 |
| mi1635592 / pixabay |
Αμίρ Ταχέρι - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Ωστόσο, γεγονός είναι ότι ο πόλεμος του Πούτιν έχει κλονίσει το παγκόσμιο σύστημα με τρόπους που μπορεί να μας επηρεάσουν όλους για πολύ καιρό ακόμη.
Διαμορφωμένη τις τελευταίες επτά δεκαετίες, δηλαδή μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτό που είναι γνωστό ως διεθνής τάξη βασίστηκε σε τρεις αρχές που, αν και δεν τηρήθηκαν πάντα, συνέβαλαν στο να διατηρηθεί ανέπαφο το οικοδόμημα.
Η πρώτη αρχή ήταν αυτό που είναι γνωστό ως διεθνές δίκαιο, βασισμένο στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και σε περισσότερες από 10.000 διεθνείς συνθήκες και πρωτόκολλα που έχουν εγκριθεί από την πλειοψηφία των υπαρχόντων 193 κρατών. Η εισβολή στην Ουκρανία παραβίασε αυτή την αρχή με δραματικό τρόπο. Επειδή ο επιτιθέμενος είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με δικαίωμα αρνησικυρίας, το ζήτημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ούτε καν επίσημα από τα Ηνωμένα Έθνη.
Με άλλα λόγια, το δικαστήριο έσχατης ανάγκης έχει τις πόρτες του κλειστές.
Η δεύτερη αρχή ήταν η συναίνεση υπέρ του ελεύθερου εμπορίου, με την επιφύλαξη διμερών ή/και διεθνών συμφωνιών. Χρειάστηκαν δεκαετίες διαπραγματεύσεων σε διάφορα επίπεδα για να μετατραπεί η Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου (GATT) στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Με την έλευση της παγκοσμιοποίησης, η υποστήριξη για την ελεύθερη ροή αγαθών και κεφαλαίων, και σε ορισμένες περιπτώσεις εργασίας, διέκοψε τις ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των μεγαλύτερων εθνών-κρατών.
Αυτή η αρχή, επίσης, έχει παραβιαστεί ως συνέπεια του πολέμου στην Ουκρανία. Η απαγόρευση που επιβλήθηκε από περίπου 40 έθνη στις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία αποτελεί σαφή παραβίαση.
Το ίδιο είναι και η απόφαση της Ρωσίας να σταματήσει τις εξαγωγές αγροκτημάτων της Ουκρανίας, αποκλείοντας τα λιμάνια της στη Θάλασσα του Αζόφ, παραβιάζοντας παράλληλα αρκετές διεθνείς συμβάσεις για την ελευθερία της ναυσιπλοΐας. Τώρα βλέπουμε σκηνές που θυμίζουν τον Μεσαίωνα και όχι τον 21ο αιώνα. Η Τουρκία, πιθανώς με σιωπηρή ρωσική συμφωνία, συσσωρεύει ρωσικό και ουκρανικό σιτάρι και καλαμπόκι για πιθανή πώληση στην γκρίζα αγορά.
Μια γκρίζα αγορά έχει επίσης αναπτυχθεί γύρω από το ρωσικό πετρέλαιο, με την Κίνα να λαμβάνει εκπτώσεις σε αντάλλαγμα για να αλλάξει τις εισαγωγές από το Ιράν. Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος της Σενεγάλης Macky Sall κάλεσε τον Πούτιν στη Μόσχα να εξασφαλίσει μια συμφωνία γκρίζας αγοράς για τις εξαγωγές σιταριού και καλαμποκιού για την υποσαχάρια Αφρική. Η Αίγυπτος, επίσης, φέρεται να επιδιώκει μια συμφωνία για τη γκρίζα αγορά για να αποθεματοποιήσει τα αποθέματα σιτηρών της, τα οποία εκτιμάται ότι θα διαρκέσουν για τέσσερις ακόμη μήνες.
Η τρίτη αρχή, που βοήθησε την παγκοσμιοποίηση να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο, ήταν η προστασία του κεφαλαίου από τις μεγάλες δυτικές οικονομίες. Κατάσχοντας τα περιουσιακά στοιχεία των ανθρώπων που ονομάζονται «Ρώσοι ολιγάρχες», οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι μικρότεροι σύμμαχοί τους έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη σε ένα σύστημα που έχει προσελκύσει τρισεκατομμύρια δολάρια, μερικά από αυτά βρώμικα χρήματα, από την Κίνα, τη Ρωσία, την Ουκρανία και πάνω από 100 άλλους σε ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες και χρηματιστήρια.
Ο Πούτιν έκανε τη δουλειά του προς αυτή την κατεύθυνση, δεσμεύοντας περιουσιακά στοιχεία δυτικών εταιρειών που εγκατέλειψαν τη Ρωσία ή, στην καλύτερη περίπτωση, επιβάλλοντάς τους την αναγκαστική πώληση σε ένα κλάσμα της πραγματικής τους αξίας.
Ξαφνικά ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που λειτουργούσε σαν ρολόι χτυπιέται με πολλά προβλήματα.
Η κουλτούρα "χωρίς απογραφή" υπό την οποία λειτουργούσαν οι δυτικές επιχειρήσεις με "ακριβώς έγκαιρη παράδοση" αγαθών, βιομηχανικών εξαρτημάτων και πρώτων υλών κλονίζεται άσχημα. Οι μεγάλες οικονομίες ανακάλυψαν ξαφνικά την επικίνδυνη εξάρτησή τους από τις ξένες εισαγωγές.
Αυτό, με τη σειρά του, οδήγησε σε ένα νέο κύμα οικονομικού εθνικισμού υπό το σύνθημα της «επανάστασης». Ξαφνικά το παιχνίδι του συγκριτικού πλεονεκτήματος και της εξειδίκευσης που αποτέλεσε κεντρικό στοιχείο στην παγκοσμιοποίηση φαίνεται πολύ επικίνδυνο ακόμη και για τις ισχυρότερες οικονομίες.
Η ευρωπαϊκή τηλεόραση αυτές τις μέρες είναι γεμάτη ρεπορτάζ για εταιρείες που κλείνουν ή μειώνουν το μέγεθος των εργοστασίων τους στην Κίνα και τις λεγόμενες «τίγρεις» του Τρίτου Κόσμου για να κατασκευάζουν τα ίδια φθηνά προϊόντα που ήρθαν από το εξωτερικό.
Ο φόβος των ελλείψεων επηρεάζει επίσης την Κίνα, ειδικά όσον αφορά την ενέργεια και τα τρόφιμα.
Το Πεκίνο αποθηκεύει πετρέλαιο σε ταμιευτήρες που κατασκευάζονται βιαστικά, ακόμη και σε πετρελαιοφόρα που φυλάσσονται στη θάλασσα. Αγοράζει επίσης γεωργικές εκτάσεις στην Αφρική και την Κεντρική Ασία για να καλλιεργήσει τρόφιμα για το μέλλον.
Όλα αυτά οδήγησαν στον πληθωρισμό, ένα τέρας που κρατήθηκε στην πόρτα χάρη στο φτηνό εργατικό δυναμικό από την Κίνα και τις «τίγρεις» συν τη φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Κεντρική Αμερική.
Όταν λέμε πληθωρισμό, σημαίνει πτώση της αγοραστικής δύναμης του μέσου πολίτη, ένα ζήτημα που κινείται προς την κορυφή της ατζέντας στις περισσότερες δυτικές δημοκρατίες.
Για να το αντιμετωπίσουν, η Ευρώπη, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς έχουν εγκαταλείψει δεκαετίες δογματικής επιμονής για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και άρχισαν να δανείζονται χωρίς αύριο, μοιράζοντας ό,τι ισοδυναμεί με πολιτικές δωροδοκίες στα αντίστοιχα εκλογικά τους σώματα.
Το πόσο μπορεί να διαρκέσει αυτό το ξεφάντωμα δαπανών είναι εικασία του καθενός.
Χάρη στα Ιμαλάια των κυμαινόμενων μετρητών στην παγκόσμια αγορά και στα ιστορικά χαμηλά επιτόκια, η πολιτική της επιδότησης των καταναλωτών μπορεί να συνεχιστεί για λίγο. Αλλά αυτό είναι βέβαιο ότι θα τροφοδοτήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό, ο οποίος, με τη σειρά του, θα οδηγούσε σε απαιτήσεις για υψηλότερους μισθούς, ένα φαύλο κύκλο που παράγει στασιμοπληθωρισμό.
Οι δυτικές δημοκρατίες έχουν αυταπατηθεί πιστεύοντας πως οι κεντρικές τράπεζες (ή η Federal Reserve στις ΗΠΑ) θα μπορούσαν πάντα να δαμάσουν τον πληθωρισμό με ένα κλείσιμο του ματιού και ένα νεύμα. Και για περίπου δύο δεκαετίες αυτό φαινόταν να ισχύει, κάνοντας ήρωες διοικητές κεντρικής τράπεζας ή Federal Reserve.
Ο πρώην επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Μπεν Μπερνάνκι είπε κάποτε ότι αυτό που έκαναν ο ίδιος και άλλοι κεντρικοί τραπεζίτες ήταν «98 τοις εκατό ομιλία και 2 τοις εκατό δράση».
Με άλλα λόγια, όταν ο καιρός ήταν καλός και τα πανιά ψηλά, ο καπετάνιος μπορούσε να ποζάρει ως ήρωας απλώς βρισκόμενος εκεί.
Τώρα, όμως, ο καιρός αλλάζει, με τις καταιγίδες να ανοίγουν τρύπες στα πανιά. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να χρειαστεί θεραπεία σοκ, ειδικά καθώς το κόστος υπεράσπισης της Ουκρανίας, τώρα περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια το μήνα, συνεχίζει να αυξάνεται.
Από την πλευρά του, ο Πούτιν είναι επίσης μάρτυρας μιας ταχείας εξάντλησης του πολεμικού σεντουκιού του που είχε φτιάξει, περίπου 400 δισεκατομμύρια δολάρια, προετοιμάζοντας την περιπέτειά του. Καθώς οφείλει ένα μεγάλο μέρος της υποστήριξής του στην οικονομική άνθηση που γνώρισε η Ρωσία από το 2010, η απαίτηση από τους Ρώσους να σφίξουν τη ζώνη τους δε θα είναι ανώδυνη.
Τέλος, ο πόλεμος του Πούτιν μπορεί να έχει βλάψει τη δημοκρατική διαδικασία ακόμη και στις δυτικές δημοκρατίες. Ένα παράδειγμα είναι η απόφαση της Σουηδίας και της Φινλανδίας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ μετά από μια ήπια κοινοβουλευτική συζήτηση. Οι δραματικές δαπάνες για την άμυνα, πάλι χωρίς επαρκή συζήτηση και ενημέρωση του κοινού, είναι ένα άλλο παράδειγμα.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η ταχεία έγκριση κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της ουκρανικής αντίστασης από τις κυβερνήσεις που έπαιξαν τον Σάιλοκ για δεκαετίες και τώρα τον Κροίσο.
Όπως μπορείτε να δείτε, έχουμε περισσότερα προβλήματα από το να μην προσπαθήσουμε να ταπεινώσουμε τον Τσάρο Βλαντιμίρ.