Η Σρι Λάνκα κατέρρευσε πρώτη, αλλά δε θα είναι η τελευταία

Το δυτικό χρέος "σκότωσε" τη Σρι Λάνκα. Θα ακολουθήσουν και άλλες την κατάρρευση.

Από: capital.gr / Γράφει ο Indrajit Samarajiva

Ως κάτοικος της Σρι Λάνκα, το να παρακολουθώ τη διεθνή ειδησεογραφική κάλυψη της οικονομικής και πολιτικής κατάρρευσης της χώρας μου είναι σαν να εμφανίζομαι στην ίδια μου την κηδεία, με τους πάντες να κάνουν εικασίες για το πώς πέθανα.

Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης κατηγορούν την Κίνα ότι μας παρασύρει σε μια παγίδα χρέους. Ο Tucker Carlson λέει ότι τα προγράμματα περιβαλλοντικής, κοινωνικής και εταιρικής διακυβέρνησης μας σκότωσαν. Όλοι κατηγορούν τους Rajapaksas, τη διεφθαρμένη πολιτική δυναστεία που μας κυβερνούσε μέχρι που οι μαζικές διαμαρτυρίες των οργισμένων πολιτών της Σρι Λάνκα την έδιωξε τον περασμένο μήνα.

Από τη δική μου οπτική, ωστόσο, η απόλυτη ευθύνη ανήκει στο νεοφιλελεύθερο σύστημα που κυριαρχείται από τη Δύση και κρατά τις αναπτυσσόμενες χώρες σε μια μορφή τροφοδοτούμενης μέσω χρέους αποικιοκρατίας. Το σύστημα βρίσκεται σε κρίση, τα σαθρά θεμέλιά του εκτέθηκαν από το ντόμινο του πολέμου στην Ουκρανία, την πανδημία, τη διαφαινόμενη χρεοκοπία και την πείνα που μαστίζουν σε όλο τον κόσμο.

Η Σρι Λάνκα είναι το πρώτο δείγμα. Κάποτε αποτελούσαμε μια οικονομική ελπίδα, με μορφωμένο πληθυσμό και μέσο εισόδημα που ήταν από τα υψηλότερα στη Νότια Ασία. Αποτελούσαμε ωστόσο ψευδαίσθηση. Μετά από 450 χρόνια αποικιοκρατίας, 40 χρόνια νεοφιλελευθερισμού και τέσσερα χρόνια πλήρους αποτυχίας των πολιτικών μας, η Σρι Λάνκα και ο λαός της έχουν πτωχεύσει.

Ο πρώην πρόεδρος Gotabaya Rajapaksa ενέτεινε τα προβλήματα χρέους μας, ωστόσο η οικονομία ήταν δομικά ασταθής με όλες τις κυβερνήσεις. Απλώς εισάγουμε πάρα πολλά, εξάγουμε πολύ λίγα και καλύπτουμε τη διαφορά με χρέος. Αυτή η μη βιώσιμη οικονομία ήταν γραφτό να καταρρεύσει.

Αποτελούμε όμως απλά μια σταγόνα στον ωκεανό. Όλος ο κόσμος είναι συνδεδεμένος με αυτό το αποτυχημένο σύστημα και ο αντίκτυπος θα είναι εκτεταμένος.

Η Σρι Λάνκα ξέμεινε κυριολεκτικά από βενζίνη, οπότε τα παιδιά μου με ρώτησαν αν μπορούν να παίξουν μέσα σε αυτό. Αυτό είναι το μόνο για το οποίο είναι χρήσιμο. Για να βρούμε καύσιμα έπρεπε να περιμένουμε για μέρες σε ψυχοφθόρες ουρές. Τα παράτησα.

Η ρουπία έχει χάσει σχεδόν τη μισή της αξία από τον Μάρτιο και πολλά αγαθά έχουν εξαντληθεί. Μαθαίνεις να αντιδράς με το πρώτο σημάδι προβλήματος. Όταν άρχισαν οι διακοπές ρεύματος πριν από μερικούς μήνες, η σύζυγός μου και εγώ αγοράσαμε έναν ακριβό επαναφορτιζόμενο ανεμιστήρα. Όταν οι διακοπές καυσίμων έγιναν τρομακτικές, αγοράσαμε αμέσως ποδήλατα και την επόμενη μέρα η τιμή τους ανέβηκε. Οι τιμές σε βασικά είδη διατροφής, όπως το ρύζι, τα λαχανικά, τα ψάρια και το κοτόπουλο, έχουν εκτοξευθεί.

Πολλοί κάτοικοι της Σρι Λάνκα τρώνε ένα γεύμα την ημέρα, ενώ κάποιοι λιμοκτονούν. Κάθε εβδομάδα έρχεται στην πόρτα μου άνθρωποι που αναγκάζονται να ζητιανεύουν για να επιβιώσουν.

Οι άνθρωποι δεν μπορούν να δουλέψουν, καθώς τα εργοστάσια και άλλοι χώροι εργασίας έκλεισαν και τα παιδιά δεν μπορούσαν να κοιμηθούν στον καύσωνα. Οι πρώτες μεγάλες διαδηλώσεις ξεκίνησαν τον Μάρτιο, όταν διαφάνηκε ότι ολόκληρη η χώρα είχε στερηθεί τον ύπνο της και ήταν έξαλλη.

Τον περασμένο μήνα, οι διαδηλωτές εισέβαλαν στην προεδρική κατοικία και στο πρωθυπουργικό γραφείο. Μαζί με χιλιάδες απλούς κατοίκους της Σρι Λάνκα, κατάφερα να δω για πρώτη φορά το εσωτερικό αυτών των φρουρίων της αποικιακής εποχής.

Στο γραφείο του πρωθυπουργού κάποιος έπαιζε πιάνο και ένας άντρας χωρίς μπλούζα, ντυμένος με τη σημαία της Σρι Λάνκα, κοιμόταν σε έναν καναπέ. Ένα παιδί έκανε γεμάτο χαρά καροτσάκι στο γκαζόν έξω ενώ προσφερόταν ρύζι σε όποιον πεινούσε.

Η εικόνα αυτή ωστόσο δεν κράτησε πολύ. Το κοινοβούλιο απλώς αντικατέστησε τον πρόεδρο Rajapaksa με έναν από τους συνεργούς του, τον Ranil Wickremesinghe, ο οποίος είχε διατελέσει πρωθυπουργός, ωστόσο είχε χάσει την έδρα του στο κοινοβούλιο το 2020.

Η Σρι Λάνκα εξακολουθεί να εξάγει φτηνό εργατικό δυναμικό και πόρους και να εισάγουμε ακριβά τελικά προϊόντα, σύμφωνα με το βασικό αποικιακό μοντέλο. Το ΔΝΤ έχει χορηγήσει δάνεια στη Σρι Λάνκα 16 φορές, πάντα με αυστηρούς όρους. Αυτά απλώς αναδιαρθώρονται και το μοντέλο παραμένει αμετάβλητο..

Όσο κι αν η Δύση κατηγορεί τον κινεζικό "αρπακτικό" δανεισμό, μόνο το 10% έως 20% του εξωτερικού χρέους της Σρι Λάνκα οφείλεται στην Κίνα. Η πλειονότητα οφείλεται σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ και της Ευρώπης ή σε συμμάχους της Δύσης όπως η Ιαπωνία.

Κι άλλες χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με τον ίδιο κίνδυνο. Περίπου το 60% των χωρών χαμηλού εισοδήματος και το 30% των χωρών μεσαίου εισοδήματος βρίσκονται σε δυσχερή κατάσταση χρέους ή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να βρεθούν. Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Τυνησία, Γκάνα, Νότια Αφρική, Βραζιλία, Αργεντινή, Σουδάν- η λίστα εκείνων που αντιμετωπίζουν προβλήματα αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. Υπολογίζεται ότι το 60% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού έχει χαμηλότερο πραγματικό εισόδημα απ’ ό,τι πριν από την πανδημία και οι πλούσιες χώρες προσφέρουν ελάχιστη έως καθόλου βοήθεια.

Αλλά και οι μεγάλες οικονομίες υποφέρουν επίσης. Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με την ενεργειακή αβεβαιότητα, οι Αμερικανοί παλεύουν να γεμίσουν τα ρεζερβουάρ τους, οι ΗΠΑ μπορεί να βρίσκονται ήδη σε ύφεση και τα βρετανικά νοικοκυριά είναι ανήσυχα για τα τρόφιμα.

Τα πράγματα θα χειροτερέψουν: το ΔΝΤ μόλις προειδοποίησε ότι η πιθανότητα μιας παγκόσμιας ύφεσης αυξάνεται. Καθώς οι οικονομίες καταρρέουν, τα δυτικά δάνεια απλά δεν θα αποπληρώνονται και οι φτωχές χώρες θα συντριβούν από το σύστημα του δολαρίου που στηρίζει τον δυτικό τρόπο ζωής. Τότε, ακόμη και οι Αμερικανοί δεν θα είναι σε θέση να τυπώνουν χρήμα για να βγουν από την προβληματική κατάσταση. Η διαδικασία έχει ήδη αρχίσει. Η Σρι Λάνκα έχει αρχίσει να διακανονίζει τα δάνεια σε ινδικές ρουπίες, ενώ η Ινδία αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο σε ρούβλια. Η Κίνα ενδέχεται να αρχίσει να αγοράζει το πετρέλαιο της Σαουδικής Αραβίας με γουάν.

Η εξέγερση στη Σρι Λάνκα που έδιωξε τους ηγέτες μας ονομάστηκε Aragalaya. Σημαίνει "αγώνας". Θα είναι μακρύς και μπορεί να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.

*O Indrajit Samarajiva είναι συγγραφέας και blogger από τη Σρι Λάνκα

© 2022 Διατίθεται από το "The New York Times Licensing Group"
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail