 |
| ramdanidjamel / pixabay |
Του Τζέιμς Ντούρσο - oilprice.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Αλγερία είναι πρώην γαλλική αποικία και σημαντικός παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου που εξάγει το 85% του φυσικού αερίου της στην Ευρώπη. Η χώρα χαράζει μια ανεξάρτητη πορεία, δεν ανακατεύεται στις τοπικές υποθέσεις και έχει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία και την Κίνα. Η Αλγερία είναι σκληρός επικριτής του Ισραήλ, αντιτάχθηκε στην εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003 και το 2011 στην επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, κατήγγειλε τις Συμφωνίες του Αβραάμ, που αναγνώρισαν την αξίωση του γειτονικού Μαρόκου στη Δυτική Σαχάρα και διατηρεί σχέσεις με την κυβέρνηση Άσαντ στη Συρία.
Η Αλγερία πολέμησε δύο πολέμους ανεξαρτησίας: τον πόλεμο του 1954-1962 κατά των Γάλλων αποικιοκρατών και τον πόλεμο του 1991-2002 κατά των Ισλαμιστών, υπό την ηγεσία της Ένοπλης Ισλαμικής Ομάδας.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου των ΗΠΑ, «η Αλγερία έχει το 11ο - και το 16ο - μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στον κόσμο, αντίστοιχα, και ήταν ο 10ος μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου από το 2019. Εκτιμάται επίσης πως έχει στον κόσμο τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα σχιστολιθικού φυσικού αερίου».
Η Αλγερία έχει την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στην Αφρική με ΑΕΠ 167,98 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021. Τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αυξήθηκαν κατά 70% το πρώτο εξάμηνο του 2022 και τα έσοδα από την ενέργεια αναμένεται να ανέλθουν συνολικά στα 50 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του έτους. Η Παγκόσμια Τράπεζα ανέφερε πως η οικονομία της Αλγερίας «αναπτύχθηκε κατά 3,9% από έτος σε έτος κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2021, αφού συρρικνώθηκε κατά 5,5% το 2020», σε μεγάλο βαθμό λόγω της αυξημένης ευρωπαϊκής ζήτησης φυσικού αερίου. Οι υδρογονάνθρακες αντιπροσωπεύουν το 95 τοις εκατό των εσόδων από τις εξαγωγές και περίπου το 40 τοις εκατό του κρατικού εισοδήματος.
Οι κρατικές επιχειρήσεις φέρεται να αποτελούν πάνω από το ήμισυ της επίσημης οικονομίας και αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη, αλλά ο ιδιωτικός τομέας ελπίζει πως η κυβέρνηση θα παραμείνει στην πορεία των μεταρρυθμίσεων για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στον μη ενεργειακό τομέα, και δεν υποχωρεί λόγω της αύξησης των εσόδων από υδρογονάνθρακες. Η κυβέρνηση έχει μια ανοδική πορεία καθώς η Αλγερία κατατάσσεται στην 157η από τις 190 στην πιο πρόσφατη κατάταξη ευκολίας επιχειρηματικότητας της Παγκόσμιας Τράπεζας και θα είναι πρόκληση να προχωρήσει καθώς ανακάμπτει από την πανδημία.
Το σχέδιο για την προσέλκυση ΑΞΕ για την ανάπτυξη του μη ενεργειακού τομέα είναι απαραίτητο για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου ποσοστού ανεργίας και ενός επικίνδυνα υψηλού ποσοστού ανεργίας των νέων σχεδόν 32%. Το σχέδιο εξαλείφει την απαίτηση «51/49» για την πλειοψηφική ιδιοκτησία νέων επιχειρήσεων από την Αλγερία, αν και παραμένει για «στρατηγικούς τομείς», δηλαδή την ενέργεια, την εξόρυξη, την άμυνα, τις υποδομές μεταφορών και την παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων.
Το κλειδί είναι ότι η κυβέρνηση δεν προσπαθεί να «αγοράσει κοινωνική ειρήνη» μέσω πληρωμών κοινωνικής ασφάλισης, ενώ οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου είναι υψηλές, καθώς τελικά οι τιμές θα πέφτουν και η θυμωμένη νεολαία χωρίς δουλειά μπορεί να αποκλείσει τις προσωρινές επιλογές για την κυβέρνηση και να αναγκάσει να αναλάβει μια νέα κυβέρνηση, ελπίζουμε χωρίς βία.
Η σχέση της Αλγερίας με τις ΗΠΑ ξεκίνησε με αργό ρυθμό τη δεκαετία του 1960, αλλά ήταν γενικά θετική. Στη δεκαετία του 1950, οι κυβερνήσεις Τρούμαν και Αϊζενχάουερ υποστήριξαν τη Γαλλία στην Αλγερία, αλλά ο Πρόεδρος Κένεντι ενέκρινε την ανεξαρτησία της Αλγερίας.
Η Αλγερία μεσολάβησε στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν που κατέληξαν στην απελευθέρωση των 52 Αμερικανών ομήρων μετά από 444 ημέρες αιχμαλωσίας. Η Αλγερία πρόσφερε επίσης υποστήριξη στις ΗΠΑ στον απόηχο της 11ης Σεπτεμβρίου και συνεργάστηκε σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις, προσφέροντας ακόμη και τη χρήση αεροδρομίου στη χώρα από τις ΗΠΑ – μια μεγάλη παραχώρηση.
Τότε, λοιπόν, γιατί η αγκίτα για το Αλγέρι;
Η νοοτροπία της Αμερικής «ή είσαι μαζί μας, ή με τους τρομοκράτες» δε λαμβάνει υπόψη την προηγούμενη συνεργασία και τις θετικές σχέσεις. Η Ουάσιγκτον προφανώς δεν είναι σε θέση να πιστέψει πως ένα έθνος μπορεί να προτιμά να φροντίζει πρώτα τα δικά του συμφέροντα και θεωρεί ότι κάθε απροθυμία να θέσει τον εαυτό του στη θολότητα της Αμερικής σημαίνει πως συντάσσεται με τον εχθρό του.
Για παράδειγμα, το Πεντάγωνο απέτυχε να στρατολογήσει το Βιετνάμ ως στρατιωτικό σύμμαχο εναντίον της Κίνας, ξεχνώντας ή επιλέγοντας να αγνοήσει, ότι οι πρόσφατες μάχες για την απελευθέρωση του Βιετνάμ, πρώτα από τη Γαλλία και μετά από την Αμερική, θα μπορούσαν να κλίνουν τη χώρα ενάντια σε στρατιωτικές συμμαχίες, ειδικά με τους τύπους νίκησε.
Πιο πρόσφατα, ο υπουργός Εξωτερικών της Σιγκαπούρης, μιλώντας εκ μέρους της ASEAN για τις ΗΠΑ και την Κίνα, δήλωσε: "Δε μας ενδιαφέρει να διαχωριστούν οι γραμμές στην Ασία. Μην μας κάνετε να επιλέξουμε. Θα αρνηθούμε να επιλέξουμε". Και ακόμη και οι στενοί φίλοι της Ουάσιγκτον βλέπουν την αξία του να ανήκεις σε ένα φόρουμ ανεξάρτητο από τους Αμερικανούς: η ομάδα BRICS (Βραζιλία-Ρωσία-Ινδία-Κίνα-Νότια Αφρική) μπορεί σύντομα να καλωσορίσει την Αργεντινή και το Ιράν που έχουν υποβάλει αίτηση για ένταξη, ενώ Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία και το μέλος του ΝΑΤΟ, Τουρκία έχουν εκφράσει ενδιαφέρον. (Η Αλγερία υπέβαλε επίσημα αίτηση για ένταξη στο μπλοκ).
Ένας παρατηρητής σημείωσε πως οι BRICS μπορεί να γίνουν η «παγκόσμια συμμαχία για τα εμπορεύματα» με την Κίνα ως κέντρο παραγωγής και την Ινδία ως κέντρο εξυπηρέτησης.
Λοιπόν, για ποιον εργάζονται οι βουλευτές των ΗΠΑ;
Μπορεί να έχουν μια εύλογη ανησυχία για τα έσοδα που παίρνει η Ρωσία από την Αλγερία, αν και μια συμφωνία όπλων 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων ωχριά δίπλα στα απεριόριστα μετρητά που δίνει η Ουάσιγκτον στο Κίεβο. Θα μπορούσε να είναι ότι προωθούν αμυντικούς εργολάβους των ΗΠΑ να πιάσουν τις πωλήσεις στην Αλγερία, αν και το να περιμένουν από το Αλγέρι να σκουπίσει ολόκληρο το απόθεμά του που προμήθευε η Ρωσία είναι ο ίδιος ευσεβής πόθο; που αποφάσισε ότι το Βιετνάμ θα ήταν σύμμαχος των ΗΠΑ ενάντια στη γειτονική Κίνα.
Οι σχέσεις της Αλγερίας με τη Μόσχα χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1950 όταν η Σοβιετική Ένωση παρείχε βοήθεια στην Αλγερία στον πόλεμο για την ανεξαρτησία της και, το 1960, οι Σοβιετικοί ήταν οι πρώτοι που αναγνώρισαν την Προσωρινή Κυβέρνηση της Αλγερινής Δημοκρατίας.
Η Αλγερία αναμφίβολα σημείωσε πως οι ΗΠΑ απείλησαν πρόσφατα να αποκόψουν τη Σαουδική Αραβία, το μεγαλύτερο πελάτη όπλων τους, όταν διαφώνησαν με τις τακτικές τους στην Υεμένη. Και το 2013, η Ουάσιγκτον επιβράδυνε την παράδοση ελικοπτέρων στην αιγυπτιακή στρατιωτική κυβέρνηση που ανέτρεψε την κυβέρνηση των Αδελφών Μουσουλμάνων με επικεφαλής τον Μοχάμεντ Μόρσι. Λοιπόν, πρέπει να σκέφτονται στο παλάτι El Mouradia, αν έτσι συμπεριφέρονται οι Αμερικανοί στους φίλους τους…
Οι πολιτικοί των ΗΠΑ μπορεί να πιστεύουν ότι υπερασπίζονται το Ισραήλ, αν και η υπεράσπιση της Παλαιστινιακής υπόθεσης από την Αλγερία δεν είναι είδηση στην Ιερουσαλήμ.
Στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου, που φιλοξενήθηκε από την Αλγερία και ήταν η πρώτη μετά την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με πολλά μέλη της ένωσης, η Αλγερία μεσολάβησε σε μια συμφωνία συμφιλίωσης μεταξύ των αντίπαλων παλαιστινιακών φατριών Φατάχ και Χαμάς. Η συμφιλίωση μπορεί να μη διαρκέσει και η Αλγερία δε θα προσφέρει υλική υποστήριξη, π.χ. όπλα, στους Παλαιστίνιους μαχητές, επομένως μπορεί να ήταν μια άσκηση αρετής που σηματοδοτεί τον τελικό νικητή του τότε συνεχιζόμενου διαγωνισμού για τον έλεγχο της κυβέρνησης στο Ιερουσαλήμ.
Ας ελπίσουμε ότι θα επικρατήσει η ψυχραιμία και η Ουάσιγκτον δε θα αποξενώσει μια χώρα με την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει μια «μακροπρόθεσμη στρατηγική συνεργασία» για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια. Και η Γαλλία επιδιώκει να επιδιορθώσει τις σχέσεις μέσω οικονομικής συνεργασίας, αν και η Κίνα είναι πλέον ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αλγερίας. Ωστόσο, εάν η Ευρώπη αναμένει περισσότερη ενέργεια από την Αλγερία ή αλλού στην Αφρική, μπορεί να χρειαστεί να συγκεντρώσει χρήματα για να χρηματοδοτήσει την επέκταση της παραγωγής ή να συμμετάσχει στον αγωγό φυσικού αερίου Trans-Sahara μήκους 1.500 μιλίων που θα στείλει το νιγηριανό αέριο στην Ευρώπη μέσω Αλγερίας.
Μια χώρα που θα επενδύσει στην Αλγερία είναι η Κίνα και η Ευρώπη μπορεί να μάθει την έννοια του «πληρώνω για να παίξω».
Η Αλγερία θα συντονίσει τα εθνικά αναπτυξιακά της σχέδια με την Πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας και οι χώρες ανακοίνωσαν ότι υπέγραψαν το Πενταετές Σχέδιο για την Κινεζική Αραβική Ολοκληρωμένη Στρατηγική Συνεργασία (2022-2026). Αντίστοιχα, οι όποιες ενεργειακές επενδύσεις από το Πεκίνο θα είναι αποκλειστικά προς όφελος της Κίνας. Η Κίνα αναπτύσσει τώρα το κεντρικό λιμάνι της Αλγερίας El Hamdania, το μεγαλύτερο και πρώτο λιμάνι βαθέων υδάτων της Αλγερίας και το δεύτερο λιμάνι βαθέων υδάτων στην Αφρική. Η Κίνα βοήθησε επίσης στην ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου Ανατολής-Δύσης μήκους 750 μιλίων που συνδέει την Αλγερία με το γειτονικό Μαρόκο και την Τυνησία και περίπου 1.000 κινεζικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Αλγερία καθώς το έργο τους έγινε ευκολότερο λόγω της παραίτησης της απαίτησης «51/49».
Μένει να δούμε αν η σχέση με την Κίνα θα περιλαμβάνει κατάπλου σε λιμάνι από το Ναυτικό του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού ή τη χρήση κινεζικών ιδιωτικών εταιρειών ασφαλείας , οι οποίες συμμετέχουν ενεργά στην εξασφάλιση των επενδύσεων BRI της Κίνας, αλλά η προοπτική θα είναι ανησυχητική για την Ουάσιγκτον, η οποία θα μπει στον πειρασμό να πατάξει το Αλγέρι.
Η Ουάσιγκτον μπορεί να προκαλέσει πολύ πόνο, αλλά οι Αλγερινοί θα σημειώσουν ότι η εισβολή της στο Ιράκ με ψεύτικα προσχήματα και η επίθεση στο καθεστώς Γκαντάφι στη γειτονική Λιβύη, αποσταθεροποίησε την περιοχή, ωθώντας τις προσφυγικές ροές που στη συνέχεια αποσταθεροποίησαν την Ευρώπη. Οι αποτυχημένες προσπάθειες της Αμερικής στην περιοχή θα αποδειχθούν μια κραυγή συγκέντρωσης για τους Αλγερινούς και τους Άραβες που έχουν δει κάθε πόνο και κανένα κέρδος από τις παρεμβάσεις της Ουάσιγκτον, με τη βοήθεια του κατώτερου εταίρου της, της Ευρώπης. Αλλά στην πραγματικότητα, η Ευρώπη μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός συνήγορος για την Αλγερία στην Ουάσιγκτον, εάν μπορεί να κάνει τη διοίκηση να καταλάβει ότι το συμφέρον της Αμερικής για μια ασφαλή Ευρώπη εξυπηρετείται καλύτερα από μια Αλγερία που είναι εγκάρδια με τις ΗΠΑ αλλά ανεξάρτητη, που επιδιώκει μόνο να προχωρήσει σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού με πρακτικούς εταίρους.