 |
| ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ: Στρατιώτες της Λαϊκής Πολιτοφυλακής της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ απεικονίζονται στο χωριό Novotroitskoe στην περιοχή Volnovakhsky που έχει τεθεί υπό τον έλεγχο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ. Sputnik / Ilya Pitalev |
Η μάχη για τη Χερσώνα που συζητήσαμε στο τελευταίο μας άρθρο έληξε υπέρ της Ουκρανίας – αλλά με μια μικρή ανατροπή: δεν υπήρξε ουσιαστική μάχη. Για τρεις εβδομάδες, η Ρωσία εκκένωνε όχι μόνο τους κατοίκους που ήθελαν να εγκαταλείψουν την πόλη - και τη δεξιά όχθη του ποταμού Δνείπερου - αλλά ακόμη και μνημεία που ο αντίπαλος που εισέρχονταν στην πόλη μπορεί να θεωρούσε απαράδεκτα.
Από τον Sergey Poletaev και τον Dmitry Stefanovich, συνιδρυτές και συντάκτες του έργου Vatfor - RT.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Μέχρι τις 10 Νοεμβρίου, το τελευταίο στρατιωτικό προσωπικό είχε εγκαταλείψει τη δεξιά όχθη του Δνείπερου και αφού διέσχισαν το ποτάμι ανατίναξαν τις γέφυρες (συμπεριλαμβανομένης της πολύπαθης γέφυρας Antonovsky) που εκτείνονταν στον ποταμό, καθώς και την υπερυψωμένη διάβαση της δεξαμενής στο φράγμα Kakhovka.
Οι ουκρανικές δυνάμεις μπήκαν στην πόλη μία ή δύο μέρες αργότερα, και ολόκληρος ο ελιγμός έγινε χωρίς αξιοσημείωτες μάχες. Μπορεί τα σύνορα της Περιφέρειας Χερσώνας να είναι σταθερά για πολύ καιρό, χρόνια ή και δεκαετίες, κατά μήκος του ποταμού Δνείπερου.
Αν συνοψίσουμε την στρατηγική εδάφους του ρωσικού στρατού σε όλη την εκστρατεία του, μετά την αρχική επίθεση του Φεβρουαρίου, μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: δεν επιτιθέμεθα πουθενά εκτός από το Donbass. Δεν κρατάμε γη και πόλεις. Εάν η άμυνα είναι γεμάτη με κόστος και απώλειες, δεν διστάζουμε να υποχωρήσουμε. Είναι αδύνατο να πούμε αν πρόκειται για αναγκαστική απόφαση ή για προεπιλεγμένη πολιτική, λόγω του ότι δεν έχουν δημοσιοποιηθεί οι στρατιωτικοί στόχοι της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης.
Στο Donbass, εν τω μεταξύ, η αργή κατάρρευση των ουκρανικών αμυνών συνεχίζεται. Οι δυνάμεις της Βάγκνερ, μαζί με την πολιτοφυλακή της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ – η οποία αποτελεί πλέον μέρος του ρωσικού στρατού – προχωρούν σταδιακά στην πόλη Αρτεμόφσκ (Μπαχμούτ), για την οποία είχαμε προβλέψει μάχες τον Ιούλιο. Οι φωτογραφίες από αυτό το μέρος του μετώπου θυμίζουν τώρα σκηνές από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο: χαρακώματα μέχρι τα γόνατα στη λάσπη, έδαφος γεμάτο με τρύπες από ρουκέτες και γυμνοί καμένοι κορμοί δέντρων.
Στο υπόλοιπο μπροστινό μέρος υπάρχει ακόμα μια ηρεμία. Εν τω μεταξύ, η κύρια εξέλιξη τις τελευταίες εβδομάδες ήταν η μετάβαση της Ρωσίας στη χρήση όπλων ακριβείας μεγάλης εμβέλειας σχεδόν σε ολόκληρη την Ουκρανία. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες φάσεις (με πιθανή εξαίρεση την ίδια την έναρξη της επιχείρησης) γίνονται πλέον τακτικά πλήγματα από αέρος και θάλασσα –και πιθανώς εκτοξευόμενοι πύραυλοι κρουζ από το έδαφος– καθώς και από drones καμικάζι.
Ο στόχος των χτυπημάτων, από όσο μπορεί να κριθεί τόσο από επίσημες δηλώσεις του ρωσικού υπουργείου Άμυνας όσο και από αντικειμενικά δεδομένα (για να μην αναφέρουμε την αντίδραση των Ουκρανών αξιωματούχων), είναι πρωτίστως οι ενεργειακές υποδομές. Ο λόγος αυτής της επιλογής φαίνεται να βρίσκεται στον υψηλό βαθμό «ορατότητας» μιας τέτοιας στρατηγικής και στον πολύπλευρο στρατηγικό αντίκτυπο που έχει στις αμυντικές δυνατότητες της Ουκρανίας. Είναι πιθανό η επιλογή των στόχων να οφείλεται εν μέρει σε ανεπαρκείς ικανότητες αναγνώρισης και στόχευσης περιουσιακών στοιχείων, καθώς και στα ίδια τα όπλα, τα οποία προφανώς δεν επιτρέπουν χτυπήματα εναντίον μικρών ή/και οχυρωμένων στόχων ή αντικειμένων «ευαίσθητα στο χρόνο».
Τα χτυπήματα αυτά, μεταξύ άλλων, διαταράσσουν την επιμελητεία και την επικοινωνία, γεγονός που πιθανότατα θα μειώσει σταδιακά την ευελιξία της στρατιωτικής μηχανής του αντιπάλου και θα του στερήσει την πρωτοβουλία. Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για οποιαδήποτε ριζική αλλαγή: τα αποτελέσματα της τρέχουσας στρατηγικής είναι σωρευτικά και ενδέχεται να φτάσουν σε ένα κρίσιμο στάδιο στο εγγύς μέλλον. Δεδομένης της εποχής του χρόνου, ο αντίκτυπος στον άμαχο πληθυσμό θα είναι σημαντικός και μπορεί κάλλιστα να δούμε μια πραγματικά τραγική εικόνα.
Μια άλλη ιστορία είναι η κατάσταση γύρω από τον πυρηνικό σταθμό του Zaporozhye. Η ίδια η εγκατάσταση και η παρακείμενη πόλη Energodar βρίσκονται υπό ρωσικό έλεγχο από το Μάρτιο, ενώ από τον Ιούλιο το εργοστάσιο υφίσταται τακτικό βομβαρδισμό από τις ουκρανικές δυνάμεις. Η Ρωσία, μέσω του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, πιέζει για τον τερματισμό των βομβαρδισμών, ενώ η Ουκρανία απαιτεί την «αποστρατιωτικοποίηση» του εργοστασίου – δηλαδή να τεθεί υπό τον έλεγχό της. Οι επαφές για το θέμα συνεχίζονται, ενώ το ίδιο το εργοστάσιο έχει τεθεί εκτός λειτουργίας από τις αρχές Σεπτεμβρίου.
Λοιπόν τι ακολουθεί; Φαίνεται πως υπάρχει ήδη μια ενεργή αναζήτηση λύσεων για την ενίσχυση των δυνατοτήτων αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας της Ουκρανίας, καθώς και αλλαγή προσέγγισης όσον αφορά την κατασκευή κατάλληλων συστημάτων, λαμβάνοντας υπόψη τη συσσωρευμένη εμπειρία αντιμετώπισης στρατιωτικών επιθέσεων από τη Ρωσία. Ωστόσο, αυτό ήταν μέχρι στιγμής πολύ συγκεκριμένο, και υπάρχει η αίσθηση ότι η προστασία της υποδομής δεν είναι πάντα πιο σημαντική για το Κίεβο από την αποτροπή χτυπημάτων εναντίον του μικρού αριθμού εναπομεινάντων και πρόσφατα παραδοθέντων δυτικών αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων.
Ένας άλλος τομέας αντιμέτρων θα μπορούσε να είναι η προμήθεια νέων οπλικών συστημάτων με διαρκώς αυξανόμενο βεληνεκές. Τα αερομεταφερόμενα και θαλάσσια drones κρούσης που έχει η ουκρανική πλευρά ενδέχεται επίσης να συνεχίσουν να βελτιώνονται.
Ένας τύπος πυρομαχικών μεγάλης εμβέλειας, τα «Geraniums», αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής. Ίσως εδώ βλέπουμε ένα παράδειγμα θεσμικής «αδράνειας» μεταξύ των στρατιωτών των μεγάλων δυνάμεων, καθώς αυτή η κατηγορία όπλων μέχρι πρόσφατα ήταν διαθέσιμη μόνο στο Ισραήλ, το Ιράν και εν μέρει στη Βόρεια Κορέα και την Κίνα, καθώς και σε ορισμένες μη κρατικές ηθοποιούς. Είναι πιθανό ότι τώρα θα δούμε αυξημένη εστίαση σε τέτοια χτυπήματα και αντίμετρα, ενώ η Ουκρανία θα αποτελέσει πεδίο δοκιμών για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Ελλείψει επιτυχών διαπραγματεύσεων για κατάπαυση του πυρός, φαίνεται πως τα όπλα μεγάλης εμβέλειας και υψηλής ακρίβειας πλήγματα εναντίον υποδομών βαθιά μέσα στην Ουκρανία θα συνεχιστούν. Ωστόσο, περαιτέρω κλιμάκωση (συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών) φαίνεται απίθανη. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει εάν το ΝΑΤΟ στο σύνολό του ή μεμονωμένα μέλη εμπλακούν πλήρως στις εχθροπραξίες, τις οποίες το μπλοκ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ έχει αποφύγει επιμελώς μέχρι στιγμής, προτιμώντας να διατηρήσει τον έλεγχο της κλίμακας της σύγκρουσης και να αποφύγει να εμπλακεί άμεσα.