα παιδιά θα επιμείνουν για μερικές εβδομάδες και προέτρεψε τη χώρα να έχει υπομονή. Οι αρχές έχουν ανακοινώσει μέτρα για την αντιμετώπιση της έλλειψης, συμπεριλαμβανομένης της διαφοροποίησης των πηγών εισαγωγής. Η έλλειψη δεν επηρεάζει μόνο τα παιδιατρικά φάρμακα. Το 2022, σχεδόν 3.000 φάρμακα υπόκεινται σε προβλήματα προμήθειας, σύμφωνα με τον ANSM.
Στη Μεγάλη Βρετανία, η Ένωση Ανεξάρτητων Φαρμακείων χαρακτήρισε την έλλειψη αμοξυκιλλίνης "πολύ ανησυχητική", καθώς η χώρα βιώνει έξαρση της οστρακιάς και των σοβαρών λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο Α. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καταγράφηκαν επίσης ελλείψεις σε ορισμένα φάρμακα για τον διαβήτη, ενώ η αριπιπραζόλη, ένα φάρμακο που συνταγογραφείται για ορισμένες ψυχιατρικές παθήσεις, όπως η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή και ο σοβαρός αυτισμός, ήταν επίσης σε έλλειψη.
Χρόνιο πρόβλημα οι ελλείψεις
Το φαινόμενο των ελλείψεων δεν είναι νέο, αλλά έχει επιδεινωθεί με την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. "Η κατάσταση ήταν πολύ κακή όλα αυτά τα χρόνια σε όλες τις χώρες και επηρεάζει όλους τους τύπους φαρμάκων", δήλωσε η Ilaria Passarani, Γενική Γραμματέας της Πανευρωπαϊκής Ένωσης των Φαρμακοποιών (PGEU).
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων πάντως διερευνά τη χρόνια έλλειψη αντιβιοτικών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Είκοσι πέντε από τις 27 χώρες της Ε.Ε. έχουν αναφέρει τοπικές ελλείψεις.
Δεν είναι όμως μόνο τα παιδικά φάρμακα ή τα αντιβιοτικά που δεν φτάνουν στα φαρμακεία. Για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ασθενείς με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) αντιμετωπίζουν δυσκολίες να αποκτήσουν τη θεραπεία τους. Οι καθυστερήσεις παραγωγής, η υπερσυνταγογράφηση, και η υψηλή ζήτηση επιδεινώνουν την έλλειψη.