Μια από της πλέον επείγουσες προτεραιότητες του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) είναι η ανανέωση των αντιαεροπορικών του μέσων. Σήμερα, η αντιαεροπορική άμυνα του ΕΣ κλιμακώνεται από το μέσο, στο μικρό και το πολύ μικρό βεληνεκές, με βλήματα και πυροβόλα. Στο μέσο βεληνεκές, ο ΕΣ διατηρεί σε υπηρεσία 42 τριπλούς εκτοξευτές HAWK (MIM-23), ρυμουλκούμενους, αναβαθμισμένου, αλλά πλέον στη δύση της επιχειρησιακής τους ζωής. Για το μικρό βεληνεκές, υπάρχουν τα 25 αυτοκινούμενα συστήματα Tor-M1 και τα 39 OSA-AK/AKM, αμφότερα ρωσικής προέλευσης. Τα Tor-M1 μπορούν να παραμείνουν σε υπηρεσία, αλλά έχουν ανάγκη αναβάθμισης, σε αντίθεση με τα OSA-AK/AKM, τα οποία είναι παλαιότερα των Tor-M1 και χρίζουν αντικατάστασης.
Από: defencereview.gr / Γράφει ο Ευθύμιος Λάζος
Για το πολύ μικρό βεληνεκές ο ΕΣ διατηρεί σε υπηρεσία 54 αυτοκινούμενα συστήματα ASRAD Hellas (Advanced Short Range Air Defense), τα οποία συνδυάζουν οχήματα HMMWV (High-Mobility Multi-purpose Wheeled Vehicle) με βλήματα FIM-92 Stinger. Ως συστήματα παραμένουν ικανά, αλλά ήδη υπηρετούν μια εικοσαετία και σύντομα θα πρέπει να αναβαθμιστούν. Επίσης, υπάρχουν φορητά αντιαεροπορικά συστήματα FIM-92 Stinger, η επιχειρησιακή αξία των οποίων θα μπορούσε να αυξηθεί μέσω της απόκτησης ικανότερων βλημάτων νεότερων εκδόσεων. Τέλος, υπάρχουν και τα αντιαεροπορικά πυροβόλα ZU-23-2 των 23 χιλιοστών και Rh-202 Mk.2 των 20 χιλιοστών. Είναι προφανές ότι η αντιαεροπορική άμυνας του ΕΣ έχει ανάγκη σημαντικών παρεμβάσεων, είτε με τη μορφή της αναβάθμισης, είτε με τη μορφή της αντικατάστασης.
Μια από τις εταιρίες που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την αντικατάσταση των Osa-AK/AKM είναι η γερμανική Rheinmetall με το σύστημα SkyRanger-30. Η Rheinmetall έχει μεγάλη παράδοση στη σχεδίαση και την ανάπτυξη αντιαεροπορικών συστημάτων πολύ μικρού βεληνεκούς, αυτοκινούμενων ή στατικών. Τα αντιαεροπορικά συστήματα της Rheinmetall δεν είναι άγνωστα στην Ελλάδα. Ο ΕΣ διατηρεί σε υπηρεσία ρυμουλκούμενα πυροβόλα Rh-202 Mk.20 και αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά συστήματα πολύ μικρού βεληνεκούς ASRAD Hellas, ενώ η Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) διατηρεί σε υπηρεσία έξι (6) συστήματα SkyGuard Ι («Βέλος» σε ελληνική υπηρεσία) της ελβετικής Oerlikon, η οποία ανήκει πλέον στον όμιλο της Rheinmetall.
Το SkyRanger-30 είναι ένα αυτοκινούμενο αντιαεροπορικό σύστημα, το οποίο συνδυάζει πυροβόλο, αντιαεροπορικά βλήματα και σύστημα λέιζερ. Σύμφωνα με τη Rheinmetall το SkyRanger-30 είναι ένα ολοκληρωμένο αντιαεροπορικό σύστημα, ικανό να ανταποκριθεί στις σύγχρονες επιχειρησιακές απαιτήσεις και να αντιμετωπίσει όλες τις σύγχρονες απειλές: Μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, UAV και βλήματα. Ο κύριος οπλισμός του αποτελείται από ένα (1) πυροβόλο των 30 χιλιοστών, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρομαχικά AHEAD, πυροδότησης στον αέρα (Air Burst). Το σύστημα ενσωματώνει αισθητήρες για έρευνα και ανίχνευση στόχων, οι οποίοι καλύπτουν όλο το τόξο των 360ο.
Εκτός του πυροβόλου, το SkyRanger-30 ενσωματώνει και τα αμερικανικά αντιαεροπορικά βλήματα FIM-92 Stinger (μέγιστου δραστικού βεληνεκούς 4,8 χιλιομέτρων ή 3,8 χιλιομέτρων κατά χαμηλά ιπτάμενων στόχων) ή άλλα βλήματα ανάλογων επιδόσεων. Εναλλακτικά, μπορεί να ενσωματώσει και τα νοτιοκορεατικά βλήματα Cheetah. Το Cheetah είναι ένα βλήμα εγγύς άμυνας κατά ρουκετών, βλημάτων πυροβολικού και βλημάτων όλμων (C-RAM) και κατά βλημάτων ακριβείας (C-PGM). Αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Patriot and Below Concept», το οποίο παρουσιάστηκε από τις εταιρίες Raytheon, Kongsberg και Rheinmetall το 2018. Το μέγιστο βεληνεκές του είναι 6-10 χιλιόμετρα, ανάλογα με το μέγεθος του στόχου και το ύψος πτήσης του.
Η τελευταία έκδοση του SkyRanger-30 είναι η υβριδική HEL (High-Energy Laser) η οποία διατηρεί τον οπλισμό της συμβατικής έκδοσης συν σύστημα λέιζερ, ισχύος 20 kW. Ανάλογα της απειλής ο χειριστής μπορεί να επιλέξει τη χρήση του πυροβόλου ή των βλημάτων ή του λέιζερ. Το σύστημα λέιζερ αποτελείται από τον εκτοξευτή της δέσμης και από το σύστημα καθοδήγησης. Η λειτουργία του είναι αυτόματη. H Rheinmetall έχει ήδη ανακοινώσει ότι βρίσκεται σε φάση εξέλιξης του όπλου λέιζερ με στόχο να επιτύχει ισχύ 100 kW. Το SkyRanger-30, στη συμβατική ή την υβριδική του έκδοση, μπορεί να προστατεύσει μηχανοκίνητες και τεθωρακισμένες δυνάμεις ή κρίσιμες στρατιωτικές και πολιτικές εγκαταστάσεις. Μπορεί να ενσωματωθεί σε τροχοφόρο όχημα 6 x 6 (Boxer) ή 8 x 8 ή στο τεθωρακισμένο όχημα Lynx Kf-41.
Ο πύργος μάχης του συστήματος ζυγίζει 2-2,5 τόνους και είναι μη-επανδρωμένος. Επίσης, έχει διάμετρο 1,414 μέτρα, ίδια με τον πύργο του SkyRanger-35 (με πυροβόλο των 35 χιλιοστών), κάτι που σημαίνει ότι η ίδια πλατφόρμα μπορεί να δεχθεί και τους δύο (2) πύργους. Το SkyRanger-30 έχει δύο (2) σταθμούς εργασίας, έναν για τον πυροβολητή και ένα για τον αρχηγό, ενώ το λογισμικό του συστήματος ενσωματώνει τεχνητή νοημοσύνη η χρήση της οποίας μειώνει το φόρτο εργασίας του πληρώματος και επιταχύνει την αντίδραση του συστήματος. Ο κύριος αισθητήρας του SkyRanger-30 είναι το ραντάρ AMMR (AESA Multi-Mission Radar), πολλαπλών λειτουργικών, τεχνολογίας AESA, το οποίο λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων S. Συνολικά, κάθε όχημα έχει πέντε (5) πάνελ του ραντάρ AMMR.
Εκτός του AMMR το SkyRanger-30 ενσωματώνει και παθητικό σύστημα εντοπισμού (FIRST : Fast InfraRed Search and Track), το οποίο επιτρέπει την επιτήρησης χωρίς να «προδίδει» τη θέση του συστήματος. Το δεύτερο βήματα, μετά τον εντοπισμό του στόχου, είναι η αναγνώρισης και η ανίχνευση του. Για την αποστολή αυτή το SkyRanger-30 ενσωματώνει το σύστημα ανίχνευσης TREO με θερμική κάμερα συνεχούς εστίασης και Πεδίο Όρασης 1,3°-23°, τηλεοπτική κάμερα πλήρους υψηλής ακρίβειας (Full-HD) μεταβλητής εστίασης και Πεδίο Όρασης 0,75°-37° και δύο (2) αποστασιόμετρα λέιζερ, ένα (1) για εναέριους στόχους (σε αποστάσεις έως 6 χιλιόμετρα) και ένα (1) για στόχους εδάφους (το πυροβόλο μπορεί να εμπλέξει και χερσαίους στόχους).
Όπως προείπαμε η εμπλοκή του στόχου μπορεί να γίνει με τη χρήση του πυροβόλου ή τα αντιαεροπορικά βλήματα ή το λέιζερ. Το πυροβόλο του SkyRanger-30 έχει ταχυβολία 16 φυσίγγια το δευτερόλεπτο (η αναχορηγία του συστήματος είναι 250 φυσίγγια). Μπορεί να χρησιμοποιήσει φυσίγγια AHEAD, APFSDS-T και εκπαιδευτικά. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του πυροβόλου είναι η ικανότητα ανύψωσης του κατά 85°, κάτι που επιτρέπει την εμπλοκή στόχων κάθετης προσβολής (Top Attack) κατά την τερματική φάση της επίθεσης. Τα πυρομαχικά AHEAD ενσωματώνουν 160 σφαιρίδια, εκτοξεύονται και σε προκαθορισμένο σημείο, μπροστά από την απειλή, και πυροδοτούνται δημιουργώντας ένα «σύννεφο» αναχαίτισης της απειλής. Το δραστικό βεληνεκές των AHEAD, των 30 χιλιοστών, είναι 3 χιλιόμετρα. Τα αντιαεροπορικά βλήματα Cheetah αυξάνουν το βεληνεκές του συστήματος στα 6-10 χιλιόμετρα.
Το πρώτο μέτρο προστασίας του συστήματος είναι ο πύργος μάχης χαμηλής σιλουέτας, που καθιστά τον οπτικό εντοπισμού του SkyRanger-30 δυσκολότερο. Επιπλέον, το σύστημα ενσωματώνει και δύο (2) εκτοξευτές ROSY (Rapid Obscuring System) των εννέα (9) θέσεων. Τα ROSY εκτοξεύουν πολυφασματικές καπνογόνες βομβίδες των 40 χιλιοστών, οι οποίες παράγουν προπέτασμα καπνού που διαταράσσει την καθοδήγηση όπλων με τηλεοπτικό, ηλεκτροπτικό, υπέρυθρο και λέιζερ σύστημα καθοδήγησης. Η θωράκιση του οχήματος προσφέρει προστασία Επιπέδου 2 (Level 2), η οποία μπορεί να αυξηθεί στο Επίπεδο 4 (επιλογή του πελάτη). Επικουρικά, το όχημα μπορεί να δεχθεί και σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου (παθητικός εντοπιστής εκπομπών, ενεργητικό σύστημα παρεμβολών).
Για το πολύ μικρό βεληνεκές ο ΕΣ διατηρεί σε υπηρεσία 54 αυτοκινούμενα συστήματα ASRAD Hellas (Advanced Short Range Air Defense), τα οποία συνδυάζουν οχήματα HMMWV (High-Mobility Multi-purpose Wheeled Vehicle) με βλήματα FIM-92 Stinger. Ως συστήματα παραμένουν ικανά, αλλά ήδη υπηρετούν μια εικοσαετία και σύντομα θα πρέπει να αναβαθμιστούν. Επίσης, υπάρχουν φορητά αντιαεροπορικά συστήματα FIM-92 Stinger, η επιχειρησιακή αξία των οποίων θα μπορούσε να αυξηθεί μέσω της απόκτησης ικανότερων βλημάτων νεότερων εκδόσεων. Τέλος, υπάρχουν και τα αντιαεροπορικά πυροβόλα ZU-23-2 των 23 χιλιοστών και Rh-202 Mk.2 των 20 χιλιοστών. Είναι προφανές ότι η αντιαεροπορική άμυνας του ΕΣ έχει ανάγκη σημαντικών παρεμβάσεων, είτε με τη μορφή της αναβάθμισης, είτε με τη μορφή της αντικατάστασης.
Μια από τις εταιρίες που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την αντικατάσταση των Osa-AK/AKM είναι η γερμανική Rheinmetall με το σύστημα SkyRanger-30. Η Rheinmetall έχει μεγάλη παράδοση στη σχεδίαση και την ανάπτυξη αντιαεροπορικών συστημάτων πολύ μικρού βεληνεκούς, αυτοκινούμενων ή στατικών. Τα αντιαεροπορικά συστήματα της Rheinmetall δεν είναι άγνωστα στην Ελλάδα. Ο ΕΣ διατηρεί σε υπηρεσία ρυμουλκούμενα πυροβόλα Rh-202 Mk.20 και αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά συστήματα πολύ μικρού βεληνεκούς ASRAD Hellas, ενώ η Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) διατηρεί σε υπηρεσία έξι (6) συστήματα SkyGuard Ι («Βέλος» σε ελληνική υπηρεσία) της ελβετικής Oerlikon, η οποία ανήκει πλέον στον όμιλο της Rheinmetall.
Το SkyRanger-30 είναι ένα αυτοκινούμενο αντιαεροπορικό σύστημα, το οποίο συνδυάζει πυροβόλο, αντιαεροπορικά βλήματα και σύστημα λέιζερ. Σύμφωνα με τη Rheinmetall το SkyRanger-30 είναι ένα ολοκληρωμένο αντιαεροπορικό σύστημα, ικανό να ανταποκριθεί στις σύγχρονες επιχειρησιακές απαιτήσεις και να αντιμετωπίσει όλες τις σύγχρονες απειλές: Μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, UAV και βλήματα. Ο κύριος οπλισμός του αποτελείται από ένα (1) πυροβόλο των 30 χιλιοστών, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρομαχικά AHEAD, πυροδότησης στον αέρα (Air Burst). Το σύστημα ενσωματώνει αισθητήρες για έρευνα και ανίχνευση στόχων, οι οποίοι καλύπτουν όλο το τόξο των 360ο.
Εκτός του πυροβόλου, το SkyRanger-30 ενσωματώνει και τα αμερικανικά αντιαεροπορικά βλήματα FIM-92 Stinger (μέγιστου δραστικού βεληνεκούς 4,8 χιλιομέτρων ή 3,8 χιλιομέτρων κατά χαμηλά ιπτάμενων στόχων) ή άλλα βλήματα ανάλογων επιδόσεων. Εναλλακτικά, μπορεί να ενσωματώσει και τα νοτιοκορεατικά βλήματα Cheetah. Το Cheetah είναι ένα βλήμα εγγύς άμυνας κατά ρουκετών, βλημάτων πυροβολικού και βλημάτων όλμων (C-RAM) και κατά βλημάτων ακριβείας (C-PGM). Αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Patriot and Below Concept», το οποίο παρουσιάστηκε από τις εταιρίες Raytheon, Kongsberg και Rheinmetall το 2018. Το μέγιστο βεληνεκές του είναι 6-10 χιλιόμετρα, ανάλογα με το μέγεθος του στόχου και το ύψος πτήσης του.
Η τελευταία έκδοση του SkyRanger-30 είναι η υβριδική HEL (High-Energy Laser) η οποία διατηρεί τον οπλισμό της συμβατικής έκδοσης συν σύστημα λέιζερ, ισχύος 20 kW. Ανάλογα της απειλής ο χειριστής μπορεί να επιλέξει τη χρήση του πυροβόλου ή των βλημάτων ή του λέιζερ. Το σύστημα λέιζερ αποτελείται από τον εκτοξευτή της δέσμης και από το σύστημα καθοδήγησης. Η λειτουργία του είναι αυτόματη. H Rheinmetall έχει ήδη ανακοινώσει ότι βρίσκεται σε φάση εξέλιξης του όπλου λέιζερ με στόχο να επιτύχει ισχύ 100 kW. Το SkyRanger-30, στη συμβατική ή την υβριδική του έκδοση, μπορεί να προστατεύσει μηχανοκίνητες και τεθωρακισμένες δυνάμεις ή κρίσιμες στρατιωτικές και πολιτικές εγκαταστάσεις. Μπορεί να ενσωματωθεί σε τροχοφόρο όχημα 6 x 6 (Boxer) ή 8 x 8 ή στο τεθωρακισμένο όχημα Lynx Kf-41.
Ο πύργος μάχης του συστήματος ζυγίζει 2-2,5 τόνους και είναι μη-επανδρωμένος. Επίσης, έχει διάμετρο 1,414 μέτρα, ίδια με τον πύργο του SkyRanger-35 (με πυροβόλο των 35 χιλιοστών), κάτι που σημαίνει ότι η ίδια πλατφόρμα μπορεί να δεχθεί και τους δύο (2) πύργους. Το SkyRanger-30 έχει δύο (2) σταθμούς εργασίας, έναν για τον πυροβολητή και ένα για τον αρχηγό, ενώ το λογισμικό του συστήματος ενσωματώνει τεχνητή νοημοσύνη η χρήση της οποίας μειώνει το φόρτο εργασίας του πληρώματος και επιταχύνει την αντίδραση του συστήματος. Ο κύριος αισθητήρας του SkyRanger-30 είναι το ραντάρ AMMR (AESA Multi-Mission Radar), πολλαπλών λειτουργικών, τεχνολογίας AESA, το οποίο λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων S. Συνολικά, κάθε όχημα έχει πέντε (5) πάνελ του ραντάρ AMMR.
Εκτός του AMMR το SkyRanger-30 ενσωματώνει και παθητικό σύστημα εντοπισμού (FIRST : Fast InfraRed Search and Track), το οποίο επιτρέπει την επιτήρησης χωρίς να «προδίδει» τη θέση του συστήματος. Το δεύτερο βήματα, μετά τον εντοπισμό του στόχου, είναι η αναγνώρισης και η ανίχνευση του. Για την αποστολή αυτή το SkyRanger-30 ενσωματώνει το σύστημα ανίχνευσης TREO με θερμική κάμερα συνεχούς εστίασης και Πεδίο Όρασης 1,3°-23°, τηλεοπτική κάμερα πλήρους υψηλής ακρίβειας (Full-HD) μεταβλητής εστίασης και Πεδίο Όρασης 0,75°-37° και δύο (2) αποστασιόμετρα λέιζερ, ένα (1) για εναέριους στόχους (σε αποστάσεις έως 6 χιλιόμετρα) και ένα (1) για στόχους εδάφους (το πυροβόλο μπορεί να εμπλέξει και χερσαίους στόχους).
Όπως προείπαμε η εμπλοκή του στόχου μπορεί να γίνει με τη χρήση του πυροβόλου ή τα αντιαεροπορικά βλήματα ή το λέιζερ. Το πυροβόλο του SkyRanger-30 έχει ταχυβολία 16 φυσίγγια το δευτερόλεπτο (η αναχορηγία του συστήματος είναι 250 φυσίγγια). Μπορεί να χρησιμοποιήσει φυσίγγια AHEAD, APFSDS-T και εκπαιδευτικά. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του πυροβόλου είναι η ικανότητα ανύψωσης του κατά 85°, κάτι που επιτρέπει την εμπλοκή στόχων κάθετης προσβολής (Top Attack) κατά την τερματική φάση της επίθεσης. Τα πυρομαχικά AHEAD ενσωματώνουν 160 σφαιρίδια, εκτοξεύονται και σε προκαθορισμένο σημείο, μπροστά από την απειλή, και πυροδοτούνται δημιουργώντας ένα «σύννεφο» αναχαίτισης της απειλής. Το δραστικό βεληνεκές των AHEAD, των 30 χιλιοστών, είναι 3 χιλιόμετρα. Τα αντιαεροπορικά βλήματα Cheetah αυξάνουν το βεληνεκές του συστήματος στα 6-10 χιλιόμετρα.
Το πρώτο μέτρο προστασίας του συστήματος είναι ο πύργος μάχης χαμηλής σιλουέτας, που καθιστά τον οπτικό εντοπισμού του SkyRanger-30 δυσκολότερο. Επιπλέον, το σύστημα ενσωματώνει και δύο (2) εκτοξευτές ROSY (Rapid Obscuring System) των εννέα (9) θέσεων. Τα ROSY εκτοξεύουν πολυφασματικές καπνογόνες βομβίδες των 40 χιλιοστών, οι οποίες παράγουν προπέτασμα καπνού που διαταράσσει την καθοδήγηση όπλων με τηλεοπτικό, ηλεκτροπτικό, υπέρυθρο και λέιζερ σύστημα καθοδήγησης. Η θωράκιση του οχήματος προσφέρει προστασία Επιπέδου 2 (Level 2), η οποία μπορεί να αυξηθεί στο Επίπεδο 4 (επιλογή του πελάτη). Επικουρικά, το όχημα μπορεί να δεχθεί και σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου (παθητικός εντοπιστής εκπομπών, ενεργητικό σύστημα παρεμβολών).