Babis Georges Petrakis - Απόδοση από Causeur
Το Κόσοβο, παράδειγμα για όλα τα αυτονομιστικά κινήματα στον κόσμο
Εάν, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, κάθε λαός έχει ελεύθερη και κυρίαρχη επιλογή να καθορίσει τη μορφή του πολιτικού του καθεστώτος, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ξένη επιρροή, τα όρια αυτού του «δικαιώματος στην αυτοδιάθεση» παραμένουν ασαφή. Οι νομικοί διαφωνούν σε αυτό το περίπλοκο ζήτημα, καθώς η έννοια του λαού είναι προφανώς εξαιρετικά δύσκολο να προσδιοριστεί με την ακρίβεια που απαιτείται για τη σταθερότητα της διεθνούς τάξης. Ωστόσο, ορισμένα κριτήρια είναι γενικώς αποδεκτά. Για να μπορέσει μια περιοχή να ζητήσει την ανεξαρτησία της, οι κάτοικοί της πρέπει να είναι σαφώς αναγνωρίσιμοι και διακριτοί από την πλειονότητα του πληθυσμού του κράτους στο οποίο ανήκουν ή να μην έχουν επαρκή αυτονομία εκεί.
Το προηγούμενο του Κοσόβου, του οποίου η ανεξαρτησία κηρύχθηκε μονομερώς το 2008, μια δεκαετία μετά την επέμβαση του ΝΑΤΟ κατά του σερβικού στρατού, άνοιξε το κουτί της Πανδώρας, εμπνέοντας και νομιμοποιώντας αυτονομιστικά κινήματα σε όλο τον κόσμο αποδυναμώνοντας σύγχρονα κράτη, των οποίων τα περιγράμματα είχαν καθοριστεί αργά και σε βάθος χρόνου.
Οι θρησκευτικές, εθνοτικές ή φυλετικές ταυτότητες θα μπορούσαν έτσι να αντικαταστήσουν τα περιγράμματα του 20ου αιώνα, λαοί χωρίς έθνη και έθνη χωρίς κράτη που προσπαθούν να αυτοσυγκροτηθούν σε μια όλο και πιο εναλλασσόμενη παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Οι δυτικοευρωπαϊκές δημοκρατίες, αντιμέτωπες με κράτη-ηπείρους ικανά να κινητοποιήσουν «μειονότητες» στην βάση πολιτισμικών συγγενειών ή πελατειακών σχέσεων είναι τώρα αναγκασμένες να αναθεωρήσουν την στρατηγική τους. Βάσει της υπόθεσης του Κοσόβου, η Ρωσία μπόρεσε να αποκόψει την Κριμαία από την Ουκρανία, χρησιμοποιώντας ακριβώς την ίδια διαδικασία για δικό της λογαριασμό. Χθες, σε επίσκεψή του στην Αλβανία, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσες είπε ότι η Ισπανία εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει το Κόσοβο. Και έχει τους λόγους του αφού οι Καταλανοί αυτονομιστές σκόπευαν το 2018 να χρησιμοποιήσουν αυτό το μοντέλο για να ανακηρύξουν την Καταλονία ως κυρίαρχο κράτος.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας θέλει να «αποναζιστικοποιήσει» το Κόσοβο
Μια ιστορικά αμφισβητούμενη γη, το Κόσοβο αντιπροσωπεύει για τους Σέρβους το «λίκνο» του έθνους τους και για τους Αλβανούς του Κοσόβου το λίκνο των Ιλλυριών της Αρχαιότητας. Κατά τους αιώνες υπήρξαν πολλές νομικές και εδαφικές διαφορές. Το γεγονός παραμένει ότι τώρα και παρόλο που μπορούμε να αποδοκιμάζουμε τη μέθοδο με την οποία το Κόσοβο κέρδισε την ανεξαρτησία του, αυτό το κράτος υπάρχει. Εάν η Σερβία επρόκειτο να εισβάλει, η KFOR (πολυεθνικές δυνάμες του ΝΑΤΟ) θα ήταν υποχρεωμένη να επέμβει και να περιορίσει τη σύγκρουση το συντομότερο δυνατό. Το γνωρίζουν αυτό οι Σέρβοι και οι δηλώσεις του Αλεξάντερ Βούτσιτς αυτή την εβδομάδα έδειξαν ότι το Βελιγράδι δεν έχει την πρόθεση να πέσει στην παγίδα που του στήνουν...
Το παραμικρό γεγονός θα μπορούσε να δημιουργήσει σύρραξη στην περιοχή. Οι Σέρβοι διαμαρτύρονται γιατί πλέον οι Σέρβοι που εισέρχονται στο Κόσοβο πρέπει να φέρουν προσωρινά πιστοποιητικά ταυτότητας του Κοσόβου ενώ όλα ενώ τα σερβικά οχήματα που φτάνουν στο Κοσσυφοπέδιο πρέπει τώρα να φέρουν προσωρινές πινακίδες κυκλοφορίας του Κοσόβου. Από την πλευρά του, ο Πρωθυπουργός του Κοσόβου Άλμπιν Κούρτι δήλωσε: «Καλούμε τις διεθνείς δυνάμεις, τις δυτικές δημοκρατικές πρωτεύουσες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ να καταδικάσουν τη βία και την επιθετικότητα των εγκληματικών συμμοριών στο βόρειο Κόσοβο, που οργανώνονται και χρηματοδοτούνται από το Βελιγράδι». Η κυβέρνηση του Κοσόβου αποφάσισε στη συνέχεια να αναβάλει την έναρξη ισχύος αυτού του νέου κανονισμού για ένα μήνα, ενώ οι Σέρβοι έκαναν μια χειρονομία διαλύοντας οδοφράγματα που είχαν εγκατασταθεί στα σύνορα.
Ωστόσο, μια μέρα πριν, ο Σέρβος Υπουργός Εξωτερικών δήλωνε ότι το Κόσοβο θα μπορούσε μια μέρα να «αποναζιστικοποιηθεί» με τον ρωσικό τρόπο στην Ουκρανία. Οι διαφορές μεταξύ των δύο οντοτήτων είναι αγεφύρωτες , αφού το Κόσοβο δεν θέλει να παραιτηθεί από την κυριαρχία του και το Βελιγράδι δεν την αναγνωρίζει. Τα δύο μέρη σκοπεύουν επίσης να επωφεληθούν από την σύγκρουση στην Ουκρανία για να προβάλουν τα επιχειρήματά τους. Δεν υπάρχουν άλλες πιθανές λύσεις ; Μια απόσπαση της σερβικής περιοχή του Κοσόβου, ή μια μεγαλύτερη αυτονομία της τελευταίας, θα μπορούσε ίσως να ικανοποιήσει το Βελιγράδι. Η Ευρώπη δεν χρειάζεται σε καμία περίπτωση έναν νέο πόλεμο στα Βαλκάνια, μια περιοχή που μαστίζεται από την διαφθορά και τις μαφίες.
Προφανώς, ο παραλληλισμός μεταξύ της διάλυσης της ΕΣΣΔ και της Γιουγκοσλαβίας, δύο οντοτήτων στις οποίες κυριαρχεί ο Ρώσος μεγάλος αδερφός και ο Σέρβος μικρός αδερφός, δεν είναι χωρίς σημασία. Είναι, και στις δύο περιπτώσεις, πολυεθνικές αυτοκρατορίες που βασίζονταν σε ένα κοινωνικό συμβόλαιο που δεν επέζησε των ιστορικών, εθνικών και πολιτισμικών διενέξεων. Χρειάζεται προσοχή τώρα που η Ρωσία ενδεχόμενα επιχειρήσει να ξυπνήσει τη Σερβία...